Geld of Liefd
Zaterdag
24 April,
No. 96.
1909.
Feuilleton.
47e Jaargang,
BINNENLAND.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Oroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
De blijde verwachting.
Een der Haagsche medewerkers
van de „Tel." meldt d.d. 22 April
Niettegenstaande vele onware en
uit de lucht gegrepen geruchten, die
heden in Den Haag de ronde deden,
waartoe nota-bene Hollandsche col
lega's medewerkten en aldus diverse
buitenlandsche collega's onnoodig ge-
enerveerd werden, kunnen wij mede-
deelen, dat de Donderdag ten paleize
zeer rustig werd doorgebracht. H. M.
wandelde tot driemaal toe in den
Prinsesse-tuin, telkens ongeveer 20
minuten. De Koningin blijft er zeer
welvarend uitzien, en leek bovendien
zeer opgewekt. H. M. verricht iederen
dag hare gewone werkzaamheden.
De Koningin-Moeder kwam gisteren
avond niet ten paieize.
Door verschillende hier ter stede
vertoevende buitenlandsche speciale
verslaggevers is hedenavond tot
de Haagsche journalistenvereeniging
een protest gericht over het algeheel
gemis aan officieele berichten.
Vanwege het Hof worden mededee-
lingen aan het correspondentie-bureau
verstrekt, die echter de buitenland
sche bijzondere correspondenten niet
bereiken.
Deputaten-vergadering.
In de gisteren in „Tivoli" te Utrecht
gehouden deputaten-vergadering der
anti-revolutionaire partij hield dr.
Kuyper voor de stampvoile zaal een
daverend toegejuichte rede. Deze rede
was getiteld „Wij Calvinisten". Hij
wierp daarin een terugblik op de
laatste acht jarenjaren, die eerst
eene periode van verrassende machts
ontwikkeling, maar straks door tegen
slag in 1905 ëen tijdperk van harde
teleurstelling en pijnlijke ontreddering
hebben gebracht.
Dit laatste lag niet hieraan, dat te
hoog door ons was gemikt. Geaasd
op bewind had de anti-rev. partij
nooit. Alleen wijl plicht gebood, was
in 1888 en 1901, en ook nu weer,
het bewind aanvaard. Maar de storm,
die in 1905 opstak, was niet te ont
zeilen. Links kreeg 2 zetels meer.
De ongerechtigde zegepraal der
liberalisten in 1905 heeft hunne in
zinking verhaast en ons te nauwer
aaneengesloten.
Reeds op zich zelf had de tegen
partij, door de wijze waarop zij in
1905 den stembusstrijd voerde, zich
zedelijk geknakt. Zooals het toen on
der hen toeging, zoo voert geen po
litieke partij, die zichzelven eert, den
strijd om de macht. Alleen 1853, toen
de jacht op Thorbecke ging, liet de
heugenis van zulk een bittere felheid.
Alle politieke schroom was ter zijde
gezetgeschandvlekt keerde de over
winnaar in zijn tente weer. En daarom
30.)
Het jonge meisje had zich over
een tafeltje met boeken en plaatwer
ken gebogen. Hij had naast haar ge
staan, met de oogen de beweging
der slanke vingers volgend, die snel-
lêr dan een kunstkenner het zou heb
ben veroorloofd de bladen van een
album omsloegen. Van de hand was
zijn blik opgeklommen tot het lieflijk
gelaat. Daar had zij plotseling vol
en groot den blik tot hem opgesla
gen en op de plaat in hare hand
gewezen.
«Ehrenbreitstein zij had niet
verder kunnen spreken een donkere
gloed had hare wangen bedekt, toen
z'i zijne oogen en het waren de
welsprekendste, die hij ooit had ge
zien met eene niet te miskennen
uitdrukking van bewondering op zich
TELEFOONNUMMER 10. fibonnemenis-flduerfenfiën op zeer ooordeelige uoortvaarden.
kon het niet anders, of hij had een
kuil gegraven voor zichzelf.
Tot het einde van 1907 bieef het
vorige kabinet aan en bracht de over
genomen wet op het Arbeidscontract
in veilige havenmaar voor het
overige tobde het. Er tintelde geen
krachter vonkte geen gloed in.
Vooral de Provinciale verkiezingen
van 1907 braken de zenuw van de
kracht van het vorige kabinet.
Of spreker het voor uitgemaakt
houdt, dat rechts ditmaal althans
meester op het stembusterrein zal
blijven.
Geenszins. Vóór de slag geslagen
is, roemt wie God vreest, nooit.Zelfs
wil spreker aannemen, dat de libe
ralen nogmaals winnen. Wat hebben
zij dan nog? Wat anders is dan
denkbaar, dan dat juist die tweede
zegepraal bij de stembus hunne po
litieke inzinking eerst recht zal vol
tooien.
Uitvoerig behandelde spreker de
coalitie en daarbij ook de antithese.
Hoe meer ge voor het bestaan van
die antithese het oog sluit, hoe meer
ge uwe coalitie verzwakt. Maar dan
ook omgekeerd Hoe scherper ge die
antithese in het oog vat, hoe vaster
uwe coalitie staan za!.
Er is geen sprake van een stellen
of uitvinden van die antithese. Onaf
hankelijk van wat eenig staatsman of
welke groep ook onder het volk
orakelde, bestaat die antithese, die
de grondtegenstelling in ons leven
vormt. Die antithese zeide spreker
is het cement van de coalitie.
Het slot van spreker's rede han
delde over Calvijn.
„Laat het" aldus besloot hij
„in de historie mogen geboekt wor
den, dat in het gedenkjaar van Calvijn
wij Calvinisten in Nederland een
moed en eene volharding ontplooid
hebben zooals ons zelfs in onze
beste jaren nog nimmer van onzen
God gegeven was."
Ais leden van liet Centraal Comité
werden herbenoemdde heeren dr.
A. Kuyper te 's Gravenhage, dr. J.
Havia te Steenwijk en J. H. de Waal
Maletijt te Utrecht. In de verschillende
vacatures werden als leden gekozen
de heeren prof. dr. H. Visscher te
Utrecht, mr. A. A. de Veer te Mid-
Middelburg, prof. mr. A. Anema te
Amsterdam, jhr. S. van Citters te
's Gravenhage, L. H. Duymaer van
Twist te 's Gravenhage, H. Pollema
te Sneek en prof. mr. P. A. Diepen
horst te Amsterdam.
Dr. Kuyper werd weder tot voor
zitter benoemd. Het concept-program
van actie gezinshoofdenkiesrecht,ver
plichte verzekering, herziening van
het tarief van invoerrechten, meer
dere gelijkstelling van bijzonder met
openbaar onderwijs, werd vastgesteld.
Een voorstel betreffende coalitie met
gericht zag. „Ja, Ehrenbreitstein
had hij gezegd, zich diep tot haar
nederbuigend. „Voor mij zijn aan
dezen naam herinneringen verbonden,
die mij altijd onvergetelijk zullen
zijn. Hoe ontelbare malen heb ik te
ruggedacht aan den dag, die ons
elkaar deed ontmoetenHoe dikwijls
heb ik gewenscht, u terug te zien
En toen ik u heden aantrof en mijne
stille hoop, in u de nicht van mijnen
buurman te mogen begroeten, ver
vuld zag hoe gelukkig gevoelde
ik mij toen bij de gedachte, u weken,
misschien maanden lang in mijne na
bijheid te hebben Zeg mij, Hanna,
of dit vooruitzicht ook u verheugt,
of ook gij nog dien dag op den Rijn
gedenkt
Hij had zacht gesproken en met
eene stem, wier innerlijke ontroering
men kon hooren. Zij had niet kun
nen antwoorden, wat hare lippen
verzwegen, had hij in hare oogen
gelezen. Hoe het gekomen was, wist
zij niet, maar hare hand had in de
zijne gerust. Hij had vast gehouden,
als wilde hij ze niet weer loslaten.
Het was, als voelde zij nog den kus,
dien hij daarop had gedrukt, en toen
Christelijk-Historischen en Roomsch-
Kafholieken werd door de vergadering
aangenomen.
Aan H. M. de Koningin en minis
ter Heemskerk werden telegrammen
gezonden.
Vrije Liberalen.
Verschenen is thans een ontwerp-
verklaring van den Bond van Vrije
Liberalen. De verklaring luidt:
De Bond van Vrije Liberalen spreekt
met het oog op de aanstaande ver
kiezingen zijn oordeel uit over de
hierna te noemen onderwerpen van
politiek beleid
I. Herziening van de Grondwet.
Eene grondwetsherziening, uitsluitend
of in hoofdzaak ten doel hebbende
de invoering van algemeen kiesrecht
mogelijk te maken, begeeren wij niet.
Gewenscht achten wij eene herziening
van wijdere strekking, die beoogt,
aan de Eerste Kamer, op andere wijze
dan de Tweedegekozen, een grooteren
invloed op de wetgeving, dan haar
thans toekomt te verzekeren, en die
evenredige vertegenwoordiging, als
mede het kiesrecht voor vrouwen
mogelijk maakt. Daarbij kan dan te
vens de mogelijkheid worden geopend
tot uitbreiding van het kiesrecht voor
de Tweede Kamer, in den zin van
ons beginsel-program.
II. Herziening van de ongevallen
wet. Herziening van de ongevallenwet
is noodig om de bestaande regeling
van hare aan den dag gekomen ge
breken te zuiveren. Door een doel
matiger organisatie zullen de lasten,
die de tegenwoordige regeling legt
op de schatkist en op allen, die bij
de nijverheid betrokken zijn, minder
drukkend moeten worden gemaakt.
In meerdere mate moet worden ge
streefd naar voorkoming van onge
vallen door het belang der werkge
vers daarbij te vergrooten.
De aansprakelijkheid van het be
drijf voor de geldelijke gevolgen van
ongevallen moet ook voor de overige
takken van volkswelvaart wettelijk
worden vastgesteld.
lil. Ziekteverzekering. Eene regeling
van het ziekteverzekeringwezen zal
zich bij de herziening der ongeval
lenverzekering hebben aan te sluiten,
ten einde te voorzien in de ongeval
len-behandeling gedurende de eerste
maanden. Voor het overige zal zij
moeten gericht zijn op de bevorde
ring van aigemeene vrijwillige deel
neming van minvermogenden in zie
kenfondsen, die belangeloos gehouden,
door den staat gesteund worden en
onder diens toezicht staan.
VI. Zorg voor den ouden dag. Voor
ziening in de nooden van den ouden
dag worde bevorderd door een stel
sel van vrijwillige verzekering met
steun van staatswege.
Als overgangsmaatregel zullen aan
hij zich nog dieper tot haar had
neergebogen, had Marie haren naam
geroepen, en zij waren opgeschrikt
als uit eenen schoonen droom.
„Ja" zei Kaiser, „Duitsche volks
liederen Dat is weer zoo'n punt
van overeenstemming tusschen u en
Hanna, waarvan ik nog vergat te
spreken. Doch wanneer wij nog een
paar zullen hooren, dan moet het
spoedig geschieden het wordt
tijd, dat we u van uwe gasten be
vrijden".
Zijn humeur was blijkbaar niet
beter geworden, en zijn gelaat toonde
weer den verdrietigen trek, die Marie
reeds zoo vaak bij hem had waarge
nomen. Zij begreep, dat zij iets moest
doen om hem te verzoenen.
„Bevrijden?" zei ze hoofdschud
dend. „Zou het mij werkelijk zoo
weinig gelukt zijn, u te toonen, hoe
blij ik ben met het bezoek van u en
Hanna
„Het begin kan goed geweest zijn,
het einde schijnt echter te zullen
worden, als gewoonlijk niet tot te
rugkomen uitlokkend".
„Als ge zoo vriendelijk wilt zijn
het u te herinneren, dan zult ge vin-
onvermogenden boven een te bepalen
leeftijd uitkeeringen kunnen gedaan
worden zonder storting hunnerzijds.
V. Herziening der armenwet. Eene
herziene armenwet, die meer verband
brengt tusschen de uitoefening der
armenzorg door particuliere, kerke
lijke en overheidsinstellingen, moet
bovenbedoelde sociale voorzieningen
aanvullen.
VI. Kosten der sociale maatregelen.
De staatsuitgaven voor de sociale
maatregelen zullen grootendeels door
nieuwe belastingheffing moeten wor
den gedekt. Het beginsel van be
lasting naar draagkracht zal daarbij
in het oog gehouden moeten worden.
Een zoodanige verhooging van het
tarief van invoerrechten als ons vrij
handelsstelsel in gevaar zou brengen,
moet worden afgewezen.
Vil. Rechtswezen. Invoering van
administratieve rechtspraak en her
ziening van het burgerlijk procesrecht
zijn noodig, om aan ieder de deugde
lijke middelen tot handhaving van
zijn recfit te verschaffen. Met de in
voering der militaire straf- en tucht
wetten mag niet langer worden ge
wacht.
VIII. Onderwijs. Nieuwe eischen
van Staatssubsidie aan het bijzonder
lager onderwijs moeten, in afwachting
van de gevolgen der lager-onderwijs-
wet 1905, niet ingewilligd worden.
Wijziging der Ongevallenwet.
Bij het afdeeiingsonderzoek der
Tweede Kamer van het wetsontwerp
tot wijziging van artikel 31 der On
gevallenwet, werden de bezwaren
tegen verschillende partieele veran
deringen herhaald. Hoewel bij de
thans voorgestelde wijziging van art.
31 in het stelsel der wet betreffende
de indeeling der bedrijven geen prin-
cipieele verandering wordt gebracht,
meende men echter, dat bij een her
ziening der geheele wet de vraag ter
sprake zal moeten komen of het niet
noodig is aan het bestuur der Rijks
verzekeringsbank meer macht te
geven ten aanzien van die indeeling.
Naar het gevoelen van verscheidene
leden behoort die vraag in bevestigen
den zin beantwoord te worden. An
dere leden konden zich echter met
die beschouwingen niet vereenigen.
Opnieuw werd verder geklaagd
over het uitblijven der Memorie van
Antwoord op het Voorloopig Verslag
betreffende het wetsontwerp tot dek
king van het tekort der Rijksver
zekeringsbank.
Men achtte het verklaarbaar, dat
ten aanzien van het bedrijf van laden
en lossen van schepen voor Rotter
dam een hoogere gevarenklasse be
hoort te gelden dan voor andere
plaatsen. Maar men kon zich niet
vereenigen met de veel wijdere strek
den, dat ik nooit aanleiding heb ge
geven tot tweespalt".
„ja, dat deedt ge toch. Ge hebt
mij systematisch gekrenkt en geër
gerd gij hebt mij steeds een be
daarde, koele beleefdheid getoond,
nimmer een spoor van hartelijkheid".
„Beste mijnheer Kaiser" ee* chro
nometer
„Loop naar den duivel met uw
chronometer. Is uw geheugen dan
zoo ingericht, dat het alleen ruimte
heeft voor woorden, die ik nooit
ernstig heb bedoeld
„Neen", zei Marie met meer ernst
dan tevoren, „het bewaart ook goede
woorden en trouwe vriendendiensten.
En laat mij u daarom zeggen, dat ge
op mijne dankbaarheid en vriend
schap steeds kunt bouwen Daar
begint Max eindelijk ook met wat
minder stormachtige muziek het
schijnt, dat er eindelijk harmonie zal
komen in zijne schelle dissonanten.
Ach ons lievelingslied, Hannaich
hatt' Dich kaum geseh'n".
Max was langzamerhand overge
gaan in de roerende melodie van
dit volkslied en begeleidde verder
Hantia's gezang, in de nabijheid ge
king van het ontwerp om alle be
drijven, welke volgens de door de
Rijksverzekeringsbank verkregen uit
komsten op verschillende plaatsen
aanmerkelijk verschil in gevaar op
leveren, verschillend in te deelen.
Men meende dat de door den minis
ter in uitzicht gestelde aigemeene
territoriale indeeling geen aanbeveling
verdient, en vertrouwde dat de minis
ter bij nadere overweging zou inzien",
dat van indeeiing van bedrijven op
grond van het plaatselijk gevaar
■alleen sprake mag zijn, indien de
oorzaak van het groote gevaar ge
legen is in de omstandigheden, dat
het bedrijf, in een plaats op andere
meer gevaar brengende, wijze wordt
uitgeoefend dan eiders.
De Drankwet.
Op de vraag van den heer Van
Doorn of de regeering voornemens is
een wetsvoorstel aanhangig te maken
tot intrekking of wijziging van art. 67
der Drankwet of dat zij meent, dat
het nut dezer bepaling opweegt tegen
het ongerief, dat die bepaling voor
het reizend publiek zal teweegbren
gen, heeft de minister van binnenl.
zaken geantwoord, dat de regeering
niet voornemens is een wetsvoorstel
aanhangig te maken tot intrekking of
wijziging van art. 67 van de Drank
wet, wijl tot reactie tegen de tot stand
gekomen wettelijke regeling in deze
geene aanleiding bestaat.
Staatspensionneering.
Door het hoofdbestuur van den
Bond voor staatspensionneering, is aan
den minister van binnenlandsche za
ken het verzoek gericht, om bij de
a. s. volkstelling ook de volgende
vragen te stellen: le. Zijt ge reeds
gepensionneerd met een bedrag van
f 5 per week of meer 2e. Indien gij
niet gepensionneerd zijt, hebt gij dan
uit vermogen een inkomen van f 5
per week of meer (Deze beide vra
gen alleen te beantwoorden door per
sonen boven 65 jaar.) 3e. Hebt gij uit
den aard uwer betrekking op 65 of
70jarigen leeftijd of vroeger recht op
een pensioen van f 5 per week of
meer? 4e. Indien gij recht hebt op
een pensioen, lager dan f 5 per week,
hoeveel bedraagt -dit
Herstellingsoord N. O. G.
Aan het verslag van het Herstel
lingsoord voor onderwijzers over het
exploitatiejaar 1908 is het volgende
ontleend: Terwijl van het stichtings
jaar af het aantal patiënten geregeld
steeg, valt thans een daling te con-
stateeren. Het gebouw werd vergroot,
zoodat geen enkele patient behoefde
afgewezen te worden. Omtrent de
resultaten wordt medegedeeld, dat
van 118 patiënten, 11 te kort bleven
hoord, maakte hare stem een nog
dieperen indruk op hem. Ieder toon
klonk zilverreiniedere klank was
wonderbaar lieflijk. Maar hij dwong
zich, orh de zangeres niet aan te zien.
Toen de laatste woorden van het
lied
„Du hast das Herze mein
So ganz genommen ein
Es zittert in Deiner Hand
Thii ihm klein Leid
waren weggestorven, ging hij snel
opstaan van de piano en trad op
het bordes. Ook voor Hanna's" zon
nige vreugde had zich als het ware
eene donkere schaduw uitgebreid.
Zij luisterde slechts met een half oor,
toen Marie om eene spoedige her
haling van hef bezoek verzocht en
haren oom beloofde, zelve ook eens
binnen kort ten zijnenl te komen.
Toen het rijtuig werd aangekondigd
en Hanna's hoed en shawl waren
gebracht, kwam Marie haar warm in
stoppen.
(Wordt vervolgd.)
