Draagt
Plouvier's
Schoenwerk.
Maandag
14 Juni.
No. 136
47e Jaargang.
1909.
gij deze Courant behoort een Bijvoegsel.
Het wetsontwerp tot regeling der banken
van leening en zijne geschiedenis.
Feuileton.
B1NNENLAND.
VLISS1NGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËN van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal beregend, Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
flbonnements-flduertentiën op zeer uoordeelige voorwaarden.
11. "(Slot.)
De voorgestelde regeling der ban
ken van leening begrijpt alle inrich
tingen daaronder, waar men er zijne
gewoonte van maakt om roerende goe
deren in ontvangst te nemen tegen
afgifte van geld en het weder afgeven
van die zaken tegen ontvangst van
geld of andere roerende zaken aan
houders van de bij de ontvangst af
gegeven stukken of andere voorwer
pen. Door deze bepaling hoopt men
te bewerken dat er in het geheel
geene beleenbanken meer onder ver
momde namen zullen voorkomen.
Elke inrichting is dus eene bank,
waar zij, die er hun goed brengen,
de kans behouden om de zaak terug
te bekomen, hetgeen natuurlijk ook
in eene gewone opkooperszaak kan
voorkomen.
Dat het bankiersbedrijf en soortge
lijke bedrijven van de toepassing der
wet zijn uitgezonderd, spreekt eenigs-
zins van zelf. Inrichtingen waar uit
sluitend geld op edele metalen wordt
geleend, vallen er evenmin onder.
Wat nu de gemeentelijke banken
van leening betreft, is het de bedoeling
om eenerzijds de besturen zooveel
mogelijk vrijheid van beweging te
latenanderzijds om de bestaande
bepalingen van het nu nog geldende
Koninklijk besluit aan te vullen en te
verbeteren.
Het bedoelde besluit bepaalde den
termijn, binnen welken het overschot
van de verkoopsom, ingeval de pan
den verkocht worden, kan worden
opgevorderd, op twintig maanden. In
het belang van het beheer der bank
zal de termijn tot twaalf maanden
worden verkort.
Een geheel nieuwe bepaling neemt
het euvel weg, dat het beleenen van
goederen door ouders meermalen aan
kinderen wordt opgedragen, hetzij uit
gemakzucht, hetzij uit schroom. Maar
op die wijze worden de kinderen met
den gang naar de bank van leening
vertrouwd en daarom wordt voorge
steld om een leeftijdsgrens van zestien
jaar te stellen.
Maar het behoeft wel geen betoog,
dat de eigenlijke hoofdstrekking der
wet is, te waken tegen de misbruiken
der pandhuizen, welke onder een
schuilnaam worden gedreven. Zijn
dat inrichtingen, die een gunstige
uitzondering maken op den regel dat
het publiek in dergelijke instellingen
wordt uitgezogen, welnu, dan zal de
wet aan deze banken ten goede
komen. Zij hebben de naleving ervan
niet te vreezen en zullen hoogstwaar-
0—0
13.)
En toch kon zij er niet toe beslui
ten haar toestand in de brieven aan
haar vader of aan tante Brinken be
kend te maken. Zij schaamde zich
over haar echtgenoot en koesterde
misschien nog de stille hoop, hem
eenmaal door liefde en geduld we
der voor zich te winnen.
En hoe zag het er uit in het ge
moed van Paul Oriowsky Door den
dagelijkschen omgang met gravin
Bradsky was zijne -vriendschap voor
haar zeer groot geworden, Twee
jaar geleden had hij haar te War
schau leeren kennen, waar de arme
wees bij hare tante Paninska in
woonde. De schoonheid der jonge
gravin Mirolawska trok vele heeren
naar de salons der oude prinses.
Suska werd door allen bewonderd
schijnüjk de concurrentie sterk zien
verminderen.
Zonder toelating van burgemeester
en wethouders zullen particuliere
banken voortaan niet mogelijk zijn en
deze zijn bepaald verplicht om de
toelating in sommige gevallen te wei
geren en inzonderheid wanneer mis
bruiken ten nadeele van de beleeners
te duchten zijn.
Het ontwerp heeft in sommige op
zichten overeenkomst met de Drank
wet. De toelating geldt voor bepaalde
localiteiten en geeft alleen bevoegd
heid aan den bankhouder of zijn
schriftelijk gemachtigde. Het woord
„pandhuis" moet duidelijk zichtbaar
op een wit bord zijn aangebracht.
Verder zijn een aantal bepalingen, die
voor de gemeentelijke banken in de
wet geschreven zijn, ook op de par
ticuliere toepasselijk verklaard. Ook
hier is openbare verkoop van de
niet ingeloste panden voorgeschreven,
na openbare aankondiging en bezich
tiging voor een ieder. Nog twaalf
maanden na dien verkoop behoudt de
rechthebbende 'de bevoegdheid om op
te vorderen hetgeen de opbrengst van
het verkochte pand meer bedraagt dan
de beleensom met de renten. Op Zon
dagen of algemeen erkende christe
lijke feestdagen worden panden niet
aangenomen of afgegeven en wordt
ook geen geld verstrekt of in ont
vangst genomen. Ook hier worden
panden of gelden niet aangenomen
van kinderen die den leeltijd van
zestien jaar niet hebben bereikt en
van personen die in staat van dron
kenschap verkeeren en het behoeft
wel geen betoog, dat de overtreding
van al dergelijke bepalingen door den
strafrechter kan worden vervolgd.
Ook op ander gebied ontbreekt het
niet aan zorg voor de publieke be
langen, welke op dit gebied tot dus
ver schromelijk werden verwaarloosd.
Zóó ontmoeten wij b. v. de bepa
ling, dat wanneer in eene gemeente
eene besmettelijke ziekte is uitgebro
ken, kleederen en andere zaken, die
besmet kunnen zijn, niet dan na ont
smetting worden aangenomen.
Maar de voornaamste grief tegen
de stille pandjeshuizen is altijd wel
deze geweest, dat zoovele hunner in
stellingen waren van heling van ge
stolen goed. Het werkt natuurlijk de
misdaad in de hand, wanneer men
eenigszins de zekerheid heeft dat ont
vreemde voorwerpen gemakkelijk van
de hand kunnen worden gezet. Het
is hem, die den diefstal pieegt, niet
om die voor hem gevaarlijke voor
werpen te doen, maar wel om geld'
en nu mag men veilig aannemen dat
de pandhuishouder, die een vermoe-
en geprezen. Onder al die hulde
betuigingen bleef zij koel, totdat op
zekeren dag graaf Paul Oriowsky
in de salons van hare tante verscheen
en dadelijk haar hart veroverde.
Ook hij gevoelde genegenheid voor
het schoone meisjezij bekenden
elkaar hunne liefde en onderhielden
briefwisseling. De ouders van graaf
Paul waren toen reeds doodhij
was eigenaar der familiebezittingen,
doch deze waren bezwaard met een
grooten schuldenlast. Verwend en
veeleischend als hij was, had hij al
wel honderdmaal bij zich zeiven ge
zegd, dat een meisje zonder fortuin
geen passende partij voor hem was.
Hij had geen lust zich te bekrimpen
integendeel hoopte hij door een rijk
huwelijk zijn geldelijke omstandig
heden te verbeteren. Hij wist wel,
dat gravin Suska geen vermogen
bezat, maar hij hoopte, dat de tante,
prinses Paninska, vorstelijk voor
hare nicht zou zorgen en zoo liet
hij zich met kloppend hart op ze
keren dag bij de oude dame aan
melden.
Hij bekende haar zijn liefde voor
de jonge gravin en zeide, dat het
den van de waarheid heeft, voor het
voorwerp, dat natuurlijk nooit inge
lost wordt, minder zal geven dan in
andere omstandigheden het geval zou
geweest zijnmaar wat nood Al
wat er van komt is voor den dief
winst en beide partijen maken dus
goede zaken ook de pandhuishou
der, want deze koopt stellig goedkoop
in en zal zoo duur mogelijk ver-
koopen.
Aangifte van ontvreemde of ver
loren zaken wordt dan ook in een af
zonderlijk register ingeschreven en tot
pand aangeboden,zaken die met duide
lijke omschrijving als ontvreemde of
verloren zijn aangegeven, worden
aangehouden en daarvan wordt ter
stond aan het hoofd der plaatselijke
politie kennis gegeven.
De pandhuishouder mag zijne kos
ten niet anders berekenen dan in den
vorm van rente. Feitelijk gebeurt dat
anders en worden soms allerlei kosten
onder verschillende benamingen in
rekening gebracht. Zóó begrijpt de
beleener niet hoe duur hem de zoo
genaamde hulp te staan komtmaar
wanneer hem b.v. ronduit gezegd
wordt dat hij vijftig percent rente be
taalt, dan zal de zaak hem wèi dui
delijk zijn. Die rente in de wet te
bepalen, was niet mogelijk, want veel
hangt van de beleensom afmaar
de woeker moet in ieder geval wor
den tegengegaan en daarom zal het
gemeentebestuur, dat op den' duur
wel in staat zal wezen te beoordee-
Ien of zekere grenzen voor de rente
gesteld moeten worden, de bevoegd
heid hebben om onder goedkeuring
van Gedeputeerde Sia.cn een maxi
mum van rente te bepalen.
De gemeenteraad zal bovendien
ook andere bevoegdheden hebben,
b. v. om eischen aan de localiteiten
te stellen, sluitingsuren te bepalen,
enz.
In het algemeen hebben wij van
het ontwerp met genoegen kennis
genomen. Wanneer men zich plaatst
op het standpunt, dat bij den tegen-
woordigen stand van hetcredietstelsel,
dat nog geen geschikten vorm van
crediet voor den minderen man be
vat, de beleenbanken nog niet kunnen
worden gemist, dan moeten er in
ieder geval waarborgen zijn tegen
woeker en bedrog en tegen de aan
moediging tot misdrijf. In dit opzicht
schijnt het ontwerp van wet ons ge
slaagd toe en aan de totstandkoming
er van kunnen wij dan ook niet twij
felen.
zijn liefste wensch was met zijn
Suska voor het echtaltaar te treden.
De prinses liet hem uitspreken en
zei toen
Uw aanzoek komt mij niet on
verwacht, jonge vriend Het is mijne
aandacht niet ontsnapt, dat gij ge
negenheid voor mijne nicht hebt op
gevat ik weet ook, dat dit gevoel
wordt beantwoord. Niets staat dus
aan eene verbintenis in den weg,
zoodra ge in staat zijt uit eigen
middelen mijne nicht een passende
positie in de wereld te verschaffen.
Graaf Paul keek verlegen naar den
grond, terwijl de oude dame ver
volgde
Natuurlijk zal ik met genoegen
aan mijne nicht, die ik als een doch
ter liefheb, een rijken uitzet meege
ven maar fortuin heeft zij van mij
niet te wachten. Zoolang ik leef,
trek ik een jaargeld uit de familie
goederen, maar bij mijn dood komt
alles aan de mannelijke erfgenamen.
Dat viel graaf Oriowsky op het
lijf als een koud stortbad de droo-
men van liefde, geluk en rijkdom
vervlogen op in rook. Het ge
sprek met de oude prinses had ten
De blijde gebeurtenis.
H. M. de Koningin heeft op het
adres van gelukwensching van de
Tweede Kamei der Staten-Generaal
het volgende geantwoord
„Mijne Heeren
Ik ben zeer gevoelig voor de ver
zekering van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal van hare hartelijke
deelneming in den zegen, welken God
Ons geschonken heeft.
Ontvangt, Mijne Heeren, Mijn op
rechten dank voor Uwe diepgevoelde
gelukwenschen bij de geboorte van
onze Dochter. Ik koester den hart-
grondigen wensch, dat, door de op
voeding van ons Kind, Haar leven ten
zegen moge strekken voor het Va
derland."
De uitslag der Kamerverkiezingen.
Zoo bij geen der herstemmingen
door de rechterzijde één district ge
wonnen wordt, zal de kerkelijke
coalitie toch in de nieuw verkozen
Tweede Kamer een minimum meer
derheid van tien stemmen hebben.
Reeds zijn 54 kerkdijken verkozen
terwijl er in één district, Ede, her
stemming is tusschen den officiëelen
coalitiecandidaat dr. Rudolph én den
christelijk-historischen jhr. Schim-
melpenninck. De rechterzijde beschikt
dus minstens over 55 stemmen, ter
wijl het hoogste stemmen-aantal dat
de linkerzijde in het gunstige geval
halen kan slechts 45 is.
De rechterzijde heeft bij deze ver
kiezingen niet één zetel verloren. En
in zes districten zal zij den zetel van
een lid der linkerzijde innemen. De
Unie-liberalen dragen in deze zes
het grootste aandeel, nl. drie. In
Enkhuizen heeft de heer Goeman
Borgesius den in 1905 gewonnen
zetel weer moeten inruimen, in Gor-
kum heeft de heer Pierson de gewon
nen plaats niet kunnen behouden en in
Kampen is het derde, het in 1905
door de Unie-liberalen veroverde
district Kampen waarvoor de heer
Reijne zitting had verloren gegaan.
Van de overige door rechts ge
wonnen districten behoorde één,
Amsterdam VII, waar dr. Blooker
door den heer Middelberg vervangen
is, aan de vrij-liberalen, is één
district, Amsterdam VIII, ontrouw
geworden aan den vrijzinnig-demo
craat Nolting, die plaats heeft moeten
maken voor den a.-r. aannemer De
Vlugt, terwijl in het derde district,
Enschedé, in de plaats van den
sociaal-democraat Van Kol de anti-
revolutionnair Elhorst gekozen is.
gevolge, dat graaf Paul reeds den
volgenden dag Warschau verliet en
schriftelijk afscheid van Suska nam.
Hij schreef, dat een beschikking van
het noodlot hen scheidde, dat hij
het beminde meisje niet aan zich
wilde ketenen, daar hij voortaan
slechts in bekrompen omstandighe
den, ja in ontbering zou moeten le
ven.
Suska lachte uit volle borst, ver
brandde den brief en verloofde zich
vier weken later met den ouden,
schatrijken graaf Bradsky.
Het bericht van deze verloving
ontving graaf Oriowsky te Hamburg,
waar hij toen eenigen tijd vertoefde.
Kort daarna verloofde hij zich met
de dochter van den rijken senator
Rómer, en weldra voerde hij haar
naar het echtaltaar.
Hildegard vermoedde echter niets
van de betrekking die er vroeger
tusschen haar man en gravin Bradsky
had bestaan maar zij leed zwaar,
toen zij begon in te zien, dat Paul
geheel in hare macht was.
Zoo naderde de dag, dat het ge
maskerd bal zou plaats vinden. Hil
degard verkeerde in een koortsach-
Alle zes de gewonnen districten
zijn dus door de anti-revolution-
nairen gewonnen. Immers in Enk
huizen is de anti-revolutionnaire
propagandist Oosterbaan gekozen,
in Gorkum de heer Pollema, in
Kampen graaf Van Lynden van
Sandenburg.
De overwinning is dus in het bij
zonder een overwinning voor de anti-
revolutionnaire partij en beteekent
een versterking van het felste en
minst gematigde deel der clericale
coalitie, van de directe volgelingen
van dr. Kuyper, zegt het „Hbld."
De vrij-liberalen verloren behalve
den éénen genoemden zetel nog twee
andere, daar in Oostburg in stede
van den afgetreden heer Hennequin
de vrijzinnig-democraat Vorsterman
van Oyen is gekozen, terwijl de heer
Van Styrum is afgevallen in Haarlem,
waar de vrijzinnig-democraat mr.
Thiel met mr. Van Lennep (chr.-hist.)
in herstemming komt.
De unie-liberalen verloren behalve
de drie reeds genoemde districten
ook Amsterdam II, waar de heer
Lely is afgevallen. Daar komt de
sociaal-democraat Oudegeest in her
stemming met den christelijk-histori
schen heer Snoeck Henkemans.
De vrijzinnig-democraten, die,
zooals wij reeds mededeelden, in
het district Haarlem kans hebben
een zetel te winnen, verliezen be
halve Amsterdam VIII ook Amster
dam IX, waar mr. Van Deventer niet,
de sociaal-democraat Vliegen wel in
herstemming komt met den anti-
revolutionnairen Haagschen advocaat
De Vries; voorts Den Helder waar
de unie-liberaal De Meester in her
stemming komt met den christen
democraat Staalman, en 's-Graven-
hage I, waar mr. Limburg zijn kans
tegenover den anti-revolutionnair
Krap aan den socialist Ter Laan
heeft moeten afstaan.
De sociaal-democraten hebben
Enschedé verloren doch kunnen
in Amsterdam II en IX en in 's-Gra-
venhage I nieuwe zetels winnen.
Voegen wij hier nog aan toe, dat
in zes districten leden van de lin
kerzijde tegen elkaar in herstemming
komenin Amsterdam III, Hooge-
zand, Leeuwarden, Schoterland, Zaan
dam en Assen. In de vijf eerste dis
tricten komen sociaal-democraten met
vrijzinnigen in herstemming, slechts
in Assen gaat de strijd tusschen een
vrijzinnig-democraat en een unie-li
beraal.
Zekerheid voor de linkerzijde be
staat er dus slechts omtrent zestien
zetels.
De ochtendbladen bevatten reeds
beschouwingen over den uitslag.
De „N. R. Ct." zegt o.a.
De slag is verloren.
De eerste stemming is voor geene
tigen opgewonden toestand tot el-
ken prijs wilde zij meer weten van
de verhouding tusschen haar man
en die gevaarvolle vrouw. Daarom
had zij een plan bedacht, aan welks
slagen zij vast geloofde doch hoe
ongerust zag zij het oogenblik tege
moet, dat zij de waarheid zou leeren
kennen 1
Graaf Oriowsky en zijn vrouw
hadden voor elkaar niet geheim ge
houden in welk costuum zij naar het
bal zouden gaanhij zou gekleed
zijn als een Italiaansch bandiet, zij
als de sneeuwkoningin uit het be
kende sprookje. Toevallig hoorde
Hildegard bij de modiste die haar
costuum gereed maakte, dat gravin
Bradsky daar ook liet werken, dat
zij op het bal zou verschijnen, ge
kleed als Rezia üit de opera „Obé-
ron".
Gravin Bradsky en Hildegard kwa
men in lengte en postuur geheel
overeen onder strenge geheimhou
ding bestelde Hildegard nu een
tweede costuum, geheel gelijk aan
dat van gravin Bradsky.
(Wordt vervolgd.)
