1908.
8 Augustus.
No* 186.
40a Jaargang.
FEUILLETON.
:rde Pnjzn
mm.
ÏNST
P
STRANDFEEST.
'r,nfL 81*.
tmes.
en Dae,,,
sen, enz. v
eg.
t 26.
n de
FEftS
«il
6.20,
10.20, IQi
'i 1.—,1.80i
1, 4.50, 5,21
6,10, 6.U
10.10, 10i
2.10, 12.«
O, 4.10,4,40
5, 8.—, 8,Sl
Zondags uit
2, 9.20,12.15,
ertrek TanJ,
oiaat en Ktt
oinuten latei
i, 12.18,2,58,
mburg6,45
en 11.40.
mgen en Aid.
1.36, 4.15,
tniasmgen ei
9, 2.24,5.04,
delbnrg y
5.50t 7.55'
1.15§ 2.-*!
5.5 0§ 6.55'
lemise.
eilmarkt.
ladhuis.
6.25f 8.40'!
2.2.45*1
8.55§ 7.50*1
i tot de Be.|
rkt.
ia.
ertrekken
h.et Bad
SHEW?
J o) en 6,15 d)
50 c) es 6,45
a) en 4,45
en 6.15 d)W
,t vertrek vu
uzen vm. 8,30
leleenNeu»11
Boraaelen i
au 10.25 uil
san 16 „Apd
f 6.5!
VI
8.18
7.25
8.48
10.1
+10.14
VUSSIMSClllï 101 RUT
Zaterdag
Prijs per drie maanden I 3Ü. Franco per post ƒ1,50.
Afzonderlijke nummers 5 cent M sn abonneert inch bij a lle Riek.
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr.. Kleine Ma,kt.
ADVERTKNTIËNvau i4 rejeüs ƒ0.40. Voor e h m regel
meer 10 cent. -■ Bij directe opgaaf v; m driemaa' ylaatsing cferzelfde
idvertentia word! de prijs slechts iweei naai berekend. Givxfe letters
<n cliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelyks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telepliooimummer 10.
Abonnt ments-Advertentiën op zeer voordeeltje voorwaarden.
BiüiiaalaMsok ieriMei.
Nederland-Venezuela.
De Londenscbe .Globe" heeft een
telegram van haar correspondent te
New-York ontvangen. Deze beeproekt
daarin de weigering der Venezolaansoho
overheid, den Nederlandsohen kruiser
Gelderland" toe te staan,te La Guayra
verbinding te krijgen met den vasten
wal en zegt dan
„Het ie duidelijk, dat de toestand te
La Guayra uiterst delieaat is en, zoo
lang de Nederlandeche kruiser er blgft,
inderdaad gevaarlgk. De zaak scbgnt
niet ambtelijk ter kennis te zijn geko
men van het departement van Staat
(buitenlandsohe zaken) te Washington.
Op het oogenblik is er geen recht-
streeksohe gedachtenwisseling tusschen
de Amerikaansehe ea Venezolaansohe
regeeriagenen uit Willemstad komt
geen ambtelijk nieuwe. Mocht de Ne-
derlaudsohe regeering van zine zijn, om
op de een of andere wijze tegen Vene
zuela op te treien, dan is het niet
waarschijnlijk, dat daartegen van uit
Washington eenig bezwaar zou worden
ingebracht.
Een zoodanige aetie is eohter on-
waarBohijnljjken het is zeker, dat
niets zal gesohieden, voordat de heer
De Reus in de gelegenheid zal zjjn
geweest, den staat van zaken aan zijn
regeering uiteen te zetten. Voor het
oogenblik is het eenige gevaar, dat be
staat, gelegen te La Guayra, waar zelfs
het kleinste ineident zou kunnen aan
leiding geven tot een gevecht tusaehea
Nederlandoche matrozen en Venezo
laansobe free pen".
Bevorderlngswet vaor da zaemtchV
In zijn antwoord op het voorioopig
verslag der Tweede Kamer omtrent
het wetsontwerp tot wijziging en aan
vulling van de bevorderingewet voor
de zeemaoht 1902, zooals die gewijzigd
is bij de wet van 2 Januari 1905, be
toogt de minister van marine nader de
urgentie van de voorgedragen regeling.
Met nadruk verklaart hij voorts, dat
wel is waar htt noodige materieel ont
breekt, om de officieren op den duur
iu de gelegenheid te steilen, te voldoen
aan de bevorderingseischen, zooais die
in de bestaande wet geformuleerd zijn,
tboh dat in ruime mate materieel
joorhanden is, waarvan de behandeling
groote zeemanschap vereiseht en dus
de autoriteiten in staat stelt, omtrent
de bekwaamheid van den commandant
als zeeman een grondig oordeel uit te
spreken. In dit verband komt de mi
nister op tegen de opmerking, ais zoude
sedert 1902 in den aard van het ma
terieel onzer zeemacht en in den aard
van het commandament over een tor-
pedoboot, geen verandering zijn ge
komen.
Voorts merkt de minister o.a. met
11.3 It1!
shlaad. «"""'J
Zwaltiwe.
Rijden
as Zondag'
Juni t°c
5 Aug*"""'
1 liii piiill
36.)
Het was tussehen éen en twee uur,
in den tijd, dat de nieuwe dag nog
wet den hemel begint te verlichten.
Het was bovendien nieuwe maan.
Liii stond bij de groote lantaarn, die
et geheeie jaar door eiken naoht brandt
e® dienste der passeerende treinen
riohtte weder het oog op de boe
rengroep in welker middea de verlaten
™ia lag. Of eigenlijk lag de villa niet
o bet midden een hoek van het ge-
ouw stak een weinig naar voren,
®a "dek waar het keukenvenster
was.
En voor het eerst sedert weken zag
i weder „het licht", dat sedert jaren
snJ °PJemefk' door de weinige meu-
heiilo1 i tosvallig bg naoht over de
■lain. 1 h0t licht, dat een
'an toeveraehtige geheimzinnig
betrekking tot de uitgesproken wen-
Behelgkheid, om onze zeeoffioieren in
de gelegenheid te stellen zich op mail-
stoomers in de zeemanskunst te oefenen,
en te bekwamen, het volgende op De
minister meent met volie waardeering
van de bekwaamheid van de gezag
voerders van onze mailstoomers, die
zich terecht in een zeer goeden naam
mogen verheugen, dat de mailstoomer
toch zeer weinig gelegenheid biedt, om
zich als zeeoffioier te bekwamen. De
minister acht het onbillijk, uit de on
gevallen, die bij oefeningen onder de
moeilijkste omstandigheden niet altijd
kunnen uitblijven, ten opziehte van de
bekwaamheid der commandanten, on
gunstige conclusies te trekken. Wan
neer men de omstandigheden nagaat,
waaronder veelal geoefend wordt, dan
is z.i. een woord van waardeering
veeleer op zijn plaats.
Nog constateert de minister nadruk
kelijk, dat in de voorgestelde wetswij
ziging allerminst een verlaging van de
bevorderingseischen gelagen is.
Hoewel van den minister niet het
initiatief verwacht kan worden tot den
bouw van kazernen, zoolang nog sohe-
pen aanwezig zijn, die tot waobtsohepen
zijn in te riohten, acht hij toch de mo
gelijkheden niet uitgesloten, dat te
eeniger tijd, hetzij in Nederland, hetzij
in de koloniën, eene kazerne zai ver
rijzen. Met het oog hierop, is het be
trekkelijk artikel geredigeerd, waarbij
ook gedacht is aan de kazerneering van
schepelingen op kustfortec, wanneer de
plannen der reorganisatie der kustde-
fenaie tot uitvoering inoohten komen.
Door den minister is alsnog in de
overgangebepaling een wijziging aange
bracht, met het oog op de mogelijkheid,
det bij eventneele inwerkingtreding van
de thans voorgestelde wettelijke bepa
lingen luitenants ter zee der 2de klasse
dienen, die op het oogenblik, dat ze uit
Nederland vertrokken, nog niet in de
termen vielen, om tot het bestaande
evamen voor boogaren rang te warden
toegelaten.
Ook zijn nog eenige andere wijzi
gingen van ondergeschikt belang in het
wetsontwerp aangebracht.
Algemeen stemrecht.
„De Tijd", het hoofdorgaan der
katholieken, schrijft
Het is al geruimen tijd geleden, dat
pater Raaymakers S. J. in ons blad
het bewijs leverde, hoe volkomen werd
misgetast door degenen, die zich op
zekere uitspraken van den H. Thomas
van Aquino beriepen ter verdediging
van algemeen stemrecht.
Als Thomas spreekt van een verkie
zing „door allen' en „uit allen", dan
heeft, zooais toen ten duidelijkste werd
aangetoond, dit „allan" een zeer be
perkten zin en wordt aan een direote
deelneming van het geheeie volk niet
gedaobt.
De „Voorhoede" vult in zijn nummer
heid om de eenzame villa weefde, eu
stof gaf tot bijgeloovige verhalen in
de huiskamers der omwonende bevol
king.
Niemand geloofde, dat dit licht uit
straalde van een lamp of kaars; alge
meen rekende men het tot de Bpook-
aohtige verschijnselen. De glazige sohija
dien allen zeiden te hebban opgemerkt,
was een onbedrieglijk kenmerk voor
den bovennatuurlijken aard van het
lieht, dat aan de verhitte verbeelding
stof leverde tot allerlei dwaze voorstel
lingen.
Ook Liii zag hetdoch nu leek het
haar kleiner en minder halder dan
andera.
Doch onder het peinzend staren her
innerde zij ziob, dat zij nog een piioht
te vervullen had.
De lantaarn voor de baanwachters-
woning ging bijna uit, de olie was op
gebrand en de vlam flikkerde nog
zwak. Liii nam dsarom de ladder en
haalde de lamp naar beneden om die
opnieuw te vullen. Zij ging het huis
binnen en voor de deur wierp zij nog
een biik iu de riohting naar de villa.
Het licht was verdwenen.
Toen Liii met de gevulde lamp te
van Zaterdag dit betoog aan door de
aandacht er op te vestigen, dat bij den
schrijver der „Summa" ook het woord
„kiezen" volstrekt niet de beteekenis
heeft van imperatief benoemen, die
men tegenwoordig er aan hecht, maar
den kerkeljjken zin van aanbevelen of
voordragen.
Door aanhaling der bedoelde plaatsen
(waarin gehandeld wordt over de re
geling van het bestuur van het Joodsehe
volk onder de wet van Mozes en over
de samenstelling van het aan elke over
heid ten voorbeeld gestelde bestuur
der kerk), wordt door de redactie van
de „Voorhoede" in verband met het
onmiddellijk volgende en voorafgaande
boven allen redelijken twijfel vastge
steld, dat het „kiezen", door den H.
Thomas bedoeld, met verkiezing van
volksvertegenwoordigers enz. in den
tegenwoordigen zin niets te maken
heeft.
Wij mogen vertrouwen, dat biermede
voorgoed een einde zai zijn gemaakt
aan de malle pogingen, offi dan grooten
XHIden eauwsehen wjjs;e r, theoloog en
heiiige uitspraak te laten doen in den
strijd over den meest geschikten vorm
van kiesreoht voor onze Tweede Kamer,
Provinciale Staten en Gemeenteraden*
Als wijsgeer en eehrij ver over Staats
recht was ook de H. Thomas een kind
van zijn tijd. Eu zoo iets aan den geest
van zijn tijd vreemd is gebleven, dan
zeker de begrippen van parlementarisme
en van eonstitutionneeien regeerings
vorm in do beteekenis, welke daaraan
in onze dagen gehecht wordt.
Zonder in 't minst te kort te doen
aan den eerbied, den rcuzaugeest van
den H. Thomas en het universalisme
aan zijn werk verschuldigd, mag dan
ook worden aangenomen, dat de quaes-
tiën, welke tegenwoordig ons staatsle
ven in beroering brengen, uit haar aard
geheel vielen buiten het veld van be
schouwing van hem ais XlIIde-eeuwer
dat derhalve do H. Thomas zich nooit
met de quaestiën heeft beziggehouden
en dus ook nooit een oordeel daarom
trent kan hebben uitgesproken, waarop
men zich nog in deze dagen beroepen
mag.
Se Heemskerck.
Het pantsersohip „Jacob van Heems-
kerok," onder beveï vai den kapt. ter
zee J. B. Snethiage, verliet Woensdag
middag het droge dak op 's Rijks werf
to Willemsoord, en zal daarna de
kolenruimen vullen voor de a, s. zeereis
naar West-Indië.
De état-major van het sohip, dat
11 Aug. ter versterking van onze scheeps
macht in West-Indië naar de Carsï-
bisohe Zee vertrekt, bestaat uit de
volgende hoofd- en verdere officieren
der zeemaohtkapitein ter zee Sneth-
lage, commandantkapitein luit., t. z.
Albrada; luits. t. z. Ie ki.Commijeen
Sohreuders luits. t. z. 2e kl. Tolle
naar, Van Hengel, Warnsinek, Wjjers,
rugkeerde en de lantaarn verzorgd had,
keek zjj weer naar de villa en zij
verbleekte.
Het licht was er weer, nu nog hei-
derder dan te voren, maar tooh had het
dien glanzigen schijn. Het verdwijnen
en weder verschijnen van „het licht"
braoht haar aan hot nadenken. Zij kwam
eindelijk tot de onderstelling, dat er
verband moest zijn tussohen Bbat licht
en de lantaarn. Toen de lanp niet
meer in de lantaarn brandde, was ook
het lieht verdwenen. Zon het licht van
de lantaarn door eenig blinkend voor
werp in de villa worden teruggekaatst
Dan kon dit alleen gedaan worden door
het keukenvenster, want de andere
vensters waren van hoatm blinden
voorzien. Doch het keukenvenster al
leen kon het niet doen dat liet wel
het lieht van de lantaarn door, dooh
weerkaatste het niet.
Welk glinsterend voorwerp was er
dan achter dat venster P
Gedurende de week, dat Werner
daar woonde, was Liii dagelijks de villa
in- en uitgegaannatuurlijk was zij
dikwijls in de keuken geweest en zij
kende de inriehting nauwkeurig. Zij
kende alle bijzonderheden, en in de
Van Heteren Brouweradelborsten le
kl. W. Maurits, Rem Colthoff, Van
der Sad, Greve, Wgnaendts, Vogelsang,
Etty le luit der mariniers De Kook
off.- mach. le kl. Jobsisoff. -machi
nist 2e kl. Van Horssen officier van
adm. le kl. Schiltoff. v. gez. le kl.
Sikkemaoff. v. gez. 2e kl. Ketting.
Militair Atjahrapport.
Verschenen is het verslag betreffen
de het gehouden onderzoek naar het
militair beleid in Atjeh en onderhoo-
righeden.
Uit het verhandelde omtrent hande
liegen van patrouilles en represailles
bljjht, dat noch bij optreden van pa
trouilles tegen benden, nooh op politio
neel gebied de regels van het oorloge -
paoificatiereeht werden oversohreden
dat door generaal Van Daalen zelfs
mildere voorsohriften zijn toegepast ten
aanzien van gevangenen, daarentegen
strenge voorschriften nopens het re-
quireeren van gidsen uit de bevolking
en het uithooren van gevangenen en
opgelichte kampongbewoners.
Verkeerdo daden of wreedheden mo
gen niet op den bevelhebber worden
verhaald, daargelaten dat „Wekker's"
voorvallen buiten de bestuursdaden van
generaal Van Daalen liggen, die ge
toond heeft alle noodelooze geweldple
ging met strenge middelen te keer te
willen gaan. De tueht bij de patrouilles
is over het algemeen goed, maar bij
kleine patrouilles komen moer ver
keerde handelingen voor dan bij de
grootere. Door terugkeer tot de groo-
tere patrouilles zouden de krachten ver
spiid en de uitkomsten verminderd
worden, waardoor de rust op Atjeh
bedenkelijk zou worden verstoord.
Het Hamerlid mr- 2. van den Bergh.
De liberale kiesvereeniging te Den
Helder heeft den afgevaardigde vau dat
district, mr. Z. van den Bergh, de vraag
gesteld of hg zich opnieuw beschikbaar
zal stellen. Mr. Z. van den Bergh heeft
daarop geantwoord, dat hij het lidmaat-
sohap van de Tweede Kamer en de
funotie van wethouder van Amsterdam
ook nu nog onvereenigbaar acht en dat
hij tegen Sept. zijn beslissing bekend
zal maken.
De minister van marine brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat, in
verband met den nitsiag van het on
langs gehouden examen voor adepirant-
maohinist, de hiems genoemde jonge
lingen, gerangschikt naar de bjj het
examen behaalde cijfers, voor eene
plaatsing bij de marine-machinistensehool
te Hellevoetsluis in aanmerking komen
M. de Vries, II. J. M. Siegenthaler,
A. J. Tijmensen, A. <J> Zijlstra, H. van
Mensen, A. J. Zifstra, H. van der Hiist,
J. van der Heyden, W. F. C. Cramer,
J. A. van de Laar, H. C. Timmers,
B. van Driel, B. J. Loos, M. P. C.
eenzaamheid van den naoht, terwijl
haar geheugen en hare zintuigen ge-
aoherpt waren, vond zij de oplossing
van het raadsel.
De groote, glinsterende tinnen soho-
tel die sedert jaren op de bordenblank
tegenover het keukenvenster stond was
stellig het voorwerp, dat de lichtstra
len van de lantaarn weerkaatste en
aanleiding gaf tot de bekende bijge-
loovigepraatjes.
En nu Liii tot deze overtuiging was
gekomen, verdween grootendeels bare
vrees en voelde zij een onwjerstaanba-
ren drang om met eigen oogen hare
ontdekking bevestigd te zien.
Aarzelend deed zij eenige schreden
in de richting naar de villa, doch bleef
toen weer staan. Het geloof aan spo
ken en geesten, dat zij steeds afgewor
pen had, vermeesterde haar met nieuwe
kracht. Het licht was verdwenen, of-
sohoon de lantaarn rustig voortbrandde.
Misschien was de oorzaak wel hierin
gelegen, dat zg nu op een andere plaats
stond zij ging daarom terug naar
de plek, waar zij te voren gestaan
had; dooh hoe zij ook uitkeek, zjj zag
het lieht niet weder. Donker atak de
alzengroep tegen den naohtelijken he-
Visser, C. P. Gertb, B. de Krey, P.
B. Behage, L. Waasdorp.
Met zekerheid kan worden medege
deeld dat de groote manoeuvres der 3de
divisie in verband met de groepsoefenin-
gen in de groep Woudriohem van de
Nieuwe Hollandsohe waterlinie dit jaar
niet plaats hebben.
De toestand van den bekende schrijver
van kinderboeken den heer P. Louwerse,
is, naar het „Vad." verneemt, minder
gunstig. De hoofdwond bljjkt van ernati-
gen aard te zijn, zoodat bet ergste
gevreesd wordt.
Eigen Haard.
Hat welbekende tijdschrift „Eigen
Haard* heeft weder eene uitbreiding
ODdergaan werd het in het begin van
dit jaar met 't bijblad „Van week tot
week" vermeerderd, dit bleek reeds
spoedig te klein voor de vele gebeurte
nissen, die de redaetie erin besprak en
in beeld braohc.
In bet laatste nummer is het bijblad
dan ook in omvang verdubbeld en, naar
wij vernemen, zal dit in het vervolg
bijna geregeld het geval zijn. Het laatste
nummer, vol mooie illustratiën (onge
veer 40 iu aantal) geeft zooveel aan
trekkelijks dat wij onzen lezers kunnen
aanraden, zich dit tjjdschrift geregeld
aan te sehafien. Een proefnummer zal
de directie te Amsterdam ook gaarne op
verzoek toezenden.
Toen enkele jaren geleden op de
Sohelde en Zeeuwsohe stroomen sleohts
weinig mosselzaad gevonden werd, voe
ren veel Zeeuwsche vissohers met hun
vaartnigen naar de Noordzee om het
zaad af te halen, dat zioh vastgeheoht
had aan de strandwerken op de Bel-
gisohe kust. Eerst werd dat door Bel
gië toegestaan, maar later konden
alleen de Belgische vissohers vergun
ning verkrijgen om dat zaad te halen.
De Belgische autoriteiten, die vroe
ger dat zaad als waardeloos besehouwd
hadden, wisten ten slotte te bewerken,
dat haar regeering het reeht om dat
zaad van de strandwerken af te halen
aan den meestbiedende ging verpachten.
Bij de laatstgehouden verpachting te
Brugge, werd het recht om het mos
selzaad van Belgische strandwerken
af te halen voor 3 jaar gegund aan
een Belgisohen visscher van de Bou
ehonteohe haven, nabij Philippine, voor
een jaarlijksobe som van 4100 fr.
Vlissingen, Ausr.
(Vervolg.)
Natuurlijk geraakte door het telken
male gedwongen oponthoud de eigen-
lgke stemming zoowel bjj de kinderen
mei af en men hoorde het geruieeh der
bladeren in dan morgenwind.
Op dit oogenblik Tiet de eleetrisohe
seinklok zioh hoorendit was het tee -
ken, dat de goederentrein het naaste
station verlaten hadbinnen vjjf mi
nuten zou hij het baanwachtershuisje
passeeren. Die trein hield bij de baan-
waohterswoning niet stil, maar er waren
tooh mensohen in, er brandde ook lieht
in, sn in geval van nood kon men den
mensehen iets toeroepen.
En dit uitzioht op ds vluchtige na
bijheid van mensohen en op de tjjde-
lgke verbreking der naohteljjke stilte
door het rolien der wielen gaf het
meisje een zeldzamen moed.
Nu of nooit wilde zjj het geheim
van de villa doorgrondenzjj wilde
weten, of die werkeljjk zoo stil en
zwijgend daar iag, ale het in de verte
scheen, dan wel of daarbinnen eenig
geluid te hooren was, hetzg van men-
sohelgken oorsprong of niet.
(Wordt vervolgd)
