Woensdag*
24 Maart.
Gemeentebestuur.
No. 70
47e Jaargang.
1909.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen. TELEFOONNUMMER 10.
BINNENLAND.
Voorstellen aan den Gemeenteraad.
flbonnements-fiduerfentiën op zeer uoordeelige uoortvaarden.
De opening van de De Ruyterschool.
VLISSIINGSC
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
SCHOOLWEZEN.
De Plaatselijke Commissie van toe
zicht op het lager onderwijs maakt
bekend, dat Vrijdag 26 Maart
a, s. des avonds van 7—9 uur eene
OPENBARE LES
zal gehouden1 worden aan den Her-
lialings-cursus voor jongens in school
B (Hoofd de heer Op den Zieke.)
Ouders, voogden of verzorgers van
leerlingen en belangstellenden worden
uitgenoodigd. deze les bij te wonen.
De commissie voornoemd,
JOS. VAN RAALTE, Voorzitter.
G. H. VüRTHElM, Secretaris.
BEKENDMAKING.
Vaststelling kiezerslijst.
Burg. en Weth. van Viissingen
maken bekend
dat de kiezerslijst voor deze ge
meente over 1909—1910 en de al-
phabetische lijsten der namen en voor
namen van hen, die van de kiezers
lijst zijn afgevoerd en van hen die
daarop zijn aangebracht, door hen
vastgesteld zijn en van heden tot en
met den 21 April ter secretaris voor
een ieder ter inzage liggen en aldaar
afdrukken van de nieuwe kiezerslijst
tegen betaling van f 1 per exemplaar
te bekomen zijn
verder vestigen zij er de aandacht
op, dat tot en met den 15 April 1909
een ieder bevoegd is bij het gemeen-
tebestuur verbeteringen van de kie
zerslijst te vragen, op grond dat hij
zelf of een ander in strijd met de
wet, daarop voorkomt, niet voor
komt of niet behoorlijk voorkomt.
Viissingen, den 22 Maart 1909.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
WITTEVEEN.
Werkwijze der Tweede Kamer.
Dezer dagen werd medegedeeld, dat
de vertegenwoordigers der verschil
lende groepen in de Tweede Kamer
een voorstel hebben gedaan, om het
onderzoek - in de secties te behandelen
in dien zin, dat voor elke begrooting
en voor elke rubriek van wetten een
vaste commissie van rapporteurs zal
worden benoemd, die op- en aanmer
kingen van dé leden in ontvangst
neemt en verwerkt.
De Tel. verneemt dat het plan is,
dit voorstel zeer spoedig' in té dienen
en nog af te handelen vóórdat de
Kamer uiteengaat.
Posterijen en telegrafie.
De Vereenigingen van'Directeuren
enCommiezen'der Posterijen en Tele
graphic, hebben „In'het belang van
het Recht", 'n brochure doen drukken,
tegenover een door den Bond v. Kler
ken uitgegeven, naar aanleiding van
de door de regeling voorgestelde lots
verbetering van directeuren en com-
miezèn. De brochure van directeuren
en commièzen constateert, dat de be
kende ministerieele commissie werd
uitgesteld door minister Bevers, ten-
einde Z. Exc. voor te lichten, op een
verslag, uitgebracht in de Tweede
Kamer, namens de commissie van
rapporteurs op Hoofdsstuk IX voor
'908), in de vergadering van 6 No
vember 1907. Volgens dat verslag wa-
ran talrijke adressen ingekomen, be
togende dat de toen voorgestelde
rageling geen of geen voldoende re-
geling zal geven aan de positie van D.
en C. en soms zelfs tot achteruitgang
:Za' leiden.
Verder betoogt de brochure, dat de
werkkring, dienstpraestatie, verant
woordelijkheid en de afgelegde exa-
mens geenszins gelijk zijn, doch in
tegendeel zeer veel verschillen dat
ue lotsverbetering voor D. en C.
sedert jaren door opvolgende ministers
's toegezegd en noodig geoordeeld,
teen voortzetting is van die in 1905
an het lager personeel, waaronder
klerken, toegekend, en ten slotte,
dat bovendien de klerken ook door
deze begrooting weder worden be
voordeeld door: a. het recht van sol
licitatie te geven naar minstens 110
kantorenb. belangrijke verhooging
der tractementen aan die kantoren
verbonden c. verbetering der sala
rissen voor klerken, toekomstige com
miezen d. de garantie, dat elke
klerk die commies wordt steeds een
salarisvermeerdering van 200 gulden
bekomt, hoe oud hij ook zij.
Oprichten Handelsschool
met 2-jarigen cursus.
Door Burg. en Weth. is een voor
stel aan den gemeenteraad gedaan
tot het oprichten van eene Handels
school met 2-jarigen cursus.
Het voorstel van B. en W. luidt
als volgt
De handelsvereeniging „Gemeen
schappelijk Belang" alhier heeft zich
met een adres reeds door ons
medegedeeld tot uwe vergadering
gewend en daarbij verzocht eene
spoedige beslissing te willen nemen
omtrent de door haar wenschelijk
geachte oprichting van eene school
voor handelsonderwijs in onze ge
meente.
Daar deze zaak naar aanleiding
van een vroeger ingekomen adres
van genoemde vereeniging sedert
eenigen tijd bij ons' College in on
derzoek was, zijn wij in staat U
omtrent deze zoo belangrijke kwestie
reeds thans ons gevoelen mede te
deelen en U dienaangaande een voor
stel te doen. Met het oog op even-
tueele aanvrage van rijks- en provin
ciale subsidie is het ook alleszins
gewenscht dat uwe beslissing niet
lang worde uitgesteld.
De eerste vraag die rijst is deze:
Is er behoefte aan eene speciale op
leiding voor den handei in onze ge
meente
Naar onze meening is het niet
twijfelachtig dat zij bevestigend moet
worden beantwoord. Immers bij de
meerdere samengesteldheid van het
moderne handelsverkeer en de hoo-
gere eischen welke dientengevolge
aan den koopman worden gesteld,
geven de lagere en de middelbare
school geen voldoende toerusting
voor den aanstaanden koopman om
hem „concurrenzfahig" te maken.
Het verschijnsel dat men waar
neemt in de nijverheid en het am
bacht, nl. de duidelijk uitgesproken
behoefte aan betere voorbereiding tot
den strijd om het bestaan door vak
onderwijs, (getuige de oprichting in
tal van gemeenten van ambacht
scholen) begint zich ook voor te
doen op het terrein van handel en
wordt, als een heugelijk teeken, van
regeeringswege finantieel gesteund.
Waar het Hier eene geheel nieuwe
zaak betreft, staan ons geen gegevens
ten dienste waaruit is af te leiden
hóe groot de bevolking eener der
gelijke school zou kunnen zijn, doch
wij zijn vast overtuigd van de levens
vatbaarheid eener dergelijke inrich
ting die geheel in de lijn ligt van
onzen tijd omdat de belangstel
ling hiervoor levendig is in de krin
gen van de naast belanghebbenden
uit de burgerij. Het adres der han
delsvereeniging „Gemeenschappelijk
Belang" is hiervoor een sprekend
bewijs.
Wij komen thans tot de kwestie
welke vorm van handelsonderwijs de
meeste aanbeveling verdient, een
avondcursus of een dagschool, al dan
niet aansluitende bij de Hoogere
Burgerschool.
Een dagschool, aansluitende aan
de H. Burgerschool met driejarigen
cursus, zal de opleidingschool moe
ten wezen van den koopman, terwijl
een avondschool meer geschikt is
voor de opleiding van kantoor- en
winkelbedienden, die reeds op jeug
digen leeftijd eene betrekking hebben
moeten zoeken.
Onze meening is, dat men in de
eerste plaats moet trachten te komen
tot de oprichting van eene dagschool
en wel eene school met 2jarigen
cursus, die in de eerste plaats toe
gankelijk zal zijn voor hen die den
3jarigen cursus aan de Hoogere Bur
gerschool hebben gevolgd, doch
waarop ook jongelieden van andere
inrichtingen van onderwijs afkomstig,
zullen kunnen worden toegelaten,
mits zij blijkens een af te leggen
examen voldoende ontwikkeld zijn
om het onderwijs aan de handels
school te kunnen volgen.
Wanneer eenmaal de handelsschool
is in werking gebracht, zal naar
onze meening de tijd zijn aangebro
ken om het oprichten van een Avond
cursus te overwegen, die dan echter
een vijfjarige cursus zal moeten zijn,
omdat een avondcursus niet geschikt
is om de verschillende vakken, die
op eene goed ingerichte handels
school behoor en te worden onder
wezen en waarvoor 32 lesuren per
week door deskundigen noodig wor
den geacht, tot hun recht te doen
komen.
Wij rekenen dat het onderwijs zal
omvattenNederlandsch, Engelsch,
Duitsch en Fransch met de corres
pondentie in deze 4 talen, handels
geschiedenis, handelsaardrijkskunde,
boekhouden, handeisrekenen, alge-
meene handelskennis, scheikunde,
plantkunde en warenkennis, handels
recht, staathuishoudkunde, staatsin
richting, stenografie, schrijven en ma-
chineschrijven.
Door de samenvoeging van deze
vakken wordt een goed geheel ver
kregen, waaruit het mogelijk is een
leerplan samen te stellen, dat aan de
eischen der praktijk :-:an voldoen.
De kosten van een Avondcursus,
die niet meer dan 12 a 18 uren kan
omvatten, zullen natuurlijk minder
bedragen, doch wij vreezen dat een
dergelijke cursus zou blijken slechts
een halve maatregel te zijn.
Een ander punt dat overweging
verdient, is de finantieele kant van
de zaak. Zullen de lasten die de ge
meente eventueel op zich zal nemen,
niet te bezwaarlijk zijn en hare krach
ten te boven gaan
Een gunstige factor is, dat de <v>^
geering om de tot stand koming J'
dergelijke scholen te bevorderen 50
pet. subsidie verleent in de jaarlijk-
sche exploitatiekosten. Bovendien zal
de gemeente na ontruiming van het
gebouw, dat thans nog bij de Zee
vaartschool in gebruik is, de beschik
king terug krijgen over localiteiten
die voor eene handelsschool vol
doende ruimte aanbieden. Volgens
alleszins betrouwbare gegevens zijn
de jaarlijksche uitgaven te stellen op
f8.160, verdeeld als volgt:
Tractementen 64 uren a f 100 f 64000,
directeur extra f 500, leerkrachten van
elders f 300, verwarmingen verlichting
f 150,onderhoudschoo!meubeien f390,
idem gebouw f 120, schoonhouden
lokalen f 180, afschrijvingoprichtings
kosten f120. Totaal f 8.160.
De inkomsten worden geraamd als
volgt: Schoolgelden aanvankelijk 12
leerlingen ad f 60 f 720, rijkssubsidie
50 pet. f4.080, provinciaal subsidie
20 pet. f 1.632, blijft ten laste der
gemeente, f 1.728. Totaal f 8.160.
Bij deze berekening is melding ge
maakt van een provinciaal subsidie
ad 20 pet. der kosten, in de ver
wachting dat het provinciaal belang
zal achten om de totstandkoming
daarvan te bevorderen. Bij de rijks
subsidie wordt als voorwaarde ge
steld dat ook de provincie subsidie
toekent, zoodat, mocht onverhoopt
deze niet worden verleend, ook geen
uitzicht bestaat op rijkssubsidie.
Waar echter in geheel Zeeland
geene opleiding voor aanstaande
kooplieden bestaat en slechts zeer
enkelen zich de weelde kunnen ver
oorloven om hunne kinderen naar
Holland te zenden om daar eene op
leiding aan eene handelsschool te
ontvangen, twijfelen wij niet of het
provinciaal belang van de oprichting
eener dergelijke school zal worden
erkend.
Van verschillende gemeenteraden
(als van Zonnemaire, Sas van Gënt,
Domburg, Waarde e. a.) zijn thans
reeds adhaesiebetuigingen met het
verzoek van „Gemeenschappelijk Be
lang" ingekomen.
Wij kunnen hieraan toevoegen dat
de Commissie van Toezicht op het
Middelbaar Onderwijs, wier advies wij
hebben ingewonnen, de oprichting van
de school alleszins wenschelijk acht,
terwijl de Inspecteur van het Middel
baar Onderwijs, belast met het toe
zicht op het Handelsonderwijs Dr. P.
Tackens te Nijmegen, met wien wij
hieromtrent in overleg zijn getreden,
zijn steun bij de verwezenlijking onzer
plannen heeft toegezegd.
Indien uwe vergadering op grond
van het bovenstaande met ons de
oprichting van eene Handelsschool
met 2-jarigen cursus alhier wensche
lijk acht, stellen wij u voormet het
oog op de onzekerheid of de aan te
vragen Rijks- en Provinciale subsidie
zal worden verleend thans slechts
in beginsel daartoe te besluiten en
tevens ons College op te dragen om
bij gemotiveerd adres aan het Rijk en
de provincie voor eene met Septem
ber 1910 alhier te openen Gemeen
telijke Handelsschool een jaarlijksche
subsidie te verzoeken tot de boven
genoemde bedragen, zulks onder
mededeeling dat Reglement en leer
plan met rooster eerst na toezegging
dat subsidie zal worden verleend,
kan worden opgemaakt en ter goed
keuring ingezonden.
Door Burg. en Weth. is het vol
gende voorstel aan den gemeenteraad
gedaan tot verkoop van bouwgrond
voor de stichting van een nieuw post
en telegraafgebouw op de Pottekade.
Het resultaat van langdurige on
derhandelingen met het rijk is dat de
gemeente voor eene oppervlakte van
2000 M2. grond op de Pottekade ten
behoeve van de stichting van een
nieuw post- en telegraafgebouw een
koopprijs heeft kunnen bedingen van
f 16,50 per M2.
Hoewel deze belangrijk minder is
dan die van andere perceelen welke
reeds in koop zijn aangevraagd voor
f25 per Mi, zijn wij van oordeel
dat het gemeentebelang eischt met
dit aanbod genoegen te nemen, zoo
wel omdat het algemeen belang wordt
gediend met de spoedige oprichting
van een modern post- en telegraaf
gebouw op een alleszins gunstig ge
legen plaats als omdat de groote
oppervlakte die terstond wordt ver
kocht eenige reductie op den koop
prijs rechtvaardigt.
Wij hebben derhalve de eer U
voor te stellen tot bedoelden ver
koop over te gaan.
De raad der gemeente Viissingen
overwegende dat het wenschelijk is
aan den Staat der Nederlanden in
koop af te staan een perceel bouw
grond gelegen aan de gedempte
Pottekade, ter grootte van 2000 M2.
ten behoeve van de stichting van een
nieuw post- en telegraafgebouw al
daar, tegen een koopprijs van f 1650
per M2,
Gelet op de adviezen zijner corn-
missiën voor de fabricage en de
fiantiëngelet mede op de artikelen
137 en 194c der gemeentewet;
Besluit:
I, Aan den Staat der Nederlanden
in eigendom af te staan een perceel
bouwgrond gelegen aan de gedempte
Pottekaai, ter grootte van ^000 M2,,
ten behoeve van de stichting van een
nieuw post- en telegraafgebouw al
hier, tegen een koopprijs van f 16.50
per M2 vrij geld dus onverkort
zulks onder de navolgende voor
waarden lo. dat op het verkochte
terrein door het rijk een post- en
telegraafgebouw zal worden gesticht,
met den bouw waarvan moet worden
aangevangen uiterlijk in het jaar
1910: 2o. dat de kooppenningen zul
len worden betaald binnen ééne
maand nadat bij het hoofdbestuur
der posterijen en telegrafie de be
wijsstukken van de eigendomsover
dracht en een staat van onbezwaard
heid afgegeven door den hypotheek
bewaarder van wege de gemeente,
zullen zijn ingezonden of zooveel
later als de demping door de ge
meente naar behooren zal hebben
plaats gevonden. II. Dit besluit te
onderwerpen aan de goedkeuring van
Gedeputeerde Staten van Zeeland.
Toen vóór ongeveer 8 jaar geleden
door de heeren mr. Jan Smit Azn. en
J. W. A. F. van Maren Bentz van den
Berg het initiatief werd genomen om
hier ter stede een Zeevaartschool op
te richten, hadden deze heeren zeker
allerminst zich kunnen vleien met de
hoop dat hun plan zoo algemeene
instemming zou vinden en zij in be
trekkelijk enkele jaren onze gemeente
zouden verrijken met een inrichting-
van onderwijs, die de vergelijking met
soortgelijke in alle opzichten glansrijk
zou doorstaan.
Het plan van de twee oprichters
van een vereeniging „Zeevaartschool"
vond destijds algeheele instemming
bij wijlen den heer C. L. van Woel-
deren, den bekwamen directeur van
de maatschappij „Zeeland".
Deze drie personen vereenigden
zich tot een commissie, die de eerste
stsppen zou doen om te trachten het
plan ten uitvoer te brengen.
In den beginne stuitte men op vele
moeilijkheden en met een angstig hart
toog de commissie dan ook aan het
werk. De commissie ondervond even
wel den meest mogelijken steun van
het rijk, de provincie en de gemeente,
terwijl ook het particulier initiatief
zich allerminst onbetuigd liet.
Daar de financieele steun van dien
aard was dat de oprichting van een
school mogelijk was, breidde de
commissie haar ledental van 3 tot 6
uit en werd het aangevuld met wijlen
de heeren J, Bos Az., A. A. A. E.
Gewin en den heer C. R. C. Wibaut.
De commissie was zoo gelukkig de
school reeds ongeveer 2 jaar nadat
de eerste stappen waren gedaan, te
kunnen openen en deze opening had
dan ook plaats op 1 Mei 1903, aan
vankelijk nog op bescheiden voet,
want met 12 leerlingen werd het
onderwijs aangevangen.
„De boom was evenwel geplant",
zoo merkte de heer Van Woelderen
bij de opening op, „aan U mijnheer
de directeur en leeraren de taak om
dien boom vruchten te laten afwerpen."
Helaas heeft de heer Van Woelde
ren niet veel vruchten van den boom
kunnen zien plukken, doch dat de
boom zich krachtig ontwikkeld heeft,
daarvan legt de dag van heden vol
doende getuigenis af.
Wij behoeven niet de geheele ge
schiedenis van de opening der school
tot op heden na te gaan, doch het is
voldoende bekend dut de Zeevaart
school te Viissingen, dank zij het
degelijk onderwijs, weldra een goeden
naam kreeg. Uit alle deelen des lands
meldden zich de toekomstige stuur
lieden aan om hier hun opleiding te
voltooien.
Deze zoo heugelijke bloei van de
school deed de commissie besluiten
om naast de stuurlieden-afdeeling ook
een machinisten-cursus aan de school
te verbinden en deze werd nu onge
veer 2 jaar geleden geopend.
De inrichting van de school en het
voortdurend zich uitbreidend aantal
leerlingen, noopte de commissie ech
ter op middelen te zinnen om de
school een in alle opzichten aan de
eischen voldoende gebouw te bezor
gen. Dat deze pogingen niet zoo maar
aanstonds te verwezenlijken waren
laat zich wel begrijpen, want een
nieuwe school zou heei veel kosten.
Het was dan ook voor de commissie
een groote voldoening dat haar idee
om de Zeevaartschool in De Ruyter
school te herdoopen, instemming
vond bij het nationaal comité dat
zich in 1906 vormde om als hulde
aan de herdenking van den 300sten
geboortedag van Vlissinger Michiel,
gelden in te zamelen om den bouw
