9 Maart.
Feuilleton.
No. 57.
47e Jaargang.
1909.
Dinsdag
BINNENLAND.
WMMMMfiE
VLISS1NGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden ƒ1.30. Franco per post ƒ1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTIËNvan 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte. N
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
Bij de geboorte van een Prins.
Men herinnert zich dat we dezer
dagen overnamen wat de „Rott."
meldde omtrent de ceremonie welke
ten overstaan van den minister van
justitie moest worden vervuld bij de
geboorte van een Prins of Prinses.
Een medewerker van de „Haagsche
Stemmen" vestigt er de aandacht op
dat het meegedeelde „niet wel in
overeenstemming is te brengen met
art. 29 van het B. W., hetwelk be
paalt, dat aangiften van geboorten
binnen drie dagen na de bevalling
moeten'worden gedaan aan den plaat
selijken ambttnaar van den B. S. in
tegenwoordigheid van twee getuigen
dat die ambtenaar van de aangiften
dadelijk een acte moet opmaken, en
dat hij bevoegd is, te vorderen dat
het betrokken kind aan hem worde
vertoond."
Al is nu de strekking van het be
richt niet geheel in strijd met art. 29,
de schrijver wijst er toch op, dat
art. 30 B.W. zegt, dat de aangifte
van de geboorte van een kind ge
daan zal moeten worden door den
vader, in casu dus door Z. K.
H. Prins Hendrik der Nederlanden
behoudens enkele uitzonderingsge
vallen, die hier niet van toepassing
zijn. Bij de wet kan evenwel van deze
bepaling vrijstelling worden verleend,
zooals o.a. ook is gebeurd bij het
huwelijk van de Koningin, dat vol
trokken werd ten paleize door mi
nister Cort van der Linden.
Een soortgelijk w.o. is intusschen
thans nog niet ingediend en de schr.
vraagt, waarvoor het eigenlijk ook
noodig is.
„Bij de geboorte van H. M. zelf, in
1880, had alles ook het normale ver
loop en werd de jonge prinses in-
rstuf,
i--
jfe.
-O
51.)
De jonge advocaat, die, met het
hoofd in de handen, in diep gepeins
^zonken zat, zag op, als ontwaakte
hij uit een droom, toen hij den com
missaris zag binnenkomen. Zijn ge
laat werd donkerrood en terstond boog
h'j het hoofd met een zwaren zucht,
'is om den blik van Lodder te ont
wijken.
Den commissaris ontging dit niet;
J'i sloot de celdeur achter zich, na-
jjtrde den jongen man en greep zijn
»!k breng de groeten van uw ver
loofde," zeide hijóndanks uw be-
Ke"tenis houdt zij niet op aan uw
°nschuld te gelooven."
Een pijnlijk steunen kwam over
:e nppen van den gevangenehij
jachtte de hand met geweld uit
k\
TELEFOONNUMMER 10.
geschreven door wethouder baron
Van der Duyn, als ambtenaar van
den B. S. van 's Gravenhage, en waren
als getuigen daarbij tegenwoordig de
premier van het toenmalige kabinet,
graaf Van Lijnden van Sandenburg
en de minister van justitie, mr. Mod
derman.
Heeft ook thans geen afwijking van
den regel plaats, en ik verneem
uit vertrouwbare bron, dat dit niet
geschieden zal, dan zal de geheele
ceremonie alleen daarin van de ge
meenlijk gevolgde methode afwijken,
dat Prins Hendrik en zijn twee ge
tuigen niet naar het stadhuis zullen
gaan, maar dat de ambtenaar van
den B. St. zich naar het paleis in het
Noordeinde zal begeven, gelijk ook
baron Van der Duyn in 1880 zulks
deed. Dit is echter iets, waaromtrent
het B. W. geen bepaling maakt, zoo
dat ten deze van een afwijking van
den wettelijken regel geen sprake is.
Het meest voor de hand liggende
vermoeden lijkt mij dan ook, dat in
dit geval als aan de vorstelijke fa
milie een kind geboren wordt, de
wethouder van den B. S. van 's Gra
venhage zich met een zijner onder
geschikte ambtenaren naar het paleis
in het Noordeinde begeeft, en daar
een acte opmaakt van de aangifte,
zooals die door Z. K. H. den Prins,
in het bijzijn van twee getuigen, ge
daan wordt. Van die getuigen kan
ook ditmaal de minister van justitie
er wellicht een zijn.
De vertooning van den jonggebo
rene door den wethouder, zal naar
men mag aannemen, wel niet gevor
derd worden, maar zal desondanks
toch wel geschieden."
In elk gevalals het laatste ge
beurt, is het misschien een in de dy
nastie gevolgd gebruik, dat geheel
buiten de aangifte van den B. St.
omgaat.
De vrije liberalen.
„De Nieuwe Courant" publiceert
een brief van mr. W. J. van Weideren
baron Rengers, in diens kwaliteit van
voorzitter van den Liberalen Bond in
Friesland, aan de besturen der bij dien
Bond aangesloten kiesvereenigingen
in dat gewest.
De heer Rengers betoogt daarin in
de eerste plaats, dat hij geen groote
verwachtingen koestert van de noodi-
ge belangstelling en samenwerking
voor grondwetsherziening, om te ko
men tot algemeen kiesrecht.
En hij schrijft dan verder meer in
't bijzonder in verband met het ver-
kiezings-program der Liberale Unie
Vind ik in den toestand des vader
lands onder de bestaande Grondwet
geen voldoende aanleiding om mij
vooralsnog aan te sluiten bij den
wensch naar een zoo ingrijpende
hervorming als door de meeste link
en den commissaris los te ma
ai.
„Laat mij met vrede wanneer er
nog een vonkje medelijden in u is,
kwel mij dan zoo niet. Het verleden
is dood en de dag zal spoedig ko
men, waarop Augustawaarop
mejuffrouw Von Horwitz," verbeter
de hij haastig „niet meer aan mijn
onschuld zal kunnen gelooven."
„Die dag zal nooit komen," sprak
Lodder op een toon van gezag. „Gij
moest dit edele meisje, te goed ken
nen, om te denken, dat zij ooit..."
hij brak eensklaps af en zeide „Luis
ter eens."
Eerst stond hij op en ging de
deur der cel open zetten, opdat geen
onbescheiden luisteraar zich daar
achter zou verbergen.
„Luister eens", herhaalde hij op
fluisterenden toon. „Wat ik u nu ga
zeggen, is in strijd met mijn plicht,
en al moet men altijd de omstandig
heden in aanmerking nemen, toch
zou ik mijn plicht niet overtreden,
wanneer het hartverscheurend ver
driet uwer arme, waardige moeder
mij er niet toe dwong."
Bij deze woorden was het alsof
er een electrische schok door dele-,
den van den jongen advocaat ging
sche partijen wordt geëischt, de koele
ontvangst, welke de voorstellen tot
grondwetsherziening der vorige regee
ring in den lande hebben ontmoet,
wettigt tevens ernstigen twijfel of de
eerstkomende parlementaire periode,
hoe de verkiezingen ook mogen uit
vallen, geschikt zal blijken om een
dergelijk werk tot stand te brengen,
over welks omvang en beteekenis
reeds nu onder de verschillende
politieke partijen de meest uiteenloo-
pende meeningen bestaan.
Een sociale hervorming daarentegen
om tegemoet te komen in de nooden
van de ouden van dagen, wien het
niet gelukt is in eigen onderhoud te
voorzien, schijnt ook mij een eisch
van rechtvaardigheid, waaraan iedere
regeering, van welke richting ook
haar aandacht in de eerste plaats zal
moeten wijden en die alzoo terecht
in het verkiezingsprogram der Liberale
Unie is vooropgesteld.
Niettemin meen ik ook hier te moe
ten waarschuwen tegen de overdre
ven verwachtingen van hen, die met
oppervlakkige redeneeringen een
hoogst ingewikkeld sociaal en econo
misch vraagstuk meenen te kunnen
oplossen.
De schrijver betoogt dan verder
o. m. nog
Doch welke hooge verwachtingen
men ook van aliemans pensioneering
moge koesteren, ieder zal toch be
seffen, dat, in afwachting van het
tot stand komen dier hervormingen,
niet mag worden stilgezeten en menig
gewichtig onderwerp om voorziening
zai vragen.
Men denke slechts aan de nood
zakelijke tegemoetkoming in den nood
der gemeenten, aan de vereenvoudi
ging onzer rechtspleging, de admi
nistratieve rechtspraak, de uitvoering
van belangrijke openbare werken, om
slechts enkele te noemen, die voor
het algemeen belang zeker van niet
minder beteekenis zijn dan de aan
kweeking onzer kiezersbevolking met
200.000 grootendeels onontwikkelde
proletariërs.
Ik zou derhalve, gedachtig aan de
teleurstellende ervering, welke de
overwinning der linkerzijde in 1905
heeft opgeleverd, in overweging willen
geven, dat bij de keuze der candida-
ten voor de aanstaande verkiezingen
niet uitsluitend worde te rade gegaan
met de verkiezingsleuze, door de
Liberale Unie voorgesteld, maar ge
zorgd,dat het vrijzinnig element in de
Kamer versterkt wordt door mannen,
wier karakter en antecedenten waar
borgen geven niet enkel, dat zij
krachtig in verzet zullen komen tegen
de richting, die ons staatsbestuur aan
kerkelijke drijvers dreigt te onder
werpen, maar tevens eendrachtig hun
steun zullen geven aan de practische
hervormingen en maatregelen, waar-
eensklaps bedekte hij het gelaat weer
met de handen.
„Moeder, mijn aangebeden moe
der stamelde hij en zonk als ge
broken op zijn bank ineen.
Weder greep de commissaris zijn
hand en ging toen voort
„Om die moeder, die gij zoo lief-
hebt, om uw reine, bekoorlijke ver
loofde moest gij die onwaardige ko
medie staken neen, gij zijt geen
moordenaar, gij hebt u niet aan het
leven van uw vader vergrepen, om
dat"
„Nu, omdat?" vroeg de advocaat
barsch terwijl hij nogmaals zijn hand
los maakte. „Wat geeft u toch aan
leiding om tegen wil en dank mijn
onschuld te beweren."
„Zeer eenvoudig, omdat de ware
moordenaar dezen avond gearres
teerd is en op het oogenblik reeds
door den rechter van instructie in
verhoor wordt genomen. De bewijzen
van zijn schuld zijn zoo verpletterend,
dat ik nu reeds zeker ben, dat hij
veroordeeld zal worden."
De advocaat sprong op en staarde
den commissaris aan met een blik
vol ontzetting.
Abonnemenfs-Aduertenfiën op zeer uoordeelige uooruraarden.
-van hierboven enkelen werden aan
geduid.
Beginselverloochening.
De „Stand." wijst er op, dat de
Bond voor Staatspensioneering bij
meerderheid van stemmen heeft be
sloten, dat de leden van hun bond
gehouden zijn bij de stembus van
Juni, als er twee candidaten zijn,
die de één voor, de andere tegen
staatspensioneering is, altoos op den
eersten te stemmen.
Staat dus in een district mr. Troel
stra tegenover mr. Van der Borch
Van Verwolde, dan moet een anti
revolutionair op Troelstra stemmen,
en Van der Borch in den steek laten,
want Troelstra is voor staatspensio
neering en Van der Borch er tegen.
De stembus zal niet meer gaan om
het algemeen landsbelang, maar alleen
en uitsluitend om de vraag, of men,
oud wordende, zonder premiebetaling,
hulp van den Staat zal ontvangen.
Dit noemt de „Stand." puur egoisme,
een beginselverloochening, zoo kras
als het maar kan. Op zoo door en
door onredelijken eisch is maar één
antwoord uittreden uit den Bond.
Katholieke Democraten.
In verband met de voorgenomen
oprichting eener katholiek-democra
tische partij deelt men ons van be
voegde zijde mede, dat reeds onge
veer een jaar geleden van verschil
lende zijden bij dr. Hoffman, te Gouda,
is aangedrongen een conferentie in
een der hoofdsteden te willen leiden
van een aantal R.-K. personen, die
gezamenlijk actie wenschen te voeren
ten gunste van algemeen kiesrecht.
Nadat dé aangezochte bij meest
bevoegde zijde zich zeiven had laten
voorlichten over de mogelijke gevol
gen voor de eenheid der katholieke
zaak van zulk een actie, heeft hij den
briefschrijvers, van wie een schreef,
dat hij minstens vijftig personen ver
tegenwoordigde bericht gezonden
deze actie te moeten ontraden. Daarna
heeft hij er niets meer van vernomen.
Dr. Hoffman wil thans het organisch
kiesrecht meer en meer trachten te
begrijpen en te volgen. Van hem is
een brochure over de katholieke
Staatspartij, in haar noodzakelijkheid
als politieke eenheid beschouwd, ter
perse gegaan. („Tijd").
Middenstandstentoonstelling 1909.
Door de afdeelingscommissie, aan
wie speciaal de zorg voor ae con
gressen, vergaderingen, enz. is opge
dragen, werd dezer dragen eene
circulaire aan de bij den midden
standsbond aangesloten vereenigingen
toegezonden met verzoek, hare jaar
vergadering ditmaal tijdens de ten
toonstelling in het Paleis voorVolks-
„Maar ik wil niet onschuldig zijn
riep hij woedend. „Met welk een
recht twijfelt gij aan de waarheid
van mijn bekentenis Ik verbied u
een verder onderzoek, ik ik
Hij voltooide zijn zin niet, daar de
angst hem de keel zoo goed als dicht
geschroefd had. Bevend viel hij op
zijn bank terug.
„Ik meen, dat ik in uw hart kan le
zen," ging Lodder onverbiddelijk
voort. „Uw bekentenis komt voort
uit een heldhaftig besluit. Gij hebt
onthullingen over den moord, over
den persoon van het slachtoffer wil
len vermijdenmaar die zelfopof
fering is nu reeds nutteloos gewor
den, want uw moeder heeft gisteren
in den persoon van den verslagene,
haar vroegeren echtgenoot, die men
reeds een kwart eeuw dood waande,
herkend.
De advocaat kromp ineen, alsof
hem een doodelijke wond werd toe
gebracht; maar niettemin sprak hij
geen woord en bleef standvastig elk
antwoord weigeren.
„Nog is het tijd om de waarheid
ingang te doen vinden," ging de
commissaris met nadruk voort;
vlijt te Amsterdam te doen plaats
hebben.
Reeds thans mocht het uitvoerend
comité in antwoord daarop verne
men, dat de „Handelsvereeniging" te
Nijmegen en de Nederlandsche Kap-
persvereeniging in principe besloten
hebben aan dit verzoek te voldoen,
en dus hare jaarvergadering ditmaal
te Amsterdam te doen plaats hebben
in het Paleis voor Volksvlijt, tijdens
den duur der tentoonstelling.
Zooals men weet, wordt ook het
jaarlijksch congres van den „Midden
standsbond" zelf dezen zomer te
Amsterdam gehouden, eveneens in
het Paleis voor Volksvlijt.
De nieuwe Soc. Dem. Partij.
Het eerste congres der nieuwe ■•oc.
dem. partij is, naar men uit A' .er-
dam nr idt, thans definitief b aald
op Zon ag 14 Maart en zal worden
gehouden in „Handwerkers Vrienden
kring". Op dit congres zal worden
vastgesteld het beginselprogram en
de houding der partij bij de a.s. ver
kiezingen. Voorts het standpunt der
partij ten opzichte van de vakbewe
ging en de aansluiting bij de Inter
nationale (bureau en congres). Het
congres, dat reeds 's morgens 10 uur
aanvangt, is openbaar.
Militaire berichten.
Het infanterie-kamp bij Harskamp
zal de aanstaande zomermaanden
weder om beurten worden betrokken
door de bataljons welke in hun gar
nizoen over geen schietbanen kunnen
oeschikken tot het beoefenen van het
gevechtsschieten. Ook zullen enkele
weerbaarheidskorpsen en erkende
schietvereenigingen op aanvrage, zoo
mogelijk in de gelegenheid worden
gesteld, voor hun oefeningen op be
paalde tijden van een of meer schiet
banen in het kamp gebruik te maken.
De miliciens der lichting 1908, be-
hoorende tot de le ploeg van het blij
vend gedeelte, zullen den 26en Maart
a. s. met groot verlof naar hunne
haardsteden vertrekken, terwijl de mi
liciens, behoorende tot de 2e ploeg
van het blijvend gedeelte, den 25en
Maart a. s. weder onder de wapenen
zullen komen.
Door den minister van oorlog is
bepaald, dat bij de bataljons, garni
zoen houdende te Gouda en Hoorn
van de le divisie Naarden en Does
burg van de 2e divisie Maastricht
en Middelburg van 3e divisieDe
venter en Utrecht van de 4e divisie,
eene proef zal worden genomen met
eene nieuwe opleidingsmethode tot
militiekader bij de infanterie, zooals
dit door den kapitein van het regi
ment grenadiers en jagers jhr. G. A.
A. Alting van Gesau in zijne, in de
Vereeniging tot beoefening van de
„Misschien zult gij over een kwar
tier, ai zoudt gij ook de waarheid
spreken in de geringste bijzonder
heden geen geloof meer vinden.
Naast u strijdt van nu af een ellen
dige misdadiger om zijn armzalig
leveneen wezen, dat al 't moge
lijke doet om de schuld van zich af
te wenden, namelijk zekere Horner,
dezelfde die kort voor den moord
op uw kantoor kwam en u over
haalde tot dat noodlottige bezoek in
de Rozenstraat 28. De misdaad zelf
kan hij niet meer ontkennen, want
daartoe zijn de bewijzen te duidelijk
tegen hem, maar thans is hij er op
uit het te doen voorkomen, alsof gij
hem daartoe hebt overgehaald door
dien wissel van 20,000 mark, ten
einde u ais den hoofdschuldige te
doen voorkomen en, met het oog op
zijn armoede en de verleiding van
de groote som het medelijden van
de rechters en de gezworenen op te
wekken."
(Wordt vervolgd.)
