No, 197.
47e Jaargang.
1909.
Dinsdag
24 Augustus,
hen.
S
o
s
Gemeentebestuur
BINNENLAND.
Feuilleton.
op
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
f. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËN van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groete
letters en clichés naar plaatsruimte.
tn.
nm.
5.17
5.53
6.37
7.36
8.52
10,13
1.19
,15.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
PUBLICATIE.
Burgemeester en Wethouders van
Vlissingen
brengen ter openbare kennis
dat ingevolge een besluit van Ge
deputeerde Staten van Zeeland d.d.
20 Augustus 1909 no. 93, 2 afd. een
gedeelte van den West Souburgschen
weg, en van den Drieweegschen weg,
door waarschuwingsborden aange
duid, vanaf heden tot en met 9 Sep
tember a.s., ten behoeve van onder
houdswerken, voor het verkeer met
rij-en voertuigen en vee is afgesloten.
Vlissingen, 23 Augustus 1909.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
WITTEVEEN.
TELEFOONNUMMER 10.
Gouverneur-Generaal Van Heutsz
De „Dépêche Coloniale" ontving
uitSoerabaja een in zeer waardeerende
bewoordingen gesteld schrijven, be
treffende het bestuur van Gouverneur-
Generaal Van Heutsz,
De schrijver merkt op, dat het af
treden van dezen bestuurder niet zal
worden betreurd door de Europeesche
ingezetenen, omdat hij zoodra hij op
getreden was op belastingverhooging
heeft aangestuurd.
Maar na verloop van tijd zullen
ook dezen erkennen, dat de heer Van
Heutsz gedaan heeft, wat te doen
stond op een oogenblik, dat in zoo
vele nooden moest worden voorzien.
Men vergete niet, dat onder het
bestuur van den heer Van Heutsz de
decentralisatie een groote schrede
voorwaarts deed, terwijl talrijke wer
ken op zijne aansporing werden on
dernomen, als aanleg van wegen,
irrigatie-werken, spoorwegen, tele
graafverbindingen en havenverbeterin
gen.
Wat de financieele quaestie betreft
is het den heer Van Heutsz wel is
waar niet gelukt het financieele even
wicht te herstellen, maar de toestand
is toch aanmerkelijk verbeterd.
En dat niettegenstaande onder het
bestuur van Gouverneur-Generaal
Van Heutsz groote bedragen werden
besteed voor expedities naar ver
schillende deelen der buitenbezittin
gen, waartoe hij overigens niet over
ging dan door de noodzakelijkheid
gedwongen, hoezeer men in de Tweede
Kamer ook beweerde, dat hij maar
al te lichtelijk daartoe besloot.
Om kort te gaan, zoo besloot de
schrijver, kan men zeggen, dat de
taak van den Gouverneur-Generaal
Van Heutsz niet immer een gemakke
lijke is geweest, en het is zeker, dat
-o—
17.)
Hendrik knikte zijn heer toe en
deze denkt een oogenblik aan de
villa bij Friedrichshagen, waar zijn
vrouw en kinderen wonen. Hij ziet
als 't ware het bleeke gelaat van
Margherita, hij ziet zijn zoon en
erfgenaam in den zadel zitten en
hem toelachen, hij ziet de rozige
ronde wangetjes en de lieve oogjes
j'an zijn dochterje, hij hoort zijn
kinderen lachen en juichen het
volgende oogenblik stooten de
vijandelijke ruiters tegen elkander,
Os sabeis kletteren kokend en
druisend als twee snelle bergstroomen
dringen de vijandelijke troepen op
elkander in.
Andere regimenten cavalerie mengen
l'c" in den strijd. Generaal Von
tsarby voert zijn divisie van vijf re
men later zal inzien, dat hij groote
diensten heeft bewezen aan Neder-
landsch-Indië.
Tot dat inzicht zijn wij reeds lang
gekomen en wij betreuren het dat
gebrek aan inzicht elders de taak
van den scheidenden bestuurder zoo
zeer heeft bemoeilijkt in een tijd,
waar juist aller samenwerking zoo
goede vruchten had kunnen afwerpen.
Breukelen.
Naar men aan „Het Centr." meldt,
is in de gehouden voorioopige ver
gadering der R. K. Centrale in het
district Breukelen met algemeene
stemmen besloten een katholiek can-
didaat voor de Tweede Kamer te
stellen.
Hoofdcursus te Kampen.
De leerlingen van den hoofdcursus
te Kampen, die hebben deelgenomen
aan het officiersexamen, zijn allen
geslaagd
Infanterie hier te lande :J. H. Alma,
J. G. Arentz, H. J. Bellen, B. Brink
man, F. H. Ebbink, C. P. Garjeanne,
G. W. C. B. Geel, W. Gerlach, W.
P. J. Harmsen, C. J. A. van der
Heem, D. H. T. ldsinga, F. A. Kanne,
W. P. Landzaat, J. D. Lier, J. W.
van Mansvelt, S. O. Roosjen, C. de
Ruijter, F. Schouten, W. H. Snijders,
F. M. J. Stuvel, H. Swart, S. Veld-
meijer, J. J. D. H. Verschoor, A.
Willod Versprille, L. J. T. Wolffsen-
perger en A. R. van der Woude.
Infanterie O.-Indië: H. G. Abuijs,
J. Biegel, C. E. Boode, G. W. Caii-
cher, K. N. van Dalsum, P. F. G.
Gerritsen, H. Grevers, F. J. Haver
Droeze, A. C. Koot, W. F. C. Latour,
A. W. Munro, W. C. Neijs, C. E.
Nieuwland, F. Tessers, C. F. P. D.
van der Vecht, T. L. Veeren, H. J.
Verniers van der Loeff en J. P.
Wissema.
Administratie hier te lande A. E.
Bomheke, J. van Embden Andres, F.
Fokkinga, M. Kruissink, S. Kuyper,
J. Martens, J. Michielsen, W. F. 01-
dert, J. Wabeke, B. F. Westerweel.
Administratie O.-Indië J. P. Elder-
mans, G. A. J. van der Heijden, C.
van Tissot van Patot, G. G. Verwer
en A. Zijmans.
Militaire verpleging.
Aan de personen welken in het
jaar 1908 een cursus in verbandleer
hebben gevolgd is door den minister
van landbouw, nijverheid en handel
een circulaire gericht, waarin de
aandacht wordt gevestigd, op de be
staande gelegenheid om geplaatst te
worden op een aan het departement
van oorlog gehouden lijst van per
sonen, die zich beschikbaar stellen,
om in tijd van oorlog behulpzaam te
zijn aan de militaire verpleging. Bij
gimenten den vijand tegemoet, een
breede stroom van ruiters spreidt
zich uit over het plateau van Mars
la Tour tot aan Flavigny en in zijn
vaart wordt alles meegesleept en
vertrapt. Sedert de slagen van Ross-
bach en Leuthen, sedert Waterloo
heeft men zulk een onzaglijk ruiter
gevecht niet gezien. De donder der
kanonnen zwijgt, het geweervuur ver
stomt, de blanke sabel en de lans
zijn de wapenen, waarmee het bloedig
gevecht wordt voortgezet. Men ziet
stofwolken in plaats van wolken
kruitdamp,men hoort zwaardgekietter,
trompetgeschal, het brieschen en
stampen der paarden het hoera der
ruiters, in plaats van den donder der
kanonnen en het geknetter van het
geweervuur, en daartusschen het ge
kerm der vertrapt wordende geval
lenen. Man tegen man vechten
Düitschers en Franschen, de
beide legers, staan en wachten tot
de drom van strijders uiteengaat.
Ze gaan uit elkander, over het slag
veld rennen een menigte paarden,
wier ruiters gevallen zijn. Een don
derend hoera klinkt over het slag
veld, de Franschen trekken terug
oorlogsgevaar zullen uit de alsdan
zich aanbiedende vrijwilligers voor
verpleging en vervoer van gewonden,
de meest geschikten worden gekozen.
Zij die zich wenschen aan te mel
den kunnen dit doen door zich daar
toe bij het ministerie van landbouw
op te geven.
Vlissingen, 23 Augustus.
an
(Uit hef Gemeenteverslag.)
Vervolg.
N ij verheid, handel en
Scheepvaart.
(Het verslag van de Kamer van
Koophandel hebben wij reeds vroe
ger opgenomen.)
Kamers van Arbeid. Er zijn in deze
gemeente 2 Kamers van Arbeid ge
vestigd, een voor de bouwbedrijven
en één voor de metaalbewerking. In
de Kamer van Arbeid voor de bouw
bedrijven zijn vertegenwoordigd het
timmerlieden-, metselaars-, stuka
doors-, lood- en zinkwerkers-, schil
ders- en aardwerkersbedrijfhet leg
gen van electrische geleidingen of
van gas- en waterleidingenhet
ontwerpen van en het houden van
toezicht bij het uitvoeren van bouw
plannen. Deze Kamer is opgericht bij
Kon. besluit van 17 Mei 1901, en
geconstitueerd den 2 December 1901.
In de Kamer voor de Metaalbe
werking zijn vertegenwoordigd het
bewerken van metalen met uitzonde
ring van het lood- en zinkwerkers-
bedrijfhet scheepmake.rsbedrijfhet
laden en lossen van schepen en
spoorwegwaggons. Deze Kamer is
opgericht bij Kon. besluit van 17 Mei
1901, en geconstitueerd den 29 No
vember 1901.
Op de den 15 Februari vastgestelde
kiezerslijsten voor de Kamers van
Arbeid kwamen voorop die voor
de Bouwbedrijven 59 patroons en
259 werklieden op die voor de Me
taalbewerking 65 patroons en 979
werklieden. In 1907 hadden geen ver
kiezingen plaats.
Aangaande uitvoering van de ar
beidswet kunnen de volgende statis
tische gegevens worden verstrekt.
Aantal fabrieken of werkplaatsen 252
uitgereikte arbeidskaarten 388 gel
dige arbeidskaarten op 31 Dec. 1908
voor jongens van 12—16 jaar 318;
voor meisjes van 12—16 jaar 131
totaal 449. Aantal arbeid verricht
hebbende vrouwen boven 16 jaar
159; door de politie opgemaakte
processen-verbaal 20. Door de politie
werden de inrichtingen geregeld ge
ïnspecteerd. Het aantal ongelukken
waarvan aangifte werd gedaan, heeft
740 bedragen. Door het bestuur der
rijksverzekeringsbank werd aan 12
Hoera, de zege is ons, klinkt
het uit duizenden kelen de Düit
schers herademen, het gevaar van
door den vijand onder den voet ge
reden te worden is gelukkig voorbij.
Hoera de zege is ons. En nu
trompetters „verzamelen" geblazen.
De tegenstand des vijands is ge
broken, maar ook de kracht der
Düitschers is verlamd. Hier en daar
vlamt de strijd nog even op, maar
als de nacht medelijdend zijn duis
tere vleugelen over de bloedige ver
trapte velden uitspreidt, zwijgt het
kanon en het geweerde echo van
het laatste schot sterft weg, alles
wordt stil, doodstil in de rijen der
strijders. Alleen hoort men nog het
gekerm der gewonden, de aangrij
pende jammerkreten der stervende
mannen en paarden. Het ijselijk too-
neel wordt droevig verlicht door de
brandende dorpen in den omtrek.
Inderdaad zij die den oorlog vervloe
ken als broedermoord op groote
schaal, zij hebben gelijk, en ieder
die de jammeren des oorlogs gezien
heeft, zal dit met overtuiging moeten
beamen.
Donkere gestalten doorzoeken het
flbonnements-ftduertentiën op zeer uoordeelige uooruiaarden.
personen eene rente toegekend vol
gens de artikelen 21 en 23 der On
gevallenwet 1901, zoodat het geheele
aantal rentetrekkenden over het jaar
1908, 67 bedroeg.
Op de werf der Kon. Maatschappij
„detSchelde" liepen de beide stoom
schepen „Tabanan" en „Biliton" van
stapel. Het stoomschip „Tabanan"
werd te water gelaten door Z. K. H,
den Prins der Nederlanden, die daar
toe op 19 Maart onze gemeente met
een bezoek vereerde, bij welke ge
legenheid tevens door Z. K. H. de
kiel werd gelegd van het stoomschip
„Frisia". Voor het stoomschip „Billi-
ton" werden de laatste beletselen
op 29 Augustus weggenomen door
den Sultan van Assahan. In het
droogdok werden geregeld herstel
lingen aan schepen verricht.
Handel en Scheepvaart. Het aantal
alhier thuis behoorende vaartuigen
waarmede geregeld de garnalenvangst
voor rekening van verzenders naar
Engeland en België werd uitgeoefend,
bedroeg 21 te weten 15 hoogaarzen,
1 aak, 1 botter, 1 blazer en 3 roei-
booten. Deze vaartuigen, wier tonnen-
maat 32 tot 2 beloopt, waren be
mand met 76 visschers. In verband
met het waterkeeringswerk aan de
Roode Brug, ten gevolge waarvan
deze vaartuigen de Engelsche Kade
niet konden binnenkomen, verplaatste
zich de gewone bedrijvigheid bij den
terugkeer van de vischvangst, tijde
lijk van den Nieuwendijk naar de
Bellamykade.
Gedurende het jaar 1908 werd deze
gemeente meermalen bezocht door
stoombooten, veelal uit Antwerpen,
welke plcz.icrreizigero aanbrachten.
Evenals in andere jaren vielen hier
in de zomérmaanden geregeld motor-,
stoom- en zeiljachten binnen. In het
afgeloopen jaar ontving Vlissingen
bezoek van het Duitsche oorlogschip
de „Moltke" en van den Italiaanschen
oorlogsbodem de „Etna." Van tijd
tot tijd vertoefde hier een Engelsch
schip ter uitoefening der politie op
de Noordzee-visscherij. Zoo nu en dan
verbleven in deze gemeente gedurende
korten tijd kanonneerbooten, welke
oefeningstochten hielden ter opleiding
van leerling-machinisten en van ma
trozen bij de marine. Tijdens den af
geloopen zomer verwijlde hier Hr.
Ms. „Buyskes" tot het doen van hy-
drographische opmetingen bij de uit
monding der Wester-Schelde.
Inrichtingen in verband
staandemetde uitoefe
ning van n ij verheid
en handel.
De stoomvaart-maatschappij „Zee
land" Kon. Ned. postvaart, onderhield
een geregelden dag- en nachtdienst
tusschen Vlissingen enQueenborough.
In het afgeloopen jaar werd door
het rijk met deze maatschappij eene
slagveldhet zijn de dienaren der
Barmhartigheid, die de gewonden
opzoeken, ze met de meeste zorg
opnemen en naar het Iazareth dra
gen, waar de geneesheeren hun
treurigen plicht vervullen. Hoe menig
jong leven zien zij gebroken, hoeveel
hoop is dien dag geknakt de
jammer daarvan wordt duizendmaal
gevoeld in het vaderland dat zij
hielpen beschermen. Somber
zwijgend zitten de garde-dragonders
bij de bivouac-vuren. Hoevelen van
hunne kameraden liggen nu koud en
stijf daar ginds op het slagveld
Een der dragonders richt zich op
en fluistert een kameraad eenige
woorden toe.
Ja, ga maar heen, Hendrik,
antwoordt deze, hij heeft naar je
verlangd. Hij zal den dag van mor
gen niet beleven.
En Hendrik richt zijn schreden
naar het veldlazareth, dat aan het
uiterste van het bivouac is opgericht.
Hier liggen de zwaargewonden op
veldbeddende lichtgewonden zijn
reeds vervoerd naar plaatsen, die
verder van de vechtlinie verwijderd
zijnhier ligt een Fransch grenadier
overeenkomst gesloten wegens het
uitvoeren van een maildienst tus
schen Vlissingen en Queenborough
of eene andere Engelsche haven. Het
aantal vervoerde personen nam ook
gedurende het afgeloopen jaar steeds
toe, zoodat de resultaten over het
algemeen zeer gunstig waren. In ver
band met een en ander gaf de Maat
schappij last tot den aanbouw van
drie mailbooten.
Voor de verbinding met de plaat
sen uit het voormalig 4e en 5e di
strict en met België, werd zorg ge
dragen door den Prov. stoomboot-
dienst op de Westerschelde. Naar
Breskens werd geregeld zes maal,
naar Ter Neuzen vijf maal daags
heen en terug gevaren. Vooral ge
durende de zomermaanden kan deze
dienst op zeer druk vervoer rekenen.
De Middelburgsche Maatschappij
van stoomvaart voorziet in de ver
binding te water van Vlissingen en
Middelburg met Rotterdam.
Door de havenbootjes werd gere
geld gevaren tusschen stad en haven,
waardoor in eene geregelde behoefte
wordt voorzien. Voor het vervoer
van goederen bestonden bovendien
de navolgende geregelde stoomvaart
verbindingen
De Zeeuwsche stoomboot-maat
schappij met hare booten „Valk I en
II" voer geregeld op Breskens, Rot
terdam en Schiedam. Door de stoom
booten „Annie I en II" werd het
verkeer onderhouden met Gouda,
Utrecht, Amsterdam en Zaandam,
terwijl door de „Zeeland" een we-
kelijksche dienst werd verricht naar
Middelburg, Goes, Dordrecht, Gouda
en Amsterdam. Bovendien werden
met onderscheidene beurtschepen
goederen vervoerd.
De communicatie te land werd on
derhouden door de Maatschaijpij tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen.
Ter aansluiting op de mailbooten
der „Zeeland" heeft de Staatsspoor
van en naar onze gemeente snelle
verbindingen (behalve met het bin
nenland) met Noord- en Zuid-Duitsch-
land onderhouden.
In verband met den dienst werd
een hoofdinspecteur en een gedeelte
van het personeel der Waggons-Lits
uit Berlijn naar Vlissingen overge
plaatst.
Behalve de Staatsspoor, voorziet in
de verbinding met Middelburg eene
stoomtram, geëxploiteerd door de
Société Anonyme der Tramways a
vapeur FlessingueMiddelbourg et
extensions.
Gedurende 1908 werden met ge
melde stoomtram vervoerd 432802
personen. De opbrengst bedroeg, wat
het personenvervoer betreft, f 74013.15
en aan vervoer van goederen f2540.61,
dus f 76553.76 in totaal.
De stoomtram Walcheren, waarvan
met grijzen baard naast een jong
Pruisisch officier van de garde, ginds
een bruine Afrikaansche jager naast
een Pruisisch dragonder. Er wordt
geen woord gesprokennauwelijks
komt een smartkreet over de vast
samengeperste lippen der gewonden.
In koortsachtigen spoed helpen de
geneesheeren en de ziekenverplegers
de ongelukkige krijgslieden. Doch
menigmaal is alle hulp vergeefs.
Hier en daar buigt de dokter zich
over een, wiens oogen reeds voor
immer gesloten zijn.
Wat verlangt ge, dragonder?
vraagt een dokter aan Hendrik, die
juist binnentreedt.
Neem mij niet kwalijk dokter,
ik wou zoo gaarne eens naar mijn
ritmeester zien. Ritmeester Von Al
tenbrak ik ben zijn oppasser.
Daar ligt hij hij zal wel
gauw sterven.
Doodsbleek en met gesloten oogen
ligt Eduard Von Altenbrak daar neder.
Zijn ademhaling is buitengewoon
versneld en 'telkens vertoont zich een
bloedig schuim om zijn lippen.
(Wordt vervolgd.)
