Geld of Liefde.
Draagt
s
Schoenwerk.
Vrijdag
30 April.
No. 101
1900.
Feuilleton.
47e Jaargang.
BINNENLAND.
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËN van 14 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen, r TELEFOONNUMMER 10. Abonnements-ftduertentiën op zeer uoordeelige uoorutaarden.
De blijde verwachting.
Den heelen dag is 't in den Haag
gisteren buitengewoon kalm geweest.
Voor het Paleis zelfs minder belang
stellenden dan op de vorige dagen.
Op de bank zitten slechts enkele
menschen, als zaten ze uit te rusten
van een wandeling en kneuterig te
genieten van het blije ientezonnetje.
Hier en daar hangt een vlag met
oranjewimpel, die reeds bij voorbaat
is uitgestoken.
Ook om de kanonnen in het Ma
lieveld slechts weinig wachtenden,
't Leek alsof men in den Haag zelf
nog niet vermoedde dat de ure zoo
nabij was.
Tegen half zes werd 't wat leven
diger om 't paleis, ook bij de ka
nonnen stond een heele haag van
fietsers, dienstplichtige en vrijwillige
depecherijders.
Maar tegen tienen werd het druk
ker in de stad, in de straten, die
naar het paleis voeren, bewoog zich
een dichte menigte, welke vader-
landsche liederen zong.
Om het paleis verdrong zich nu
een dichte menschenmassa, welke
door de politie op grooten afstand
van het paleis werd gehouden.
Rijtuigen en wagens mochten pas-
seeren maar werden door de politie
aangezegd stapvoets te rijden.
Kwam een wagen uit een der be
lendende straten wat hard aanratelen,
dan klonk uit de menschenmassa, die
zich stil in een wijden kring om het
paleis verdrong, een algemeen gesis,
zoodat onmiddellijk de voerman zijn
paard stapvoets deed rijden en de
wagen geruischloos voortrolde als
ging hij op luchtbanden.
Haagsche kooplui drongen zich
tusschen de menschen en verkoch
ten op oranjekussens insignes en co-
cardes.
De grenadiers en ook sommige
militairen van andere wapens pronk
ten reeds in de straten in groot tenue.
Een grappenmaker moet in de ka
zernes aangekondigd hebben, dat er
een prins geboren was.
Ook in vele ander plaatsen van ons
land schijnt het aan valsche geruchten
niet ontbroken te hebben.
Zoo werd te Rotterdam in den
middag op het drukste uur uit het
Beursgebouw de vlag ontplooid, wat
tot een groote expansie van geest
drift aanleiding gaf, doch kort daar
op, toen er een contrabericht kwam
van het eerste, weer ingehaald.
Het sterkst is echter wel wat in
Groningen gisteravond is geschied.
Groningen heeft de primeur gehad
van de Oranjefeestviering. Gisteravond
om halfnegen werd door het „Nieuws
blad van het Noorden" een bulletin
35.)
«Onze eisch is niet onbilijk, mijn-
lieer", zei Lasman.
«Op dit oogenblik toch 1 Gij moet
er bij u zeiven van overtuigd zijn,
bet ik in een tijd, waarin alle zaken
|egen den grond liggen, waarin mijne
'"komsten geringer zijn dan ooit te
'oren, mijne uitgaven niet kan ver
groten. Ik herhaal het, gij verlangt
te's onmogelijks van mij".
«De tijden zullen weer beter wor
den".
«Wij willen dit afwachten. Dan
za' er altijd nog gelegenheid zijn,
om uw verlangen in overweging te
nemen".
«In mijn huis is ziekte en ellende,
mijnheer. Moet ik zonder hulp te-
mgkeeren
«Het spijt mij van u, Lasman, het
verspreid, dat er een Prinses zou zijn
geboren.
Onmiddellijk na dit heugelijke be
richt, was er een enorme menschen
massa op de been, die op luidruch-_
tige wijze uiting gaf aan zijn vreugde
over deze gebeurtenis. Alles tooide
zich met Oranje. Vlaggen kwamen
uit. De illuminaties, zelfs die bij den
heer Scholten, lid van de Eerste Ka
mer, werden ontstoken. De opwin
ding was groot. Op de Groote Markt
werden rondedansen gemaakt en de
anders koudbloedige Groningers trok
ken in lange rijen door de straten,
enkele groepen met harmonica's
voorop, tot een tegenbericht van de
„Provinciale Groninger" de feest
vreugde kwam vergallen.
De illuminaties werden gedoofd
de vlaggen werden ingehaald. Maar
het valk bleef den geheelen avond
doorjoelen e# tot laat weergalmden va-
derlandsche liederen door de straten.
In de Harmonie waar voor een
volle zaal een gewone muziek uitvoe
ring werd gegeven, bracht het be
richt een geweldige opschudding. On
middellijk zette de muziek de volks
liederen in, die door allen staande
werden meegezongen.
Toen het contrabericht kwam, was
de teleurstelling daar zeer groot. De
studenten hebben ondanks de tegen
spraak het feest voortgezet en reden
jubelend, met Oranje getooid, door
de stad.
Deputatenhulde.
De „N. Ct." schrijft
De deputaten krijgen een verma
ning van de „Standaard", omdat zij
behalve aan de Koningin een huide-
telev'am aan minister Heemskerk
hebben gezonden.
Aan een minister-president toch
„zendt men een telegram niet als
vertegenwoordiger van het bewind,
maar als bevriende mogendheid". Dat
had aan den maaltijd kunnen gebeu
ren, waar men niet officieel maar als
broeders bijeen was. Toen iemand
het midden in de vergadering plot
seling voorstelde en de voorzitter de
ineorrectie niet herstelde, kon men
wel niet anders dan de vergadering
haar gang laten gaan. Maar het moet
niet meer voorkomen. „In 1907 heeft
niemand er ook maar aan gedacht,
om een telegram te zenden aan mi
nister De Meester".
Als wij ons niet vergissenis er
ook een Deputatenvergadering ge
houden in 1905, op den 13den April.
Als wij ons niet vergissenzijn
toen door de vergadering huidetele
grammen gezonden aan de Koningin
en aan den minister Kuyper. Als wij
spijt mij oprecht. Dat juist gij het
zijt, die onder de gevolgen van uw
dwaas besluit hebt te lijden doet mij
van harte leed. Ik herhaal thans,
wat ik toen reeds zeiVerschaft u
voor zulke gevallen hulp, gebouwd
op wederzijdsche deelneming
Van mij kunt gij niet verlangen, dat
ik ter wille van dit eene geval, het
loon van mijne arbeiders verhoog".
Na deze woorden heerschte er
eenige oogenblikken een diep stil
zwijgen in de kamer. De arbeiders
zagen somber en bedrukt naar den
grond, en schenen besluiteloos, wat
verder te beginnen. Max was aan
een der vensters getreden en zag
naar buiten. Daar liet zich weer
Charlin's heesche stem hooren
„Ge moogt u wel tweemaal be
denken, eer ge ons met dit bescheid
laat gaan. De tijden zijn voorbij,
waarin de heeren ongestraft de ar
beiders durfden verdrukken. Thans
helpen wij ons zelf. Wanneer men
in het Wildunger district door mid
del van een kogel de fabrikanten
toegeeflijker heeft gemaakt, dan kan
dat hier ook gebeuren, en wanneer
men begonnen is met de machines
ons niet vergissen.... volgde daarop
een terechtwijzing in de „Standaard"
niet.
De Deputaten zijn dus in 1907 in
consequent geweest, thans niet. Het
is jammer voor minister Heemskerk,
wien de vreugde over het telegram
nu een weinig vergald moet zijn, dat
ze toen geen hulde brachten aan mi
nister De Meester. Maar misschien
hebben ze het eenvouding vergeten,
doordat hetgeen verkiezingsjaar was.
Rijkspostspaarbank.
Gedurende de maand Maart werd
in de rijkspostspaarbank ingelegd
f 6.049.825,92 en f 6.002.866,53 terug-
betaald, w. o. f 17.882,35 wegens aan
koop van inschrijvingen op naam in
een Grootboek van de Nationale
Schuld, rentegevende obligatiën ten
laste van den Staat of certificaten
aan toonder van inschrijving in een
Grootboek en f 430.077,99 aan af
schrijving ten behoeve van inschrij
vingen op Staatsschuldboekjes, zoodat
meer werd ingelegd dan terugbetaald
f 46.959,39.
Aan het einde der maand Febr.
1909 was, ten name van de ver
schillende inleggers, ingeschreven
f 150,075,132.22'/iaan rente over
1908 f8.632.192,22; onverhaalbaar
gebleken, met verantwoorde inlagen
en betalingen aan niet rechthebben
den f 17.896,85, zoodat het saldo te
goed op spaarbankboekjes op lilt.
Maart 1.1. bedroeg f 153.772.180.685.
Nominaal bedrag der voor inleggers
aangekochte inschrijvingen op naam
in een Grootboek van de Nationale
Schuld, rentegevende bbligatiën ten
laste van den Staat en certificaten
aan toonder van inschrijving in een
Grootboek f 20300.00 tot uit. Feb.
was aangekocht voor een bedrag van
f3.626.300,00 te zamen f3.646,600,00;
waarvoor in totaal van de betrekke
lijke spaarbankboekjes is afgeschre
ven f3.319.844,41.
Ingeschreven op Staatsschuldboek
jes, nominaal f472.450.00; afgeschre
ven van Staatsschuldboekjes, nomi
naal f 133.750.00; meer in- dan af
geschreven, nominaal f 358.700.00
op uit. Febr. 1. k was ingeschreven
voor een bedrag van f 7.387.750,00,
te zamen f 7.546.450,00 op uit. Maart
1909 bezat de rijkspostspaarbank;
aan inschrijving op het Grootboek
der 3 pet. Nationale schuld, nominaal
f36.330.050,00; aan certificaten van
dito inschrijving nominaal f 93.000,00;
totaal f36.423.050,00.
In den loop der maand zijn afge
geven 11618 nieuwe spaarbankboek
jes, alsmede 438 Staatsschuldboekjes,
te vernielen, dan zie ik niet in, waarom
men niet met de fabrieken zou ein
digen. Neem u in acht, mijnheer
Max ReinhardGe kunt een zeer
stil en zeer geduldig man zijn, eer
ge er om denkt".
Hij had nog maar pas geëindigd,
toen Kramer's stevige gestalte zich
tusschen hem en zijnen heer schoof
en Kramer's ijzeren vuist vast zijn
schouder omklemde. Max wenkte
hem echter terug.
„Gij hebt gehoord", zei hij toen,
zich tot de andere arbeiders wendend,
„welke bedreigingen uw makker te
gen tfiij heeft uitgestooten. Gij zult
mij als getuige tegen hem dienen.
En nu wil ik nog een laatste woord
tot u sprekenWanneer ge u niet
door boosaardige inblazingen de
oogen hadt laten verblinden, dan
hadt ge reeds moeten inzien, dat ik
niet behoor tot de werkgevers,'wier
eenig doel het is, rijk te worden, zij
het ook ten koste van hunne arbei
ders. Gij hadt moeten inzien, dat ik
het uiterste deed, wat in mijne macht
stond, toen ik trots de slapheid der
zaak de fabriek toch op de gewone
wijze liet doorwerken, en eerst aan
en afbetaald 5925 spaarbankboekjes,
alsmede 101 Staatsschuldboekjes
aan het einde der maand waren in
omloop 1.425.756 spaarbank- en
10722 Staatsschuldboekjes.
Onze marine.
Met 1 April jl. is voor de Kon.
Marine in werking getreden een re
geling betreffende afstand van bezol
diging. Daaruit blijkt o. a. het vol
gende
Het personeel der Zeemacht kan,
bij bestemming naar het buitenland
of geplaatst zijnde aan boord van
schepen buitenslands, een gedeelte
zijner inkomsten afstaan. Lichtmatro
zen en jongens hebben die bevoegd
heid niet. De minister van marine
heeft de bevoegdheid om, indien bij
zondere redenen daartoe aanleiding
geven, eene reeds gemaakte of in uit
zicht gestelde delegatie buiten wer
king te stellen of niet te doen ingaan.
Het afgestaan gedeelte mag bedragen
voor de officieren, hoofdmachinisten,
machinisten en adspirant-machinisten
het door hen verlangd bedrag onder
dien verstande, dat hunne rekening
bij het eindigen van het kwartaal geen
nadeelig saldo aangeeftvoor alle
overigen: Vs. 1 '2 of Vs der soldij.
Aan den commandant is overgela
ten om bij een nadeelig saldo van de
rekening de gevraagde delegatie te
weigeren, of eene bestaande in te
trekken of te verminderen.
De delegatie wordt door het depar
tement van marine per postwissel
betaald in de eerste maand van het
kwartaal, volgende op dat, waarover
gedelegeerd wordt.
Het bedrag der delegatie wordt tot
dekking der kosten, verbonden aan
het overmaken daarvan aan de gede
legeerden voor eiken schepeling ver
hoogd met oploopende kortingen van
27s ct. tot 25 cent voor bedragen
van f 1 tot en met f 75 en voorts 5
cent voor elke som van f 25 of ge
deelte daarvan boven f 75 tot en met
f500.
Boven f500 komt voor elke som
van f 100 of een gedeelte van f 100
tien cent bij.
Nagelaten betrekkingen van in Ned.-
Indië gevallen militairen.
De veertiende algemeene vergade
ring van. het Nationaal Fonds tot on
dersteuning van de nagelaten betrek
kingen van in Nederl.-Indië gevallen
militairen, werd te Amsterdam gehou
den. Op een negental aanvragen om
ondersteuning werd gunstig beschikt
wijders werd een reeds toegekende
onderstand verhoogd. Daartegenover
vermindering der arbeidskracht dacht,
toen ik bij een deel mijner arbeiders
kwaadwilligheid en verzet ontmoette.
Ik ken de raddraaiers onder u zeer
goed, en deze zullen bij mij nooit
weer werk vinden, zelfs wanneer zij
mij nog wilden verzoeken. Zij zullen
hunne woningen ruimen, om plaats
te maken voor betere werklieden.
Maar even goed ken ik ook mijne
bruikbare en vlijtige arbeiders", en
hij wendde zich bij deze woorden
naar de zijde, waar Lasman en Jür-
got stonden, „en hun kunt ge in
mijnen naam beloven, dat het ge
beurde vergeten zal zijn, wanneer zij
onmiddellijk tot hun plicht willen
terugkeeren. Verdere beloften kan en
wil ik op dit oogenblik niet geven.
Maar wanneer ge bedenkt, dat ik u
billijk en rechtvaardig behandel,
thans nu de last van den slappen
tijd zwaar op mij drukt, dan, dunkt
mij, moest ge van mij ook verwach
ten, dat ik in betere tijden nog be
ter voor u zorgen zal".
„En met deze onbepaalde beloften
hoopt ge ons af te schepen vroeg
een van Chartin's makkers honend.
„U heb ik niets beloofd", ant-
stond, dat 7 van de vroeger toege
kende onderstanden vrij vielen. De
geldelijke gevolgen van een en ander
warendat de vaste uitgaven ver
meerderden voor 8 onderstanden met
f 818 's jaars, doch verminderden voor
7 onderstanden met f 766, totaal ver
meerdering dus f 52 's jaars dat één
uitgave voor ééns van f 60 moest
worden geboektdat de vaste uitga
ven ten laste van het N. N.-fonds voor
één gebeneficieerde met f 104 per
jaar werden vermeerderd
Blijkens de rekening en verant
woording van den penningmeester
bedroeg het kapitaal van de vereeni-
ging op 31 Dec. 1908 f 421.098.155.
De interest daarvan heeft beloopen
f 14,949.233, terwijl de ondersteunin
gen hebben bedragen f 15.255,43,
zoodat voor 't eerst de ondersteunin
gen niet uit de renten alleen, doch
gedeeltelijk uit de van jaar tot jaar
afnemende contributiën gekweten
moesten worden.
De onkosten bedroegen f 593.41.
Hoewel de geldelijke toestand van de
vereeniging niet verontrustend is,
geven bovenstaande cijfers aan het
bestuur toch aanleiding met den
meesten ernst op versterking der
middelen van de vereeniging indachtig
te blijven.
Bij Kon. besluit van 26 dezer is,
met ingang van 1 Juli, benoemd tot
redacteur bij het departement van
landbouw, nijverheid en handel, Ph.
J. Ketner, thans redacteur bij de
„Nieuwe Courant", te 's Gravenhage
en is daarbij bepaald, dat de benoemde
den rang van hoofdcommies zal
innemen.
Vlissingen, 29 April.
De blijde verwachting.
Gisterenmiddag ongeveer 12 uur
werd ons uit 's Gravenhage geseind
dat de eerste symptonen van de be
valling aanwezig waren.
Wij voldeden aan het bij het tele
gram gevoegde verzoek deze mede-
deeling niet te publiceeren, doch
stelden enkele autoriteiten, o.a. den
burgemeester, met de ontvangst van
dit telegram in kennis.
Het spreekt vanzelf dat dit ver
trouwelijk draadbericht ons een waar
schuwing was dat wij op ons qui-
vive moesten zijn om, zoodra het
heugelijke nieuws ons mocht berei
ken, dit, het reeds zoo lang met on
geduld wachtende publiek, ten spoe
digste bekend te kunnen maken.
Tegen half zes, nadat wij voort
durend maar in hoopvolle verwach
ting hadden verkeerd op de ontvangst
van verdere telegrammen, bereikte
ons werkelijk een nadere tijding,
welke wij nog onder onze „Laatste
Berichten" in ons vorig nummer kon
den opnemen.
woordde Max bedaard. „Gij drieën
behoort niet meer tot mijne arbei
ders. Met u en uwe gelijken heb
ik niets meer uit te staan".
„Oho, dat zullen wij eens zien.
Ge hebt u geweldig verrekend, wan
neer ge meent, dat wij ons stil zul
len houden en rustig toezien wan
neer men ons met voeten treedt. En
als ge bij het voorgenomen ontslag
der arbeider op uwe nieuwe machines
rekent, dan moogt ge goed voor
zichtig zijn. Wanneer men ze een
maal onschadelijk heeft gemaakt, dan
kan men het ook voor den tweeden
keer doen".
„Het zal u thans moeilijker vallen,
want ze zijn reeds op de plaats
hunner bestemming en dus gemak
kelijker te verdedigen. Overigens
waarschuw ik u. Samenrotting
verstoring van de maatschappelijke
orde en rooverijen worden door de
wet zwaar gestraft. E11 nu gaatIk
heb u verder niets te zeggen".
(Wordt vervolgd.)
