'enhuis,
mm
ürT
«o. 291
46e Jaargang.
1908.
complete
ie stellen
rage men
n: GELDER-
KLUIVEN
VORST en
mmm
mms.
ïanden hal op den lal.
JK.
LOOIS»
Adres Bureau
S
IAAT 12.
iedste adres
)OMEH van
.de goederen.
4 16 dagen.
fefd aanbevelend.
k 11
i IU,"
)e Zoom,®
f-KQGM.
j., wordea op
verstrekt bjj
1LBERSS Go.
B11NST
Middelburg v„v
AOt 5.50t 7.55®
.30* 1.15§ 2.—*
6.50§ 6.55*
s5.§
Ie Remise.
Ie Zeilmarkt.
et Badhuis.
.15f 6,35f 8.40*
.15* 2.—2.45*
6.55§ 7.50*
Lio.f
daa tot de Re-
jmarkt,
dhuis.
vertrekken
het Bad-
'"a.lolieren
tijd.
KDomburg.
,25, 9.23,12.18,
ation 3.3.) 9.20,
jfl, 10.40, 1.35,
loudekerke.
niiiEiif,
3,@.20, «.45
10.20,10,40,
1.30, 2.—, 1.30*
4.80, 4.50, 5.20
'm., «,10, 3.80,
"0, 10.10, 10.80,
12.10, 12.45,
i.4Q, 4.10, 4 ,40
7.26. 8.—, S,m
des Zondags uit.
-3CHHLOS
b) en 6,15 c) d)
0 b) sn 6,45 e)
15 g) en 4,45 c)
au 5.25 o) f) h).
het vertrek van
SJeuzen via. 8,30
ïaaele en Neuzen
ten hoogste 20
33 Zondags ten
agate Waohten
VLISSINGSCHE (OIRVIT.
Woeïisck
Prijs per- «iris tnaandea #13©. Jfranco per post ƒ1,50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. H ;r> abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of reehtetreaks bij den Uitgever
F. VAN DB VELDS Jr., Kleine Meukt.
9 December.
Verseliynt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
brengen. De minister voelt niet veel
voor verlenging van den leerplicht tot
het 14e jaar. Aan de verbetering der
normaallessen wi! de minister zijn kracht
wijden. Voor steun aan geconcentreerde
bijzondere normaallessen voelt de mi
nister natuurlijk veel, maar ook dit is
een zeer moeilijke zaak. Hij zal onder
zoeken of er wat eao te doen is. De
uit roering van de wat-Bink gaat huilen
dan minister om. Da klachten over de
Rotterdameche motie (ontslag gehuwde
onderwijzeressen) behooren hier niet
thuis. Deze materie zal moeten leider,
tot wettelijke regeling.
De heer Troelstra concludeerde dat
wij moeten komen tot een aigemeene
volksschool, waar alie kinderen des volks
elkander ontmoeten.
De heer Bos bepleit nog eens bevor
dering van het herhalingsonderwys en
vooral eaiatisvsrhooging voor de daaraan
betrokken onderwijzers. In zake bet
heropenen van .den schoolstrijd zegt de
minister dat hij daaraan weinig doen
kan, mser het is juist spr.'a bezwaar
dat de minister zoo in de ruimte blijft.
De minister had moeten zeggen dat bij
gedurende 09 eerstvolgende jaren het
au aaogenomen systeem zal handhavsii.
De vrees dat het tot een heropening
van dsn schoolstrijd zal laten komen,
is niet denkbeeldig, ook ,na betgeen
nu vae reobts is gesproken.
Da beer Roodhuyzen prijst bet talent
van den Minister, die meer daa een
uur kan spreken, zonder dat men vat
op hem krijgt. Zjjn gladheid is onge
ëvenaard. Met de aitiag dat da subsidies
aan de bijzondere school geen blijvertjes
zullen zijn, heeft spr. eenvoudig wiileo
z;ggen dat het subsidiestelsel niet geluk
kig ia en ia da toekomst voor een ander
zal moeten plaats maken. Niet spr. heeft
gezegd dat de wet-Kuyper een wraak
neming wss, maar deheerBrummelksmp.
Spr. houdt vol dat de wet Kuyper niet
in aangenomen vorm tot aas ia geko
men, ook al heeft de baar Lobman in
Ommen tot hem gezegd dat het niet zoo
is. De absolute neutraliteit vat spr. niet
zoodanig op dat de Bijbel absoluut van
ds openbare school moet worden ge
weerd.
Nog werd het woord gevoerd door
de heerea Lobman, Ter Laaa, Van
Wijnbergen, Goeman Borgesius, Tyda-
mea en Sebokkiag, waarna de minister
repliceerde ea ten slotte de aigemeene
beschouwingen over de afdesiing lager
onderwijs warden gesloten.
Ommekeer la enaea poliüeken teestand.
Wie de Aigemeene Beschouwingen
van de Tweeda Kamer over de Staats
begroeting in ds Handelingen nog eens
herleest es daarbij kennis neemt van de
commentaren der liberale pers, heeft
weer eens kunnen zien zegt het
Katholieke „Centrum® hoeveel er
veranderd is in onzen politieken toestand.
Toen het eerste ministerie uit de
heidstclling da soai vaa honderd dui
zend francs te gaven
„Burgeres stond Danton op.
Wees bedaard, burger Danton, luister
tot ik gesproken heb. Honderd duizend
frank ia een mooie som en gjj kunt
daarmee overal buiten Frankrijke gren
zen met uw jonge vrouw een aange
naam leven leiden aan den Rijn
of in Pieuont, in het sohoone Italië,
lacht u dat niet toe, burger Danton
„Neen."
„Of vreest ;rü onrecht te doea P Gij
kant toch het proces van burger Etienne
de Leuronsac en moet ala man van
helder oordeel toegeven, dat bei geen
onrecht is hem vrij te laten, wijl
daarmee weer een onrecht wordt goed
gemaakt.11
„Stil Is viel Daaton haar bevelend
in da rede. Na oeaige oogenblikken
voar hij voort, zachter ea vriendelij
ker „Ik wil niets gehoord hebben,
burgeres Rialmontdat is alles, wat
ik daarop antwoorden kan. Ik wil uw
menschelijk gevoel niet tot eea mie
daad aanrekenenuisar dit moogt gij
niet vergeten, dat. zoolang ik minister
van justitie in Frankrijk ben, derge
lijke onregelmatigheden niet zuilen
Teleplioonmimmer 10.
ADVBRTBNTIÊN: van 1—4 regels ƒ0.40. Foor efteo regel
meer eent. Bij directe opgaaf van drieman' plaatsing erzelfde
sdvertentie wordt de prijs slechts iwm aaal berekend Groofei letters
<D cliché's naar plaatsruimte.
Abonnements-Advertenticn ©p stee? voordeel is e voorwaarden.
Tweeds Kamer.
Bij de gisterenavond voortgezette be
handeling van hoofdstuk binnealandscho
aafcan der Staatebegrooting kwam de
minister aan het woord. Aan de uit
voerige discussië», welke tot kwart voor
één hedennacht hebban voortgeduurd
toen waren nog vjjf leden tegen
woordig ontleeuen wij het volgende
Of de schoolstrjjd zal heropend wor
den, hangt slechts voor een klein deel
van den minister af, want men heeft
gezien, dat na afloop van den strijd om
de wet-Kuyper toch in 1905 de school
strijd een groote rol heeft gespeeld. Of
de schoolstrjjd heropend zal worden,
hangt af van de heeren, die den strijd
gullen voeren. Ds toekomst zal moeten
bewijzen, of de minister in dien even-
tueelen strijd els arbiter zal optredeD.
De minister wil zich aan de wet
houden en zich onthouden van het plaat
sen van een eiiket van christelijkheid
op da openbars school.
De minister zal onderzoeken, in hoe
verre het Uaie-rapport zal kunnen wor
den verwezenlijkt, es gaat thans op deze
kwestie niet verder in.
Zijn zienswjjse aangaande het bijzon
der onderwijs is voldoende hakend. Ds
vraag, of het Unie-rapport in da wet
geving moet wordea opgenomen, zal
voorshands en voorloopig niet bevesti
gend kunnen wordea beantwoord. Dat
de wet Kuyper eene wraakneming zoude
zijn geweest tegenover de linkerzijde,
ia niet waar. Nooit is aan wraak gedaeht,
ook niet door spreker.
Wat het voorbereidend ouderwijs aan
gaat, zegt de minister niet afkeerig te
zijn van eene prinéipieele regeling, maar
hier dreigt weer het gevaar, dat men
te veel van boven af zei regelen. In
ieder geval zal deze zaak in onderzoek
wordea genomen. Indien het kan, zal
de minister gaarne medewerken in zake
de vermeerdering van leerkrachten op
de kleins scholen. Voor verplicht her-
halingsonderwijs gevoelt de minister niet
veel. De mogelijkheid van aansluiting
van het herhalingsonderwgs bjj het vak
onderwijs zal worden nagegaan, Hst ie
niet verboden san de gemeentebesturen
om schoollokalen aan de bij rondere
scholen te verhuren, mits zulk verharen
niet neerkomt op verkapte subsidie.
Het vroeger uitbetalen van de sub
sidies aan de bijzondere scholen is ean
moeilijke zaak, die noch door de wet-
Kuyper, noch door de wet Maekay is
opgelost. De verschillende critieke pun
ten, thans door den minister besproken,
zullen bij de herziening der onderwijs
wet ter sprake komen. De minister hoopt
thans niet te veel fe hebben beloofd.
De minister zegt, dat hei rapport der
ineensohakelingscommissie voor het einde
van 1909 wordt tegemoet gezien. Dit
rapport most wordea afgewaoht voor
belangrijke maatregelen tot stand to
FEiriiMiom
32.)
„Wel weet ik, dat Robespierre op de
redenaarstribunne van een mug een
olifant kan makea, en dat hij, hetgeen
gij thans voor bedachtzaamheid houdt,
een misdaad kan vinden, die met den-
dood moet worden gestraft. Laat n
daarom overreden da bo'sing te ont
wijken, zoolang het nog tijd is."
„Ook gij meant, dat ik vluchten
moet? Voor hem vluchten P"
Burgeres Sialmont trad nog meer
iu den hoek tanig en fluisterde nog
ziohter geheimzinniger
„Hoor naar mij Danton, want ik
bedoel ankel, wat goed voor u is. Gjj
fijt genoeg in mjjn batrekkingen ro
om te weten of te vermoeden,
ik tot dan gevangen burger Etienne
Lsuroasao sta. Het kan u daarom
diet verwonderen, wanneer ik u zeg,
ik bereid beu u voor zjjn invrij-
rechterzijde optrad, spatlaehte men ter
linkerzijde nog ongeloovig.
Men was daar sinds jaren zoozeer
gewoon geweest het heft in handen te
hebben en de oveEwagende rol te spe
len, zelfs al was het kabinet niet van
zuiver liberale kleur, dat men hst zich
niet andera denken kon. Het intellec-
tusele deel des lands was het vrijzinnige
deel. De „elericalea" konden sterk zijn
ia de oppositie, zij zouden niet kunnen
regeeren.
Het was goed beschouwd, onnatuur
lijk, ea tegen den gang der beeehaving
in, dat zij in vollen ernst het bewind
aanvaardden en de ministerieels porte
feuilles onder hun hoede namen. Dat zij
daartoe te eeneninale ongeschikt waren,
zou spoedig genoeg blijken. Normaal
waa de toestand slechte, wanneer de
linkerzij het land bestuurde, beEoemin
gen deed, de wetgeving regelde. Hoe ie
dat alles veranderd 1 Nauwelijks zjjn
twintig jaren vsrlcopen en de reehtsohe
partijen zijn niet slechts voor de derde
maal aan het bswind, maar links erkent
men, dat het vós nu eigenlijk zijn moet.
O zeker, men is ontevreden, men
ziet donkere stippen cn zwarte schadu
wen en uien aai zich straks in eau
aati-clericagl verbond te zamen voegen,
om da rechterzijde minderheid ts doen
blijven iu de Twesde Kamer. Maar
hst kabinet wil men niet missen. Het
kan, het mug aanblijven, omdat men
zichzelf aiet in staat acht, om de re-
gseriugszaak over te nemeo. Het reeht
sohe kabinet moest we! de „gevangene
van de Kamer8 worden, maar het oaoet
bljjven Abnormaal zou hst thans wazen,
indien da liberale partij ytrzockt werd
weder aan da groene tafel plaats ts
cemen. De rollen zijn omgekeerd.
President Gastra.
Hat schijnt vaat te staan, dat waa
neer president Castro, komende van
Saniandsr, te Bordesus zou willen
landen, hem niet zal worden toegestaan
vrijelijk Aobe het land te reizen. Ver
klaart hij echter slechts door Frankrijk
te willen reizen om zich in het buiten
land geneeskundig te laten behandelen,
dan zal de rsgecrisg, Maar raea gelooft,
hem naar de door hem aangegeven
grens laten brengen.
Wanneer da operatie te Bordeaux zal
plaats hebben, zou men hem onmiddellijk
daarna uit het iand zetten, tenzg Cmto
alle ten nadeele van Frsasohe ouderda-
ne-n genomen maatregelen intrekt.
Torpedobooten.
Op de begrootiug vaa marine heeft
de heer Patjjn ala amendement voorge
steld dea post van art. 17 te vermin
deren met 1 millioen. De bedoeling ie,
in verband met de financieels omstan
digheden, den aanbouw van twee tor
pedobooten een jaar uit fe stellen.
voorkomen. Ik wil u zelfs geen ver
wijt doen. Gjj hebt gedacht, mij heden
voor zulk esn hsudel moer gsaeigd te
zullen vinden wijl ik voor esa swaren
strijd sta, maar ik wjjs uw aanbod
beslist af, burgeras Rialmont!»
De laatste was zichtbaar beangst en
teleurgesteld. Zij had ar zoo zeker op
gerekend onder de huidige omstandig
heden mot haar aanbod gelok te zul
len hebben eu na scheen het,, alsof zij
haar.zaak meer geschaad dan gebaat had.
„Zoo heb ik ean vijand, waar ik
een vriend meende 6a vinden vroeg zij.
„Noch het een, noch het ander."
„Danton, herriBner u de tranen dar
weezen denk er aan, hos zich Made
leine's oogeu blind zulleu weenen,
waaneer die van haar vader zoo wreed
gesloten worden.®
Danton zag uit de nis, dat burge
res Madeleine met zijn jonge vrouw
in gesprek was. Zij waren van gelijke
grootte en gestalte, zjja vrouw mocht
een of twee jaar ouder zijn.
„Siel u gerust, burgeres Rialmont.
Wai ik tot dusver heb gedaan, zal ik
ook in het vervolg doen. Ik heb tot
nu tos ds akten van burger Etienne
achtergehouden om te verhinderen, dat
Esn nattig werk.
Bij den uïtgevee C. W. Groeaevsli
te Haarlem heeft het licht gezien een
werk, getiteld „Liohaamsoatwikkeling
in verband met geestelijks werkkracht
en over de voor- en nadeelen bjj de
beoefening van gymnastiek en sport
voor alle leeftijden."
Het werk is samengesteld door den
heer B. ten Have, leeraar aan de H.
B. school en het gymnasium te Haar
lem, vrosger als zoodanig werkzaam te
Middelburg en nog eerder te Zierikzee.
Het werk dat mat verschillends
illustratiën ia verduidelijkt, wordt warm
asBbevolen door prof. K. Pel te Am
sterdam, die verklaart vaa ganseher
harte ia te stemmen met de hoofd
strekking eivaa.
Zulk een asabevelïag is voor deu
heer Tea Have zeker wel een zeer te
waardeatsn belooniag voor zijn moeite-
vollen ea inapauaendaa arbeid.
Iu strijd met ons opschrift willen
wij ditmaal eeas niet vaa den hak op
dea tak of wil men, vaa den os op
dea ezel springen, maar meenen oazen
lezers (ea lezeressen) mser genoegen
te kuïinen doen door de mededeeling
van de volgende „Wet", welke wij
vonden in sen plaatselijk blad in Noord-
Holland. Waarschijnlijk zijn ook elders
toestanden, waarop de volgende bepa
lingen met eeaige wijziging ven toe
passing zouden kunnen zjjn. Men leze
dan mat gepasien ernst
Wet
tot regeling vac ds zoetelijke min-
nekoozicgen ea vrijerijen der jongelie
den, die den meerderjarigen en trouw-
lustigen ouderdom hebben bereikt,
vooral betrsffande plaats ea tijd, dat
velea ia do armen van Morpheus zich
weldadig voelen aangedaan.
Wij, Cupido,
bij de gratie van alle mionendan en
van alle smachtend verliefden, god
vao da liefde, patroon van alien, die
de-kat in het donker knijpen bescherm
heilige dergenen, diegaarue om een hoek
of kant esn aardigheidje weijschen te
snappen jadvokaat voor alle beschroomde
zielen, die van verliefdheid bijna niet
uit hun oogou kunnen zien en niet uit
hun woorden kunnen komen en disas
volgaas Biets doea dan zuchten, oogen
verdra-iea, naar deu hemel kijkeu enz.
enz enz.
AÜ0D, die deze zullen zien of booten
lezen, Salutdoen te weten
Alzoo wg in overwegicg geaomea
hebben, dat het oirbaar en plichtmatig
is, beter toezicht op de jongelieden te
boudea, dia vrijen of te vrijen zijn,
dat het belang, de eer en de goede
Baana van enkele onbedachtzamen au
onvoorzichtigst! niet onder den voet.
mogea worden getredeu,
dat strenge maatregelen in deze vaa
ouders, voogden en verdere overheden
noodzakelijk zijn,
Zoo is het, dat wij, de ouders der
jongelieden gehoord,en met gemeen
overleg der familieleden vaa beide zjjden
hebfen goedgevonden ei verstaan,
gelijk wij goedvinden ea verstaan bij
hij voor het revolutionair tribunaal
wordt gebracht, wat gelijk staat met
zjjn veroordesiiiig tor dood. Zoo laug
ik in mjjn betrekking beu, zal ik ver
der da aktsu terughouden. Ik hoop dat
triöunaal door ontbinding ia zjjn
bloedige werkzaamheid te stuiten.
Daarna zal ik de akten aan het plaat
selijke gerecht overgeven en dit zal
vinden dat burger Eiieime de Laurou-
030 meer onrecht is aangedaan dan
hij badccven heeft. Maar kunt gij van
mij siat verlangen. Begrepen
Leveodig en dankbaar drukte bur
geres Rialmoat ham de hand. Dantoa
was toch edeler in zjjn gevoelens en
vrijer in zjja handelen, dan hij scheen
en man algemeen geloofde.
XIII.
Zander eenig teeken van buitenge
wone opwinding, koel en nadenkend,
verliet Robespierre Dentons huis. Nog
eer in zijn woning aankwam, zei
daarom zjjn vertrouwde, St. Just„Het
schijnt, dat ge san uw woordenwisse
ling met Danton geen bijzondere be-
teekenis heeht."
„Weike beteekeais zou ik dan hech
ten aan hst feit, dat wij elkaar einde-
I. Ieder ingezetene is verplicht bjj het
verlaten van zijn koolbost x) dezelve
gewisseigk te sluiten of te doen sluiten,
II. Vóór het sluiten van de boet
moet ieder eigenaar of huurder zioh ten
deze overtuigen, dat alle koolbenneu
goed zijn opgepakt.
III. De ruiten in de koolboetan moe
ten worden vergroot, zóódanig, dat eea
gnappe s) koolbeu er doorheen gegooid
kan worden voor het geval, dat eea
nieuwsgierige op onwelvoegeljjke wijze
staat te glasen en ta luisteren naar r.ss
afgezonderd minnend paartje. Zoo esn
snoodaard zal op staanden voet de ge
weldige toorn van dea minaaar moeten
kunnen ondervinden door een koolben
voor zijn test te krijgen»
IT. WanneeE ia zulk geval doos het
rinkelen der vallende ruitsoherven, de
buren wakker worden, aiosten de min=
nenden met een zoet sluimerliedje de
ontwaakte» weer in slaap zingen.
Mochten onverhoeds twee iemandea
worden aangetroffen in een ongesloten
koolboet, d®a zullen die twee dea eereÊ-
volgenden Zondagmorgen, aa het luiden
van den bengel, samen een uur buiten
op het bordes vaa het raadhuis moeten
staan, zóo, dat ieder voorbijganger se
goed kan zien.
Voorts wordt allen afgunstigen meis
jes aangeraden haar tijd af te wachten,
Al booren zij nu alleen het snorren van
de pijlen, die ik op hare zusters en
vriendinnetjes aftrokeenmaal zal ik
ook haar in het harte treffin, en dan
zullen ze ook niet gaarne bei brandende
fietslantaarns op zich zien gericht.
Trouwens het alverterende liefdevuur
overtreft de lantaarnwarmte, ea van het
lantaarnlicht hebban de minnenden geeu
last, want ik heb ze door de liefde blind
gemaakt.
Alle fietslantaarns, die voor het uit
lichten van verliefde paartjes words»
gebruikt, moeten dan volgenden morgen
ap het raadhuis worden gebracht om
ontsmet te worden. Tevens moeten alle
in of' bij de koolboetea gevonden kuif-
kamman aaa? daa garde-otiampê'.re
worden geschikt.
Deze wet treedt in werking op den
earstvclgendea Zondag.
Lasten sa bavelan dat deze sai wor
den aangeplakt aan alle koolboetan, aaa
het brievenbord, san ees paar blauwe
stoepen en aan den Tempel der Liefde.
Nergenshuizen,
den 9 voor Smaehêmaaad 1908.
Cupido.
boet—schuur, bergplaats.
2) gnappe^knappe, vrij groote,
lijk eens gezegd hebben, wat toch
vroeger of later gezegd moest worden 1"
„Nu ik meen toch, dat uit Danton's
optreden tegen u menige les voor de
toekomst ta trekken is.®
„Zeker. Da oude en toeh steeds
nieuwe les, dat de wijn snapachtig
maakt en ds mensehen dingen doet
die beter gezwegen waren.®
„Ik meen, dat men Danton in het
vervolg meer op de vingers moest zien."
„Bah I* antwoordde Robespierre ver
achtelijk en sneed daarmee elk varder
j gesprek af. Toen hg thuis kwam, vond
j hij op zijn tafel een brief, die al« voigt
luidde
„Burger Robespierre I
Richt uwe opmerkzaamheid op het
salon van Lncretia, waar heftige en
machtige vijanden tegen u samenzweren.
Uw vereerster en vriendin."
Hst was een waarschuwing, zooals
Robespierre ze bij duizenden ontving.
De brief zelf kon alzoo Robespierre
niet bijzonder verontrusten.
(Wordt vervolgd.)