Geld ot Liefde.
Draagt
Plouvier's
Schoenwerk.
ring-Maatschappij
5 Mei,
Feuilleton.
No. 104
47e Jaargang.
1909.
Is BLAAUW,
C. A. VAN DER EIIK.
tram dienst
M WALCHEREN.
L8-
[sche Havendienst.
Woensdag-
BINNENLAND.
Land- en Tuinbouw.
tegen transpireeren
der voeten en voch
tige handen.
60 ct. per doos.
iaar bij
\T, Oude Markt 2.
TERDAM.
ige naar Amerika
ich te vervoegen bij
DE JONGE <S Co.
A.-Lijn,Palingstraat 28.
JELBURG.
eiken VRIJDAG van i
iamykade 30, VU s-
D E N T I A".
2d te AMSTERDAM.
Kon. goedgekeurd in
appelijk kap. f 100.000,
:rve.
- J. L. ELDERS.
piegelruiten, Spiegels,
i enz., tegen het geval
ontstaan door onvoor-
waadwilligheid, straat
egen lage premiën.
:ent voor Zeeland,
at 44.
issingea-Mid.&el'burgv.v.
HGEN 4 40f 5.50f 7.55*
11.50+ 12.30* 1.15§ 2.-*
4.15§ 5.—* 5.50§ 6.55*
i0§ 10.25§
en van de Remise,
en van de Zeilmarkt.
en van het Badhuis.
jBUKG5.15J 6.25f 8 40*
12.30§ 1.15* 2.—2.45*
5.—5.50* 6.55§ 7.50*
),25* ll,10t
et verder dan tot de Re-
ii de Zeilmarkt.
ir het Badhuis,
treinen, vertrekkan tot
van liet Badhuis.
sterdamsche tijd.
Middelburg- Domimrg.
burg: 6.25, 9.23, 12.18,
gen: (Station S.S.) 9.20,
.'35, 8.15.
irg: 7.40, 10.40, 1.35,4.15,
echts tot Koudekerks.
agen vin. 6.6.20, 6.45,
50, 9.30, 10.—, 10.20, 10.40,
4m. 12.—, 12.30,1.-, 1.30*,
3.25, 3.55, 4.30, 4.50, 5.20,
7.20, 7.40, 8.20.
iuitensluis vm. 6.10, 6.30,
30, 9.15, 9.50, 10.10, 10.3
11.50. Nm. 12.10, 12.45,
1.50*, 3.10*, 3.40, 4.10, 4.40,
5, 6.50 7.10, 7 30, 8.—, 8.30-
tarten vallen des Zondags ui
tegen transpireeren
der voeten en voch
tige handen.
60 ct. per doos.
rijgbaar bij
Aagje Dekenstraat.
VLISS1NGSCH
prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËN van 14 regels ƒ0.40. Vo*r eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
De geboorte der Prinses.
Het officieele bulletin van heden
morgen luidt, naar men ons uit
's-Gravenhage seint
„De toestand van H. M. de
Koningin en van H. K. H. Prinses
Juliana blijft voortdurend gunstig."
Ter gelegenheid van de blijde ge
beurtenis zijn een nieuw soort for
maatzegels verschenen met oranje
stempelafdruk in den bovenhoek,
waarop de letters en het Nederlandsch
wapen in wit relief afsteken. Boven
het Nederlandsch wapen staan de
woordenzegelrecht met opcenten
aan weerszijden van het wapen staat
de nominale waarde van het zegel
vermeld en onder het wapen 's Gr.
1909. De uitvoering van het stempel
is bijzonder fraai. Blijkens het water
merk in het papier is het nieuwe
zegelstempel aangebracht op zegel
papier van het jaar 1908.
Werd Zondag in alle R.-K. kerken
van Nederland na de Hoogmis de
lofzang „Te Deum" gezongen om
God te danken voor de geboorte van
prinses Juliana, in de hoofdkerk der
residentie, de St. Jacobus, geschiedde
zulks in tegenwoordigheid der katho
lieke autoriteiten, die meest allen
in ambtsgewaad waren verschenen,
in het priesterkoor zaten daar bijeen:
mgr. Giovanni, zaakgelastigde van
den H. Stoel, eenige andere leden
van het corps diplomatique, de ge
neraals Du Monceau en Van de Poll,
leden der Hofhouding, de ministers
Kolkman, Regout en Nelissen, de
secretaris-generaal van het Arbitrage
hof, baron Michiels van Verduynen,
leden van de Staten-Generaal, van
den Raad van State, van de Reken
kamer, van de rechterlijke macht,
van de Provinciale Staten en van
den Gemeenteraad voorts officieren
en vertegenwoordigers van katholieke
vereenigingen. Eenige officieren namen
tegenover deze genoodigden de hon
neurs waar.
De hoogmis, bijgewoond door een
overvolle kerk, werd opgedragen
door den deken, den heer P. A.
Wijtenburg, geadsisteerd door de
kapelaans der parochie. Het hoofd
altaar was getooid met vlaggen in de
nationale kleuren.
Behalve de gebruikelijke gezangen
en het „Te Deum", welke lofzang door
de geestelijkheid werd aangeheven,
voerde het gemengde zangkoor ook
uit het „Alleluja" van Handel en
Giesens' Domine Salvem fac Reginam
Nostram". Na de plechtige godsdienst
oefening fantaseerde de organist op
de volksliederen.
Naar het „Hbld." verneemt heerscht
in bevoegde kringen de stellige mee-
39.)
„Men wilde u naar beneden roe
pen, maar ik liet het niet toe", ver
volgde Paula. „Ik wilde u verras
sen, hartje. Dit is dus uw ver
blijf Hoe aardig Het nestje is het
vogeltje waardig dat er in woont".
Zij zag lachend en nieuwsgierig
rondom zich 'en liet toen haar oog
bewonderend rusten op de bewoon
ster, die de pen had neergelegd en
langzaam was opgestaan.
„Als ik werkelijk de jonker Paul
was, dien moeder natuur zoo schan
delijk in mij heeft verknoeid, dan
wist ik wel, om welke jonge dame
ik aanzoek deed," vervolgde zij na
eene poos, langzaam de kamer op en
neer gaande, waarbij de lange sleep
van haar zwaar zijden kleed achter
baar ruirchfe. „Maar ik vrees, dat
TELEFOONNUMMER 10.
ning, dat het Koninklijk Echtpaar met
de Kroonprinses Juliana nog dit jaar,
en wel in de maand September, Am
sterdam zullen bezoeken.
Bond van R. kath. kiesverenigingen.
De Alg. Bond van r. k. kiesver-
eenigingen heeft in zijn gisteren te
Utrecht gehouden vergadering bij
acclamatie onveranderd het voorge
stelde program van actie voor de
Kamerverkiezingen aangenomen, lui
dende
„De alg. bond van r. k. kiesver-
eenigingenin Nederland, overwegende
dat het, met het oog op de komende
verkiezingen voor de Tweede Kamer
der Staten Generaal, noodig is een
kort program van.actie vast te stellen,
spreekt zijn volle vertrouwen uit in
het beleid van het zittend ministerie
en verklaart zich voor
„lo. Doorvoering der sociale ver
zekering en, in verband daarmede,
2o. herziening der tarieven van in-
en uitvoer, waardoor de voorwaarden
van voortbrenging binnen eigen gren
zen zooveel mogelijk gelijk worden
gemaakt met die van het buitenland
3o. regeling der administratieve
rechtspraak, ook met het oog op de
sociale wetgeving4o. verdere ge
lijkmaking van openbaar en bijzon
der onderwijs 5o. invoering van ge
zinshoofdenkiesrecht met evenredige
vertegenwoordiging."
Op de vergadering werd medege
deeld, dat het bestuur had onderhan
deld met de A. R. en de c.h. partijen,
en dat men overeengekomen was ten
opzichte van de volgende punten
lo. Geen wijziging in districten, waar
een lid van rechts zit. 2o. In distric
ten, waar verliezen zijn geleden in
1905, komt de fractie, die verloor,
het eerst in aanmerking. 8o. Groote
steden maken de kwesties onderling
uit. In Friesland wordt de kwestie
onderling uitgemaakt. Ook omtrent
linksche districten is geen bepaling
vastgesteld.
Aan deze punten hechtte de ver
gadering bij acclamatie hare goed
keuring.
Tot bestuurslid werd voor de pro
vincie Zeeland herkozen de heer J.
Vroome te Middelburg en tot plaats
vervanger de heer J. C. Houbaer
alhier.
J. P. Heije-stichting.
In de laatste weken is bij het
hoofdbestuur der Jan Pieter Heije-
stichting behalve een gift van f 1000
en eene inschrijving van f 10,000 nog
tal van kleine bijdragen voor eens
ge mij een korf hadt gegeven ik
ware te laat gekomen niet waar
„Te laat niet maar';—".
„Maar ik zou niet naar uwen
smaak zijn geweest, ik begrijp u.
Uw genre is meer een hooge, statige
held, dan een aardige, vroolijke jon
gen. En voor u, hartje, is dat ook
juist zooals het behoort; want ge
weet immerswo sich das Spröde
mit dem Zarten
„Ge komt juist van Marie Rein-
hard vroeg Hanna, aan het ge
sprek eene andere richting gevend.
„Ja, lievelingEn wien meent ge,
dat ik weggaande aantrof in de
voorkamer, eveneens met het plan
haar te bezoeken Wien andere dan
uw waarden oom. Hij was bij den
broeder geweest, terwijl ik mijn be
zoek bracht aan de zuster. Hij was
zoo beleefd, mij in mijn rijtuig te
helpen. Ik heb hem moeten beloven,
mij over u in uwe eenzaamheid te
ontfermen. Wat zegt ge daarop, Han
na, dat ik van plan ben, heden bij
u te blijven Zal ik u niet lastig val
len
„Hoe kunt ge dat vragen, lieve
Paula Dat was eene goede ge-
ontvangen, tot een bedrag van ruim
f 1500.
Blijkens bij het departement van
marine ontvangen berichten is Hr.
Ms. pantserdekschip „Friesland", on
der bevel van den kapitein ter zee
W. J. Cohen Stuart, 2 dezer van
Santa Cruz de Teneriffe, en is Hr.
M. pantserschip „Piet Hein", onder
bevel van den kapitein ter zee H. T.
Hoven, 3 dezer van Nieuwediep ver
trokken, ter aanvaarding van den
oefeningstocht in den Atlantischen
Oceaan.
Geen alkoholische dranken aan
kinderen.
Vanwege het gemeentebestuur te
Rotterdam zullen onder de ouders der
leerlingen van de openbare lagere
scholen 15000 ouderskaarten worden
verspreid, uitgegeven door den Volks
bond tegen drankmisbruik, op grond
van het bericht eener commissie uit
den Volksbond en uit alle Neder-
landsche Onderwijzersbonden, welke
kaart een waarschuwing bevat legen
't verstrekken van alkoholische dran
ken aan kinderen. Door dezan maat
regel geeft de gemeente Rotterdam
een voorbeeld, waarvan eenkracht kan
uitgaan, die aan de geheele bewe
ging tegen drankmisbruik ten goede
komt.
Kunstmest brengt welvaart.
O, wat zijn de toestanden op het
platteland,in verschillende streken van
ons vaderland, in eenige jaren ver
anderd Hoezeer is de welvaart er
toegenomen of juisterdeze is
gekomen, waar ze vroeger niet was
te vinden en hoe is het landbouw
bedrijf er ontwikkeld Hoe komt dat
In de eerste en voornaamste plaats
door den kunstmest.
De boeren hadden land genoeg,
meer dan genoeg, bouwland en vaak
ook grasland. Maar dat land was
vruchtbaar en mest hadden zij niet,
niet voldoende althans, om overal
wat te brengen.
Gedeeltelijk bleef de grond liggen,
gedeeltelijk werd die schraaltjes be
mest. 't Was altoos sukkelen. En zoo
was en blééf het armoede. Armoede
op het land, in de oogstschuur, in
den stal, armoede in huis. Toen kwam
de kunstmest. Als een gave des He
mels. Men begreep ze niet, vertrouwde
ze niet, wilde ze eerst niet aanvaarden.
Maar men leerde ze kennen, en waar-
deeren, steeds méér en méér, en ten
slotte loofde men haar.
flbonnements-flduertenfiën op zeer uoordeelige uoorwaarden.
dachte van mijn oom".
„En ik voorspel, dat wij vandaag
nog meer bezoek zullen krijgen. Ik
mag den naam niet noemen, maar
ik zie aan uw blozen, dat ge hem
raadt".
Hanna wendde zich af, om Paula's
kostbaren zijden doek, dien deze
achteloos had afgeworpen, netjes sa
men te vouwen.
„Hoe is Marie Reinhard u beval
len vroeg zij.
„Hoe anders dan goed, meer dan
goed
„O Hanna, dat is een meisje,
waarop eene koningsfamilie trotsch
kon zijn. Eene volslagene dame, zoo
edel, zoo gratieus, zoo lieflijk. Eene
schoonzuster, die men met trots
overal kan presenteeren, niet waar,
lieveling
Zij was glimlachend en met schit
terende oogen voor Hanna blijven
staan.
„En toch zijn er menschen, kind,
domme bekrompene menschen, die
eene verbinding met deze familie
voor eene mesalliance verklaren.
Doch zij zullen zich leeren buigen.
Zij zullen nog eenmaal deemoedig
De kunstmest bracht vruchtbaar
heid waar vroeger één halmpje
groeide, daar groeiden er nu twee,
groot en zwaar. De mestkar kwam
waar ze vroeger nooit gezien was,
en overal ontwaakte nieuw leven. Dat
leven was vruchtbaarheid, was voed
sel voor mensch en dier.
De voorraadschuren vroeger nauw
gevuld, moesten zich uitzetten. En zij
werden voigetast met zelfverbouwde
producten. De aankoop werd minder
wat men vroeger duur moest inkoo-
pen, teelde men zelf. En het vee voer
er wél bij, het kreeg meer en beter
voeder. Geen beest raakte in 't voor
jaar, uitgeput na een winter van ge
brek, meer „aan 't schot". De boer
zag met welgevallen naar zijn dieren.
Zij gaven hem meer melken ook
beteren mest. En dat bracht hem geld
aan. Dat geld moest besteed worden
voor vele dingen, vroeger door ar
moede verwaarloosd, of waaraan
vroeger niet kon worden gedacht,
ook ter aflossing van schulden. Maar
voor een deel der winst werd kunst
mest gekocht, in grootere hoeveel
heid dan eerst. Men leerde dien kunst
mest ook beter gebruiken, voordee-
liger, nog winstgevender. En de akkers
brachten producten voort, voorheen
niet gezien.
't Werd een lust om te boeren,
voor den boer een lust om te leven. Hij
kreeg schik in zijn bedrijf. Hij zag
zijn oogsten gestadig toenemen, zijn
veestapel kon hij uitbreiden, de melk
productie werd belangrijk grooter.
Vee, melk en zuivel werden ook van
betere kwaliteit.
Zoo is dan welvaart gekomen,
waar vroeger armoede heerschte. En'
waar deze nóg is, ook déar kan het
anders worden.
Als men 't vooroordeel Iaat varen.
Breekt men den ouden sleur. Het
nieuwe dankbaar aanvaardt. Goede
voorlichting niet versmaadt. Dan
wordt het overal, zooals hierboven
is geschetst, zooals het reeds op veie
plaatsen is.
Zij de tijd niet verre meer, dat voor
alle bedrijven geldt
Veel kunstmest veel voeder
Vee! voeder veel vee
Veel vee veel melk
Veel melk veel geld
Bemesting op Kleigrond.
Eenige weken geleden hebben we
met warmte aanbevolen het werkje
„Bemesting op Zandgrond" door pas
toor Roes, uitgave van den Boeren
bond te D.eurne. We hebben 't ge
noemd 't voor den eenvoudigen land
bouwer meest geschikte en bovendien
om hare gunst smeeken".
„Hij is een trotsch man, Paula.
Het zal hem niet gemakkelijk vallen,
lid te worden van eene familie, die
hem met tegenzin opneemt.
„O, ik misken dat niet, mijn lie
veling. En om de waarheid te zeg
gen, juist hij" en zij wees in de
richting der fabriek „is degene,
wien te winnen mij de meeste'
moeite zal kosten. Men kan geen
tien woorden met hem spreken, zon
der te merken, dat de grondslag van
zijn karakter juist niet van fluweel
is. Maar ik wil hem temmen, Hanna,
ik zal hem mak maken. Wel voelt
mijn trots zich dikwijls beleedigd,
als hij mij met scherpen blik meet, met
dien blik, waarin ik duidelijk lees
Mejuffrouw, gij zijt in vele opzich
ten volstrekt niet naar mijne smaak
gij zijt nu juist niet degene
„O, hoe kunt ge zoo spreken
PaulaGe vergist u ge vergist u
zeker".
„Neen, kleine wijsheid, ik vergis
mij niet. Maar ik laat mij niet zoo
gemakkelijk afschrikken. Ik zeg tot
mij zelveHij is het waard, dat ge
moeite om hem doet, .al ware het
een bij uitstek praktisch boek ever
bemesting, volgens de nieuwere be
mestingsleer. Eén ding konden we
slechts betreuren, dat n.l. de arbeid
van den schrijver slechts bestemd
v/as voor den zandboer.
Dit bezwaar is thans opgeheven.
De heer Roes heeft zijn boek uitge
breid en omgewerkt en het thans
onder bovenvermelden titel doen ver
schijnen. Een lijvig boekdeel van
circa 600 blz. wordt nu den kleibe-
woner aangeboden voor den spotprijs
van 30 ets. fr. p. p. Een gelijk succes
durven we hiervan voorspellen als
van de vorige uitgave, waarvan in
een paar jaar tijds eenige tienduizen
den exemplaren zijn verkocht.
Uit eenige aanhalingen moge blij
ken, hoe dit werkje tot voorlichting
en nut kan zijn aan hen, die hun
klei-akker of -tuin volgens de mo
derne bemestingswijze willen be
mesten.
„in nog niet oude klei is kalk
steeds, kali zeer dikwijls in voldoende
hoeveelheid aanwezig om flinke
oogsten voort te brengen. Daarente
gen komen phosphorzuur en stikstof
bijna altijd in te kleine hoeveelheden
voor. Dit laatste is in nog meerdere
mate het geval met oude kleigronden.
Deze zijn ook vaak te arm aan kalk
en kali. Tengevolge van hun gering
kalkgehalte zijn deze gronden vaak
stug, stijf en gesloten, zoodat ze
moeilijk te bewerken zijn, het water
slecht doorlaten en de planten er in
den zomer vrij spoedig door de
droogte lijden. Tevens kunnen som-
,iiug«: meststoffen, met name zwavel
zure ammoniak en superphosphaat
niet tot hun volle uitwerking komen.'
Op sommige van die oude kleigron
den wil zelfs de roode klaver niet
goed meer voort."
„De zavelgronden, d. w. z. de
lichte kleigronden zijn van nature
steeds armer aan kalk, phosphor
zuur, kali en stikstof dan de meer
zware. Phosphorzuur en stikstof be
vatten ze bijna altijd in te kleine
hoeveelheid. Of het kalk- of kali
gehalte voldoende is, hangt ook voor
hen af van hun ouderdom en hun
klei-gehalte. in 't algemeen mag
men zeggen, dat lichte kleigronden,
die reeds geruimen tijd in cultuur
zijn, te weinig kalk en kali bevatten."
Op vele kleigronden blijkt
de aanwending van een kali-houdende
meststof voordeel op te leveren. Dat
kan ons niet verwonderen als we
bedenken, dat de eischen, die aan
den kali-voorraad der klei-gronden
gesteld worden in de laatste jaren,
zeer sterk omhoog gedreven zijn, door
de zeer intensieve en zich steeds
meer uitbreidende cultuur van aard
appelen, suikerbieten en mangels,
welke gewassen, althans de eerste
twee, voor een groot deel de boer-
ook tweemaal zeven jaren, zooals
Jakob om Rachel. Hoe trotsch ben
ik op hem hij is geschapen voor
familiehoofd. Ik zou hem niet an
ders willen hebben, den prachtigen
man ik wil hem winnen, ik wil hem
dwingen, mij lief te hebben. Wat een
leven zal dat worden, vereenigd met
deze heerlijken mensch."
„Zeg mij eens, Paula", vroeg
Hanna, op wie deze hartstochtelijke
woorden bijna verdoovend werkten,
„zeg mij, hoe het komt, dat gij zoo
geheel anders zijt als andere vrou
wen Wat geeft u dit trotsche, ze
kere vertrouwen, dat mij zelve zoo
vreemd is, zóó vreeijid, dat ik tever
geefs moeite doe, om het te begrij
pen Ligt het verschil daarin, dat
gij eene rijke erfdochter zjjt, dat ge
u bewust zijt te gebieden over de
machtigste aller factoren, die de we
reld en de menschen beweegt het
geld
(Wordt vervolgd.)