Geld ot Liefdi
Draagt
Schoenwerk.
11 Mei.
IRTEN,
No. 113
47e Jaargang.
1909.
P:
éis?
0JV.
057
5 50
0 02
6.
207
670
Vrijda
Gemeentebestuur.
Feuilleton»
>de,
r 90.
2.20
vende
Lgelsche
nd met
BINNENLAND."
acobstraat 14.
arwerKen.
g s t van een
IXE-SPEtDEH.
uwe
den. Te be-
op eersten
nkeihuis.
luis aan de
luis aan de
op eersten
|in gezin,
joigebouw
van de Firma
U ZOHEM.
4, Prins Hen-
id een flinke
>rzien.
billijke con-
jssing. Geen
ïgen bij dhr.
27 beneden.
f 16.40
1.05
19-
125
19-
1.25
1.10
1.90
180
145
1.10
is.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
SCHIETOEFENINGEN.
Onveiligheid Vaarwater.
De Burgemeester van Vlissingen
brengt ter kennis van zeevarenden,
die daarbij belang kunnen hebben
dat gedurende 2 dagen in den loop
der maand Mei 1909, schietoefenin
gen zullen plaats hebben van het fort
Pampus
dat omtrent de regeling dier schiet
oefeningen inlichtingen zijn te beko
men ter gemeente-secretarie op eiken
werkdag van des voormiddags 9 tot
des namiddag 4 uren.
Vlissingen, den 13 Mei 1909.
De Burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De geboorte van Prinses Juliana.
De burgemeester der hoofdstad,
mr. W. F. van Leeuwen, heeft de
gemeenteraadszitting van gisteren ge
opend met een toespraak, gewijd aan
de gebeurtenis, „die stad en land met
zooveel blijdschap heeft vervuld."
Spreker wees er echter op, dat wij
naast blijdschap ook met dankbaar
heid zijn vervuld. Dankbaarheid nu
de benauwende gedachte, dat een
maal het Huis van Oranje aan Ne
derland zou komen te ontvallen, dat
historische banden van beproefde
innigheid zouden worden verbroken,
van ons is weggenomen en plaats
gemaakt heeft voor hoop, gegronde
hoop, dat ook een jonger geslacht
dan het onze gelukkig zal kunnen
leven in Nederland onder de zegen
rijke regeering van een telg uit het
Huis van Oranje.
Burgemeester en Wethouders heb
ben niet geaarzeld naast de telegram
men van gelukwenschen aan H. M.
de Koningin-Moeder en aan Z. K. H.
den Prins der Nederlanden verzonden
in een adres aan Hare Majesteit de
Koningin uiting te geven aan deze
gevoelens. „Wanneer de hoofdstad
ging spr. voort straks.wederom
het voorrecht zal hebben de Konink
lijke Familie binnen haar grenspalen
te zien, dan twijfel ik er niet aan of
de regeering van Amsterdam zal er
prijs op stellen in persoon haar ge
voelens te uiten. Zij zal zich dan op
maken naar het Koninklijk Paleis om
hulde te brengen aan Hare Majesteit
de Koningin, die voor de natie in
ieder opzicht is een voorbeeld van
plichtsbetrachting, hulde aan Haren
Koninklijken Gemaal, wiens werkda-
dige belangstelling in alles wat het
welzijn van het land kan verhoogen,
hem de sympathie waarborgt van
zijn nieuwe landgenooten, hulde aan
de gelukkige ouders van Prinses Ju
liana. Zij zal daarbij niet vergeten
47.)
En als of de stralen der opgaande
maan niet alleen de duisternis maar
ook de stilte deden verdwijnen, klonk
in de verte een gedruisch, aanvanke
lijk slechts zacht, gelijk het ruischen
van een verwijderd water, maar al
lengs aanzwellend, als het bruisen
van een ontwakenden storm. Het was
een dof geluid, onverklaarbaar voor
den oningewijde, doch maar al te
goed bekend voor de drie luisterende
meisjes.
„Zij zijn het. Zij zijn het", riep
Hanna, angstig de handen wringend.
„En ik begon reeds te hopen, dat
de arme misleide menschen tot in
zicht zouden gekomen zijn van de
ellende, die zij van plan zijn op hun
eigen hoofd te doen neerdalen".
„Zij moeten oogsten, wat zij zaai
Hare Majesteit Koningin Emma, de
gelukkige grootmoeder, wier onover
troffen toewijding aan 's lands belang
in moeilijke tijden Haar een blijven
de plaats in onze harten heeft verze
kerd. En de burgerij Van die zijde
kan de Koninklijke Familie van een
hartelijke ontvangst verzekerd zijn.
Getrouw aan Amsterdamsche traditiën
om gewichtige nationale gebeurtenis
sen feestelijk te herdenken met de
landsvorsten in haar midden, zal zij
ook deze nationale gebeurtenis fees
telijk en waardig willen herdenken,
wanneer de Landsvorstin binnen
Amstel's veste toeft. Wij hopen, dat
dit tijdstip niet ver af zij. De ver
vulling dezer hoop sluit in zich kracht,
voorspoed en gezondheid, die wij
Hare Majesteit en Haar Huis van
harte toewenschen."
Staatkundige brief van mr.Van Houten.
De twaalfde staatkundige brief van
mr. Van Houten begint aldus
Alvorens aan het onderwerp van
dezen brief te beginnen past een
juichtoon, dat de mogelijkheid der
troonsbeklimming van een vreemde,
wel van hoogen stand, maar uit een
familie van dienaren van een anderen
staat, verder verwijderd is. Maar mijn
klacht blijft, uitvoerig ontwikkeld in
No. 3 der vorige Serie Brieven (2
November 1907), wat toch regeering
en volk bezielt, roekeloos een gevaar
te blijven loopen dat in bange dagen
zwaar op aller hart drukt. Volgens
een interview wordt aan De Savornin
Lohman de gedachte toegeschreven,
dat ons volk vreemde vorsten spoe
dig assimileert. Zekermits zij indi
vidueel hier in innige verbinding met
ons eigen vorstenhuis treden. Maar
dit feit telt niet, als een geheel
vreemd vorstenhuis optreedt. Dan ont
staat er een geval als b.v. bij het
optreden van het Hannoversche vor
stenhuis in Engeland, dat lang 011-
zoo niet anti-nationaal bleef en ge
durende meer dan één geslacht zijn
afkomst niet verloochende. Doch hoe
dit zij, geen volksbelang noopt de
troonsopvolging in de zijlinie onbe
perkt te behouden. De eerste de beste
gelegenheid moet worden aangegre
pen, om eerder dan thans keuze te
doen intreden. Liefst met vrijheid om
ook den republikeinschen regeerings-
vorm te kiezen, al erken ik dat onze
tegenwoordige toestand met een na
tionaal, geëerbiedigd en het volks
recht eerbiedigend vorstenhuis, daar
boven voordeelen aanbiedt. Maar
'tis niet nu te voorzien welke denk
wijze tijdens de gedachte eventualiteit
zal heerschen.
Vervolgens overgaande tot de ac-
den", zei Paula streng.
„Zij zijn misleid", riep Hanna
warm.
„En wanneer ik bedenk", nam
Marie het woord, „hoe bij de mees
ten hunner juist de edelste gevoelens,
hunne trouw aan de vroegere regee
ring, hunne vaderlandsliefde, ja zelfs
hun godsdienst is misbruikt om hen
tot deze daad van geweld te ver
leiden, dan doet het mij dubbel
smartelijk aan, dat het juist mijn
broeder moet zijn, die als tegen
stander en aanklager tegen hem op
treedt. Wanneer ik door hen werd
aangevallen, ik geloof, het wapen in
mijne hand zou trillen zelfs als ik
het tot wettige zelfverdediging voerde.
„Wilt gij uw broeder er een ver
wijt van maken, dat hij onrecht van
zich afweert vroeg Paula.
„O zeker niet„antwoordde Marie
snel. „Maar ik beklaag de noodza
kelijkheid, die er hem toe dringt".
„En meent ge, dat hij hen niet
evenzeer beklaagt als gij, moedertje
vroeg Hanna vriendelijk. „Ik ben er
van overtuigd, dat hij niet liever wil,
dan met zachtheid behandelen. Ik
twijfel er niet aan, dat hij zoo ver-
TELEFOONNUMMER 10.
tueele politiek, noemt mr. van Houten
het een curiositeit, dat Kuyper en
Treub aan het Duitsche dwangver-
zekeringsstelsei vasthouden en meent,
dat dit tot vreemde combinaties aan
leiding kan geven.
Mr. van Houten zet dan de be
kende argumenten tegen verplichte
verzekering uiteen.
Maar ook over Staatspensioen is
mr. van Houten niet te spreken
Hij schrijftNu voorzie ik, dat mij
uit de arbeidende klasse geantwoord
wordtwees maar niet bezorgd, wij
volgen Kuyper en Treub niet wij
zien heel goed in, dat zij ons en
voor zoover zij ook bijdragen en ri
sico's aan de Staatskas opleggen, ons
en onze medeburgers gezamenlijk
laten betalen wat wij krijgen en de
kosten der ambtenarij bovendien. Wij
stemmen alleen op hen, die ons
ouderdomspensioenen beloven, zon
der dat wij premie behoeven te be
talen. Mijn repliek iswat dezen u
beloven, moet, behalve hetgeen gij
zelf er voor in de belastingen bij
draagt, komen uit andermans beurs.
Gij kunt het natuurlijk met hen pro-
beeren, maar op de vervulling van
dergelijke beloften speculeerende,
houdt gij op, uw eervolle rol als be
strijders van uitbuiters te vervullen,
en wordt gij zelf uitbuiters der schat
kist. Riemen snijden van andermans
leer is en blijft onrecht, en de wet
die het mocht veroorloven is en
blijft een onrechtvaardige wet. Zij
die beloven het ten uwen behoeve te
doen staan zedelijk laag; nog lager
zelfs, dan zij, die u met eigen geld
mochten willen omkoopen. En hen
mag men met volle nclit verdenken,
dat zij er ook op rekenen, dat er
niets van komt en slechts van u trach
ten te profiteeren, om voor zich zetels
te veroveren.
Er is het kan niet genoeg wor
den herhaald slechts één in den
Staat geoorloofd middel, om onver
mogende gebrekkigen, incurabelen en
versleten ouden te gemoet te komen
en dat is een goed georganiseerde
armenzorg. AI die onuitvoerbare en
onrechtvaardige verzekerings- en pen
sioensbeloften staan slechts aan het
geen de hulpbehoevenden werkelijk
kan baten, in den weg. Die ervaring
heeft ons publiek nu toch, zou ik
zeggen, lang genoeg gekocht.
Bond voor Staatspensionneering.
De agenda der dit jaar op 6 Juli
te houden algemeene vergadering van
den Bond voor Staatspensionneering
vermeldt o.m. een voorstel van de
afd. Utrecht otn art. 1 te wijzigen
in dezen geestDe Bond voor Staats-
flbonnemenfs-Rduerfentiën op zeer uoordeelige uooruiaarden.
schoonend te werk zal gaan, als
maar eenigszins met zijne veiligheid
vereenigbaar is".
„Wat dat kind een welbespraakte
verdedigster is riep Paula, op wier
gelaat zich, trots de spanning van
het oogenblik, een schalksch glim
lachje vertoonde. „Ik heb heden reeds
voor den tweeden keer gelegenheid,
deze eigenschap in haar te bewon
deren".
Het met iedere minuut sterker
wordend geluid sneed ieder antwoord
af. Thans waren het geen onver
klaarbare tonen meer; men onder
scheidde duidelijk den tred van vele
voeten en den klank van talrijke
stemmen.
„Het is onmogelijk, deze onzeker
heid langer te verdragen", riep Pau
la, nadat andermaal een lang stil
zwijgen was gevolgd. „Laat ons naar
beneden gaan Wanneer wij over de
weide achter den tuin gaan, kunnen
wij zonder gevaar den heuvel be
reiken, vanwaar wij de geheele om
geving kunnen overzien. Niemand zal
ons opmerken, als wij den straatweg
vermijden".
Nog eer hare vriendin had uitge
pensionneering beoogt het tot stand
komen eener wet, waarbij aan alle
Nederlanders van een door de wet
te bepalen leeftijd, en wier inkomen
beneden een door die wet te bepalen
bedrag blijven, recht wordt toegekend
op een staatspensioen zonder premie
betaling, de kosten te vinden uit de
opbrengst van bestaande en nog te
heffen belastingen."
Het hoofdbestuur stelt in zijn pre
advies twee zaken voorop: lo. Moet
alles, wat in deze gewichtige dagen
den Bond op losse schroeven kan
zetten vermeden worden2o. Men
moet en kan ervan overtuigd zijn, dat
allen in hoofdzaak hetzelfde willen
het ouderdomsvraagstuk zoo goed
mogelijk opgelost te zien. Daarom
ontraadt het hoofdbestuur de aanne
ming van het voorstel, ook omdat het
de deur sluit voor hen, die in „pen
sioen voor iedereen" hun ideaal zien.
Mr. Nolens Hoogleeraar.
De gemeenteraad van Amsterdam
benoemde gisteren tot buitengewoon
hoogleeraar in de arbeidswetgeving
mr. dr. W. H. Nolens, lid van de
Tweede Kamer.
Willem Hubert Nolens werd den
"n September 1860 te Venlo geboren.
Hij studeerde aan de Universiteit te
Utrecht in de jaren 18801884 in
de rechts- en staatswetenschap, en in
18841887 in de theologie aan het
Seminarie te Roermond, waar hij den
26n Maart 1887 de H. priesterwijding
ontving.
Den 12n Febr. 1890 werd hij te
Utrecht cum laude gepromoveerd tot
doctor in de staatswetenschap, op een
proefschrift, getiteld „De leer van den
H. Thomas van Aquino over het
Recht" en op Stellingen tot doctor
in de rechtswetenschap.
Dr. Nolens werd na het overlijden
van mr. Leopold Haffmans door het
kiesdistrict Venlo afgevaardigd naar de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
en sinsdien telkens herkozen. Sedert
1888 doceert hij staatswetenschap aan
de Katholieke H. B. S. met 5 jarigen
cursus te Rolduc, en de zedelijke
wijsbegeerte en de sociale weten
schap aan het Seminarie aldaar.
De Christen-demokraten.
Het partij-bestuur der Christen-
demokraten, door verschillende af-
deelingen aangezocht tot het geven
van nader advies inzake de generale
verkiezingen in Juni a. s. heeft het
volgende ter kennis van de partijge-
nooten gebracht
Aangezien de zelfstandige formatie
der christendemokraten in 1905, ten
sproken, had Hanna zich reeds klaar
gemaakt om te gaan. Met sidderen
de handen hulde zij ook Marie in
een ruimen donkeren schawl en
voerde vervolgens hare gasten zwij
gend en in den donker de trap af.
Beneden in de voorkamer hield vrouw
Horig de wacht met eenige harer
flinkste dienstmeiden. Slechts met te
genzin opende zij voor de jonge da
mes, die aan hare hoede waren toe
vertrouwd, de huisdeur. Zij bleef
nog geruimen tijd op den drempel
staan, om haar het voornemen te
ontraden. Eerst toen zij zich ervan
had overtuigd, dat rondom het huis
alles stil en rustig was, liet zij ze
gaan. Zwijgend doorliepen de drie
vriendinnen den tuin en traden door
een kleine poort op de stille weide.
De heuvel, waarvan Paula had ge
sproken, was spoedig bereikt.
Zijn top was gekroond met dicht
struikgewas, waar boven een paar
oude noteboomen hunne forsche
kruinen verhieven. De diepe schaduw
der boomen, alsmede de lage muur,
door de struiken gevormd, dienden
de meisjes tot een schuilhoek, van
waaruit zij, zonder zelve opgemerkt
slotte hare oorzaak vond in de ab
solute afwijzing door de gecoaliseerde
christelijke partijen, van den door de
christen-democraten gestelden eisch,
dat alsnog aan hare programs van
actiezou worden toegevoegd „Grond
wetswijziging om te komen tot in
voering van kiesrecht voor gezins
hoofden en daarmee gelijkgestelden",
zoo moet het als een feit van betee-
kenis worden geacht, dat thans zoo
wel de anti-rev. als de R. K. staats
partijen, aan het gezinshoofdenkies
recht een plaats geven op hare pro
grams voor de komende periode,
waardoor alzoo aan den eisch door
de christen-democraten in 1905 ge
steld, is voldaan en hun optreden ten
deze volkomen is gerechtvaardigd.
Ons program van actie, aldus luidt
het advies verder, komt thans in
hoofdzaak overeen met dat der boven
genoemde staatspartijen, terwijl noch
de staatspensioneering, noch ook het
algemeen kiesrecht, geheel of gedeel
telijk door de linker partijen geac
cepteerd en op den voorgrond ge
plaatst, door ons in beginsel kan
worden aanvaard.
Dan zegt het partijbestuur van oor
deel te zijn dat de Christen-demo
kraten op voorwaarde en onder
uitdrukkelijk beding, dat de gecoali
seerde Christelijke partijen zich be
reid zullen verklaren mede te wer
ken, hen den hun rechtmatig toeko
menden invloed te verzekeren, met
volkomen behoud hunner zelfstandig
heid ditmaal zullen behooren te
bevorderen de verkiezing van can-
didaten der rechterzijde, die instem
men met bovengenoemde programs.
Teneinde nu onze kleine krachten,
aldus eindigt het advies, zoo noodig,
zooveel mogelijk te concentreeren,
wordt den afdeelingen, die daarvoor
speciaal in aanmerking komen en die
bereids onze desbetreffende mededee-
ling ontvingen, dringend verzocht
geen candidaten te stellen, alvorens
in het bezit te zijn gekomen van ons
nader advies daaromtrent.
Middenstandsenquête.
De ,,'s-Hert. Ct." schrijftNaar wij
vernemen, zal binnenkort in verschil
lende plaatsen de Middenstands-en
quête beginnen.
Deze zal, wat betreft de zuidelijke
commissie (Noord-Brabant, Zeeland,
Limburg en Gelderland bezuiden de
Waal) in 25 plaatsen, welke van 2
tot 20 duizend inwoners hebben,
worden gehouden.
Voor al die plaatsen is reeds be
noemd een plaatselijke-enquêteur.
Die verschillende enquêteurs zullen
nu, naar wij vernemen, een vergade
ring houden te 's-Hertogenbosch op
't stadhuis einde dezer maand. Deze
vergadering zal worden gepresideerd
door den heer dr. J. Nouwens, voor-
te worden, het geheele tooneel van
den strijd konden overzien. Paula's
oogen waren de scherpste zij was
dus ook de eerste, die ze recht wist
te vinden.
„Dat kunnen niet alleen de arbei
ders der fabriek zijn", zei ze snel
en ademloos sprekend, „daarvoor
zijn er veel te veel. Al het gepeupel
uit de omgeving schijnt zich verza
meld te hebbenmen is blijkbaar
van plan, eene groote demonstratie
te houden tegen de gehate Pruisen.
HoortWat zouden die slagen
beduiden
„Het klinkt, alsof zij steenen wer
pen tegen de groote poort der fa
briek", zei Marie sidderend.
„Dat kenmerkt de heele ellendige
troep", riep Paula verachtelijk. „Zij
wagen zich niet dichterbij een
paar moedige mannen houden de
gansche bende in toom".
De doffe, dreunende slagen her
haalden zich.
(Wordt vervolgd.)
