Woensdag
3 Februari.
No. 28.
Gemeentebestuur*
Feuilleton.
BINNENLAND*
47e Jaargang.
1909.
GEIKEHIEIIAAD HAK ïtlSSIIIBEM
Land- en Tuinbouw.
VLISSINGS
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENT1ËN van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Oroote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
OPENBARE VERGADERING
van den
op Vrijdag 5 Feb., nam. 2 uur.
A. Mededeelingén.
B. Over te leggen stukken.
C. Benoemingen
Van een tijdelijk Wethouder.
Van 3 leden der commissie van
toezicht op het Lager Onderwijs. Aan
bevelingen :J. Beijers enmr. J. Smit;
J. Coster en A. Staverman M. Laer-
noes en dr. A. van Maanen
van een lid der commissie tot we
ring van schoolverzuim. Aanbeve
ling de heeren A. van de Putte en
P. P. Spruit;
van een onderwijzer aan school D.
Voordracht: 1. M. A. van Dien te
Oosterland 2. A. Frelier te Leerdam
en 3. C. Vos te Arnhem
van een lid der commissie voor de
Zeemans en Visschersbeurs, (wegens
periodieke aftreding van den heer
B. Stofkoper.)
D. Te behandelen punten:
1. Concept besluiten tot verkoop
van gemeentegrond aan a. J. War
ren, op den Boulevard de Ruyter b.
Caljé en Kieviets, aan het Oost-Ko
gelpark ;c. idem aan de Scheldestraat
d. D. Bijl, op het Oost-Kogelpark
e. D. L. H. van Raalte, aan den
SingelwegE, R. van der Maden,
op het Oost-Kogelpark.
2. Voorstel van Burg. en Weth. tot
vaststelling tarief voor gebruik van
het publiek entrepot.
3. Id. tot voorloopige vaststelling
van den ligger der wegen en voet
paden.
4. Id. tot het rioleeren en bestraten
ten koste der Kon. Mij „de Schelde"
van een gedeelte Verkuyl Quakke-
laarstraat
5. Id. tot verlenging retributie Gaai-
schieting voor gebruik van een ge
deelte weiland.
6. ld. tot intrekking van het raads
besluit tot het in gebruik geven van
gemeentegrond aan P. M. W. Schroder
voor de plaatsing van een Badpaviljoen.
7. id. tot uitbreiding van het aantal
leden van het Algemeen Armbestuur.
8. Id. tot het verleenen van vergun
ning aan de wed. Van den Boogaart
en Ph. Hablé voor het plaatsen van
kiosken op den Boulevard.
9. ld. voor het hebben van licht
gaten en keldergaten in gemeentegrond.
10. Id. tot vaststelling van het 4e
suppletoir kohier van den hoofdelij-
ken omslag, dienst 1908.
11. ld. tot beschikking op reclames
tegen den aanslag in den hoofdelijken
omslag, dienst 1908.
23.)
Wilhelm zag hem wezenloos aan,
waaruit Lodder opmaakte, dat bij het
verhoor nog geen sprake was ge
weest van het bloedige schrift.
„En dan," ging hij voort, alsof
het de onbeduidendste zaak ter we
reld betrof „waarom hebt gij uw
eigen naarr. opgeschreven
„Mijn naam vroeg de advocaat
met onverholen wantrouwen, want
hij begreep dat hem een strik werd
gespannen.
In plaats van antwoord te geven
nam de commissaris het stuk papier
Gt den zak, waarop hij de kleur van
den inkt had onderzocht. Toevallig
had hij daarop den naam van den
advocaat geschreven nu kwam deze
omstandigheid goed te pas.
„Daar, lees zelf", zeide hij zoo
ongedwongen mogelijk. „Dit papier
hebben wij in de kamer op de tafel
BEKENDMAKING.
Alphabetische lijst van de in deze
gemeente metterwoon gevestigde
eigenaars of beheerders van
paarden.
Burg. en Weth. van Vlissingen
brengen ter algemeene kennis, dat
de, ingevolge art. 17 van het Kon
besluit van 16 December 1902(„Staats
blad" no. 222) opgemaakte alphabe
tische lijst, bevattende de namen dei-
in deze gemeente metterwoon geves
tigde eigenaars of beheerders van één
of meer ter vordering aan te bieden
paarden, gedurende de maand Febru
ari voor een ieder op de Secretarie
dezer gemeente ter inzage is neder-
gelegd.
Vlissingen, 1 Februari 1909.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
WITTEVEEN.
Loop der bevolking in 1907.
Aan de Statistiek van den loop der
bevolking in Nederland over 1907,
die onlangs door het Centraal Bureau
voor de Statistiek in het ClXe nummer
zijner Bijdragen is uitgegeven, ont-
leenen wij het volgende
Op het einde van 1907 bedroeg de
bevolking 5,747,269 zielen, waarvan
49,61 pet. mannen en 50,39 pet.
vrouwen. Ofschoon de toeneming bij
de beide geslachten in de verschil
lende jaren zoo goed als gelijk is
(in 1907 1,32 pet.) wordt over een
lang tijdperk toch een vermindering
van het aantal vrouwen ten opzichte
van dat der mannen waargenomen.
Kwamen in 1830 nog 1045 vrouwen
op 1000 mannen voor, dit aantal ver
minderde regelmatig en was in 1907
op 1017 gedaald. Door meerdere ge
boorte dan sterfte zou de toeneming
der totale bevolking 1,55 pet. hebben
bedragen, daartegenover valt echter
0,23 pet. afneming te constateeren,
tengevolge van meer vertrek dan
vestiging.
In de grootste gemeenten met meer
dan 20,000 inwoners bedraagt de
totale toeneming 1,44 pet. welke
toeneming 0,07 pet. kleiner is dan
die door geboorte-overschotten, zoo
dat in 1907 ook hier meer vertrek
dan vestiging heeft plaats gehad. In
de overige gemeenten was de totale
toeneming 1,25 pet. welke de resul
tante was van 1,58 pet. geboorte
overschot en 0,33 pet. meer vertrek
ken dan vestiging. Het vertrek van
het platteland is dus steeds nog
grooter dan in de groote gemeenten.
Onder deze laatste bevinden zich snel
uitbreidende gemeenten 'naast ge
meenten waarbij de toeneming in de
laatste jaren zeer langzaam geschiedt
gevonden en het was de eerste grond
tot verdenking tegen u."
Een lichte rilling ging Wilhelm
door de leden, hij beet zijn onderlip
aan bloeden.
„En al had ik dat nu werkelijk
geschreven," zeide hij daarop, „wat
bewijst het dan nog Dat ik er op
bedacht was, het vermoeden van mij
at te wenden."
„Gij hebt het waarschijnlijk willen
doen voorkomen alsof de vermoorde
met ziju laatste krachtsinspanning dit
woord had geschreven vroeg Lod
der onnoozel.
„Hij was terstond dood," hernam
Wilhelm; „neen, ik schreef dit woord
alleen in de verwachting, dat nie
mand den moordenaar zoo dom zou
gelooven, zijn eigen naam bij het
lijk te schrijven. Gij ziet dat ik vol
gens nauwkeurige berekening te
werk ging. Nog een bewijs in mijn
voordeel trachtte ik mij door den
wissel te verschaffen, door het den
schijn te geven, alsof de moord om
dit kostbare papier gepleegd was
ik maakte daarom ook een notitie
in mijn journaal, die uw scherpzin
nigheid zeker niet zal ontgaan zijn."
en waar zelfs in enkele jaren een te
ruggang valt waar te nemen. In 14
groote gemeenten was in 1907 de toe
neming kleiner dan die van het Rijk.
Een merkbare verbetering van het
sterftecijfer is bijna van jaar tot jaar
te constateeren. Voorzoover gegevens
daaromtrent voor ons land beschik
baar zijn, is nog nimmer zulk een
laag sterfte-cijfer als in 1907 voorge
komen 14,60 per 100 inwoners.
Sedert 1840 was de* sterfte als
volgt per 1000 van elk geslacht:
Gemiddeld. Mannen. Vrouwen.Totaal.
1840—49 27.74 25.68 26.56
1850—59 26.28 24.94 25.49
1860—69 25.40 24.22 24.80
1870—79 25.28 23.57 24.49
1880—89 22.19 20.39 21.27
1890—99 19.36 17.87 18.67
1900—04 17.26 15.88 16.57
1907 - 15,03 14.17 14.60
De relatieve sterfte der vrouwen is
steeds geringer dan die der mannen,
doch de vermindering der mannen-
sterfte is grooter dan die der vrouwen,
waardoor de relatieve sterftecijfers der
beide geslachten elkander meer en
meer naderen. Was het verschil in
1840/1849 2.06 per 1000, in 1907 was
dit verschil tot 0.86 per 1000 gere
duceerd. De grootere mannensterfte
komt zoowel bij de ongehuwden als
bij de gehuwden en weduwnaars voor.
Uit de volgende cijfers blijkt nog,
hoe belangrijk de kindersterfte in de
laatste kwarteeuw is verminderd. Op
1000 levend aangegevenen toch stier
ven beneden 1 jaar: 185059 19.54;
1860—69 19.69; 1870—79 20.24;
1880—89 18.27; 1890—99 15.96;
1900—07 13.44; 1907 11.19.
H. M. de Koningin-moeder deed
gisteravond aan het Hollandsche
Spoorstation te 's Gravenhage uitge
leide aan Haar Zuster, de Hertogin
van Albany, die na bijna twee weken
ten Paleize van H. M. te hebben ge
logeerd, via Vlissingen naar Engeland
terugkeerde.
In het Koninklijk Paviljoen, voor
welks perron de trein wachtte, waren
ter afscheidsbegroeting aanwezig de
Engelsche gezant bij ons Hof, met
enkele leden der legatie, generaal
De Meester, waarnemend gouverneur
der Residentie en de burgemeester
Sweerts, met welke autoriteiten Ko
ningin Emma en de Hertogin zich
eenige oogenblikken onderhielden.
Toen het oogenblik van vertrek
was aangebroken, namen de Konin
gin moeder en Haar zuster hartelijk
afscheid.
De Wognummers.
De Wognummer zangvereeniging
„Jacob Kwast", onder leiding van
haren directeur, den heer W. Saai, die
naar Berlijn is gekomen, om roem te
oogsten, opende Zondagmiddag hare
Lodder knikte.
„Welnu," vervolgde Wilhelm, „een
verioopen individu uit mijn clientèle
liet zich gemakkelijk vinden om den
wissel te gaan ontvangen natuurlijk
moest hij mij naderhand het geld
terugbrengen en op die manier dacht
ik al mijn maatregelen genomen te
hebben."
„Het verwondert mij echter, dat
gij, na al die scherpzinnige maatre
gelen, uw misdaad vanmorgen zoo
verrassend snel bekend hebt," sprak
de commissaris, terwijl hij sluw met
de oogen knipte.
Wilhelm haalde de schouders op
en zweeg.
„Ik wil u eens wat zeggen," hernam
Lodder, terwijl hij geen acht sloeg op
het kuchen van den rechter van in
structie. „In mijn langen diensttijd is
mij zelden een schuldige voorgekomen,
die zich, zooveel moeite gaf om zijn
onschuld als gij om uw schuld te
bewijzenjammer maar, dat deze
naam niet door u, maar door mijzelf
geschreven is."
Wilhelm stampte ongeduldig met
den voet.
„Ik moet u verzoeken mij te laten
flbonnements-ftduertentiën op zeer uoordeelige ooorwaarden.
campagne met eene uitvoering voor
pers en genoodigden in de Bechstein-
zaal.
De Beriijnsche correspondent van
de „Tel." meldt daaromtrent het vol
gende De muzikale prestaties van
dit koor zijn in Holland nu wel ge
noegzaam bekendik kan dus vol
staan met te vertellen, dat de Wog
nummers, geenszins vermoeid door
de lange reis, monterder waren dan
ooit, dat ze haast met Pruisische dis
cipline aan den dirigeerstok hingen
en dat hun frissche, natuurlijke zang,
en 't ongeaffecteerde van hun optreden
hun al dadelijk succes bezorgden.
't Programma opende natuurlijk met
het „Heil dir im Siegerkranz", gevolgd
door het „Wilhelmus". Na elk num
mer een warm applaus en na't „Pa-
nis Angelicus" een welverdiende hulde
voor de solozangeres. Aan 't slot
moest 't„Kwezelken" herhaald worden.
De Wognummers hebben 'tdus
vandaag alweer gewonnen. Nu hangt
't alleen van de critiek in de Maandag
ochtendbladen af, of ze ook de vol
gende dagen zullen triomfeeren. 't
Beriijnsche muzikale publiek leest de
critiek, laat altijd bij iets nieuws eerst
door de pers de kat uit den boom
kijken. Zijn de recensies morgen goed,
dan gaan de zangers met roem beladen
en met een gespekte vereenigingskas
naar huis kunnen er dan eigenlijk
nog best een paar dagen bij aanknoo-
pen. Is 't oordeel zoo, zoo dan is 't mis
een dure reis en zalen even leeg
als de zomersche koestal te Wognum.
Maar ik voor mij twijfel niet. „Die
Hollander" hebben 't ook hier gewon
nen De luide bravo's, de felicitaties,
die de wakkere directeur na afloop
had in ontvangst te nemen, en de
fluisterende entzückend's en wunder-
schön's, die ik om me heen hoorde,
hebben me verteld, dat Wognum ge
rust z'n vlaggen gereed kan houden.
De muziek-resencent van de „Tel."
de heer L. van Gigch Jr., seint van
gisterenavond
Na reeds gisteren een matinée voor
genoodigden gegeven te hebben, gaf
het zangkoor „Jacob Kwast" heden
een openbare uitvoering in de mooie
Klinderworth-Scharwenka-zaal. Het
succes was enorm. Na ieder nummer
weerklonk warm applaus, dat tot zelfs
vier maal bedanken noodig maakte.
Een groot deel der Hollandsche kolo
nie was aanwezig, maar ook de Ber-
lijners zelf waren flink opgekomen.
Ds Rijkspostspaarbank.
Volgens den gepubliceerden staat
der Rijkspostspaarbank voor Decem
ber bedroeg het tegoed aan inleg
gers bij het einde 1908 f 148,007,881.
Bij dit tegoed moet nog gevoegd
worden de aan inleggers voor het
jaar verschuldigde rente, die ver-
wegvoeren", zeide hij, „de opeensta
peling van aandoeningen dezen dag,
mijn wond, die mij hevig pijn doet...
bovendien moest gij begrijpen, dat al
uwe vragen vruchteloos zijn, want ik
volhard bij mijn bekentenis.
Opnieuw wilde Lodder met vragen
beginnenmaar hiertegen verzette
zich de rechter van instructie, door
op vrij scherpen toon aan te merken
„Met uw verlof, mijnheer de com
missaris, gij gaat nu wel eenigszins
buiten uw bevoegdheid."
Hij schelde en beval den agent, die
binnentrad, den gevangene naar zijn
cel terug te brengen.
Met een droevigen, hopeloozen blik,
het hoofd op de borst gezonken, verliet
Wilhelm de kamer.
Niederen wenkte zijn griffier, dat
deze zich eveneens kon verwijderen
en zeide, toen deze de deur achter
zich gesloten had, op bitsen toon tot
den commissaris
„Ik maak u mijn complimentgij
hebt een wonderlijken tact om vragen
te stellen. Zoudt gij dien heer niet
liever met ronde woorden zeggen, met
welke uitvlucht hij zich redden kan
„Gij moet toch de bedoeling van
moedelijk ca. f 3% millioen zal be
dragen, zoodat het totaal saldo aan
inleggers verschuldigd bij het einde
van 1908 niet ver beneden f 152
millioen zal beloopen of een voor
uitgang van f 6'/ü millioen bij einde
1907, toen het totaal-saldo f 1457a
millioen was.
De vooruitgang is dus iets grooter
dan in 1907, toen hij f 5,800.000
beliep, maar schijnt de gunstigere
omstandigheden in aanmerking ne
mende niet zoo sterk als in voor
gaande jaren.
Opgemerkt dient echter te worden
dat het nieuwe bedrijf der Rijkspost
spaarbank, nml. dat der Staatsschuld
boekjes, in 1908 ca. f 5 millioen ge
absorbeerd heeft van gelden, die in
vroegere jaren zouden hebben bij
gedragen tot verhooging van het te
goed aan inleggers. Het totaal der
voor houders van deze schuldboek
jes, op het Grootboek der 3 pet. in
geschreven, was ni. f 6,640,700
tegen ca. f 11:,> millioen op 31 De
cember 1907, zoodat ir. het eerste
kalenderjaar sedert de invoering ruim
f 5 millioen op deze wijze beiegd is.
Houdt men daarbij in 't oog, dat in
de ruim 10 jaren, gedurende welke
op de oude wijze inschrijvingen
Grootboek en obligatien Ned. Werk.
Schuld, ten behoeve van inleggers
gekocht zijn, het totaal van die aan-
koopen slechts f 3.610.000 was, dan
blijkt daaruit wel, hoeveel meer het
nieuwe instituut der Staatsschuld
boekjes aan de eischen van het pu
bliek voldoet.
Onze Graslanden.
De bemesting onzer graslanden
valt hoofdzakelijk, d.w.z. voorzoover
betreft de aanwending met minerale
meststoffen, in den herfst en diende
dus overal reeds geschied te zijn.
Wij weten echter, dat dit bij lange
na niet het geval is. De drukte der
najaarsbezigheden, de drasse toestand
van den bodem of andere omstandig
heden, waren oorzaak, dat er tot
heden niets van kwam. Het kan ook
nu nog, maar dan hoe eer hoe
beterSommigen beter gezegd
misschienvelen bemestten wel al,
doch alleen met siakkenmeel, beender
meel op superphosphaat, dus met een
phosphorzuur-meststof. Deze wordt
maar zelden vergeten, alleen daar,
waar het grasland nog geheel onbe-
mest blijft en zulke gronden zijn er
ook nog niet weinige maar waar
men mest, daar geeft men in de eerste
plaats phosphorzuur. Die stof is noo
dig, dat weet men. Daarover zal nie
mand met U twisten. Maar dat er
ook kali bij gegeven moet worden,
daar zijn er nog honderden, die
daarin niet met U zullen meegaan.
Dorner reeds lang begrepen hebben,"
zeide de commissaris bedaard. „Hij
is onschuldig, dat lijdt geen twijfel
de eenvoudigste voorvallen op de
plaats der misdaad zijn hem onbekend
ook weet hij niets van de bloedige
letters."
Maar Niederen lachte sarcastisch.
„Maar, mijn waarde, ik zou werke
lijk meer scherpzinnigheid van u
verwacht hebben 1" zeide hij min
achtend. Ziet gij dan niet, dat de
man afschuwelijke komedie met ons
speelt Hij houdt zich maar zoo
onwetend, om later voor de jury met
die onwetendheid te kunnen pronken.
Die wisse geschiedenis geloof ik
woord voor woord; dat is een echte
advocatenstreek, die hem echter wei
nig baten zalwant zijn schuld is
zoo klaar als de dag,"
„Ik ben zoo vrij, dat nog te be
twijfelen", sprak de .^commissaris.
Hij wilde er nog iets bijvoegen,
maar de rechter van instructie wenkte
hem afwerend met de hand toe.
„Met uw verlof, ik heb er nu voor
vandaag genoeg' van", bromde rij
knorrig.
(Wordt vervolgd).
