Os Gouvernante.
Ba 216.
463 Jaargang*
-WsJfej
Zaterdag
i.2 September.
limlaEfelttj ierlÉtiE-
1908.
VLISSIMSCHE
ètk
Prijs per- drie maande» 1,30» Franco per post 1,50»
Afzonderlijke nummers 5 cent M ;n abonneert zich bij alle Boek»
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Maikt,
COURANT.
ADVERTENTIËN: van 1—4 regeffl ƒ0.40. Voor e b sa regel
meer 10 cent. -• Bij directe opgaaf v;io driemaa' plaatsing «rzelfdo
i.dvertentia word! de prijs slechts toeanaal berekent!. Graote letters
<n cliché'a naar plaateruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
1. M. ia Koningin.
Het „Vaderland* schrijft„Met diep
leedwezen vernemen wij, dat de bigde
verwachting, waarin H. M. de Koningin
sinds eenigen tijd verkeerde, dezer dagen
is teleurgesteld. H. M. moet zeer kalm
zija. Behalve de hoogleeraar Kouwer,
vertoefde jl. Dinsdag ook de hofarts Pot
geruimen tgd ten Paleize.'
NoodelooB alarm
acht de „Nederlander* de vrees voor
dr. Kuyper als Minister van Staat.
Sinds de Grondwet van 1S4S is het
onmogelgk geworden, dat iemand, wie
ook, geplaatst wordt toseohen de Kroon
en Haar ministers. Geen ministerie zon
de uiterst zware verantwoordeigkheid
voor al zgn handelingen kunnen dra
gen, wanneer het vanwege de Kroon
bericht ontving, dat het niet meer door
Haar vertrouwd werd. Het zou natuur.
Igk onmiddellgk zgn ontslag indienen,
ten einde H. M. in de gelegenheid te
stallen den „Minister van Staat* zelf
de regeeringstaak op te dragen. De
minieterieele verantwoordeigkheid on
dsrstelt het volle vertrouwen der Kroon
ia Hare ministers. Een tueaohenper
soon tusschen Haar en de ministers is
ondenkbaar. Anders verwringt men
onze constitutie.
Iets geheel anders is het, wanneer
bet ministerie zelf behoefte gevoelde
aan raad, hetzij dat van een minister
ïsb staat of van wien dan ook. Nie
mand kan zulk een ministerie verhin
deren den adviseur in zgn midden uit
te noodigen en het gaat ook niemand
aan. Want wat die adviseurs ook zeggen
mogen, de ministers, en zij alleen,
Hjjven verantwoordelgk voor al wat
eg doen.
M'ddeltmr Technische School.
Als vaststaande ka.- nu worden
aangenomen, dat de Middelbaar Tech
nische School voor aannemers, tot wel
ker oprichting de Nederlendsche Aan-
liemersfcond dit jaar besloot, te Utrecht
zsl worden gevestigd. Hat hoofdbe
stuur van den bond heeft over deze
zaak dezer dagen een onderhond gehad
met den burgemeester van Utrecht.
De gemeente Utreoht zal het voor de
school benoodigde terrein waarschijnlijk
kosteloos beschikbaar stellen.
Statistieke opgaven.
De achtste aflevering ia verschenen
van het Maandschrift van het Centraal
Bureau voor de Statistiek.
De publicatie vangt aan met een aan
da inlichtingen der Kamers van Arbeid
ontleend overzicht van den stand der
arbeidsmarkt over de maand Juli en
zulks in aansluiting met hetgeen hier
omtrent werd medegedeeld over de
WEUÏLLE1QM,
Naar het Duitscb.
6.)
Maar nu weet ik, waarom de
kleur er afgegaan is. Ik ben ongehoor
zaam geweest, Je hebt me gezegd, dat
ik geen vliegen en vlinders moeht
vangen en dat was ik heelemaal verge
ten. Wees niet boos op ms Neem me
op je schoot lieve Elisabeth 1 Ach, ver
geef het mg maar.
Lili 1 kom oogenblikkelijk hier 1
dep haar moeder nu op strengen toon.
Lili kwam zoo langzaam mogelijk
aanloopen.
Het was zeker verkeerd van je,
dat je het diertje de vrijheid ontnam,
Waar je moet niet aan juffrouw Möller,
doch aan mij, je moeder, om vergiffe
"ia vragen. Lag uw borduurwerk maar
Weg, juffrouw Möller, en ga Lili een
fftitje godsdienst-onderwijs geven. Wan-
marnd Juni in de voorafgaande afleve
ring. Uit dit overzicht blijkt dat, wat
betreft de bouwvakken, de ongunstige
toestand in Juli voortduurde en verdere
vermindering van seizoendrukte viel
waar te nemen. Hoewel door eenige
Kamers van Arbeid nog melding werd
gemaakt van een bevredigende bedrij
vigheid, waren slapte en werkloosheid
over het algemeen reeds van ernstigen
omvang, hetgeen in 't bijzonder geldt
voor de groote steden.
Voor de bedrjj van der houtbewerking
was de maaad Juli nog ongunstiger dan
Juni. Vooral in da meubelindustrie viel
algemeens slapte te constateeren.
De drukte in het grootbedrijf der
metaalbewerkisg bleef daarentegen
overal zeer voldoende, evenals in den
scheepsbouw. Ia het kleinbedrijf der
metaalbewerking was de toestand niet
overal dezelfde, doch van drukte was
nergens sprake.
Voor de graphisohe vakken bracht
de maand Juli eenige seizoenslapte
mede. Werkloosheid kwam eebter slechts
sporadisch voor.
In den mind r gunstigen toestand der
textielnijverheid kwam sedert de vorige
maand geen verbetering.
Ia de kleedinginduBtrie en aanver
wante bedrijfavakken bad de seizoen-
drukte reeds nagenoeg geheel plaats
gemaakt voor slapte. Vooral in de
grootste steden werd de toestand yoor
de gezellen in het klaermakessbedrijf
zeer ongunstig. Schoenmakerijen onder
vonden over het geheel met uitzon
dering van de Noord-Brabantsche in
dustrie centra, waar slapte heerschte
een bevredigende drukte, evenals zadel
makerijen. In waseh en strijkinrichtin-
gen viel nagenoeg overal de gewone
zomerdrukte wbse te nemen.
Ia de bloembollenstreek duurde de
drukte van het zomerseizoen onvermin
derd voort. In de diamant-industrie
heerschte nog steedsslapts, hoewel eenige
verlevendiging merkbaar en de werk
loosheid iets minder omvangrijk was
dan in Juni. In de bedrijven van brood
bakkers, koek en banketbakkers en
slagers, met uitzondering van da spek
slagerijen waar de toestand iets
beter was dan in Juni viel de gewone
zomerslapte te constateeren, terwijl er
voorts vrij algemeen slapte heerschte in
da cacao- en chocolade fabricage en de
kssetboterfabricage. Daarentegen bracht
het zomerseizoen drukte made ia de
zuivelfabrieken, bierbrouwerijen, azijo-
fabrieken en mineraalwater fabrieken.
Ia mindere r.ate ondervond do fabricage
van verduurzaamde levensmiddelen
eenige seizoendrukte. Plaatselijk ver
schillend was de toestand in de tabaks
en sigarenindustrie, in meelfabrieken en
in brandergen, distilleerderijen en
likeurstokerijen.
In de tot het ressort der Kamers van
Arbeid voor de winkelbedrijven en den
handel beboorende bedrijven heerschte
aess ge met haar het hoofdstuk van
de plichten behandelt, moet go haar
eens be op wijzen, dat de pliohten te
genover het be iiendenpersoneel het
laatst komen, en prent haar die dan
niet in, voordat zij de plichten tegen
over haar moeder kent.
Elisabeth boog zwijgend en verliet
de kamer met Lili, die vroolgk voor
uitsprong.
Een gouvernante mag nog zoo
goed wezen, maar de moeder moet num
mer éen blgveo, zeide mevrouw Berge-
nau en terwijl zij lachend den baron
aankeek, voegde zij er bij tenminste
tot da dochter verloofd is. Dan moet
de arme mama tevreden zgn, als zg
nummer twee wordt.
Zij ging heen en een kleine pauze
ontstond een windstilte na den
storm. Laura zag naar Edgar, die met
zgn vingers op de vensterruiten trom
melde.
Hoor jelui eens, ving zij plotse
ling aan, zich tot Fanny en Otto wen
dende. Het lijkt wel, of Edgar boos op
me is wegens deze vlindergeschiedenis.
Kan ik daar nu wat aan doen
Ik ben volstrekt niet boos, zei
Edgar. Maar het doet me leed, een
Telefoonnummer 10.
algemeen slapte, voornamelijk als gevolg
van de algemeens malaise.
Hierna volgt een opgave van de op
richting en het te niet gaan van vak-
veveenigingen van patroons en van
werklieden, en voorts een vermelding
van andere belangrijke voorvallen op
het gebied der arbeidsverhoudingen.
Blijkans het overzicht der werksta
kingen en uitsluitingen over Juli, zijn
in deze maand 13 werkstakingen be
gonnen. Bij 11 dezer stakingen waren
30 ondernemingen betrokken, het aantal
stakers bedroeg bij 4 dezer geschillen
plm. 311 van 4 stakingen werden de
eischen bekend 3 maal werden loon*
eiechea gesteld, ter wijl éénmaal de eisoh
den arbeidsduur betrof.
Tevens begonnen in Juli 7 nitsluitin-
g nbij 6 uitsluitingen waren plm. 29
ondernemingen betrokken. Het aantal
uitgestotenen b droeg bij 4 uitsluitingen
plm. 311.
Geëindigd zijn 13 stakingen an 6
uitsluitingen. Yam de 9 stakingen,
waarvan de uitslag bekend werd, ein
digde 1 ten gunste der werklieden,
warden er 4 gesohtkt en eindigde 1
ten naderie der werklieden. De uitslag
van 3 stakingen bleef onbeslist. Van 4
uitsluitingen werd de uitslag bekend
2 geschillen eindigden ten gunste van
den patroon en 1 ten nadeele van den
patroon. Da uitslag van 1 uitsluiting
bleef onbeslist.
Vervolgens wordt een overzicht ge
geven van de verrichting n der ar
beidsbeurzen in Juli. Slechts bjj de
beursen te Arnhem, Gouda, 's Graven-
hage (Chr. Volksbond), Hilversum ea
Utrecht was de arbeidsgelegenheid voor
de werklieden in Juli gunstiger dan in
Juni. Op 100 aanbiedingen van werk
lieden kwamen bij alle beurzen te za
men in genoemde maanden resp. 19.44
en 53.80 aanvragen door patroons voor.
Voor zoover de beurzen over beide
maanden inlichtingen verstrekken, blijkt
bij vergelijking van de maand Juli
1908 met de overeenkomstige maand
van het vorige jaar, dat de arbeidsge
legenheid in Juli 1907 voor da werk
lieden gunstiger was; immers op 100
aanbiedingen van werklieden kwamen
in Juli 1907 51.27, in Juli 1908 46 55
aanvragen door patroons voor.
Daarna volgen mededeelingen omtrent
den loop der broodprijzen sedert 1 Juli
1903. Uit de gegevens blijkt, dat de
gemiddelde prijzen van 1 KG. gebuild
tarwebrood (melkbrood), ju het eerste
halfjaar van 1908 resp. 0 5 0.58,
0.59 -en 0 6 crnta faooger waren dan
in bat laatste halfjaar van 1907.
Ia het buitenlandsche gedeelte vindt
men mededeelingen betreffende de ar
beidsmarkt, werkstakingen en uitslui
tingen eu arbeidsbeurzen in België,
Canada, Denemarken, Duitsohland, En
geland, Hongarije, Noorwegen, Oosten
rijk, Spanje, Vereenigde Staten vee N.
Amerika, Zwaden en Zwitserland en
voorts onder „overige mededeelingen
Abonnt inents-Advertentië'n op zeer voordeel üe voorwafirden.
jong meisje als Elisabeth is, zóo be
handeld te zien.
Het is Edgar's oude fout, dat hg de
ridder der verdrukten wil wezen, seids
Fanny tot Laura.
Ik gevoel medelijden, antwoordde
Edgar, en ik geloof, dat ieder man van
eer dat zou gevoelen, voegde hg er
aan toe met een zijdelmgschen blik op
den legatieraad, die onder zgn krant
bedolven lag. Medelijden met een arm
meisje, dat geheel alleen staat onder
vreemden, en wat nog erger is, van
vreemden afhankelijk is. Eu is ze
daarbij bescheiden en geduldig zooals
Elisabeth, dan doet bet mij dubbel
leed.
En wat moet ik daaraan doen P
vroeg Laura. Zou ik soms mama moeten
berispen, zoodra sa juffrouw Möller een
terechtwijzing geeft Ik verwonder mij
er werkelijk over, dat je zoo iets van
mij verlangen kunt, Edgar I
Ik ben verwonderd over mij zei
ven, dat ik het gewaagd heb ooit iets
van je te verlangen antwoordde Edgar
en keerde zich om. Is er vandaag geen
krant gekomen P vroeg hg onmiddellgk
er op.
Daar ligt ze, antwoordde Fanny,
van soeiaal economisehen Bard" over-
richten betreffende de Belgischs ge
meentelijke en provinciale werklozen
fondsen in 1907 de looneommisaies en
verplichte arbitrage bij arbeidsgeschil
len in Australië; de oprichting eener
afdeeliag voor sociale zaken bij het
Oostenrijksch ministerie van handel.
Nog worden mededeeüsgen omtrent
voorvallen en toestanden van soeiaal-
eoonomisohen aard aangetroffen van de
Nedariandsehe gezanten te Londen en
Weenen ea van den consul generaal te
Melbourne, terwijl aan de „Handelsbe
richten* eenige naedeelingen van onzen
consul te Essen/Ruhr zijn ontleend.
Onder ds tabellen zgn opgenomen
gegevens nopens de broodprijzen in
het le halfjaar va® 1908_ Voorts om
trent de verrichtingen der arbeidsbeur
zen gedurende de maand Juli ea de
plaatsingsbureaux gedurende het le
halfjaar van 1908.
Een hoofdstuk „Wetten. Algemeene
maatregelen van bestuur, enz.* betref
fende onderwerpen van soeiaal-eoonomi-
sohen aard, loopende over de maand
Augustus, vormt het slot van de afle
vering.
Bij Kon. besluit zijn Mat ingang van
16 September 1908 bevorderd tot lui
tenant ter zee der 2a klasse de adel
borsten der le kl. C. J. J. Brninsma,
G. H. Poolman, K. Tadema, H. van
Nie, J. T. Furstne-, P. S. van 't Haaf,
8. Visman, P. C Callenfels, W. J. D.
Pesiumus, P. Post Uitermeer, H. Far-
werda, L. J. van Rossom, J. A.
Krugs en A. de Bruijne.
Algimsra kïemeeM.
In een oproeping „aan de Nederlsnd-
eehe democraten", uitgaande van het
bestuur van het propagandaecmité voor
grondwetsherziening en algemeen kies
recht, gevormd uit vertegenwoordigers
van de besturen van den Vrije. Dam.
Bond en het Alg. Nederl. Werkl.
Verbond, wordt medegedeeld, dat op
Zondag 27 September in den Haag
een meeting voor grondwetsherziening
en algemeen kiesrecht zal plaats hebben.
De heeren mr. H. P. Merchant ea N.
G. Brouwer Jr. eu mevrouw dr. Aletta
Jaoobs hebben reels toegezegd als
sprekers te zullen optreden.
Militaire berichten.
Krachtens diens nieuwe instructie,
wijdt de commandant van het veldleger
zija aandacht aan de wensebelijkheid en
bevordert ook zijnerzijds, dat door de
autoriteiten ea commandanten hetachrjjf-
werk zooveel mogelijk beperkt worde.
Is een sohrijven aan de inspecteurs en
de divisieoommandanten dringt de veld-
commandant aan op bekortingen van
onderschriften, vereenvoudiging van
berichten en adressen hij regelt daarin
kennisgevingen wegens afwezigheid van
inspecteur en divisie-commandant; be
naar Otto wijzende.
Er staat niets in, bromde Otto
onder hei blad, dat hg voor het ge
zicht hield,
Zoo zei Edgar. Ook niets over
de komst van een dame, over wie ik
js zoo dikwijls niet de meeste bewon
dering heb hooren spreken P
Van wie f Waar staat het f riep
Otto en wilde opspringen van de sofa,
maar Edgar hield hem terug.
Daar staat het, mijn vriend 1 zeide
hg en wees mot den vinger op een
lang bericht. Dit geheels stuk, het is
groot genoeg om opgemerkt te worden.
Otto maakte een heftige beweging
om op te staan, maar da jonge baron
hield met zijn sterke handen de krant
boven hem vast en zei lachend
Blijft nu alsjeblief rustig liggen,
totdat ik het heelemial voorgelezen heb.
En Edgar las
„Naar wij vernemen, wordt ia onzs
stad eene merkwaardige ea zeldzame
gast verwacht, de beroemde Signora
Carmela Fioreli, eene van de thans
meest gevierde Italiaansehe zangeressen,
die met gropte geestdrift te Lénden,
Parijs en 8t. Petersburg is ontvangen.
Wjj weten het ailea en gevoelen het
veelt bet gebruik van dienstbriefkaarten
en stempels aan spreekt ten slotte de
wensobelijkfeeid uit omtrent het gebruik
van schrijfmachines en het maken van
afschriften.
De minister van oorlog sa! het uur
van opkomst van de militairen voor
herhalingsoefeningen vervroegen, zoodat
zij voortaan in plaats van 4 uur 's mid
dags, reeds om 1 uur in hnn garnizoens
plaats moeten aanwezig zgn.
Ss ongevallen-Bisico
ia da Eottardaasehe haves.
Naar aanleiding van de cijfers, door
mr. Van Drooge in zijn artikelen ge
geven, waaruit de groote ongevallenri
sico in de Rotterdamsche haven in
vergelijking met die van Amsterdam
zoo duidelijk sprak, heeft het „Hbld.*
een onderzoek near de oorzaken van
dit verschil ingesteld, waartoe het blad
zich tot bevoegde personen in werkge
vers- en werknetnerskriagea in de
Amsterdamsehe haven heeft gewend.
Van werkgeverszijde ving men aan
met er op te wijzen, dat tegenover de
vlottende bootwerkerebevolking van
Rotterdam in de Amsterdamaehe haven
een zeer stabiele staat, waarvan da
gevolgen voor de hand liggen. In het
algemeen worden te Amsterdam me®
voorzorgmaatregelen tegen ongevallen
genomen, is het materieel en gereed-
sohsp beter in orda. Ezeer voorname
factor is een voortdurend en goed on
derhoud van het materieel. In Rotter
dam behelpt men zich dikwijls, en vooral
ais het pakhuis ver van de te lossen
boot verwijderd is, worden wel eene
minder goede gereedschappen gebruikt
en gebeuren ongelukken.
Voorts komen te Amsterdam niet
zooveel massale ladingen de haven bin
nen, wordt hier betrekkelijk weinig
nachtwerk verricht en hebben de boot
werkers niet zulke lange werktgden
als te Rotterdam. Er wordt in het
algemeen minder ruw gewerkt.
Terugkomende op zijn punt van
uitgang wees de zegsman er op, dat de
Amsterdameehe bootwerker ais kind
bij het vak komt, terwijl in de Rotter-
damscha haven uit sde man op de
kade* door de stuwadoors de werkkrach
ten worden gerecruteerd. Deze mensohen
van de kade weggepikt kunnen niets
beoordeeien, zien niet het gevaar, dat
bv. een knoop in een ketting of een
breuk in een jjzeren voorwerp opleveren
en krijgen bjj herhaling ongelukken,
die bij geoefende werkkrachten zgn
uitgesloten.
„De cijfers statistiek*, aldus besloot
deze werkgever op scheepvaartgebied,
„spreken duidelijker dan wij vermoedden,
maar bij de deskundigen in onze haven
baarden ze geen verwondering*.
Set gevea van kredist.
Onder de Haarlemsohe Middenstands-
telkens weer opnieuw by da zeld
zame aanwezigheid van beroemde
toonkunstenaars, dut Denemarken een
kleits arm land is. Waarsohgn
lgk zou ons landje ook niet door
deze groote ster aan den muzikale»
hemel bezocht zijn geworden, wanaeee
aan de verrukkelijke signora door Jen
geneesheer niet was aanbevolen zeeba
den te gebruiken, Zjj igdt een weinig
aan zenuwzwakte ais gevolg van de
vermoeienissen, verbonden aan haar
triomftocht door Europa. Dat zij aan
Denemarken de voorkeur heeft gege
ven, zal de eigen keuze van de zange
res geweest zgn. Wjj hopen, dat sij
zich laat bewegen om bier éan of twee
ouneerten te gaven. De signora wordt
vergezeld door haar broeder Rodolfo
Fiorelli, die naar men weet een voor
treffelijk bariton is.®
Een voortreffelijke biljartspeler
is hg, bromde Otto, die nog altijd on
der de krant begraven lag.
Nu trok Edgar het nieuwsblad weg
en de legatieraad aproag met een don
kerrood geaioht in de hoogte.
(Wordt vervolgd.)
