:crt,
23 Januari.
1909.
binnenland.
Feuilleton.
,25.
No. 19.
47e Jaargang.
Zaterdag
ne Likeuren
ude Oenever
ucas Bols
m dienst
Havendienst.
WALCHEREN.
er-Schelde.
I Aan de algemeene beschouwingen
der Eerste Kamer over de Staatsbe
grooting voor 1909, is het volgende
verstrekking
leken alhier,
Ikade,
AZZINI en andere
R.
C. N. j. DE VEY
i Heer L. F. DERT,
ophon Company."
der uitvoering van
VLISSINGSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. van de velde Jr., Kleine Markt 58.
ADVERTENTIËN van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie, wordt de prijs slechts tweemadX berekend. Groote
letters en clichés naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en Feestdagen.
TELEFOONNUMMER 10.
aets
s
te spreken,
e KerK No. 15.
1 nagemaakt
geëvenaard.
RDAM.
jen-HidSLallmrsv.v.
4 40| 5.50f 7.55*
1+ 12.30* 1.15§ 2.—*
5.5.50§ 6.55*
p,25§
de Remise,
de Zeilmarkt.
het Badhuis.
5.15f 6.25f 8 40*
l0§ 1.15* 2.2.45*
5.50* 6.55§ 7.50*
ill,10f
rder dan tot de Re*
Zeilmarkt.
Badhuis,
ïen vertrekken, tot
iet Badhuis,
vm, 6.6.20, 6.45,
0,10.—, 10.20, 10.40,
,12.30,1.-, 1.30*,
1.55, 4.30, 4.50, 5.20,
$5, 8.20.
luis veq. 6.10, 6.30,
5, 9.50, 10.10, 10.30,
Nm. 12.10, 12.45,
.10*, 3.40, 4 10, 4.40,
f.05, 7 25, 8.—, 8.30.
vallen des Z;
UBehe tijd.
|slhurg—Domhur^.
6.25, 9.23, 12.18,
(Station S.S.) 9.50,
.15.
.40, 10.40, 1.35, 4.15,
tot Koudekerke.
iart 1909.
3,23 b) en 6,15 c) d)
im. 3,50 b) en 6,45 cl
1,55 gl en 4,45 c)
3,23 en 5.25 c) f)h)
n na het vertrek van
■feen.Neuzen vm.8,30,
Breskene, BorsBeleen
skens ten hoogste 20
boot dea Zondag» ten
ten hoogste wachten
Staatsbegrooting voor 1909.
ontleend
Met genoegen hadden vele leden
waartoe ook eenige behoorden, die
omtrent algemeene beginselen met
de regeering verschilden, het optreden
en de samenstelling van het tegen
woordige kabinet gezien.
Enkele leden waren echter van ge
voelen dat er geen reden was geweest
om het vorige ministerie te noodza
ken tot het nemen van ontslag. Con
tinuïteit in 's lands bestuur is van
het grootste belang in het bijzonder
ten opzichte van sommige departe
menten met name dat van oorlog en
dat van marine. In die continuïteit
Ijiag men geen stoornis brengen, tenzij
men bij machte is volgens eigen be-
Brinselen te regeeren. Met het over
nemen van talrijke wetsontwerpen van
zijn voorganger door dit ministerie
bleek volgens deze leden voldoende
dat men nog veel had kunnen tot
stand brengen met het vorige ener
dus geen aanleiding had bestaan om
dit tot heengaan te dwingen.
I Dit gevoelen bleef echter niet zon
der tegenspraak. Men kan, werd ge
zegd, aan dit ministerie moeilijk een
grief maken, van zijn optreden, even
min als aan de rechterzijde van het
omverwerpen van het vorig kabinet.
Gewezen werd erop dat onder de 53
leden die tegen de oorlogsbegrooting
op 21 Dec. 1907 stemden, een tiental
tot verschillende groepen van de lin
kerzijde behoorde, zoodat er van een
vooraf beraamd plan tot verwerping
van het zittend kabinet moeilijk sprake
kan wezen.
B Eenige leden protesteerden tegen
de gevleugelde woorden „in onvoor
zichtigheid geboren", welke zij geheel
ten onrechte op het optreden van het
kabinet toegepast achten.
Over de houding van het ministerie
bestond verschil van opvatting.
Sommigen oordeelden dat die hou
ding in den korten tijd sedert het
kabinet was opgetreden veranderd
was, terwijl het bij zijn optreden een
meer gematigd karakter scheen aan
te nemen, had het ministerie zich thans
uitdrukkelijk homogeen verklaard met
dat van 1901. Tot staving dezer be
wering werd gewezen op het bekende
schrijven van dr. Kuyper aan de kies
vereniging te Ommen. Dat het kabi
net de eerst aangenomen bezadigde
houding had laten varen en op het
voorbeeld van het kabinet-Kuyper
zijne beginselen scherp had geaccen
tueerd, werd door deze leden betreurd.
Zij meenden, dat de nadere verklaring
bij de beraadslaging over de begroo-
114.)
■Deze scheen geen acht te slaan op
die beleedigende woorden.
„Gij erkent gisteravond in de wo
ning van Dorner geweest te zijn
vroeg hij kalm.
ijl „Zeker."
■„Hoe laat zijt gij daar gekomen
„Het zal tusschen acht en negen
uur geweest zijn nauwkeurig weet
'k het niet."
pij „En wanneer zijt gij heengegaan
§y„Omstreeks tien uur."
„Wanneer zijt gij door den hon
gebeten vroeg thans de commis
saris.
„Toen ik de woning verlaten wil
6e, antwoordde Wilhelm zonder be
denking. „Het dier sloop mij in de
wdnkere gang na en beet mij in de
nand op 't oogenblik, dat ik de knop
van de voordeur greep. Zijn meester
Kwam mij daarna te hulp en joeg
ttng gegeven, weinig belooft voor de
toekomst, indien de verkiezingen in
het voordeel van het kabinet moch
ten uitvallen.
Deze beschouwingen vonden bij
andere leden bestrijding.
Deze leden betoogden dat geen
verwijt van onoprechtheid en dubbel
zinnigheid het ministerie kon treffen,
wat ook van andere zijde door velen
werd toegegeven.
Dat door het kabinet de z.g. anti
these niet op den voorgrond werd
gesteld, werd door sommige leden,
die met ingenomenheid het optreden
van het kabinet hadden begroet, ge
lukkig geacht.
Niet algemeen werd aan deze ge-
dachtenwisseling deelgenomen, want
onderscheidene leden verklaarden
zich te zullen onthouden van in
grijpende politieke beschouwingen,
omdat het oogenblik hun daartoe
minder geschikt voorkwam.
Van zeer verschillende zijden meen
de men de Regeering te moeten
waarschuwen tegen al te groote toe
gevendheid ten opzichte van de „z.
vooruitstrevende eischen der de
mocratie.
Een woord van lof en hulde, kwam
meende men algemeen aan de re
geering toe voor de wijze, waarop
onze nationale waardigheid was hoog
gehouden bij het geschil met Vene
zuela. Men ach'tte dien lof en die
hulde verdiend, al moest daarbij ook
in aanmerking worden genomen dat
omstandigheden, waarop Nederland
geen invloed kon oefenen, zeer in
ons voordeel gewerkt hebben.
Nederland en Venezuela.
Het onderhond dat dr. Paul, de
Venezolaansche afgezant, gistermid
dag met den minister van buitenland-
sche zaken, den heer De Marees van
Swinderen, aan diens departement
had, duurde ongeveer één uur.
Naar men verneemt, is na de eerste
kennismaking het onderhoud op zoo
bevredigende wijze voortgezet dat
men het spoediger dan verwacht
werd over de hoofdzaken is kunnen
eens worden, zoodat zal kunnen
worden overgegaan tot de voorbe
reiding van de definitieve vaststelling
van het protocol waardoor de diplo
matieke betrekkingen met Venezuela
officieel hersteld worden.
Dy. Paul verklaarde, dat de opvat
tingen van den minister omtrent den
aard der te treffen regeling bleken
overeen te stemmen met die der Ve
nezolaansche regeering.
In den loop der volgende week zal
vermoedelijk het protocol gereed zijn.
De algemeene verkiezing.
Over het program der Liberale
Unie schrijft de bekende Haagsche
correspondent der „Zutph. Ct." het
volgende
Algemeen kiesrecht, ouderdomszorg
die twee geweldige leuzen wenscht
het hoofdbestuur der Liberale Unie
in den aanstaanden verkiezingsstrijd
alle anderen te doen overstemmen.
Wij verheugen ons over die krach
tige kortheid, omdat in die drie woor
den een politiek beginsel en een
politiek doel besloten zijn; omdat zij
overigens duidelijk aangeven in welke
richting de Unie-liberalen het regee-
ringsbeleid wenschen te sturen.
Te zwaar weegt de invloed der
meergegoeden in den Staat over
tientallen van jaren wordt naar een
verplaatsing van het evenwichtspunt
in de politiek gestreefd, telkens en
telkens is het ietwat vooruitgeschoven,
maar de definitieve oplossing, de ont
voogding van alle staatsburgers, die
eisch van recht, bleef uit door de
macht van wie een sterken drang
naar sociale hervorming vreezen.
Daarom in de eerste plaats is het
algemeen kiesrecht noodwendig.
Het hoofdbestuur wil te gemoet
komen in de nooden van die mede
burgers wien het niet gelukt is als
zij oud geworden zijn in eigen le
vensonderhoud te voorzien. Met opzet
heeft het, en terecht, een ruimere om
schrijving gekozen, dan vroeger werd
gebezigd. De glorie van het Duit-
sche stelsel, de verplichte verzekering
is aan 't tanen en waar in Engeland
in enkele maanden voor de ouden
van dagen een voorziening is tot
stand gebracht die door alle kringen
der bevolking met instemming is bc
groet en door alle partijen als een
voorloopig bevredigende oplossing
van liet vraagstuk is aanvaard
daar wil het hoofdbestuur zich niet
eenvoudig vastklampen aan de Duit-
sche misstanden. Hoofdzaak is dat
door den Staat gezorgd worde, zoo
spoedig mogelijk. Met ijdele leuzen
is het voik reeds zoo didwijls ge
paaid. Nadat het liberale kabinet de
ongevallen- en woningwetten had
gegeven, kwam dr. Kuyper in 1901
aan het bewind hij zou de ouder-
domsverzekering tot stand brengen,
een invaliditeitsverzekering op den
koop toe geven, en wat is er van
terecht gekomen Niets. Zelfs het
ontwerp Kuyper bleek niets dan een
tooneelstellage, die in werkelijkheid
niet te gebruiken viel.
Intusschen wordt gewacht. Minis
teries komen en gaan. Minister Talma
is nog aan het studeeren, hij houdt
vast aan de leus van dr. Kuyper, om
zoo niet voor de leus, maar zegt
toch toe dat hij ook andere dan het
door dezen voorgestane stelsel zal
bestudeeren. Hij weet dus zelf nog
niet hoe hij de zaak zal aanpakken,
hij weet nog veel minder of de rechter
zijde hem, indien hij ooit zijn stand-
Abonnemenfs-Aduerfentiën op zeer uoordeelige uoorwaarden.
hem in de kamer terug". „En met
die zeker pijnlijke wond zijt gij zoo,
zonder iets te doen heengegaan
vroeg Niederer hoofdschuddend. „Gij
hebt geen verwijt tot den eigenaar
gericht, of de wond ook maar uitge-
wasschen
De advocaat zag hem kalm aan.
„Ik had er mijn reden toe, die wo
ning zoo snel mogelijk te verlaten,"
zeide hij kortaf.
„Dat wil ik wel gelooven," zeide
Lodder met een veeibeteekenenden
glimlach.
„Zal ik nu eindelijk eens verne
men, in welke hoedanigheid de hee-
ren bij mij zijn gekomen vroeg
Wilhelm gemelijk.
„Bevondt gij u met den bewoner
alleen, of was er nog iemand
vroeg de rechter van instructie, zon
der op de vraag van den advocaat
te letten.
„Ik was met hem alleen," ant
woordde Wilhelm met klimmend on
geduld.
„Denk goed na, alvorens te ant
woorden," vermaanden Niederer. In
deze omstandigheden hangt er zeer
veel van deze vraag voor u af."
Wilhelm wilde driftig opspringen,
maar de pijn aan zijn hand belette
hem dit.
„Ik ben dit eindelooze vragen
moede," zeide hij, niet in staat zijn
misnoegen langer te verbergen.
„Er was niemand in de woning,
behalve ik en die mijnheer Dor
ner ik kon dat duidelijk merken aan
den hond, die, op den man afgericht,
zich zeker niet rustig zou gehouden
hebben, wanneer een derde zich be
vonden had in het aicoof, waarvan
ten overvloede de deur openstond.
Mijn mijnheer Dorner zeide mij
ook, dat wij geheel alleen waren."
„In weike betrekking stondt gij tot
Dorner vroeg de rechter van in
structie.
„Daarop weiger ik te antwoorden,"
zei Wilhelm.
„Zooals gij wilt," zeide Niederer,
terwijl hij even de schouders op
haalde. „Met welk doel waart gij
bij uw naamgenoot gekomen
„Dat zijn mijn zaken, die ik aan
niemand kan meedeelen."
Thans stampte de rechter van in
structie toornig met den voet op den
grond.
punt kiezen zal, wil volgen. Uitstel,
wederom uitstel, ziedaar de geschie
denis van de ouderdomszorg. Heeft
niet de „Standaard" zelf in 't licht
gesteld, dat de heer Talma het volk
een tiental jaren en meer zou laten
wachten Aan dat gehaspel moet een
einde komen, vastberaden dient de
weg naar democratische hervorming
te worden betreden Ouderdomszorg,
algemeen kiesrecht, heldere, pakkende
leuzen, die den politieken strijd op
zuiveren bodem brengen.
Staatspensionneering.
Het hoofdbestuur van den bond
voor Staatspensionneering heeft be
sloten twee bondsleden naar Dene
marken te zenden ter bestudeering
van de werking der Deensche pensi
oenwet van 9 April 1891. Daartoe
zijn aangezocht de heeren ds. D. A.
van Krevelen en Frans Netscher.
Door een commissie uit het hoofd
bestuur van den bond voor Staats
pensionneering, bestaande uit de hee
ren ds. D. A. van Krevelen, Frans
Netscher en G. L. Janssen zal een
concept-wetsontwerp op de Staats
pensionneering met memorie van toe
lichting worden opgesteld, ten einde
in concreten vorm de wenschen van
dien bond ter kennis van het alge
meen te brengen. Vooral zal daarbij
ook de financieele zijde van het
vraagstuk onder de oogen worden
gezien.
In de jongste vergadering van het
hoofdbestuur van den bond voor
Staatspensionneering is het advies
vastgesteld, te geven aan de leden
en afdeelingen van den bond inzake
het oefenen van invloed bij de a. s.
verkiezingen.
Daarvoor is een vorm gevonden,
die den bond en de afdeelingen als
zoodanig buiten de politiek houdt,
doch den invloed der bondsleden-
kiezers op hun eigen politieke partij
geheel tot zijn recht doet komen.
Door den minister van oorlog zijn
nadere voorschriften gegeven omtrent
het vorderen van een schriftelijk be
wijs, in al die gevallen, waarin ten
behoeve van eenig dienstvak of van
eenige inrichting, behoorende onder
zijn departement, of wel ten behoeve
van een der korpsen of onderdeelen
van het leger, opdracht moet worden
verstrekt tot het verrichten van werk
zaamheden of het doen van leveringen,
waarvan de kosten meer dan f 300
zullen bedragen, doch waarvoor geene
schriftelijke overeenkomst wordt aan
gegaan.
Vlissingen, 22 Januari.
Het Offer.
Gisteravond werd in het Concert
gebouw door de dames-zangvereeni-
„Verduiveld, mijnheer," zeide hij
driftig, „gij vat de zaak verkeerd op
Het past u volstrekt niet ons uit de
hoogte aan te sprekengij zoudt
veel verstandiger doen te antwoor
den, of zou het werkelijk tot een
arrestatie moeten komen
Weder week de kleur van het ge
laat van Wilhelm.
„Het is reeds de tweede maal, dat
gij dit vreeselijke woord uitspreekt,"
zeide hij dof. „Wat is er gebeurd,
dat u aanleiding kon geven
„Speel toch de onnoozeie niet,"
zeide de commissaris, die intusschen
vluchtig de kamer doorzocht had,
„gij weet even goed als wij, dat Dor
ner vermoord gevonden is. Zeg ons
liever, waar gij het scheermes van
uw slachtoffer gelaten hebt, waarmede
gij den moord hebt gepleegd."
Het gelaat van Wilhelm werd zoo
mogelijk nog bleekereen uitdruk
king van grenzelooze ontzetting ver
toonde zich op zijn trekken, die men
echter voor het bewijs van schuld
bewustzijn en een pijnigend geweten
kon aanzien. Tegen verwachting
sprak hij geen woord, alleen kneep
hij zijn lippen krampachtig samen.
ging „Polyhymnia" een zangspel in
vijf bedrijven ten gehoore gebracht.
Omtrent den inhoud van den tekst
is in dit blad reeds een en ander ge
zegd wij kunnen ons daarom ge
voegelijk bepalen tot de muziek en
de uitvoering. Wat de muziek betreft,
moet erkend worden, dat de bewerker
van het muzikaal tooneelspel geluk
kig is geweest in zijne keuzegeen
overdaad noch triviaalachtige melo
dieën waardige ernst, gedragen mu
ziek, bescheiden, maar sprekende
zangwijzen, alle zoo getrouw mogelijk
in den stiji. Zelfs het koor der Zi
geunerinnen, waarmede het derde
bedrijf begon, met den eigenaardigen,
eenvoudigen en toch sierlijken dans,
bleef in uitvoering binnen de grenzen,
die in dergelijke tooneelen zoo licht
worden overschreden.
Voor de uitvoering is een woord
van lof hier op zijn plaats. Immers
bij 't aandachtig nagaan van den tekst
en het volgen van de voordracht,
wekte het verbazing met welk eene
nauwgezetheid elk tooneel werd weer
gegeven daar is heel wat studie en
opoffering voor noodig geweest en
de executanten hebben eer van haar
werk gehad, wat dan ook van den
kant van het publiek bij herhaling
werd erkend. De hoofdrol was in
zeer goede handen. Schoon de zang
van Columba ons niet altijd kon be
koren, hare actie en voordracht
waren zeer goedzij heeft van het
begin tot het einde haar veeleischende
rol uitstekend vervuld en verdient
op de allereerste plaats een woord
van lof voor haar mooi spel. Columba
neme ais or.s bouquet deze welver
diende lofspraak aan.
Na haar moet Kuno genoemd wor
den, die eveneens met groote nauwge
zetheid haar rol vervulde. De Heremiet
was een aardige verschijning; zij vooral
onderscheidde zich door eene heldere,
duidelijke uitspraak, zoodat men haar
zonder tekstboekje goed kon volgen.
Dankbaar was het te luisteren naar
het mooie geluid van Wita en de
„Booze Geest" maakte door hare
verschijning, gebaren en houding het
spookachtige van het tooneel volko
men. Ook de koren voldeden goed.
De fantastische aanblik van het too
neel met al die schilderachtige cos
tumes, de rustige zang, de treffende
aandacht in de zaal, alles werkte
mede om den indruk zoo aangenaam
mogelijk te doen zijn.
Het geheel heeft dan ook zijne
uitwerking niet gemist; dat bleek uit
het herhaald applaushet publiek,
dat in zeer grooten getale aanwezig
was, toonde zich overvoidaan. De
begeleiding van het zangspel was in
goede handende violen werkten
mooi. Zooals bekend is, werd de
uitvoering gegeven ten bate van de
vereeniging „Hulp in Nood."
De beide ambtenaren hielden zijn
stilzwijgen klaarblijkelijk voor schuld
bewustzijn, want hun trekken wer
den dreigender.
„Laat ons nu die noodelooze leu
gens staken," zeide Lodder heftig.
„Waarom hebt gij ook den hond af
gemaakt Gebeurde het voor of na
den moord
Maar vruchteloos wachtte hij weer
op een antwoord van den man, die
als verlamd voor hem stond. Deze
streek de hand over het voorhoofd
en haalde diep adem.
„Er bestaat een bestraffende ge
rechtigheid," mompelde hij. „Moeder,
moeder, gij zijt gewroken l"
Ongeduldig greep Niederer hem
bij den rechterarm.
„Antwoord zeide hij met gezag.
„Men heeft u gezien, toen gij, reeds
in de grootste opgewondenheid en
met het kennelijk doei uw gelaat te
verbergen, ten huize van uw naam
genoot zijt gekomen. Volgens uw
eigen verklaring hebt gij u ongeveer
twee volle uren in de woning opge
houden.
(Wordt vervolgd).
