Geld of Liefde.
Draagt
Plouvier's
Schoenwerk.
Vrijdag
7 Mei.
No. 107.
47e Jaargang,
1909.
Feuilleton.
BINNENLAND.
VLISSINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ÊN van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Qroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER 10. flbonnements-ftduertentiën op zeer uoordeelige uooruiaarden.
De geboorte van Prinses Juliana.
Het hedenmorgen uitgegeven offici
eel bulletin, dat ons uit's Gravenhage
geseind werd, luidt als volgt
„Over den gezondheidstoestand van
H. M. de Koningin zoowel als van
H. K. H. Prinses Juliana valt niets
dan goeds te vermelden."
De afdeeling Amsterdam van het
Alg. Nederl. Verbond zal, ter eere
der geboorte van Prinses Juliana, op
Maandag 10 dezer op het Beursplein
een voorstelling geven van historische
lichtbeelden, betrekking hebbende op
ons Vorstenhuis en de groote gebeur
tenissen, daarmedejin verband staande.
De beelden zijn in hoofdzaak ontleend
aan de verzameling van het Rijks
Prentenkabinet en aan schilderijen uit
het Rijksmuseum. De Amateur-Pho-
tografen-Vereeniging heeft de tech
nische leiding op zich genomen.
Een doek van 100 M'1. wordt op
het Beursplein opgesteld, zoodanig,
dat de lichtbeelden te zier, zullen zijn
van de Damzijde en van de Station
zijde. De voorstelling zal om 9 uur
beginnen. De afbeeldingen zullen
worden genummerd, terwijl een pro
gramma, ongeveer 120 nummers be
vattende, tijdig aan de bladen zal
worden gezonden en bovendien, voor
zoover beschikbaar, kosteloos zal wor
den verspreid.
De Prinses van Oranje.
Het „Hbl," bevat onder dit op
schrift een artikel van rnr. H. Louis
Israël, dat wij belangrijk genoeg
achten het in zijn geheel over te ne
men.
Het was te voorzien dat de ge
boorte van prinses Juliana den strijd
zou doen hernieuwen of zij, zoolang
zij het eenige kind der koningin
blijft, of althans alleen zusters zal
hebben, het recht heeft op den titel
Prinses van Oranje, In de eerste tij
den is die vraag van weinig belang.
Ons volk zal haar aanvankelijk noe
men ons prinsesje en later, indien
er geen prins van Oranje is gekomen,
ongetwijfeld den ouden naam van het
stamhuis doen voortleven, en van de
jonggeborene spreken als van de
prinses van Oranje. De titel kroon
prinses is onhollandsch evenals
kroonprins en zal hier stellig niet
gebruikt worden. Van meer belang
wordt het wel of niet toekennen van
den titel prinses van Oranje indien
de vraag nog gesteld kan worden op
1 Mei 1927!
Als de jonggeborene dan haar 18e
jaar heeft vervuld, en als prinses van
Oranje optreedt heeft zij, krachtens
art. 30 van de Grondwet, een jaar-
lijksch inkomen van fl 100.000,
krachtens art. 26 grondwet is zij vrij
O—O
41.)
„Verontschuldigen? Aanklacht?Zul-
ke woorden mogen niet gebruikt
worden, wanneer gesproken wordt
van den persoon, waaraan wij bei
den thans denken".
Zij sprak deze woorden met een
levendigheid, die haar gelaat met
een donkeren blos bedekte. Paula
stond voor haar, het hoofd ter zijde
gebogen en beschouwde haar glim
lachend.
„Carissina mia, laat ons niet twis-
lenzei ze vriendelijk. „Het ligt
"iet in mijne bedoeling, „den per
soon" te willen beleedigen, want hij
staat bij mij nauwelijks minder hoog
aangeschreven, dan bij u. Maar ik
kan toch niet verklaren, dat ik het
geheel met u eens ben. Is het niet
freed van u, mijn gevoel van eigen
van alle personeele lasten en krach
tens de artt. 41 jo. 31 grondwet is
zij van rechtswege regentes bij ver
hindering der Koningin om de re
geering waar te nemen.
Deze drie rechten zijn uitdrukkelijk
vastgeknoopt aan het zijn prins van
Oranje.
Nu bepaalt art. 29 der grondwet „de
oudste van des konings zonen, of
verdere mannelijke nakomelingen, die
de vermoedelijke erfgenaam is van
de kroon, des konings eerste onder
daan, en voert den titel prins van
Oranje", d. w. z. de troonopvolger
voert den titel prins van Oranje in
dien hij is zoon of kleinzoon van den
regeerenden koning.
Is de troonopvolger daarentegen
een broeder, oom of neef van den
regeerenden koning, dan draagt hij
dien titel niet. Geldt nu hetgeen de
grondwet in het mannelijke zegt ook
voor het vrouwelijke Is de troon
opvolgster een prinses van Oranje,
indien zij is dochter of kleindochter
van den regeerenden koning of van
de regeerende koningin
Prinses van Oranje als aanduiding
van de gemalin van den prins van
Oranje is, evenals koningin als aan
duiding van de gemalin des konings,
een afgeleid gebruik van den titel,
waaraan geen staatsrechtelijke noch
burgerrechtelijke bevoegdheden ver
bonden zijn, en over dit oneigenlijk
gebruik dier benamingen zal dus nim-
ner geschil ontstaan. De vraag hier
boven gesteld is daarentegen wel
van staatsrechtelijken aard.
Toen de Grondwet in 1887 herzien
werd, was men het over dit punt nog
niet eens. Het laatste lid over het
formulier van afkondiging der wetten
aan het oud artikel 116, thans art. 72,
toegevoegd, bewijst deze onzekerheid.
Algemeen nam men aan dat, evenals
in al onze wetten, tenzij nadrukkelijk
anders bepaald is, de mannelijke
vorm ook geldt voor de vrouwen,
zooals ook het woord „koning" in
de geheele Grondwet geldt voor een
„koningin", indien de Kroon der Ne
derlanden door een vrouw gedragen
wordt. Men wist toen evenwel nog
niet zeker of de regeerende vorstin
naar Hongaarsch voorbeeld koning
of naar Engelsch voorbeeld koningin
zou heeten.
Na de troonsbestijging van konin
gin Wilhelmina is echter bij de wet
van 22 Juni 1891 (Stb. No. 125) uit
drukkelijk vastgesteld dat bij alle
wettelijke formulieren de vrouwelijke
vorm van het woord koning zou wor
den gebruikt, „zoolang eene koningin
de kroon draagt."
Deze wet noopt om bij analogie
waarde te kwetsen door de bewe
ring, dat ik ieder blijk van sympa
thie, dat mij te beurt valt, moet dee-
len met mijnen mammon Verant
woordt u niet, kleine
Ik doorzie uwe bedoeling, en heb
u daarom, zoo mogelijk, nog liever
dan vroeger. Maar tegenspreken moet
ik u toch. Gesteld, een rijk meisje
was toch eenmaal eens eene neiging
ten deel gevallen, die alleen hare
persoon, niet haar vermogen gold.
Nemen wij aan, dat die neiging uit
ging van een man, die niet wist, dat
zij rijk was. Denk u nu, Hanna, dat
dit meisje voor het eerst in haar le
ven werkelijke liefde zag schitteren
in het oog van een man, en dat wel
trots al hare dwaasheden en gebre
ken. Stel u voor, dat zij waarnam
hoe zijne oogen en gij moet u de
schoonste bruine oogen denken, die
ge ooit hebt gezien ernstig zagen,
wanneer zij ernstig was, hoe ze op
flikkerden, als zij vroolijk lachte.
Denk u, dat zij zien kon, hoe zich
over zijn schoon, mannelijk, gelaat
een donkere blos verspreidde, wan
neer haar tred zich liet hooren, dat
zij uit duizend kleinigheden kon we-
hetzelfde aan te nemen voor den titel
en de bevoegdheden van den prins
van Oranje. Zij verklaart waarom
thans de jonge prinses met dien titel
behoort te worden aangeduid, of
schoon hare moeder tijdens het leven
van koning Willem III officieel den
titel niet heeft gevoerd. In de wet tot
rege'ling der voogdij over de tegen
woordige koningin de wet van
14 September 1888 Stb. 150 wordt
over haar gesproken als„H. K. H.
Wilhelmina Helena Pauline Maria,
prinses der Nederlanden", terwijl bij
de Koninklijke besluiten van 27 De
cember 1815 en 24 November 1824,
de latere koning Willem II officieel
wordt aangeduid als de Prins van
Oranje.
Het lijdt geen twijfel dat, indien
Koningin Wilhelmina nog bij het
leven haars vaders haar 18e levens
jaar zou hebben vervuld, eene wet
in den geest der wet van 1891 haar
uitdrukkelijk titel, voorrechten en be
voegdheden van den Prins van Oranje
zou hebben verleend, zoodat deze
wet van 1891 aan de wet van 1888
betreffende de voogdij, het karakter
van precedent ontneemt.
Het spreekt van zelf dat, mocht
de Koningin nog een zoon krijgen,
prinses Juliana door dat feit den titel:
Prinses van Oranje zou verliezen,even
als de oudste zuster van den tegenwoor-
digen Spaanschen koning, door de
geboorte van haar broeder na den
dood van zijn vader, van koningin
weder prinses van Austurië werd.
Prinses Juliana zou eveneens den
titel verliezen indien zij in het huwe
lijk trad zonder voorafgaande, bij de
wet verleende toestemming.
Ten slotte: hoe dan ook, Prinses
van Oranje of niet, prinses van
Oranje-Nassau biijft zij steeds: dat is
de familienaam, dien ieder lid van
het stamhuis draagt en waarmee ook
prinses Juliana bij de geboorte-acte
in den burgerlijken stand is inge
schreven.
Middenstandstentoonstelling.
De middenstandstentoonstelling, die
in de maanden Juni, Juli en Augus
tus te Amsterdam zal worden gehou
den, wordt flink aangepakt en over
de deelneming valt niet te klagen. Er
is nog maar weinig ruimte beschik
baar in de groote zaal van het Paleis
voor Volksvlijt en in de tentoonstel
lingsgebouwen, welke in den tuin
van het Paleis worden opgericht. In
het geheel zullen door de tentoon
stelling in beslag worden genomen
de groote zaal en vijf bijzalen, bene
vens het gebouw in den tuin, dat een
oppervlakte van 5500 M~. heeft. Een
ten: eindelijk word ik bemind ter
wille van mij zelve. Nu Hanna, wilt
ge na deze verklaring uwe wreede
bewering nog handhaven, en kunt ge
het dat meisje kwalijk nemen, dat
zij ter wille van deze liefde van alles
afstand doet, dat zij met een licht
hart alles wegwerpt familie, adel,
rijkdom, ja, als 't zijn moet, geboor
tegrond en vaderland
„Hoe zou ik dat kwalijk kunnen
nemen, lieve Ik zelve zou immers
in een dergelijk geval evenzoo han
delen. Maar uw verhaal is toch niet
geheel juist. De man van wien ge
spraakt, wist, dat het meisje rijk
was. En daar zijn karakter trotsch is
en onafhankelijk, dwong hij zich,
koud en terughoudend tegenover
haar te zijn. Hij verborg zijne liefde
voor haar, om niet van hebzucht en
geldgierigheid beschuldigd te worden.
Nu moest zij hem tegemoet komen,
en zij deed het met zulk eene groot
moedige, koninklijke openhartigheid
dat al zijne tegenwoordige beden
kingen daardoor overwonnen moesten
worden".
„Ge vergist u, ge vergist u, Hanna
Tegenover hem ik zweer het u
der bijzalen zal worden ingericht als
leeszaal en zal voorts bevatten de
officieele inzendingen van Oostenrijk,
Boheme, België, Frankrijk, Duitsch-
land en Nederland.
Onze regeering zal bovendien ex-
poseeren in de groote zaal. Op de
tentoonstelling zullen verschillende
bedrijven in volle werking te zien,
zijn, o. a. een bakkerij, een sigaren
fabriek, een schoenmakerij, een stof-
feerderij, enz.
Het middenstandscongres, dat tij
dens de tentoonstelling zal worden
gehouden, belooft belangrijk te zul
len zijn. Dezer dagen kwamen daar
voor in twee praeadviezen, een van
dr. Nouwens over het crediet, dat de
middenstand moet geven, een ander
van mr. E. J. Korthals Altes, dat meer
geeft een geschiedenis van het crediet.
Stichting Vrederust.
Gisteren werd in tegenwoordigheid
van den ministèr van binnenlandsche
zaken en andere autoriteiten het
krankzinnigengesticht Vrederust, ge
legen bij Bergen-op'-Zoom, van de
Vereeniging tot christelijke verzorging
van krankzinnigen in Zeeland, plechtig
ingewijd. Behalve de minister waren
aanwezig de Commissaris der Konin
gin in Zeeland, het lid van Ged. Staten
van Zuid-Holland de heer ljzermans,
het bestuur en de leden van genoemde
Vereeniging.
Verschillende sprekers voerden het
woord, waarna de stichting werd be
zichtigd.
Vacantiecursus in spreekonderwijs.
De minister van binnenlandsche
zaken brengt ter kennis dat aan de
Rijkskweekschool voor onderwijzers
te Haarlem gedurende het tijdvak van
26 Juli tot en met 14 Augustus een
vacantiecursus in spreekonderwijs zal
worden gehouden. Tot den cursus
kunnen 36 deelnemers worden toege
laten.
Zij die voor deelneming in aan
merking wenschen te komen, moeten
vrij zijn van spraakgebreken. Zij moe
ten zich vóór 1 Juni 1909 aanmelden
bij den directeur der Rijkskweekschool
voor onderwijzers te Haarlem, met
duidelijke vermelding van naam, voor
naam, leeftijd, woonplaats en aard
hunner betrekking.
Degenen die werkzaam zijn aan
scholen voor achterlijken, en zij die
belast zijn met het onderwijs in het
lezen aan opleidingsinrichtingen, zul
len de voorkeur genieten. Slechts bij
uitzondering zullen tot deelneming aan
den cursus toegelaten worden perso
nen, die den leeftijd van 35 jaar be
reikt hebben.
heeft zij zich ooit koen en onvrou
welijk gedragen.
Toen zij begon zijne liefde te ver
moeden, kwam een gevoel van zoo
oneindig groot geluk over haar, dat
haar gewone overmoed haar verliet
en zij deemoedig en schuchter werd
bijna, alsof zij Hanna was ge
weest. Toen kwam echter nog voor
haar een ware tijd van twijfel en
onzekerheid. Men had waargenomen,
dat tusschen de beide jonge men-
schen een genegenheid ontstond, en
de gastheer, die veel van den jon
gen man hield raadde hem, snel toe
te pakken hij zou er toch voor
zorgen, dat het rijkste meisje uit
het geheele district hem niet ont
ging. Zoo werd het hem bekend, dat
zij, die hij liefhad, voor de beste
partij der provincie gold. Hij be
merkte, hoe men hem baatzuchtige
bedoelingen toerekende, en wel met
een schijn van recht. Want hij zelf
was arm en men wist, dat zijne po
sitie bedenkelijk stond. Maar men
had niet gedacht aan den gevoeligen
trots van den man. Hij trok zich te
rug hij ontweek haar, die hij be
minde hij wilde liever het ver-
Wluntbiljetten.
De voorgestelde verlenging van den
termijn gedurende welke alsnog gele
genheid zal bestaan tot inwisseling
van muntbiljetten, vond in de afdee
ling der Tweede Kamer algemeen in
stemming. Eenige leden verzochten
ruime en doelmatige publiciteit van
deze bepaling. Tegen het denkbeeld
van sommigen om den termijn op
eenige jaren te stellen kwamen vele
leden op.
Centrale gezondheidsraad.
Eene aanvullingsbegrooting van
binnenlandsche zaken is ingediend,
waarbij de noodige gelden worden
uitgetrokken voor den laatsten termijn
voor de kosten van stichting van het
centraal laboratorium ten behoeve van
het staatstoezicht op de volksgezond
heid. Tevens wordt aangevraagd eene
som van f 2750, zijnde over een half
jaar een jaarwedde van f 5000 en eene
persoonlijke toelage van f 50D, wel
ke door den beoogden directeur zijn
bedongen. Voorts wordt gerekend
dat noodig zullen zijneen hoofd
van eene bacteriologische en 'n hoofd
van eene chemische afdeeling voor
welke als maximum jaarwedde wordt
gerekend op f4000. Het verder per
soneel zal voorhands moeten bestaan
uittwee assistenten met een salaris
ieder van f 1500 twee amanuensissen
met een salaris ieder van f 1000 en
een administratief ambtenaar voor
f 900 a f 1000. Voor instrumentatiën
wordt f 18.000 uitgetrokken en f 1500
wordt aangevraagd voor reis- en ver-
blijfkesten voor directeur en afdee-
lingshoofden.
De sergeanten-onderwijzers inge
deeld bij de staven der bataljons zullen
voortaan den rang van sergeant-fou-
rier-instructeur bekleeden. De ser
geanten le klasse en de sergeants-fou-
rier-instructeur zullen rang nemen
tusschen de sergeant-majoors en de
gewone sergeanten.
Vlissingen, 6 Mei.
Wij hebben kort geleden melding
gemaakt van een adres dat aan Burg.
en Weth. is gezonden, waarin be
zwaren werden uiteengezet tegen de
toestemming om bij den verbouw van
het café Bos buiten de rooilijn te
bouwen.
Daar adressanten op dat adres geen
gunstige beschikking hebben ontvan
gen, is thans door de besturen van
de Belgische Loodsensocieteit „Unie"
en van de „Sociëteit Nederlandsch
Loodswezen", benevens door 2 be
woners van den boulevard De Ruy-
ter, -te dier zake een adres aan den
gemeenteraad gericht.
Adressanten wijzen er op dat tot
wijt op zich laden dat hij wankel
moedig, dan dat hij baatzuchtig was.
Hij had echter niet bedacht, welk
bitter leed hij haar berokkende, die
hem reeds even lief had, als hij
haar. Nu, Hanna, dat ik het kort
maak er kwam een dag, een
schoone onvergetelijke dag, waarop
zij elkaar eindelijk begrepen, waar
op hij haar aan zijn hart sloot en
zij hem kon toefluisteren „Tusschen
ons is er geen mijn en dijn gij
zijt meester over alles, wat ik ben
en heb".
Zij stond met schitterende oogen
en een diepen blos op de donkere
wangen voor hare jonge vriendin, die
met een ietwat bleek gelaat had ge
luisterd en zich thans langzaam met
de hand over het voorhoofd streek
als wilde zij eene onaangename ge
dachte doen verdwijnen.
„Zoo moest het wel eindigen", zei
ze toen, terwijl ze zich met geweld
tot een glimlach dwong, „want ik
herhaal het: niemand die u goed
kent, zal anders kunnen, dan u har
telijk liefhebben, dierbare Paula."
(Wordt vervolgd.)
