Quisisana.
1908.
A N.
I
Ho. 68.
46e Jaargang.
Vrijdag
20 Maart.
lamlaeésk SerMtei,
FEÏFiLLETOM.
DIENST
Kbü dat niet als algemeen gebod,
den zou althans een bevoegdheid, ge
geven aan de gemeenten, om voor haat
gebied leerplicht voor herhalingsondsr-
wijs in te voeren, zeker ia tal van
plaatsen verbetering brengen. Maar of
daarvan vooreerst zal komea, zal te bezien
staan.
delburg.
ratal
aveahage
an Kapitalen t i
its, Weduwen
ing enz., tegen
in worden gaarne
it
BEKER Jzn.
VLISSINfiSCIIE COIIRAST.
Prijs per drie maanden 3 SO, Franco per post 150.
Afzonderlijke nummers 5 eent. H n abonneert rich bij a de Boek.
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DB VELDE Jr.. Kleine Maikt.
JE.
ADVERTENTIËN: van 14 regefe 0.40. Voor elften regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf vnn driemaa{plaatsing cferzelfda
;,d verten tie wordt de prijs slechts tweei naai berekend. Groofe letters
D cliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dageïyks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
EHST
hst Station
beer vm. 8,50,
15, 4.10, 5.10
on vm. pl. m
3.30, 4 35, 5 35,
lerkte rit wacht
44 en de boot
raging tot Hotel
in van 11.02 u.
illflielbnrg t.t
40f 5.50f 7.55"
30* 1.15§ 2.—
-* 5,50§ 6.55»
5-1
e Kemise.
e Zeilmarkt.
at Badhuis.
15f 6.25f 8.40"
15* 2.—2.45*
6.55§ 7.50*
,10.j-
dan tot de Rs-
[markt,
dhuis.
vertrekken
n. Lol Bad-
Qnderwijsbelangen.
Het Kamerlid dr. D. Bob dringt in
bind en Volk" aan op da noodzake
lijkheid, dat do voile maatschappelijke
jotie zich richts op het voorbereiden
ynn cursussen ten dienste van den ban-
do! en van het ambacht.
Vrij zeker is het, zegt hij, dat onder-
(fjjsbelangen niet op den voorgrond zul
len staan bij het werk, dat in de eerst
volgende jaren door het minisfcsrie-
Heamsberk zal worden ter hand geno
men.
Dr. Nolens scheen voor eenigen tijd
te denken, dat de reorganisatie van ons
onderwijsstelsel, als het rapport der in»
eenBcbakeHagsoommissie er maar een-
ma»! ia, wel spoedig een voldongen feit
zal zijn. Dr. Bos gelooft dit niet. Bij
tem bestaat de vrees, dat na de subsi-
dieering van het Hooger Bnrgsrsehool-
onderwjjs en aen toeaemenden steun aan
middelbaar ea lager technisch onderwijs,
andere groote en dringende vragen nog
wel eenigen tijd onopgelost zullen blij
ven. Totdat Dog duidelijker dan thans
am het licht komt, dat wij vèr achter
geraken.
Achter met de opleiding van onze
onderwijzers. Met het onderwijs dat op
lagere school volgt. Ons herhalings-
onderwjja is treurig. De overtuiging,
dat zoowel de verplichte gang van het
volledig dag onderwijs met een paar
jaren moet worden verlengd, alsook dat
daarop goed ingericht verplicht faer-
baliagaonderwijs gedurende eenige jaren
moet volgen, neemt toe, ook in kringen,
die tot dnsver tegenover het leerplicht-
bügpip sa ons Tg liöUUBÜ gü*
liaan ca gestreden.
Leerplicht, als grondslag van vak-
onderwijs, is althans voor herhalings-
onderwijs noodig.
Nirt beter, meent dr. Bos, kan thans
doet de vrienden van goed herbalicgs-
of voortgezet algemeen ontwikkelend
onderwijs de ontwikkeling en uitbreiding
van dazen lang verwaarloosden tak
worden bevorderd dan door met kracht
de hand zelf aan den ploeg te slaan
tot oprichting van avondecholen ten
dienste van het vakonderwijs. En dat
zoowel op het gebied van het ambacht
•la van den handel. Met den steun van
gemeenten, provinciën en het rijk is
daar nog zoo ontzaglijk veel te doen.
De inspecteur van het ambaobtsonder
wije, de beer De Groot, zoowei als die
het handelsonderwijs, dr. Fuckens,
steeds vereenigingen, dia zieh
dit gebied bewegen, met hun des-
3,23 c) en 6,15 d)
3,50 c) en 6,45
,55 a) en 4,45
1,23 en 6.15 d) h),
a het vertrek van
Neuzen vm. 8,30
orssela en Neuzen
as, Borsselen en
ot van 10.25 uit
n van 16 April
16.)
Er kwam een einde aan. Ec volgden
'f8 een reeks van vriendelijke woorden,
Pitnoodigingen om naar Weenen te ko-
I^b, beloften van nimmer dit huis en
bewoners te vergeten en toen
zij weder aan het tuinhek bij
straat.
Nog eenmaal voelde Manfred de band
'b Davida, welko hem zoo dikwijls
■tad geleid koud en zwaar lag die
I"1 de zijne zonder zijn druk te beant
woorden,
Het de zelfzuoht vai een verwend
was bij graaf Roiohenau nog nooit
gedachte opgekomen, dat uit zijn
[«'waling®, uit zijn „teleurstelling" leed
I'oor dit meisje kon voortvloeien. Eerst
IJPdit laatste oogenblik, nu hij opmerkte,
"1 baar vingers beefden, hoe zenuw-
kundigen raad en bijstand en onver
flauwd is hun toewijding in het voor
lichten en helpen van het partioulier
initiatief, dat zich hoe langer hoe meer
ontplooit.
i Maar nu is het dan ook zaak aan te
pakken. Men blij re niet zitten in zijne
vergaderingen van volksonderwijs, nuts
departement of ondarwijzersvereeoiging,
disputeerende het nut van allerlei, dat
men kan realieeeren als men wil.
1 Ziedaar nu wat op dit oogenblik, in
dit deel van hst jaar, nood dost. Straks,
over eenige maanden, tegen t najaar,
dan hoort men ze weerde klachten van
i velen, die eindelijk zoover zijn om wel
tegen het volgend jaar een cursus of
sohool te kunnen openen. Zij zjjn dan
gereed met statuten voor eene vereeni-
ging, met gemeente of provincie voor
subsidie. En is dan da staatsbegrooting
op komst, dan meanen ze, dat het nu
mooi tijd wordt om eens over rijks-
steun, welke meestal onontbeerljjk is,
te praten.
Dan ia 't vaak alweer voor ean jaar
te laat. Dan kan het plan voor het
eerste jaar niet doorgevoerd worden,
de ijver verslapt en de zaak big ft
liggen.
j Dit voorjaarswerk worde op den ak
ker onzer volkontwikkeling, zoolang het
tijd is, vóór de Meimaand in het land
komt, krachtig aangevat,
i
Hst vrijwillig blijvend gedeelte.
Vermits art. 113bis der militiewet
1901 niet zou toelaten om bij voorko
mend geval aan betrekkingen van dienst-
pliehtigen, die bij aanneming van bet
betrekkelijk wetsontwerp tegen £hpt¥g@-
i sterking van de 2e ploeg van het bljj-
vend gedeelte vrij willig onder de wa-
j penen komen, vergoeding toe te ken-
nen, kan bet goed zijn dit, voor zooveel
noodig, onder de aandacht te brengen
van hen, die tot deze vrijwillige op
komst het voornemen hebben.
I Het bericht van het „Centrum®, dat
bij eventueel® aanneming door de Staten»
Generaal van het betrekkelijk wetsonf»
werp, het vereiechte aantal der 2200
l man vermoedelijk reeds nu verzekerd is
door vrijwillige aanmelding tegen de
j voorgeefelde premie, wordt „van zeer
goed ingelichte zijde8 aan het „N. v.
d. B." beveet'gd, Er hebben zich, zegt
het blad, reeds een voldoend aantal
i vrijwilligers aangemeld om het blijvend
gedeelte tot 25 Juli te versterken. Het
I wetsontwerp zal waarschijnlijk Dinsdag
I in de Kamer behandeld worden.
Commissie gemeente-finaceiin
Bij Kon, besluit is de Staateeommia-
j sie, ÏDgeeteld bij Kon. besluit van 1
j Juli 1903, voor een onderzoeknaar den
finaBcieelen toestand der gemeenten en
i ter voorbereiding van wettelijke maat-
regelen, waardoor die toestand op duur
zame grondslagen kon worden gevestigd,
aehtig haar mond trok ondanks baar
vriendelijk lachen, hoe zij al haar krach
ten moest inspannen om haar houding
te bewaren, eerst nu viel het hem
zwaar op het hart, dat hij zich aan dit
mensohenkind had bezondigd, haar hart
en ziel had gedood in de lente des le
vens. Hij trachtte haar in de oogen te
zien, doch zg hield den blik jneergesla-
genalleen haar zwoegende boezem
verried haar aandoening.
Een onuitsprekelijk medelijden ver
meesterde hem. De eene herinnering
na de andere dook bij hem op, van zjjn
eerste schrede op deze paden tot aan
de laatste. Hij dacht niet meer aan de
teleurstelling, die zij hem had bereid
hij zag niet meer, of zij schoon of lee-
lijk was op dit oogenblik dasht hij
alleen aan haar teedere zorg, haar on
eindige, uit alles blijkende liefde
Neen, zoo kon hij niet van haar gaan,
zonder zij a hart uit te spreken, zonder
een tesder woord van afscheid
Doch daar stonden op eenigen
afstand de tuinknechts, die het werk
even lieten rusten, om hem aan te zien
aan het portier van het rjjtuig stond
de lakei met den hoed in de hand te
wachten j de vurige paarden snoven en
Telepliooniijiminer 10.
ontbonden, onder dankbetuiging aan dsn
voorzitter, de leden, den secretaris en
de adjunct-secretarissen voor da be
langrijke door hen bewezen diensten.
Abonnfments-Advei'tentife'n op zeer voordeel ige voorwaarden.
Middenstandsteütsonstelling.
In het besluit der commissie voor de
MiddenstaEdstentoonstelling ia 1909 om
haar mandaat in handen te stellen van
het bestuur van des Middenstandsbond,
is door het bondsbestaur berust. Het
heeft gemeend, de redenen door de com
missie ontvouwd voor haar advies
steunende op den slechten finantieelen
toestand hier te lande te moeten
eerbiedigen, en het aangeboden ontslag
onder dankbetuiging voor de bewezen
diensten te aanvaarden.
Evenwel heeft bet bondsbestuur per
zelfden brief aan den voorzitter dier
commissie, den heer mr. Frikkers, mede»
gedeeld, dat het gaarne omtrent een
tentoonstelling op meer beperkte schaal,
waarvoor veel leden en de voorzitter der
nu ontbonden commissie veel gevoelden,
nader zou voorgelicht worden.
Tevens werd asn mr. Fikkers mede
gedeeld, dat bij de samenstelling van
san nieuwe commissie, behalve de heoren
die zitting houden in de oude commissie,
ook enkele leden zouden worden opge
nomen busten Amsterdam woonachtig.
Het is zeer waarschijnlijk, dat het
grootste deel der leden van de vorige
commissie weder bereid gevonden zal
worden in een nieuwe commissie als
bovenbedoeld zitting te nemen terwijl
de plannen voor do tentoonstelling op
meer beperkte wijze bjjna gereed zijn.
mene de Bossche balie als collega ea 1
deken. De oudste zoon bedankte diep j
geroerd sprekers en aanwezigen.
UtreehtscHa zen&ingsvsreeaiging.
Met leedwezen wordt gemeld dat de
Utreehtscbe Zendingsvereeniging weder
in zeer ernstige geldelijke moeilijkheid
verkeert. Wel is waar stijgen de in
komsten voortdurend, doordat het werk
der Yereeniging veel meer dan vroeger
algemeen bekend wordt, waardoor het
getal der vaste medewerkers en ook der
vaste inkomsten vooruitgaan. Maar deze
stijging is nog niet van dies aard dat
de Yereeniging, wier arbeid in de laatBfe
jaren zoo buitengewoon gezegend werd,
het nu en in de eerste jaren zonder
bijzondere giften stollen kan.
Op dit oogenblik is de nood zoo hoog
gestegen, dat de arbeid niet kan wor
den voortgezet, ten zij dadelijk aanzien
lijke giften inkomen. De eigendommen
der Yereeniging zijn reeds grootendeels
met schuld bezwaard, en in de maan
den April en Mei zal minstens f 25,000
betaald moeten worden. Het bureau der
Vereeniging waar giften in ontvangst
worden genomen, is Jansveld5l, Utrecht.
De minister van binnenlandsche zaken
mr. Heemskerk, heefe, naar wij ver
nemen, in afwachting van nader vastte
steilen algsmeone regelen, reeds thans
doen weten, dat aan nieuw aan te stel
len vrouwelijk personeel ingeval van
huwelijk eervol ontelag uit den dienst
zsl worden gegeven.
Ten aaszien van de in dienst zijnde
vrouweljjke ambtenaren luidde de me-
deeling, dat „vermoedelijk* bij huwelijk
eervol ontslag zal volgen. („Yad".)
Mr. Van Zinnicq Bergmaan, f
Nadat de kerkelijke plechtigheid in
de St. Janekerk te 's Hertogenbosoh bad
plaats gehad, is het stoffelijk overblijfsel
van wjjlen het Eerste Kamerlid mr. E.
H. J M. van Zinnicq Bergman gisteren
onder overgroots belangstelling te Yught
ter aarde besteld. Tal van autoriteiten,
waaronder de commissaris dar Konin
gin in Noord Brabant, leden der
E9rsto Kamer, Provinciale S'aten,
rechterlijke macht, gemeenteraad van
Den Bosch, enz., stonden om de groeve
geschaard, waar de overledene door jhr.
Van der Does do Wiilebois werd ge
huldigd als vriend, burger, echtgenoot
en vader, door mr. Van Leeuwen na-
Aan het departement van marine had
gisteren de onderhandsche inschrijving
plaats voor den bouw en de levering
van een stoomschip voor de bebakening
en kustverlichting in Ned. Indië. Yaa
de vijf inscbrgvingen was de minste
dia van de firma Goedkoop te Amsterdam
voor f 278 500.
-
Ib'a UUU A1U.U Ujf UVAh MASH.
1 „Wie trouwt een vrouw, bij handelt..,
1 wjjs*, was onze gemoedelijke raad, wel
ken we neerschreven in ons vorig Hakje.
Maar bu lezen we daar van zekere
Johann Schmidt in het kanton Aatgan,
Zwitserland, dia het met die opvatting
heelemaal niet eens is. Die jongeman
is 55 jaar en beveelt dan ongehuwdsn
staat als den gelukkigste. Boven zija
huisdeur staat zelfs met groote letters
„Hier woont de gelukkigste mensch
ter wereld®. Dit unicum is nooit ge
trouwd, heeft nooit gewerkt, is nooit
ziek geweeBt, heeft zich nooit over de
toekomst bekommerd. Toch leeft hg
vrij sober, want zijn inkomen bedraagt
slechts ruim f 600 per jaar. De man
is dus blijkbaar met weinig tevree, en
misschien is daaruit het geheim van zijn
geluk ten deele te verklaren. Iioe het
zij, die mijnheer SeVmidt lijkt me een
voorzichtig man toe, die in praktijk
schijnt te willen brengen bet woord
van zeker wijsgeer
„Hat huwelijk is zoo'a ernstige, zoo'n
gewichtige, alles omvattende zaak, dat
men eigenlijk zijn heele leven het in
ernstige overweging moet nemen."
Die uitspraak was waarschijnlijk niet
bekend aan het paartje, dat teWilder-
stampten ongeduldig met de hoeven.
„Je Bobijnt bepaald een kou te willen
vatten", riep de barones, aan wie geen
enkelezijner bewegingen ontging. „Kom,
mask voorthit tocht hier vreeselyk 1
Adieu adieu, tot wederziens 1®
„Goddank, dat wij dit achter den rug
hebban 1® riep zij met verlicht hart,
terwijl zij behaaglijk in de zgiea kus
sens leunde. „Wat een vreeselijk droef
geestig huis is dat 1 Die lage, halfdon
kere kamers, die oude man met zijn
grijzin baard, en zija waanzinnigen
grimlach, dat sombere, bleeke meisje,
dat ja zoo verwijtend aankijkt, alsof je
vergeten hebt de huur te betalen 1 Ik
begrijp niet hoe jo het daar maanden
lang hebt kunnen uithouden, Manfred 1
Daar moet mea ziek, levensmoede
worden 1*
„Ik heb daar niets dan goeds en liefs
ondervonden, en ik heb het met ondank
beloond," antwoordde de/graaf met die
pen ernst. „Nu eerst gevoel ik, hoo on
betaalbaar mijn sohuld is."
Hg brak plotseling af. Wat hij op
dit oogenblik gevoelde, kon hij niet open
baren aan zijn zuster, die hem met een
epottenden glimlach aankeek. Zij zou
het toch niet begrjjpan, veel minder
goedkeuren.
„Ik heb ja immers voorgeslagen een
armband of een kruis bloemen kun
nen wij haar niet zenden, die heeft ze
zelf genoeg.
Het is merkwaardig, met welk ean
fijnen smaak, die bloemen gesohikt zijn.
Kon zij daarvan ook slechts een wei
nig aan haar uiterlijk mededealen Ter
eere van ons heeft zij vandaag zelfs
een zijden japon aangetrokken, maar
het helpt niets. Van een doornstruik
kan men geen rozen plukken."
„Wanneer het noodlot ons beproevin
gen oplegt, dan geeft het ons ook kracht
om die te dragen I" Hoe dikwijls
had Davida zich met deze woorden ge
troost en gesterkt 1 Toen het rijtuig
van den graaf ia vollen draf was weg
gereden en zg ten doode tos vermoeid
in huis sloop toen zg vernam welke
nieuwe smart haar daar weder wachtte,
ja, toen geloofde zg, dat haar kracht
ten einde was.
Haar vader, die onder de verhalen
van de bsrone3 in een vreemde, opge
wonden stemming het salon had ver
laten, was in zijn kamer weer door
een zwaar aenuwtoeval getroffen.
vaak onlangs, na eon korte verkeering,
in 't huwelijksbootje stapte. Maar de
eenst van het huwelijk ondervonden zjj
rashet huwelijksbootje had met stor
men te kampen, en aldra wilde de
vrouw van haar echtvriend scheiden.
Maar hoe van hem af te komen Zjj
ging zegt het gerucht naar ean,
om haar huwelijkstrouw niet geroemde
vrouw en wist deze voor een flinke
fooi t® bewegen om K., haar man,
„aan te halen®, om hem aizoo tot on
trouw te trachten te verleiden. De list
gelukte, K. liep in den val en zijn brave
vrouw verklaarde nu met zoo'n echt
genoot niet langer te willen samen
leven. Ze pakte haar boeltje en ging
heen. Wearheen 1
Zoo ziet men alweer
Niet Bleeds is de liefde bestendig vsa dï«r,
Hoe fel sij den boeeem doet jagen I.,..
Dat bleek ook dezer dagen uit het
testament eener Engelache dame, die
haar gansehe vermogen vermaakte aan
haar bloedverwanten, uitgezonderd een
legaat voor haar echtgenoot van... één
shilling 1
Ik vermoed, dat in dat huwelijk de
bekoring van het familieleven ook wel
een beetje zosk is geweest.
Wanneer men dit alles zoo leest, dan
ziet men,dat in het bestaan van menigeen
zoo weinig tevredenheid en bevrediging
is te vinden. Tot die ontdekking scheen
ook eea jongeling, op wiens bovenlip
de eerste vlashaartjes zieh vertoonden,
reeds gekomen te zijn. Hij richtte tot
san bejaard heer n.L de volgende vraag
„En zijt u nog al tevreden op uw jaren
en hebt u geen wenschea meer voor-
het leven P" i "„reiser, vrïenaja"," mifa
ëenigeie weisoh is, dat zulke domme
vragers mg met rust laten.8
Met dat antwoord kon de jonge kwast
zijn voordeel doen, als hij wilde.
Verstrooidheid ia een onaange
naam iets en kan iemand leeïjjke
parten spelen. De nieuwe Fransohe
Academicus Henri Poinearé weet er
van mee te praten. Hij was laatst op
bezoek bij een toekomstigen collega ea
verdwaalde zoozeer op de slingerpaden
van een interessant gesprek, dat hij den
tijd vergat en zelfs de plaats, waar hij
was. De wijzers der pendule schoven
vooruit, zonder dat hij aan heengaan
dacht. Eindelijk sprak de academicus,
bij wien hij op bezoek was „Hat spp
me buitengewoon, dat ik dit belangwek
kend onderhoud moet afbreken, maar
mijn tijd is bezet."Ik wil u niet vast
houden", antwoordde Poinearé uiterst
kalm, „want ik heb 't zelf zeer druk"...
Da eandidaat had in 'i vuur van 't ge
sprek vergeten, dat hij zich in eens an
dermans woning bevond I Onder de
briefschrijvers sehjjnt 't aantal verstrooi
den niet gering te zijn, In het jaar
1906/07 moesten in Engeland 29 mil-
lioen poetstukken onbasteld big ven, door
de gedachteloosheid der afzenders, die
verkeerd, onvolledig of in 't geheel niet
Zijn gejammer had de dienstboden
dosa toeschieten. Voordat deze Davida
hadden kunnen waarschuwen, was de
ongelukkige, die meende vervolgd te
worden, de trappen opgesneld, zoo hoog
hg komen kon, wes uit het openstaan
de zoldervenster gesprongen en lag nu
bewusteloos en met bloed bevlekt op
het steenen plaveisel van den hoender
hof.
Toen Davida zich in zooverre van
haar eerste onsteltenis had hersteld, dat
zij een dokter kon laten halen, vorder
de deze uitdrukkelijk de overbrenging
van den zwaar gekwetsten patiënt naar
het Charité-hospitaal en zoo droeg men
het laatste, het liefste uit dit huis, dat
kort te voren zooveel gelukkige en te
vreden menschen had bevat.
Met Btrakken blik, als een slaapwan
delaarster, had Davida al de voorbe
reidende maatregelen getroffen, die door
het plotselinge ongeluk noodig waren
geworden. Haar slapen klopten, het bloed
joeg haar koortsachtig door de aderen
doch wat gedaan moest worden,
werd gedaan, zij het ook met boven-
mensohelijke inspanning.
(Wordt vervolgd.)