iH DALEN,
29 Juni.
No. 151.
403 Jaargang.
1908.
Maandag
Hoogere Burgersefiool
Water ais geneesmiddel
FEiriLLEIOM.
is buk gsslaikt.
bp:
Ill
tüBIEiST,
Mo.
Bü (leze Courant Behoort eea hüvoeasel.
G emeente bestuur.
ingezonden Mededeelingen.
en,
'an 9Va~ 11'/j
'■onsulto o-
straat. No.
aai bij de Rit-
WIHKEL-
?ooi t. Adres
irant."
iken en TUIN
togen midden
!»oo brieven
COSTER, te
6.20, 6.45
10.20, 10.40,
|0, 1.—1.30*
3, 4.50, 5.20
6,10, 6.80,
10.10, 10.30,
12.10, 12.46,
Ï.0, 4.10, i ,40
Is, s.-~, a.sa
I Zondags uit.
!§T
■,t Station.
10.10,
4.20, 5 15,
v.'ii. pi. m.
13.30, 4.35*
1.25§
|te rit wacht
de boot
an Breskens.
ran 11.02 u.
:heldh
I c) 8116,15 d)
o) en 6,45
k) en 4,45
in 6.15 d) h).
vertrek van
izen vm. 8,30
ie en Neuzen
iorsselen en
n 10.25 uit
in 16 j April
f 6.33
7.33
8.18
-
7.25
8.48
10.1
flO.U
II
1.3
fll.15
land, riobfcinS
jwaluwe.
lijdan
alleen
Zondags van
ani tot 13
-^Q&heraa ook
dhogiutas.
VLISSIMSCHE COURANT
Prijs per drie maanden f I 30. Franeo per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. M ;n abonneert zich hij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr.. Kleine Maikt,
ADVERTENTIËNvara 14 rebels 0.40. Voor e lisa regel
meer 10 cent -■ Bij directe opgaaf v:in driemaa' plaatsing erzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twe& naai berekend. Gmoï« letter»
tD eliché's naar plaatsruimte.
Vei'seliynt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
TelepIloolllmmmeA• 10.
Ahonnements-Advertentlën op zeer voordeel Be voorwanrden.
BEKENDMAKING.
Burg. en Weth. van Vlissingen
snaken hekend
dat de nieuw benoemde Directeur
der Hoogere Burgerschool, de heer J.
COSTER, KÊamndsg 29 Jutmis
Um Sb 's namiddags van 2—3 uren,
desgewenscht voor ouders en voogden
en belanghebbenden te spreken zal zijn
in de Trouwzaal ten Raadhuize.
Vlissingen, 27 Juni 1908.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKS.
De Secretaris,
WITTEVEEN.
SCHOOLWEZEN.
De Commissie van Toezicht op het
Lager Onderwjjs maakt bekend, dat de
openbare lessen aan de verrohillende
scholen zullen gegeven worden op da
hieronder volgende dagen en uren
Maandag 29 Juni, 24 uur n.m.,
school B, 12e klasse. Hoofd de
heer Op den Zieke.
Dinsdag 30 Juni, 24 uur, n.m.,
school C, 6a en 7e klasse. Hoofd
de heer Jurry.
Donderdag 2 Juli, 24 uur n.m.,
school A, 12e klasse. Hoofd de heor
P. Landsman.
Maandag 6 Juli, 24 uur n.m.,
school D, 6e klasse. Hoofd de heer
J. D. O. de Vries.
Dinsdag 7 Juli, 24 uur n.m.,
school E, klassen 7, 8 en 9. Hoofd
de heer Fryling.
Donderdag 9 Juli, 24 uur n.m.,
school E, klassen 6 en 6a.
Zaterdag 11 Juü, 9V312 uur v.m.,
school F, 12a kiasse. Hoofd de
heer Van der Slikke.
Ouders, voogden of verzorgers van
leerlingen en belangstellenden worden
uitgeroodigd deze lessen bi) te wonen.
De Commissie voornoemd,
JOS. VAN RAALTE,
Voorzitter.
A. VAN DE SANDE,
Secretaris.
Het zou mij niet verwonderen, als
menig lezer bij het zien van boven
staanden titel twijfel voelt oprijzen of
de waarde van wateraanwending voor
den rnensch we! erg groot Imrmrs
er wordt tegenwoordig zooveel ge
sohermd met waterkuren, koude of
warme, en het effact i
i.)
Sedert de oude Herman Werner ge
storven was, gevoelde zijn zoon Rein-
hold zich niet meer recht op zjjn ge
mak. Als vrijgezel van dertig jaar had
bij een zeer aangenaam ieven kunnen
hebben met het aanzienlijk vermogen,
dat zijn vader hem had nagelaten. Hij
had zelfs verkwistend kunnen zijn, want
onder de rijke inwoners van Frankfort
a/d Main behoorde de overladen bouw
meester Werner tot de rijkste, én zijn
talrijke vaste eigendommen weiden se
dert jaren beheerd door een vertrouwd
administrateur. Reinbold was eehter
van nature geen verkwister, en in het
najagen van allerlei vermaken had bij
ook geen smaak.
Op het gymnasium had men hem
reeds menigmaal geplaagd om zijn stil
len aardmen hield hem voor een
zeer middelmatig. Dit is eenvoudig het
gevolg van onoordeelkundige toepassing.
Er is een tijd geweest, dat voor alle
mogelijke ziekten de waterstraal de
paneeéa is, iedere kwaal werd behan
deld met eene koude douche. Onmid
dellijk staat ons hierbij de naam van
een wijd en zijd bekend Duitsoher voor
den geest, nl. dien van pastoor Kneipp.
Deze is de man geweest, die, nadat
Priessnitz, de eenvoudige landbouwer
uit Silezië, in de 18e eenw toevallig
het nut ondervonden had van een vochtig
verband, in de 19 e eeuw de koudwater-
geneeswijze tot een ongekende beroemd
heid heeft gebracht. Hoe Kneipp, die
toch nooit iets met de geneeskunde te
maken had gehad, tot deze wetenschap
kwam,is wel interressant even na te gaan.
Sebastiaan Kneipp was een zoon van
een arme weverefamilie, zijn wsnsch
om geestelijke te worden kon wegens
gebrek san geld niet worden vervuld,
eerst op 21-jarigen leeftijd vond hg een
priester, die hem onderwijzen wilde.
Twee jaren later kwam bij op het gym
nasium al dien tijd voedde hij zich
onvoldoende en overwerkte bij zich,
daar hij niet meer dan 15 oante daags
voor zijn behoeften kon besteden. Neu
rasthenie was het gevolg en daar medi
sche behandeling besn niet hielp, wan
hoopte hij te genezen, tot hij een oude
verhandeling over watergeneeswijze ia
handen kreeg, en las dat koud water
alle ziekten kan genezen. Daarmede
vatte hij nieuwe hoop. Driemaal 's weeks
baadde hij zich in den Donau, ook des
winters. Hij verbeterde zoozeer, dat hg
het seminarium bon bezoeken, waar hg
in Btilte do buur voortzette. Esn co'-
lega behandelde hij met koud water,
met evenveel sucecs. Toen dacht hg
zijne vermeende nieuwe vinding aiet
te mogen geheim houden, maar dia ten
natte der msnsohbeid te moeten aan
wenden. Na zijne wijding tot priester
in 1852 begon de roem van zijne methode
zich eerst in de naasts omgeving, toen
in naburige plaatsen, weldra in Duitsch-
land en over de geheelo wereld te ver
spreiden.
"Waarin bestaat nu zijsse metbode?
Ais antwoord hierop disce, dat bij het
water onder verschillende vormen toe
paste bij zieken, als volbad, douohe,
koude inwikkelingen, loopen in het
natte gras, begietingen. De watergeuees
wijze nu ie niet door Kneipp uitgevon- j
den. De Eigehchman Currill heeft ze
reeds beschreven ia 1797
Het is echter niet het procédé, dat
per sé af ie keuren is, het is de wijze
van toepassing, het stellen van diagnose,
etc. dat bedenking mag ontmoeten.
Door de bovenmatige toepassing bij alle
mogelijke ziekten is de methode in
disorediet gebracht. Een lijstje van ge
vallen, aan wie op één spreekuur de
waterkuur werd aangeraden, geeft 76
verschillende ziekten aan,
Het is niet moeilijk la te zien, dat
door hst water op al dat verschillende
lijden geen goede invloed werd uitge
oefend. Een hoofdzaak, die vergeten
werd, en toch het meeste gewioht in
de schaal legt, is, wat meu wil bereiken
met de waterbehandeling. Waar deze
vraag door de geheele geneeskunde zioh
voorop dringt, des te meer doet zij het
hier. Zjj hangt ten nauwste samen met
een andere vraag, n.l, welke invloed
oefent koud water uit op het mensohe-
lijk liohaam. Het aangrijpingspunt voor
waterkuren is in hoofdzaak de huid,
met zijne verschillende functies af
scheiding, afkoeling, gevoelszintuig eto.
Deze functies staan met elkaar in ver
band, alle prikkels, die de gevoeligheid
vergrooten, vermeerderen de hoeveel
heid bloed in de huid en omgekeerd.
Nu verhoogt warm water, plaatselijk
de gevoeligheid, den bloedrijkdom, doch
is het weg, dan treedt spoedig de oor
spronkelijke toestand weer in. Koud
water doet heel andere, eerst vermin
dert het de functie, daarna treedt het
omgekeerde op, men k?jjgt een sterke
„reactie", die niet plaatselijk is, maar
ook op afstand werkt, b.v, afkoeling
der eene hand heeft daling der tempe
ratuur in de andere ten gevolge, een
koud voetbad kan maken dat het oor
koud wordt. Dit beeft plaats bij een
locale aanwending van koud water wat
gebeurt nu, als men een groot gedeelte
der huid tegelijk bespuit. Het eerste
verschijnsel is een onaangenaam koude
gevoel, klappertanden, de buid wordt
bieek, spieren trekken samen. De adem
haling Btokt oven, de hals klopt lang
zamer. Maar spoedig na eenige minuten
verandert de toestand, de ademhaling
wordt vrijer en dieper, do huid wordt
rood, er ontstoet een gevoel van warmte,
de hartslag wordt sterker. Gaat men
nn met spuiten door, dan treedt ge
deeltelijk de eerste toestand weer in,
wat tot zeer onaangename gevolgen
kan leiden. Men kan dus reeds conc'.u-
deoren, dat man het koude water hoog
stens 6nkele minuten maar mag laten
inwerken. Dis ziet men ook, dat de ver
meerderde activiteit in h it liohaam nog
droomer, een dichter, en had daarom
geen goede verwachtingen van zijne
toekomstige loopbaan in de handelswe
reld.
Later bezocht bij een jaar lang een
polytechnische school, diende vervolgens
een jaar als soldaat ta Berlijn, werd
reserve-officier, en keerde eindelijk te
rug naar de villa aan den Boekenhei-
mer straatweg, waar zijn vader hem
wachtte. j
Hij had iets van de wereld gezien i
on oppervlakkig het leven leeren ken-
ness; maar hij keerde niet terug met
onbetaalde rekeningen of met een ge
wond hsrt. Yoortaan hield bij zioh uit-
sluitend met wetenschappelijke werken
i bezig en was bigde, dat zjjn vader hem
geheel vrijliet en hem niet belastte met
het beheer van zijn vermogen. Dit was
nu na den dood van zijn vader anders
geworden.
De regeling der nalatenschap was zoo
eenvoudig mogelijk geweest. Reinholds
moeder was reeds lang dood, broeders
of zusters waren er nieter was ook
geen testamentgemakkelijker kon het
niet. In zijn laatste levensjaar had de
j oude Werner alle handelsbetrekkingen
afgebroken, een groot deel van zijn
vermogen in goede staatspapieren be
legd en den eigendom vau zgn onroe
rende goederen op gemakkelijke wijze
geregeld. Ten overvloede was aan den
advocaat Delias het beheer der huizen
toevertrouwd, en zoo had Reinhold
Werner niets andsrs te doen, dan den
eersten dag van elk kwartaal eene som
van vijftig k zestig duizend mark in
ontvangst te nemen.
Natuurlijk verwachtte iedereen, dat
de jonge Werusr au wel spoedig zou
gaan trouwen en een eigen huishou
ding opzetten. Doch hij had daarin vol
Btrekt geen lust; tot dusver waren de
vrouwen hem niet alleen geheel onver
schillig geweest, maar hg gevoelde zelfs
afkeer van haarmet een zuoht ge
troostte bij zich de vervulling van de
plichten welke het maatschappelijk le
ven hem oplegde, zooals het brengen
van bezoeken enz.
Het kon echter niet anders, of hjj
moest wel gaan inzien, dat bij niet ge
zellig leven kon zonder eene vrouw als
hg teamivste zjjn tijd niet wilde ver
drijven met drinkgeslagen en speelpar-
tjjen, of als kluizenaar wilde leven in
zgn eenzame villa. Hjj had in het eene
al even weinig zin als in het andere,
eenige uren blijft bestaan, wat bij som
mige ziekten juist van enorm voordeel is.
Het is dus bij de watergeneeswjjze
in hoofdzaak te doen om reactie op te
wekken. Deze komt nu bjj den een
spoedig, bjj den ander langzaam, soms
zeer moeiljjk. Dan is het noodig kunst
middelen aan te wendenbeweging
laten nemen vóór de koude of het ver
trek te laten verwarmen, een warme
douche vooraf laten nemen, etc.
Welke ziekten mogen nu behandeld
worden mot koud water Het spreekt
vanzelf, dat we op deze vraag slechts
zeer in 't algemeen antwoord kunnen
geven. Het zal wel duidelijk zgn, en
worden nit 't geen volgt, dat de raad
van den medicus hierin onmisbaar is.
Koud water dan is bjj goede aanwen
ding een opwekkingsmiddel voor de
goede functie van de huid, de spiereng
de zenuwen, de ademhaling en de voe
ding, ook voor het hart. Er zgn eehter
enkele hartzieken by welke prikkeling
van het hart hoogst gevaarlijk is. Door
de betere huidfunctie krijgt men een
grooteren weerstand tegen afkosling van
het weer, men wordt gehard. Vervol
gens neemt de eetlust gewoonlijk enorm
toe.
Welke vorm van wateraanwending,
hetzjj douebe, volbad, natte inwikkelin
gen, begietingen, men ook kiest, de
hoofdzaak is, dat ze kort duurt, nooit
langer dan enkele minuten.
We hebben du steeds aangenomen,
het gewone zoet water aan te wenden,
welke invloed heeft nu het zeewater.
Dit is voor ons, zeekustbewoners, van
belang om te weten. Het is vreemd,
maar tegelijk een feit, dat al dïkwjjls
is waargenomen en nog steeds wordt
ondervonden, dat mensehen zeebaden
aangeraden worden door geneeskundigen,
en dat het hun slecht bekomt. Ze val
lea er door af, vermageren sterk, eet
lust neemt af, moeheid treedt op. Hoe
dit te verklaren
Zeer eenvoudig, door de verkeerde
manier, waarop het zeebad genomen
wordt. In de eerste plaats moet opge
merkt worden, dat zeewater door ague
eigenaardige samensteliiag veel inten
siever op hei organisme inwerkt dan
het gewone zoetwater. Daarbjj komt
dat. de invloed van den golfslag ook
niet mag weggeojjferd worden. En de
gewone fout, die meests' bjj het gewone
bad al wordt begaan, heeft zoo goed
als altijd hier plaats. Men blijft te lang
in het water, waardoor men is dien
onaangenamer; tseetand komt, welke op
en zoo stapte hjj op een mooien zo
merdag naar den advocaat Delias, om
zijn nood te klagen.
De oude advocaat begreep dadelijk,
waar de schoen wrong, en stak zijne
meening niet onder stoelen of banken.
„Waarde heer Werner," zeide hij, „ge
zjjt veel te jong om uw leven met niets
doen door te brengen. Omdat ge rijk
zijt, hebt ge verzuimd een passend be
roep te kiezenmaar het bezit van
veel geld geeft ook bezigheid. Ge moest
in de eerste plaats beginnen met uw
vermogen zelf te beheeren.®
De raadgeving was geheel vrjj van
baatzucht, want Delius genoot een
prachtig jaargeld voor zijne administra
tie. Reinhold wees dit voorstel eehter
met verontwaardiging af.
„Wear denkt gij aan P* riep hjj uit.
„Ik heb al genoeg zorg over het uit
geven, en voor het ontvangen zorgt gij
veel beter. Ik geloof, dat ik binnen
het jaar een bedelaar zou wezen."
„Welnu, wordt dan globetrotter 1*
„Wat is dat P"
„Och, een soort van „Wandelende
Jood", maar een beetje gemakkelijker.
De wereld is groot, men kan een ge
heel mensohenleven besteden om haar
treedt na de reactie. Juist de korte
duur van het zeebad werkt zoo voor
treffelijk. Wanneer iemand wordt voor
geschreven een zeebad te nemen van
een of twee minuten, dan begint hjj
te lachen, want daarvan kan hij zioh
nu heelemaal geen nut voorstellen.
Wordt een rationeel zeebad genomen,
dan blijven da goede gevolgen ook niet
uit, het heels organisme ondergaat een
soort wederdoop en keert krachtig terug.
Nog meer nog dan bjj het gewone water
wordt medisch advies geëischt hjj zee
water gebruik, wegens de bovengenoem
de redenen. In den laatsten tjjd wordt het
zeewater ook aangewend, voor onder»
huidsche inspuitingen, evenals morphine-
inepuitingen. Voor dit doel is de asma-
tische spanning van het steriel ge
maakte zeewater gelijk gemaakt aast
dia van het mensohelijk bloed. De
resultaten zjjn bij bepaalde ziekten als
seropuloss,tuberculose, Engelsebe ziekte,
bloedarmoede e. a. schitterend. Men
gaat hierbij van de theorie uit, dat de
meest primitieve vorm van het levende
organisme, de enkelvoudige oei in een
milieu van zeewater heeft geleefd. Zoo
door redeneerende zou het mensofaeljjk
lichaam te vergeljjken zgn met een
aquarium van levende cellen.
Uit deze regelen zal gebleken zgn,
dat water, in het bijzonder zeewater,
van groot nut is voor de Ijjdende mensoh-
heid, mits de toepassing slechts op
Oordeelkundige wijze plaats heeft. Mogen
de bad-gebruikers een aansporing sr in
vinden, bjj hun verblijf in het natte
element te bedenken, dat de korte duur
van hun zeebad hun meer genot en
voordeel zal versohaffen dan een lang
oponthoud ia het zilte nat. A.
Middelburg deelt ons mede.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen zgn
vertrouwbaar voor elke aandoening der
nieren of blaas, rugpijn, rheumatiek,
duizeligheid, slapeloosheid, veelvuldig
urineeien, waterachtige zwellingen,
heupjioht, lendenjicht en zenuwachtig
heid zij genezen graveel, steen en
waterkwaien en zgn voorbehoedmiddel
voor suikerziekte en eïwitverlies.
Mejuffrouw C. Vermeide, Leerlooiers-
singel 292 te Middelburg, meldt ons
Vijf jaren lang ben ik bet slachtoffer
geweest van een ziekte der nieren. Mijn
medische raadgever zeide mij, dat ik
een losse nier had en ik bad hierdoor
onophoudelijk een hevige pijn in den
rug en lendenen, terwijl ik aangedaan
was met hoofdpjjn en een afgemat, ver
te leeren kennen. De hoofdzaak is
men moet veel geld bezitten en geen
beroep hebben. Bij u zjjn deze beide
voorwaarden aanwezig."
„En heeft men daar niets anders
voor noodig P„
„Hoogstens nog een goede gezond
heid."
Na dit gesprek liep Reinhold een
geheelen dag peinzend rond. De ge
dachte vrjj en ongebonden in de we
reld rond te zwerven, lokte hem wel
aan maat evenals zoovele rjjke jon
gelui leed hjj een beetje aan jfypo-
ohondri en kwelde hg zioh met de vraag
of zijne gezondheid wel bestand zou
wezen tegen zulk een vermoeiend le
ven. Hij gevoelde zioh werkeljjk afge
mat en zenuwachtig.
Sedert eenigen tijd had zioh te Frank
fort een jong dokter gevestigd, die als
specialiteit voor zenuwlijden eene druk
ke praktijk had verworven onder de
rjjke inwoners der stad. Hjj woonde
aan de Zeil. Den volgenden morgen
ging Reinhold "Werner naar dokter
Rathmann en verzocht een nauwkeu
rig onderzoek van zgn liohaam.
(Wordt vervolgd.)
