li kkpiSiÉi
recht
Woensdag
15 Juli.
105.
«laargang.
1908.
FEUILLETON.
Land- en Tuinbouw.
AN QUEN.
?IRMA in een dt>
derlanl gevestigj
oop van alle aooi,
-OlieMine,
en Wetten
PERSOON.
H.H.Fabrikantu
rs. F .Br. lett. J
tmkR, Roiterdai,\
ITALGflËRKK.
on) 6.37, 9.20,12.18,
Het vertrek van d|
.rugerstraat en het
en 13 minuten later,
10, 9.23, 12.18,2.58',
ar Domburg 7,02
en 8.40.
Ylissingen en Mid.
10.40, 1.35, 4.15,
naar Vlieaingen ei
5, 11.29, 2.24,5.04,
MDIËN8T
h-Middelburg v.i
4.40f 5.50f 7.55'
12.30* 1.15§ 2.-'
-* 5.50§ 6.55»
0.25.§
de Remise,
de Zeilmarkt.
het Badhuis.
5.15-j- 6.25f 8.40'
1 15* 2.—2.45'
.50* fi 55§ 7.5#'
11.10.j-
er dan tot de Be-
Zeilmarkt.
Badhuis.
en vertrekken
van net Bad
EifEHDIESST.
vm. 6.—, 6.20, .0.45
10.—, 10.20, 10.40,
12.30, 1. 1.30*
55, 4.80, 4.50, 5.20
8.20.
-4is: vm. 6,10, 6.Ï0,
5, 9.50, 10.10, 10.#),
Nm. 12.10, 12.45,
1C* 3.40, 4.10, 4,40
.05, 7.25. 8.—. 8.M
lien des Zondags uit
SB-SCHELöE
08.
nm. 3,23 o) en 6,15 d)
nm. 3,50 o) en 6,45
1,55 a) en 4,45
3,23 en 6.15 d) kt
sn na het vertrek vat
ke n. Neuzen vm. 8,30
a, Borssele en Neuzen
askens, Borsselen en
boot van 10.25 uit
a g e n van 161 April
f 6.9
6.51
8.21
-
-
8.18
7.25
8.48
f 9.51
10.1
E>
f10.51
11.3
7.33
fl0.lt
I)
ndaal-Laga Zwalawe.
6.17
6.3
7.16
7.17
8.1
8.15
f Riiden a!le8°
la» Zondags va»
viissimsche
COURANT.
Prijs per drie maanden 1 30. Franco per post 150.
Afzonderlijke nummers 5 cent. M ;n abonneert mch bij ale Btek.
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Mas kt.
M
ADVERTENTIËN: vara 14 re^eis ƒ0.40, Voor e h m regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf v;ia driemaa' plaatsing érzalfda
ïjdvertentie wordt de prijs sleclits tweanaai berekent Onxos lettors
<n eliehé's naar plaatsruimte.
Verschijnt dage yks. uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telepliooiinummer 10.
Abonnt ments-Advertentign op zeer voordeel lit voorwwirden.
Gem eente b est uur
BEKENDMAKING.
Bepaling sluitingsuur der tapperpen
gedurende de kermisweek.
De Burgemeester van Vlissingen
gezien art. 150 der algemeene ver
ordening van plaatselijke politie
brengt ter algemeene kennis
dat het sluitingsuur der tapperijen
gedurende de kermisweek, door hem is
bepaald als volgt
Mrandag, Dinsdag en Woensdag op
1 uur en Donderdag, Vrjjdag en Zater
dag op 2 uur na middernacht, terwijl
telkens een balf uur te voren reeds
moet zijn opgehouden mit bet maken
van muziek.
Vlissingen, 15 Juli 1908.
De Burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
BEKENDMAKING.
Aangifte van Nieuwe Leerlingen voor de
Openbare Lsgere Soholen.
Burg. en Weth. van Vlissingen
brengen ter kennis van belanghebbende
ouders of voogden, die hunne kinderen of
pupillen met den nieuwen cursus wenschen
toegelaten te zien tot eene der openbare
lsgere scholen in deze gemeente
dat van a£ Maandag 13 Juli tot en met
Zaterdag 1 Augustus e.k. uitsluitend ter
gemeeute-secretarie (griffie) iederen werk
dag van des voormiddags 9 tot 12 uren
gelegenheid tot aangifte van nieuwe leer
lingen voor die scholen gegeven wordt
en dat ingeschreven kunnen worden alle
kinderen, die vóór den lsten September
a.s. den zesjarigen leeftijd zullen hebben
bereikt en bovendien voor de scholen O
(Groenewoud), D (Groote Markt), en E
(Wagenaarstraat), zy die vóór 18 Februari
1909 zes jaren worden.
Hun, die in het bezit van een trouw
boekje zijn, wordt verzocht dit bij de aan
gifte mede te brengen.
Vlissingen, den 9 Juli 1908.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
WITTEVEEN.
Binnsnlandsche IwMse
Measasnt Sr. lehsepman.
Gisterenmiddag te 12 uur is te Rij-
senburg het monument ter nagedachte
nis aan dr, 11. J, A. M. Schaapman op
het voorplein van het Seminarie plech
tig onthuld. Een breede kring van ge
noodigden was aanwezig oude vrienden
van den dootor uit beel het land, uit
alle standen, van versohillende partgen.
We merkten op de ministers Kolkman,
Bevers en Nelissen, de Kamerleden
Nolens, Aalberse, E. R. H. Regout,
Van Waterschoot van der Graoht, Koo-
Ion en Loeff, den oud-minister Harte
van Tooklenburg, de professoren De
Louter en De Groot en de leden van
het eonsité dat het monument tot stand
13
7 Jaüi tot k
Sêptemberen
15 AagiMfcttSv
15.)
Plotseling veranderde het meisje;
het was of een geheime zorg haar
plotseling drong allen sohroom terzjjde
te zetten. Zij greep met beide handen
Reinhold bij den arm en boog zoo ver
naar hem, dat haar adem langs zijne
wang streek.
sGe moet heengaan en niet weet
hier komen," zeide zij gejaagd. ,Dat
Inï8 Ümdcr dat haeft reeds °ngt"
Pi,' en 5184 zal nog meer on-
g uk brengen 1 Vraag mg niets, ik kan
dih? duidelijk zien, ik heb
eleoh s een voorgevoelmaar by andere
gevallen is mga voorgevoel altijd be
waarheid geworden. Ik bid u, Rein-
Hg bleef stil zitten, al voelde hg haar
«eeêhte? WaBg 8tr«k8a- Toen
e#lltet T00r de eerste maal bigk-
braoht, te weten de direotie van bet
Aartsbisschoppelijk Seminarie en het
beetuur der verfraaiings vereeniging
Driebergen-Rijsenburg.
Toen te kwart over 12 de aartsbis
schop van Utrecht, monseigneur H. van
de Wetering, was aangekomen, werd
aanstonds het monument onthuld.
De herdenkingsrede werd uitgespro
ken door prof. E A. van Hinsbereh
van bet Seminarie Rgsenburg.
Spreker ving aan met een woord van
welkom aan allen die aanwezig zgn uit
alle standen, rangen, partgen en ricb-
tingen. Den ontwikkelingsgang van
Sohaepman nagaande uit zijn jeugd,
wees hij op de sohitterende gaven in de
opvoeders van den dootor, waardoor
deze voorbereid werd tot zijn roeping
van priester, boogieeraar, dichter, staats
man, volksleider.
Wat zal ik eigenlijk zeggen van den
dootor in dit uur, vraagt de redenaar
verder. De stof is zoo breed, de aan-
knoopingvpunten zgn zoo talrijk. Na
lang overwegen heeft bij dan als motto
voor zgn rede genomeD het woord dat
Sohaepman zoo dikwijls en zoo gaarne
gebruikte Gods vrije zod. Die was voor
hem symbool van de weldaden Gods
in natuur en genade. Onder Gods vrije
zon zag bij al het aangrijpende gebeuren
dat op zgn leven indruk heeft gemaakt.
Sohaepman was zelve een zonnekind
en met de vreugde in zgn bart over
de vrije zon Gods heeft hg zgn werk
als professor, als volksleider, als staats
man tot den einde met opgewektheid
volbraoht.
Bij Kon. besluit is met ingang vao
15 Juli benoemd tot lid van den Raad
van State mr. J. J. I. Harte van Teck-
lenbu-g.
Voorzitters en Secretarissen K. v. A.
Maandagmorgen vond te Arnhem, on
der voorzitterschap van den heer Jas. de
Sterke, de algemeene vergadering plaa's
van de vereenigiDg van voorzitters en
seoretarissen van Kamers van Arbeid
in Nederland.
Blijkens het jaarverslag bedroeg bet
aantal leden in 1907 151, terwjjl dit
1 Juli tot 141 daalde. De reke ring van
den penningmeester sluit in ontvangst
met f 323, in uitgaaf met f 338.
De aftredende bestuursleden, de hee
ren Jos. de Sterke, C. C. Schildt en
mr. J. H. van Zanten, werden herkozen.
De heer mr. B. Spier hield een be
langrijke en luid toegejuichte rede
over „De Kamers van Arbeid en het
collectieve arbeidsoootraot". Het debat
over deze rede zal in de volgende ver
gadering plaats hebben.
De volgende algemeene vergadering
zal te Amsterdam worden gehouden.
Nieuws overval in Indië.
Blijkens een bij de regeering uit
Nederl. Indië ontvangen telegram is het
baar half onbewust zgn voornaam
noemde, keerde hij zgn gelaat naar
haar toe, zoodat ook haar blond hoofd
haar zijne wang raakte.
Verschrikt zweeg zij en ging reoht-
op zitten.
„Wat beduidde dat, Lili," vroeg hg
zacht. „Vanwaar die plotselinge angst f
Daar is toch geheel geen reden voor.
Is het misschien te wijten aan het
licht, waarvan de mensehen hier spre
ken P Ik heb het nog nooit gezien.
Of zijt ge bijgeloovig."
„Ik weet het niet," antwoordde zjj
kalmer, „Wat dat is met het licht, kan
niemand zeggen. Sedert jaren heeft
men het gezien, en a'tgd op dezelfde
plaats. Maar sinds het huis weer be
woond is, is het licht verdwenen
als men nu in het duister naar de vil
ia kijkt, dan krijgt men een gevoel,
alsof daar alles koud en dood is."
„En is dat alles P" vroeg Reinhold
met een glimlaoh.
Lili schudde h>t hoofd. „Nog niet
alles. Wie was de zwarte heer, die een
week geleden met u hier kwam P"
„Een vreemde.'
„Maar u sprak toch met hem, en
hg ia ook getuige geweest bg den koop
bivak te Manggofo'a in den avond van
den Hen dezer weder overvallen. On
zerzijds werd éen inlandsoh fuselier
zwaar gewond, terwijl de aanvallers 6
dooden bekwamen. Bij den eersten
overval op het genoemde bivak wer
den niet 9 inlandsche, maar vier
Europeesche en 4 iniandsohe fuseliers
zwasi' gewond.
Hm den tuiit.
In een vorig artikel heb ik er U
op gewezen, welk een uitnemende
meststof Chilisalpeter is voor iederen
tuinbezitter, onverschillig hoe hij overi
gens bemest, omdat bij daarid een kos
telijk middel bezit, waarmee hij ten
allen tijde den groei zijner gewassen
kan aanwakkeren, welke daardoor mal-
scher en van betere hoedanigheid wor-
deD. Maar ik dien daaraan eenige wen
ken omtrent bet gebruik toe te voegen,
dewijl ik anders vrees, dat menige ge
bruiker zich in zgn verwachtingen zal
zien teleurgesteld, en daardoor van
verder gebruik zal worden afgeschrikt.
Een kennis van me, die zooveel goeds
van Chili bad gezien en gehoord, zou
zijn groentenbedden ook eens goed
trakteeren, zooa's hij zei, en héél royaal
strooide hij de meststof uit't resultaat
was tegenovergesteld aan zijne verwach
ting de bladeren en blaadjes werden
doodgebeten en vele plantjes verdwa
nen geheel. Hij gaf van het goede te
veel 2 k 4 kilo per Are is in den
regel genoeg op éénmaal deze gift kan
mc-D, zoo noodig, ésn of ean paar me
ier, met een tusscbcDruimte van 2 k
3 weken herbalen.
Geeft men een oplossing, dan zij die
ook niet te sterk, want dan zou men
eveneens de plantjes nadeel doen en
zelfs kunnen doen sterven. Niet zelden
gebeurt het, dat de uitetrooiing der
Chili de bladeren doet verbranden ook
dit is een gevolg van onvoorzichtigheid.
De plantjes mogen niet vochtig zijn,
daar de droppels in den zonneschijn
dan als brandglazen werken. Dus op
een drogen dag, en dan liefst op den
middag, als blad en stengel niet vochtig
zijn van dauw of regen, moet de mest
stof worden aangewend.
Komt er na de uitsfrooiing regen,
dan kan dit geen kwaad, integendeel
de Chili lost dan dice et op. Men han
delt steeds het best door de meststof
op den grond rondom de planten uit te
etroeien en dit is vooral gewensoht, als
de bladeren reeds groot zjjn en den
grond geheel bedekken. Strooit men
dan tooh gemakshalve over de planten
uit, dau dient men toch, wil men
schade voorkomen, óf met wat sohoon
water de bladeren af te spoelen óf met
een bebladerden tak de stof af te ve
gen. Dit gaat vlug en de moeite wordt
beloond.
't Vorige jaar vond mjn buurman
van de villa."
Reinhold werd een weinig ontstemd.
Dat leek veel op een ondervraging, en
de zaak ging niemand ter wereld aan.
Hij wist zelf wel, wie hem paste om
mee om te gaan.
Hij stond op en keek op zijn hor
loge.
„De sneltrein uit Hamburg zal spoe
dig komen denk dus aan den dienst.
O ja, zeg eenswelke treinen stoppen
aan het naaste station 1 Ik bedeel
treinen, die naar het Noorden gaan."
„Bij dag stoppen daar twee treinen,
omstreeks tien uur en omstreeks zes
uur. Dau stopt er nog een trein 's nachts
om twaalf uurdie kruist daar met
den trein uit Hamburg", antwoordde
Lili. „Waarom wil u dat weten P"
„Het was slechts een vraag, kind.
Goeden nacht, en droom heerlijk 1"
Met de handen in den schoot bleef
zij zitten, en liet hem vertrekken.
De wind, die het onweer voorafging
joeg nu razend over de vlakte, geeselde
het heidekruid en dreef de wolken tot
groote nevelbergen opeen. Het bosoh
soheen onder het geweld van den wind
te zuchten en de duisternis nam snel
toe.
een hoentje dood in zijn hof't was
alweer eigen schuld. Hij had het tuin-
deurtje opengelaten nadat hij Chili had
uitgestrooid, en het hoentje had van
de meststof gesnoept. Chili is vergif I
Daarom mag men ook geen vee laten
grazeD, waar pas Cbili is aangewend
„eerst moet dit opgelost zgn. Hier wil
len we tevens opmerken, dat wie een
wondje aan de handen heeft, om de
zelfde reden voorzichtig moet zijn. Nog
verleden jaar kwem ten onzent een
geval van bloedvergiftiging voor. 't Is
goed dit alles te weten, men kan zich
nu in aoht nemen 't Overkwam mij
meermalen, dat iemand me zei „Chili
helpt slechts een poosje, dan komt er
een stuit in den groei es gedaan is het 1*
Zóó gaai het soms werkelgk. Maar dat
is dan een gevolg van een te zwakke
bemestingwie voldoende mest, zal
heusch zoo niet klagep.
Wij spraken in een vorig artikel over
hst nut van bet onweer, waarbij een
hoogst belangrijke voedingsstof stik
stof aan den bodera wordt toege
voerd met den neervallenden regen,
welke stof tijdens het onweer wordt
gevormd door cxydatie van de stikstof
dar atmospheer. Wij willen nu een
enkel woord zeggen over de inwerking
van giftige stoffen in de atmospheer.
In streken, waar metalen uit ertsen
bereid worden, kunnen verschillende
gassen in den dampkring voorkomen,
schadelijk voor den plantengroei. Daar
dit in ons land niet het geval is, be
hoeven we hierover niet te spreker.
Van de gaseen, die overigens kwaad
kennen doen, noemen we: bet ammo-
B'abgas, zoutzuuriampeo, zwavelwater
stof, chloor, fluor waterstofgas. Het laat
ste gas en zoutzuu:dampen berokkenen
ook in ons land aan boomen en hees
ters dikwijls beduidende schade, ni. in
da nabijheid van saperphosphaatfabrie-
k3n de bladeren verwelken, verkleu
ren en sterven af inzonderheid ver
toont zich die nadeelige werking bij
vochtig weer. Dat ook de rook der
sehoorsteenen op de vegetatie schadelijk
inwerkt, wordt in de fabrieksstreken
maar al te zeer ondervonden. Toch zgn
het niet, gelijk algemeen gedacht wordt,
de kooldeeltjes van den rook, welke
schadelijk werken, zelfs niet als deze
zieh als een zwarte laag op de bladeren
afzetten. Opzettelijk genemen proeven
hebben bewezen, dat het de gasvormig;
stoffen zijD, welke de vegetatie bena-
deelen, en bepaaldelijk bet zwaveiigzuur
in den steenkooldamp. Dit gas veroor
zaakt vergiftigingsverschijnselen men
ziet de bladeren verdorren, meer of
minder bruin worden en afsterven. Hoe
rijker het loof aan water is, des te
erger treedt het kwaad op, dus bg regen
of sterken dauw, of, zooals men iu
groote steden dikwijls waarneemt, als
de boomen met sneeuw bedekt zijn.
't Is te begrjjpen, dat door de ge
regelde, aanhoudende inwerking van
bet zwaveiigzuur, waardoor de bladeren,
Zoo somber en onprettig bal Rein
hold de omgeving hier nog niet ge
zien tot dusver had hij sleohts zonnige
dagen eu heldere avonden gehad, en
nachten zonder nachtelijk duister. En
nu sebeen do natuur eensklaps veran
derd haar ruwheid kwam nu plotse
ling in al haar kracht te voorsobyn
men kon zioh nu voorstellen hoe het
leven hier zgn zou, als de herfst kwam
met zgn stormen en regenvlagen.
Daarbij kwam nog een vreemdsoor
tig gesprek met Lili, haar angst voor
een naderend onheil, de woorden die
haar waren ontglipt en die aantoonden,
dat er in haar hart een warm gevoel
voor hem was ontstaan.
„Ik ben een dwaas geweest, toen ik
de villa kocht om hier te gaan wonen,"
dacht Reinhold op den terugweg naar
huis. „Het meisje beeldt zioh ten laatste
iets iu en ze is er knap genoeg
voor'in haar uiterljjk. Het beste zou
wezen
Het gedruisch van een passeerenden
trein stoorde den loop zjjner gedachten.
Hij keek de liohten na, die als vurige
oogen in het bosoh verdwenen, en
opende met een zueht de deur zjjoer
woning.
die tooh het meest tot de voeding der
plant bijdragen, worden vernietigd, de
boamen het ten slotte moeten opgeven
en bg ooftbaomen de oogst aohterwege
blijft. Naaldhout sterft door den steen-
hooirook eerder af dan loofhout, ofsehoou
de naalden niet zoo gevoelig zgn voor
't zwaveiigzuur ale het loofde oorzaak
iigt voor de hand de loofboomen her
etellen zioh weer spoedig, krijgen soma
in hetzelfde jaar weder nieuw blad,
terwijl de naaldboomen, die wel drie
jaar cf langer hun naalden behouden,
indien zg deze door invloed van 't zwa
veiigzuur verliezen, al dien tyd, .2, 3
jaar dus we!, kaal blijven en in hun
groei worden gestuit en derhalve de
schadelijke gevolgen in sterker mate
ondervinden. Jonge sparren sterren dan
ook reeds na een paar maanden onder
de inwerking der lucht te zgn geweest,
al bevat deze maar één millioenste van
haar volume aan zwaveiigzuur, terwijl
dit met beuken b. v. eerst het geval is
na een geruimen tyd, als de luoht een
tienduizendste van haar volume aan
zwaveiigzuur bevat.
Vlissingen, 14 Juli.
Het programma van hst conoert te
geven door het muziekgeselsobap „Oefe
ning na den Arbeid", directeur de heer
A. J. F. den Boer, ter vervanging voor
hei gezelschap „Ss. Caeoi'ia", op mor
gen, luidt als volgt
„Ls joyeux fanfariete", paf redouble,
D. Sooeok„Rose d'Automne, polka
de concert, D. Sooeok „Roee Fanée",
valse de conoert, valse de oonoert, D,
Sooeok; „L'Esponent", grande ouver
ture, Reichardt„Lv Tirailleur", pas
redouWé, D. Bauwens„Souvenir
D'Autan", valse de conoert, Jos, Kes-
seis„Andréa", polka mazurka, D.
Bauwens „La belle Alsaoienne", grande
tantaise, Jos. KesselsFinale.
Niettegenstaande bet rainier mooie
weer kwamen tooh neg enkele Belgische
pleiz'.erbooten Zondag hier aan. Van één
dier vaartuigeD,de„Pfeeident Pinais", al
dus lezen wij in het „R. Nbl." sproug bij
het binnenkomen der haven een man
ongekleed overboord en wiet al zwem
mende de boot, die een aardig gangetje
had, tot de sluizen toe bg te houden.
Het bleek later te zgn de heer Guste
Maas, een Belgisch kampioenzwemmer.
Een toeschouwer van den wal had den
lust uiet kunnen weerstaan zgn voor
beeld te volgenook deze sprong te
water, doch legde het, hoewel als een
eohte waterrat bekend, spoedig tegen
den Belg af.
Wg hebben reeds gemeld dat gedu
rende de kermis door bet Hollandsoh
tooneelgezelsohap van bet Grand theatre
te Amsterdam in de Schouwburgzaal op
de Groote Markt een reeks voorstellin
gen zullen gegeven worden.
De duisternis is de kamers stemde
hem onaangenaam, maar toen hg de
lamp had aangestoken, wilde een ge
voel van beklemming hem niet ver
laten.
Het was of er nog iemand anders
in huie was, die zich verborgen hield
achter de roode portières of ergens in
een hoek. Natuurlgk kon dat sleohts
verbeelding wezen, en -hg beredeneerde
het dan ook zoo met ziohzelvenmaar
dat hielp niets, de onrust bleef hem by.
Eindelgk nam Reinhold de lamp op
en begon alle vertrekken door te gaan.
Hg nam de kaehelpook mee als wapen,
al wilde hg dit ziohzelven niet bekennen.
Met het einde van de pook liohtte
bg de gordgnen en partiórea op, stak
er mee in de donkere hoeken en sloeg
er mee onder de bedden. Ten laatste
kwam hg uit de slaapkamer iu de
keuken.
Toen hg op het kelderluik stapte,
begreep hg, dat het noodig zou sjjn
ook deu kelder te onderzoeken, als hjj
de zaak tenminste grondig wilde ver
richten.
(Wordt vervolgd.)
