Dinsdag
No. 51.
1909.
binnenland.
Feuilleton.
47e Jaargang.
Een zilveren jubileum.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTIËN van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts Aveemaal berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
Liberale Unie.
De buitengewone algemeene ver
gadering van de Liberale Unie werd
Zaterdag in gebouw „Eensgezindheid"
te Amsterdam, onder voorzitterschap
van mr, H. Goeman Borgesius, ge
houden.
De vergadering was druk bezocht
en werd door eenige Unie-Liberale
Kamerleden bijgewoond. Ze werd te
ruim elf uur geopend door den voor
zitter, die de aanwezigen welkom
heette. De trouwe opkomst bewijst
het juiste begrip en het gewicht van
dezen dag. In het land is het oog op
deze vergadering der liberale unie
gevestigd. Laat ons dus de goede
verwachtingen niet teleur stellen.
Niet kwam de vergadering bijeen
ter beslissing over beginselen of be
langrijke hervormingen. Terzake van
het kiesrecht sprak de liberale unie
zich vorig jaar reeds uit. Maar spe
ciaal is ze belegd met het oog op de
aanstaande verkiezingen, om vast te
stellen een kort program, een ver-
kiezings-cry.
Men maakte de opmerking, dat de
opmaking van zoo'n strijdprogram
toch in huishoudelijke vergadering
moest (geschieden. Maar het bestuur
vreest de openbaarheid geenszins.
Kleine politieke geschillen zal men
hier zeker op zijde zetten om ge
meenschappelijk zich gereed te ma
ken voor den komenden verkiezings
strijd. Met de beste wenschen voor
de resultaten daarvan, verklaarde
spreker de vergadering voor geopend.
Nadat verschillende sprekers het
woord hadden gevoerd werd de vol
gende verkiezingsleus aangenomen
„Bij de aanstaande Juni-verkiezingen
zal de liberale unie, met handhaving
van de vrijzinnige beginselen, zooals
die in het verkiezingsprogram van 1905
zijn neergelegd, vóór alles krachtig
propaganda maken voor algemeen
kiesrecht, na voorafgaande grond
wetsherziening en voor een sociale
hervorming bij voorkeur in de rich
ting van staatspensionneering, om te
gemoet te komen in de nooden van
die medeburgers, wien het niet ge
lukt is, als zij oud geworden zijn, in
eigen levensonderhoud te voorzien."
Voorlezing werd gedaan van een
telegram van de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht, te Utrecht haar al
gemeene vergadering houdend, waar
in het vertrouwen wordt uitgesproken,
dat de liberale unie ten aanzien van
het vrouwenkiesrecht in de richting
der besluiten van 1908 zal voortgaan.
Met verwondering had de vereeniging
kennis genomen van de verklaring
van het hoofdbestuur, in de toelich
ting, als zou in de liberale unie geen
voldoende instemming op dit punt
verkregen, zijn. Het telegram eindigt
45.)
Op hetzelfde oogenblik stonden
de twee heeren, die vooraan in de
zaal zaten, op en gingen eveneens
heen, zonder hun flesch uit te drin
ken. Zij waren daarbij zoo onbe
leefd, de jongedame, die tegelijk
aankwam, niet te laten voorgaan
integendeel drongen zij tusschen Au
gusta en de beide mannen voor haar
in en volgden laatstgenoemde bijna
°p den voet.
Lodder achtte het oogenblik nu
gunstig om het masker af te werpen.
Ongemerkt tastte hij in den zak
en haalde daaruit een metalen voor
werp, dat hij in den linkerhand ver
borg.
Nu wendde hij zich eensklaps tot
Horner.
«Nogmaals, onze voortdurende
vriendschap 1 De hand daarop, ka
meraad 1"
met een beroep op de vergadering.
Bij acclamatie werd aangenomen
de motie, door Meppel voorgesteld
en waarin den afgevaardigden ter
Tweede Kamer in overweging werd
gegeven, naast de belangen van de
laagste volksklassen, vooral ook te
letten op de belangen van den mid
denstand.
Debat hierover werd niet gevoerd,
slechts was door den voorzitter op
gemerkt, dat zij in volkomen over
eenstemming is met de beginselen
der liberale unie, die immers opkomt
voor het geheele volk in al zijn ge
ledingen.
Alstoen werd door den voorzitter
het slotwoord gesproken.
Nog slechts drie maanden, zoo ving
mr. Goeman Borgesius aan, scheiden
ons van de stembus. Zal men ons
ook thans gereed vinden, vast aan
eengesloten als in 1905, toen wij
verschillende districten, die de
rechtsche partij als vaste bolwerken
beschouwde, toch hebben veroverd
Naar onze meening was te dien aan
zien, na deze vergadering, geen twijfel
meer mogelijk. Spr. gelooft, dat zelfs
de tegenstanders erkennen zullen, dat
de vergadering zoo geslaagd is, dat
het beste er van te hopen is. Van
dag tot dag neemt de steun van de
liberale unie toe. Hierbij releveerde
de voorzitter hoe men ook kan re
kenen op den steun van een talrijke
schare jongelui, die nu reeds bezig
zijn geweest om de kiezers op de
kiezerslijsten te brengen en straks in
juni ook gereed zullen staan om te
helpen. Den jongelui bracht hij een
warm woord van hulde.
Dat alles in gedachten houdend,
was er z.i. geen reden om mismoedig
te zijn. Laten wij naar huis gaan met
de gedachte, dat wij althans al het
mogelijke zullen doen om de over
winning te behalen. Ik ben er zeker
van, wij zullen onzen plicht doen.
De openbare vergadering was hier
mede geëindigd, waarna in comité-
generaal nog huishoudelijke bespre
kingen werden gehouden.
Geschenken aan H. M. de Koningin.
Het provinciaal dames-comité in
Limburg, ter aanbieding van een hulde
blijk aan H. M. de Koningin bij ge
legenheid der heuglijke gebeurtenis,
heeft van den particulieren secretaris
van H. M. een schrijven ontvangen,
van 24 dezer, inhoudende, dat Hare
Majesteit de Koningin met groote
waardeering heeft vernomen, dat het
comité de overblijvende gelden, voor
een geschenk aan Hare Majesteit in
gezameld, wenscht bestemd te zien
als bijdrage in de kosten van stich
ting eener kweekschool voor vroed
vrouwen te Maastricht. Zeer gaarne
heeft Hare Majesteit zich met de
voorgestelde bestemming dezer gel-
Met een joviale beweging stak hij
hem de rechterhand toe, waarin
Horner zonder argwaan de zijne
legde.
Krachtig omklemden de vingers
van den commissaris deze hand, ter
wijl hij, snel als de gedachte het
metalen voorwerp, een handboei, om
den pols draaide.
„Nu, nu, wat beteekent dat vroeg
Horner.
Hij wilde zich verzetten maar op
hetzelfde oogenblik werden zijn ar
men door vier krachtige vuisten van
achteren aangegrepen, zoodat hij
zich niet verroeren kon.
Tegelijkertijd had Lodder ook de
linkerhand van Horner in een boel
gesloten.
„Dat beteekent, beste vriend,"
antwoordde Lodder, „dat ik mij zoo
lang mogelijk van uw aangenaam
gezelschap wil verzekeren,"
En terstond daarop met zijn na
tuurlijke stem
„In naam der wet, Herbert Horner
neem ik u gevangen. Volg mij zon
der verzet."
Met deze woorden legde hij, als
gebruikelijk, de hand op zijn schou-
den vereenigd en met erkentelijkheid
wordt dit huldeblijk door Hare Ma
jesteit aanvaard.
Overeenkomstig den door de Ko
ningin uitgedrukten wensch, zal het
aan H. M. aan te bieden geschenk
bestaan in een klok voor de kinder
kamer.
Rijkspostspaarbank.
Gedurende de maand Januari werd
ingelegd f 7,469,689.07'/, en terug
betaald f 6,170,945.79, waaronder
f 7540.74 wegens aankoop van in
schrijvingen op naam in een Groot
boek van de Nationale Schuld, rente-
gevende obligatiën ten laste van den
Staat en certificaten aan toonder van
inschrijving in een Grootboek en
f 491,593.42 aan afschrijvingen ten
behoeve van inschrijvingen op Staats
schuldboekjes, zoodat f 1,298,743,28'/,
meer werd ingelegd dan terugbetaald.
Aan het einde der maand Dec. 1908
was, na aftrek van f 19,635.55 in
het 4e kwartaai 1908 overgeschreven
van Nederlandsche op Nederlandsch-
Indische spaarbankboekjes, ten name
van de inleggers ingeschreven
f 147,988,245.67, zoodat het tegoed
op spaarbankboekjes op ultimo Jan.
1909 bedroeg f 149,286,988.95
Nominaal bedrag der voor inleg
gers aangekochte inschrijvingen op
naam in een Grootboek van de Na
tionale Schuld, rentegevende obliga
tiën ten laste van den Staat en certi
ficaten aan toonder van inschrijving
in een Grootboek f 8,300tot ultimo
Dec. 1908 was aangekocht voor een
bedrag van f 3,610,800, te zamen
f 3,619,100, waarvoor in totaal van
de betrekkelijke boekjes is afgeschre
ven f 3,295,754.67'/,.
Ingeschreven op Staatsschuldboek
jes, nominaal f 542.150, afgeschreven
van Staatsschuldboekjes, nominaal
f 100,650. Meer in- dan afgeschreven,
nominaal f 441,500. Op ultimo Dec.
1908 was ingeschreven voor een
bedrag van f 6,640,700, te zamen
f 7,082,200.
Óp ultimo Jan. 1909 bezat de Rijks
postspaarbank aan inschrijving op
het Grootboek der 3 pets. Nationale
Schuld, nominaal f 34,962,550, aan
certificaten van dito inschrijving, no
minaal f 761,500, totaal f35,724,050.
In den loop der maand zijn afgege
ven 14,316 nieuwe spaarbankboekjes
alsmede 577 Staatsschuldboekjes en
afbetaald 5369 spaarbankboekjes, als
mede 78 Staatsschuldboekjes aan het
einde der maand waren in omloop
1,410,617 spaarbank- en 10,008
Staatsschuldboekjes.
De scheuring in de S. D. A. P.
Dinsdag a. s. wordt te Amsterdam
een vergadering gehouden van aldaar
wonende Marxisten, die uit de S. D.
A. P. zullen treden om het bekende
der.
Horner uitte een kreet van woede.
Thans, maar te laat begreep hij alles.
Het schuim kwam hem op de lip
pen, hij trachtte zijn handen uit de
stalen beugels los te rukken en toen
hem dit niet gelukte poogde hij zich
op den grond te werpen.
Maar de politieagenten hielden
hem nog altijd van achteren vast
nu tilden zij hem op en droegen zij
hem naar het rijtuig, dat voor de
deur van het restaurant stond te
wachten.
Alles was uiterst snel in zijn werk
gegaan en, onder bescherming van
de middelerwijl ingevallen duister
nis, had geen der voorbijgangers er
iets van gemerkt, zoodat een oploop
vermeden werd. Reeds in het rijtuig
gelukte het Horner een blik uit het
portier te werpen en zag hij Augus
ta die, na het korte doch voor haar
zoo vreeselijke tooneel te hebben
bijgewoond, nu, de bezwijming na
bij, tegen den deurpost leunde.
„Ha, die slang 1" schreeuwde de
gevangene, wien nu eensklaps een
licht opging. „Nu weet ik, waar ik
haar gezien heb 1 Onlangs in den
flbonnements-flduertentiëii op zeer uoordeelige uoorwaarden.
Deventer besluit. Het doel van de
vergadering is oprichting eener af
deeling Amsterdam van de nieuw te
stichten sociaal-democratische partij.
Te Rotterdam, den Haag, Utrecht,
Leiden, Zwolle en Leeuwarden zijn
reeds dergelijke vergaderingen gehou
den, met het resultaat dat of oogen-
blikkelijk tot het vormen eener groep
werd overgegaan, of de voorberei
dende maatregelen werden getroffen
om direct na het referendum daartoe
te komen.
Men meldt uit Utrecht aan het
„Volk" Mr. Mendels deelt schriftelijk
aan de afdeeling Utrecht der S. D.
A. P. mede, dat hij zijn mandaten in
Raad en Staten ter beschikking van
de afdeeling stelde. Zaterdag echter
heeft Mendels, op grond van een
voor hem beleedigend artikel in „De
Stem des Volks," aan Raad en Staten
medegedeeld, dat hij zijn lidmaatschap
dier coleges neerlegt.
Vermoedelijk, zegt het „Volk", be
doelt mr. Mendels een redactioneel
artikel in het Utrechtsch „partijblad",
waarin verbazing werd uitgedrukt,
dat hij niet aanstond na zijn uittreden
uit de S. D. A. P. zijn mandaten
neergelegd had, terwijl hij toch vroe
ger verklaard had dit te zullen doen
en terwijl al zijn vroeger verkondigde
organisatorische opvattingen dit ook
meebrachten.
Zoutaccijns.
Ingediend is een wetsontwerp hou
dende nadere bepalingen omtrent den
accijns op het zout.
In den laatsten tijd aldus de
memorie van Toelichting wordt
hier te lande geraffineerd fijn zout
vervaardigd van zoodanige zuiverheid,
dat de afschrijving op de kredietre
kening van den zoutzieder, zooals
die is geregeld bij art. 59 der wet
van 27 September 1892 („St. bl." 227)
te gering is.
Dit zout, hetwelk in niet onbelang
rijke hoeveelheden wordt uitgevoerd
naar Noorwegen, Duitschland, België,
en dat vóór de laatste herziening van
het Nederlandsch-Indisch tarief van
rechten, ook naar Oost-Indië werd
geëxporteerd, wordt vervaardigd uit
ruw steen- of mijnzout of uit ruw
klipzout. Het gemiddeld chloornatri-
umgehalte van het eerstbedoelde zout
bedraagt pl. m. 94.5 en dat van het
laatstbedoelde pl. m 83.6 pet. Voor
gesteld wordt nu het volgende
„Bij den uitvoer van geraffineerd
zont dat een gehalte aan watervrij
chloornatrium van ten minste 98.5
percent heeft en als zoodanig is
aangegeven, wordt het gewicht voor
de afschrijving op de rekening van
den zoutzieder vermeerderd in de
verhouding van 100 105".
Immers, "gebleken is dat voor de
vervaardiging van 100 K. G. ten minste
wachtkamer van den advocaat Dor-
ner. Dwaas die ik was mij dat niet
vroeger te herinneren 1"
Meer kon hij niet zeggende
twee politiebeambten trokken hem
terug en schoven het raampje van
het portier op.
„Naar het paleis- van justitie
riep de commissaris, waarna het rij
tuig voortrolde.
Hij keerde zich daarop tot Augusta.
„Dat noem ik handig werken,
wat?" zeide hij lachend. „Verdui
veld de kerel zal er leelijk van op-
gefrischt zijn Nu, ik wil best ge-
looven, dat zoo'n ontnuchtering lang
niet pleizierig is."
Augusta beantwoordde echter zijn
scherts niet, doch bleef zwijgend
staan. Toen de commissaris haar
oplettend aankeek, bemerkte hij zelfs,
dat haar tranen in de oogen stonden.
„Ik geloof werkelijk, dat gij den
schurk nog een traan wijdt", zeide
hij verwonderd. „Dat heeft hij niet
verdiend."
Het meisje slaakte een zucht.
„Ik weet het wel," zeide zij zacht.
„Hij heeft noch met zijn slachtoffer,
noch met mijn Wilhelm medelijden
105 K. G. ruw zout noodig is. De
billijkheid brengt dus mede om bij
den ui'tvoer van dergelijk zout voor
de afschrijving op de rekening van
den zoutzieder, het gewicht te ver
meerderen in de verhouding van
100 105. Voor de aanspraak op deze
vermeerdering wordt een minimum
gehalte aan chloornatrium van 98.5
pet. gevorderd.
In verband met deze wijziging is
de boetebepaling verzwaard ter voor
koming van misleiding ten aanzien
van het gehalte.
Vlissingen, 1 Maart.
Heden herdacht de heer J. H.
Dommisse, griffier ter gemeente
secretarie, den dag waarop hij vóór
25 jaar in dienst van de gemeente trad.
Dat het den geachten en ijverigen
hoofdambtenaar dezen dag niet aan
blijken van belangstelling zou ont
breken was wel te verwachteu.
Het moet voor den jubilaris echter
een streelende genoegdoening zijn
geweest, te ondervinden dat zijn
groote werkzaamheid op zóó hoogen
prijs wordt gesteld, want de heer
Dommisse is heden van tal van zijdeu
gehuldigd.
Onder de eersten die den jubilaris,
zij het dan ook niet persoonlijk, geluk
wenschten was de oud-burgemeester
dezer gemeente, de heer H. P. J, Tu-
tein Nolthenius, thans burgemeester
van Apeldoorn, die ook namens mevr.
Nolthenius, den heer Dommisse te
legrafisch hun felicitatie aanboden.
Tegen 10 uur hedenmorgen was de
heer Dommisse uitgenoodigd in de
zitting van het dagelijksch bestuur te
verschijnen.
Daar waren de burgemeester en
de beide wethouders met den se
cretaris tegenwoordig.
De burgemeester, de heer jhr. mr.
A. A. van Doorn van Koudekerke,
sprak den heer Dommisse met de
volgende woorden toe
„U vindt hier het college van het
dagelijksch bestuur in buitengewone
zitting bijeen om in de gelegenheid
te zijn U hartelijk geluk te wenschen
met de herdenking Uwer 25 jarige
dienstvervulling ten raadhuize.
Op 1 Maart 1884 in functie getreden
als klerk ten kantore van den ge
meente-ontvanger werdt gij met 1 Nov.
1885 hoofdcommies bij de plaatselijke
belastingen en 1 Aug. 1887 hoofdcom
mies ter gemeente-secretarie. In hoofd
zaak zijt gij dus steeds met de afdee
ling comptabiliteit belast geweest,
Wij hebben niets dan lof voor de wijze
waarop gij in die 25 jaren Uwe taak
hebt volbracht, die veel nauwgezet-
gehad maar toch dat de man nog
zooeven argeloos naast mij zat en
vertrouwelijk tot mij sprak, en dat
hij nu reeds op weg is naar de ge
vangenis, die hij waarschijnlijk niet
dan voor den vreeselijken gang naar
het schavot zal verlaten."
„Och, lieve dame, dergelijke week
hartigheden komen voor een politie
man niet te pas," zeide Lodder op
luchthartigen toon. „Wacht maar tot
uw verloofde zijn verdediging op
zich neemt. Wie weet, overtuigt hij
de jury wel tegen alle bewijzen in,
dat de schelm zoo onschuldig is als
een pasgeboren kind ja, ja, mr. Dor-
ner kan dat misschien nog wel
klaarspelen. Het is wel meer ge
beurd, dat ik hemel en aarde bewo
gen had om een boosdoener te pak
ken, die mij- bij de arrestatie heel
wat meer moeite gaf dan deze laffe
Horner, die in elkaar zakte als een
zoutzak, en dat als ik hem goed en
wel op de bank der beschuldigden
had, mr. Dorner een pleidooi voerde
om een steen te vermurwen en de
gezworenen hem voor onschuldig
verklaarden, zoodat de schoelje, een
maal vrijgesproken, mij nog op den
koop toe in het gezicht uitlachte."
(Wordt vervolgd.)
