Dinsdag
22 Juni.
No. 143.
1909.
Feuilleton.
47e Jaargang.
BINNENLAND.
VLISSIINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTIËN van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
Herstemmingsadvies van de Ghris-
telijk-historischen.
In de „Nederlander" wordt me
degedeeld, dat het hoofdbestuur der
Christelijk-Historische Unie heeft
besloten
lo. de kiesvereenigingen aan te
sporen om in alle districten, waar
een christelijk-historische, een anti
revolutionair of een roomsch-katholiek
candidaat op 23 Juni in herstemming
komt, diens verkiezing krachtig te
helpen bevorderen 2o. haar er op
te wijzen, dat zij krachtens de sta
tuten der C. H. Unie verplicht zijn,
in het district Ede de candidatuur-
Rudoiph tegenover die van den heer
Schimmelpenninck voor te staan en
aan te bevelen; 3o. haar te advisee-
ren, uit het oogpunt der christelijke
beginselen en ter wille van 's lands
belang, tegenover den sociaal-demo-
cratischen candidaat den liberaal, on
verschillig van welke benaming,
krachtig te steunen.
Het derde punt van dit besluit
wordt door de „Ned." in een hoofd
artikel uitvoerig toegelicht. In het
bijzonder wordt afgekeurd de houding,
der anti-revolutionairen, waarover de
„Ned." brieven ontving van inzen
ders, die „trilden van verontwaardi
ging" en die vroegen waar blijft nu
de leus„Voor God, Nederland en
Oranje"
De „Ned." begrijpt het advies van
het centraal comité der anti-revoluti
onairen niet. Dat vele liberalen so
ciaal-democraten steunen, kan natuur
lijk voor rechts nooit een argument
zijn. En te meer onbegrijpelijk vindt
de „Ned." het anti-revolutionair ad
vies, waar de „Stand." den 3en Juni
onder het opschrift „Oranje bij de
stembus" had gewezen op het af
keurenswaardige in de houding der
sociaal-democraten, die weigerden
in het vaderlandsch enthusiasme bij
gelegenheid der geboorte van Prinses
juliana te deelen.
Dan bestrijdt de „Ned." nog de
onjuiste voorstelling in de „Stand.",
alsof de adviezen van anti-revoluti
onairen en roomsch-katholieken on
geveer gelijkluidend zouden zijn en
alleen de christelijk-historischen an
ders zouden stemmen. Het roomsch-
kath. hoofdbestuur heeft niet gelijk
de anti-revolutionairen onthouding
aanbevolen, maar „in geen geval een
socialist", en de roomsch-katholieke
pers heeft dit op ondubbelzinnige
wijze uitgewerkt.
Een Engelsch oordeel over de
verkiezingen.
De „Nation" het radicale Londen-
sche weekblad, bevat een redactioneel
artikel over de clericaie coalitie in
O—O
20.)
Hij is zwak, helaas, zeer zwak,
en zijne vrienden oefenen een on-
gunstigen invloed op hemmaar
slecht is Paul niet.
Dej senator glimlachte weemoedig,
toen hij hoorde hoe zacht zijne arme
dochter over haar plichtvergeten
echtgenoot oordeelde.
Hij achtte het echter beter, in dit
late avonduur daarop niet in te gaan
hij zag hoe zenuwachtig opgewon
den Hildegard was en nam daarom
weldra afscheid, onder voorwendsel,
dat hij vermoeid was van de reis.
Den volgenden morgen echter ver
meed hij het onaangename gesprek
met zijn schoonzoon niet langer; hij
zocht hem op in zijn eigen kamer
en zonder veel inleiding begon hij
Ge hebt mij eene aanmerkelijke
TELEFOONNUMMER 10.
Nederland. Het blad zegt dat de uit
slag van de algemeene verkiezingen
een verschijnsel toont, dat nauwelijks
elders in Europa zou kunnen worden
waargenomen. De overwinning van
de vereenigde katholieke en calvi
nistische partijen is een bewijs van
de vaste begeerte het sectarisch stand
punt tegenover de liberale staatsleer
te handhaven en tevens van haar ge
meenschappelijke vrees voor het so
cialisme en den modernen geest.
De overheerschende, anti-revolu
tionaire groep, oorspronkelijk voortge
komen uit de protestantsche grond
bezittende klassen, die zich verzetten
tegen de vrije gedachten en de libe
rale denkbeelden door de Fransche
overheersching onder het volk ge
bracht, is thans onder den dekmantel
van nationalisme en calvinistisch
clericalisme geworden tot een partij
van kapitalisten, die in geen enkel
wezenlijk opzicht verschilt van andere
conservatieve groepen in Europa.
Haar bereidwilligheid om haar pro
testantsche beginselen aan een katho
liek bondgenootschap te offeren is
een beslist bewijs, dat het in den
grond toch de economische schen
ding is, die de Nederlandsche staat
kunde beheerscht.
Subsidie Middenstand.
Bij de opening der Middenstands-
tentoonstelling is door minister Heems
kerk verzekerd dat een verdere voor
ziening in de behoefte aan vakop
leiding van de jeugd zijn bijzondere
aandacht heeft, en dat niet zal wor
den nagelaten daarvoor te doen, wat
nuttig en uitvoerbaar is.
Thans verneemt de „N. R. Ct." dat
minister Talma voornemens is op de
volgende Staatsbegrooting een post
van f 50,000 te brengen, ten bate van
een of meer Middenstandsinstituten.
Luitenant-generaal Van Daalen.
Naar men ons van goed ingelichte
zijde meedeelt, is generaal Van Daa
len niet van voornemen hier in Ne
derland te blijven, maar denkt hij in
October naar Indië terug te keeren,
om zich daar voor een plaatsing in
het leger aan te melden. Dit zal voor
de Indische regeering wel eenige
moeilijkheden opleveren in het In
dische leger toch is alleen de leger
commandant luitenant-generaal en
zijn de andere opper-officieren gene-
raal-majoor. Misschien is het moge
lijk hem te plaatsen als chef van den
generalen staf. („N. Ct.")
De machinistenschool.
Vrijdag was het 50 jaar geleden,
dat de opleiding tot marine-machi
nisten te Hellevoetsluis werd gesticht,
en, al schijnt deze dag onopgemerkt
te zijn gebleven, toch zullen nog wel
som gelds ter leen gevraagd, wilt ge
nu wel zoo goed zijn, mij eens op
te helderen, hoe het komt, dat ge
niet in staat zijt uwe uitgaven zelf
te bestrijden Het is nog geen jaar
geleden, dat ge mij hebt doen ge-
looven, dat uwe financiën volkomen
goed geregeld waren, al waren ze
dan ook niet schitterend.
Graaf Orlowsky sloeg verlegen de
oogen neer, toen hij antwoordde
Ik heb mij vergist in den toe
stand der gebouwen en schuren
en toen wist ik ook nog niet, welke
sommen er noodig waren om op
grooten voet te leven.
En nu wilt ge mij misleiden
omtrent de manier, waarop ge uw
vermogen verkwist, riep de senator,
terwijl hij zijn schoonzoon scherp
aankeek. Doe daarvoor echter geen
moeite. Ik heb nu reeds gezien hoe
de zaken hier staan. Ge hebt mijne
dochter ten huwelijk gevraagd, om
dat ge toen reeds in financiëele
moeilijkheden verkeerdet en omdat
ge den aanstaanden schoonpapa als
een onuitputtelijken geldzak be-
schouwdet.
Ik verzeker u stotterde Paul.
enkele feestelijkheden volgen. Als iets
in 50 jaar een groote verandering
heeft ondergaan, dan zeker deze op
leiding. Mocht men in 'teerst niet
van een eigenlijke opleiding spreken,
thans voldoet zij aan zeer hooge
eischen. Allengs zijn de eischen tot
toelating verzwaard, zijn overgangs-
en eindexamens ingevoerd en onder
wijs en leermiddelen verbeterd. De
vooruitzichten hielde" daarmede ge
lijken tred. Tot voor eenige jaren
konden slechts enkelen den officiers
rang behalen, doch nu is het getal
offfcieren-machinist al vrij aanzienlijk.
Er is een tijd geweest, waarin de
machinisten na afloop van hunne
verbintenis den dienst verlieten, om
dat zij niet konden bereiken dat,
waarop zij volgens kundigheden en
bekwaamheid aanspraak meenden te
mogen maken. Ook dat is geheel
veranderd, want ieder kan op be
trekkelijk jeugdigen leeftijd officier
worden.
Blijkens de rekening en verantwoor
ding van het fonds voor onderofficie
ren, over het jaar 1908, hebben de
ontvangsten bedragen f 13,445.80, de
uitgaven f 11,115,077S> zoodat bij slot
van het jaar 1908 meer is ontvangen
dan uitgegeven f 2340,71terwijl
een kapitaal van f 2000 op het Groot
boek der 2'/i pet. Nationale Werke
lijke Schuld als eigendom van het
fonds op ultimo December 1908, be
droeg 11, waarvan 6 een jaarlijksche
Dijdrage storten van f 10; 2 eene
verhoogde contributie inleggen van
f 201 eene verhoogde contributie
inlegt van f 25 en 2 eene verhoogde
contributie inieggen van f30, terwijl
119 deelgenooten den wensch hebben
te kennen gegeven om niet meer aan
het fonds bij te dragen; en 19 deel
genooten in eene positie verkeeren,
waarin zij niet tot het doen van bij
dragen gerechtigd zijn.
Op genoemd tijdstip waren 66 per
sonen in het genot van jaarlijksche
lijfrenten en pensioenen, waarvan het
gezamenlijk bedrag der jaarlijksche
uitkeeringen eene som van f 2933 be
loopt.
Ten laste van het rijk is voor het
dienstjaar 1909 een subsidie van
f 8000, ten behoeve van de instelling
toegestaan.
De Halve Maen.
Zaterdag is te Amsterdam op 's rijks
marinewerf te bezichtigen geweest het
scheepje „De Halve Maen", dat ter
gelegenheid ran de Hudson-fees-
ten in September te New-York te
houden, ter herinnering aan het feit,
dat het 300 jaar geleden is, dat Hud
son, genaturaliseerd Nederlander, de
naar hem genoemde rivier voor het
eerst opvoer, waaraan later „Nieuw-
Amsterdam",thans New-York, gesticht
werd, geschonken wordt.
Laat mij bedaard uitspreken,
viel de senator hem in de rede. Be
halve dat ge een verkwistend leven
leidt, hebt ge u ook overgegeven
aan den hartstocht van het spel, ik
weet dit uit vertrouwbare bron.
Heeft Hildegard over mij ge
klaagd? vroeg de jonge graaf.
O neenZij heeft gezwegen
als het grafal het leed, dat ge haar
hebt aangedaan, heeft zij in haar
hart gesmoord. Maar het verdriet
knaagt aan haar leven, zij is ver
welkt voor den tijd. Ziet ge dat niet
en klaagt uw geweten u niet aan
Mijnheer Romer was opgestaan en
liep met groote schreden heen en
weer.
Graaf Orlowsky zocht te vergeefs
naar een uitwegdaar hij niets an
ders wist te zeggen, vorschte hij
weer
Wie ter wereld kan mij zoo
bij u belasterd hebben
Heb ik dan in den afgeloopen
nacht niet met eigen oogen gezien,
hoe gij in den kring van uw zooge
naamde vrienden goud en bankbil
jetten inzette, alsof ge over millioe-
nen te beschikken hadt? Gevoelt
fibonnements-fiduertentiën op zeer üoordeelige uooruiaarden.
De f60.000, benoodigd voor den
bouw van het jacht, werden in Ne
derland bijeengezameld door een com
missie, waarvan de heer H. De Booy,
oud-marineofficier, aan het hoofd staat.
„De Halve Maen" wordt van Am
sterdam gesleept naar Rotterdam, om
daar als deklast der groote schepen
van de HollandAmerika-lijn naar
New-York vervoerd te worden.
„De Halve Maen" is een tweedeks
jacht van 62 voet lengte, 17 voet 5
d.M. breedte en 2.15 M. diepgang.
Het bezit fokke-, groote en bezaan
masten, voert Geuzen-, Amsterdam-
sche en Statenvlaggen, heeft een in
houd van 40 last met 967s ton wa
terverplaatsing en is gebouwd volgens
de beschrijving in onze journalen door
den ingenieur E. J. Benthem, volgens
een ontwerp van wijlen den directeur
van het marinedepartement, C. L.
Loder.
De bemanning telt 18 koppen van
den oorlogsbodem „Utrecht" en ze is
gekleed in oud-HoIlandsch costuum
door den kleermaker der rijks-marine-
werf Dijkman vervaardigd.
10 Juli a. s. vertrekt „De Halve
Maen" afgetuigd met de „Soestdijk"
van de Holland—Amerika-lijn uit Rot
terdam naar New-York. Ze wordt bin
nendoor over Gouda gesleept. Voor
aan onder den boeger is het galjoen
voor de gevangenen, opzijde, boven
het voordek, bevindt zich de „bak".
Daaronder liggen dikke ijzeren ankers.
Er zijn 5 kooien voor 18 personen,
die daarvan beurtelings gebruik ma
ken. Middenscheeps is een groot luik,
waarboven een sloep, eveneens vol
gens oud model getuigd.
Naast den grooten mast grijnst de
z.g. „Grooten Knecht", een pop waarin
zich schijven bevinden waaromheen
de touwen der groote ra loopen. Een
schoorsteen van het kombuis steekt
zijlings uit het dek. Bij een pomp op
het potdek staan eenige stukjes licht
geschutz.g. kamerstukjes. In een hokje
voor den roerganger zijn een zand
looper en een kompas aanwezig en
een bel om de glazen te luiden, een
kandelaar en een nachthuisje en een
watervat. Boven den stuurplecht is
een roefje, terwijl het sturen zeer pri
mitief met een kolderstok geschiedt,
In de kajuit, die 1.55 M. hoog is zijn
alle benoodigdheden voor den schip
per, als een oude boekenkist, waarin
een Bijbel en een Psalmboek, de rei
zen van Linschoten enz. aanwezig.
Voorts een globe, oude geweren, ban
deliers met kruitkokertje, tinnen bor
den, enz. Op een vastgesjorde schuif
tafel ligt de zeemanskaart met maat-
latjes, passers en andere instrumenten.
Daar ligt ook de kopy van het con
tract van Hudson met de Amsterdam-
sche Kamer der Oost-Indische Com
pagnie, dato 18Jannari 1609. Voorts
een inktstel en Jacobsstaf voor het
berekenen der zonshoogte.
ge nog niet, dat de bewijzen van uw
schuld geleverd zijn
Bij deze woorden bleef de heer
Römer voor zijn schoonzoon staan
en reikte hem twee brieven over,
welke hij uit zijn brieventasch nam.
Het gelaat van den jongen graaf
werd aschgrauwhij staarde nu eens
naar den eenen brief, dan weer naar
den anderen in zijne hand ten slotte
barstte hij uit in een akeligen lach
en zeide
Een poging tot geldafpersing
en een lage wraaknemingDe po
ging tot het afpersen van geld gaat
uit van een half bankroeten schurk,
die den rijken senator Römer dreigt
met eetrfamilieschandaal, in de hoop,
dat men hem met goud den mond
zal stoppen. En dit geparfumeerde
briefje is afkomstig van een jaloersche
tooneelprinses, die vroeger eens mijne
hulde ontving.
Met deze woorden wierp hij het
naamlooze schrijven van gravin Brads-
ky neer en weder lachte hij.
Daar kwam een bediende en zei
Abraham Broskwitsch wenscht
mijnheer den graaf te spreken.
Ik ben niet thuis, ik ben voor
Langs een steil trapje komt men
in het overdek, onder het opperdek,
waar twee zware kanonnen zijn op
gesteld en de ankerketting bevestigd
is. Ook ander oorlogsmateriaal is hier
geborgen. Naast dit vertrekje mid
denscheeps is de kombuis met een
haard. Keukengereedschappen versie
ren het interieur, alsmede de slaap
plaats van den kok. Voorts is er een
zeilkooi enz. De broodkamer is door
blik tegen ongedierte beveiligd. De
bottelarij is ruim met ballast gevuld.
„De Halve Maen" is van eikenhout
gemaakt, de masten van grenenhout.
Wij ontvingen het programma van
het onderwijs aan de rijkstuinbouw-
winterschool te Boskoop, uitgegeven
vanwege het ministerie van landbouw,
nijverheid en handel.
Belangstellenden in dit onderwijs
kunnen in dit programma alle bij
zonderheden vinden die voor hen van
nut kunnen zijn, welk programma op
aanvraag zeker gaarne zal worden
toegezonden.
Hr. Ms. „Heemskerk."
Over de gevechtsschietoefeningen
op de Zeeuwsch wateren gehouden
door Hr. Ms. „Heemskerk", meldt
de „N. R. Ct.":
De schietoefeningen zijn gehouden
als schitterend resultaat van een
langdurige en nauwgezette schietop-
leiding, geheel volgens de nieuwere
denkbeelden doorgevoerd. Het schip
is uitgerust met de nieuwste kijker-
richtmiddelen en een volledige vuur
leiding-installatie, waardoor het ge-
vechtsschieten in onze marine een
meer dan gewone belangstelling ten
deel viel. De schietoefeningen, die
tot inleiding op pml. 2400 M., later
op pml. 4300 M., werden gehouden
en bijgewoond werden door ver
schillende marine-autoriteiten, toon
den duidelijk het doeltreffende aan
van de vele belangrijke veranderin
gen, die onze marine-artillerie en
onze schietopleiding in de laatste
jaren ondergaan hebben. De treffer-
procenten waren bijzonder hoog,
terwijl de vuursnelheid grooter was
dan nog ooit te voren was bereikt.
Vlissingen, 21 Juni.
Grand Hotel.
Het drietal, dat gisterenavond het
publiek op een mooi program ver
gastte, heeft met zijn verschillende
nummers een beslist succes gehad
de herhaalde en warme toejuichingen,
die aan ieder afzonderlijk ten deel
vielen, bewezen voldoende, dat het
gepresteerde in den smaak viel.
Mej. Toos Hoog, sopraan uit den
Haag, zong met haar rond, zacht
niemand te spreken, riep de graaf
verstoord.
Maar ik ben hier en zal die
zaak wel kunnen regelen, viel de
senator in. Laat hem binnen komen,
Ge hebt aan mij geschreven,
sprak de senator tot den handels
man, die herhaalde malen onder
danig boog. Ge kondt echter niet
verwachten, dat ik van Hamburg uit
aan uwe eischen zou voldoen, zon
der mij zekerheid te hebben ver
schaft, dat uwe aanspraken gegrond
zijn. Daarvoor ben ik hier. Hebt ge
eenig papier in uw bezit, waaruit
blijkt, dat graaf Orlowsky verplicht
is u de groote som gelds te beta
len, welke gij in uw brief hebt ge
noemd
Broskowitsch nam uit zijn brie
ventasch een door den graaf onder
teekenden wissel, reikte dien aan
den senator over en verzekerde her
haalde malen, dat er geen haast bij
was, dat hij vandaag alleen wegens
den koop van een paard was geko
men en al had hij aan „den heer
baron" te Hamburg geschreven, dat
was alleen geschied om volledige ze
kerheid te hebben. (Wordt vervolgd.)