f
Donderdag ML
No, 37
469 Jaargang®
1908.
VLISSINGSCHE
COURANT.
13 Februari®
Prija per arid maanden 3 30. Franco per post 1.50.
Afzonderiijks nummers 5 cent M m abonneert rich bij alle Biet.
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Ma,kt,
ADVERTENTIËNvan 1—-4 regefe ƒ0.40. Voor eb ja regel
inaer 10 cent. Bij directe opgaaf Viin driemaa' plaatsing 'erzelfde
ixlvertentie wordt de prijs slechts twee; naai berekend. Droofe letters
clichë's naar plaatsruimte.
Versclijjnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Kaar het Bngelsch.
21.)
Kwn, Carriston, wees verstandig en
pef daarvan een bewijs door het on
lerzoek naar het verblijf van miss
wwan op een doelmatige wijze te
Van wek tot week,
get gaat dunkt ons, in Portugal,
jans een goeden gang met de zaken.
Wij kunnen geen woord terugnemen
van betgeen wg reeds schreven, dat
namelijk een land, waar vier vgfde ge
deelte van de bevolking noch lezen
noch «ohrijven kan, bezwaarlijk geaoht
fean worden rijp te zijn voor de consti-
(ationeele monarchie. Maar die monar-
ohie is er nn eenmaal en het regeer-
gtelse! van den vermoorden koning was
er mede in strijd, zoodat de nieuwe
veret sleehta zijn plicht betraoht, wanneer
hij de grondwet weder in eere herstelt.
En dien weg gaat het dan ook blijk
baar uit. In het nieuwe ministerie heb
ben leden van de drie monarehaal ge
dode partijen zitting. Jammer dat het
al dadelgk een beetje willekeurig op
getreden is, door op bloote vermoedens
lal van arrestaties te gelasten en een
menigte gearresteerden zonder vorm
van proces naar de koloniën te trans- j
porteeren. Wg willen hopen dat dit
maar de eerste uitbarsting geweest is.
A.an bet misbruik om ontzaglijke
tornmen uit 's lands kas aan het ke-
ninkljjk huis zoogenaamd voor te schie
ten, zal zeker een einde komen.
Ofschoon overal zeer veel deelneming
betoond werd in de treurige gebeurte
nis, blijkt het toch dat men over 't
algemeen in Europa geenszins blind
tas voor de gebreken van koning
Carlos' regeering. Alleen in Engeland
Bobijnt men daarop eene uitzondering
te maken. Zooals men weet was de
vermoorde koning een bijzondere vriend
van koning Eduard en onder zijne re
geering werd Portugal als het ware
een vazalstaat van Groot Brittanje. Tij
den Boerenoorlog schonden de
Poitugeezen herhaaldelijk het volken-
recht, door Engeland diensten te be-
Natuurlijk is het geld hier weer
groote macht. De Portugeeeche groot-
en industrie zijn in Enjelsche
banden gekomen en aan dit diepe ver
van zijn land had de overleden
koning zeer zeker veel schuld.
't Is te hopen dat men »u met be
leid en verstand moge te werk gaan,
opdat een betere toekomst eindelijk
moge aanbreken. Toch ontbreekt het
geenszins aan personen die, tot oor-
in deze zeer bevoegd, de toe-
oet donker inzien en die meenen dat
politieke knoeiergen nu weer lustig
ien beginnen en de onhandelbare
ï'.EIDIiLETOK
Hp antwoordde niet, maar liep in de
samer heen en weer, blijkbaar iD
gedachten verdiept.'
Mijne woorden schenen geen uitwer-
J op hem te hebben. Bij ging zitten
bij een antwoord wilde ver
in, greep hij op goed geiak een
van zijn boekenrek en begon te
Zonder oogmerk sloeg hij het
ergens open, maar toen hg een
f ,M 'sgels gelezen had, scheen hij door
ten °0,^worden en in weinige minu-
"waa hij geheel verdiept in den inhoud
partgen elkander als van ouds in 't
haar zullen vliegen. De Engelsche pers
schijnt in die meening te deelen.
Intusschen mogen wij niet vergeten
dat ook elders de geschiedenis haar
loop vervolgt. Nadat de Franschen in
de vorige week weer eens een minder
gelukkig gevecht tegen de Marokkanen
geleverd hadden, heeft generaal d'Auma-
de gemeend den stam der Sjaoeja eens
flink te moeten aanpakken, waarmee
hg dan ook nogal succes heeft gehad.
Het blijft intussohen een rekpartij
want af en toe worden de Fransehen
eens aangevallen door den eenen of
anderen stam en moeten dan natuur
lijk weer eens toonen dat ze er nog
zijn, terwjjl de tegensultan maar steeds
volhoudt dat hij ben uit Caeablanea en
Oejdja zal verdrjjven.
Alleen de Engelecben hebben geluk
met de vrijlating van bun landgenoot
Maclean, des heeren Rssisoeli's gewezen
gevangene, wat per slot van rekening
een aardig voordeeltje voor dezen blijkt
te zijn. Nu deze zaak als afgedaan kan
beschouwd worden, krijgt de eohte sul
tan wat meer troepen vrij, zoodat de
fondsen van dezen wel weer iets zullen
rijzen.
Het sobijnt dan toch maar waar te
wezen, dat het keizerlijk Russische ge
zin voor de zooveelste maal aan den
dood ontsnapt is. Hei verhaal van de
zeventien bommen, door het keizerlijk
paleis verspreid, klinkt wel wat heel
fantastisch, maar daarom zal het toch
wel niet heelemaal verzonnen zijn. Da
Russen zijn echter zulke onverbeterlijke
spionnen en verklikkers, dat dit wel
licht nog de beste beveiliging is voor
de ten doode opgesehrevenen.
Het blijkt wel degelijk waar te zijn
dat voor het volk van Finland weder
booze tijden op komst zijn, want de
flnanoieele besohikkingen van den Land
dag zijn vernietigd en de Groothertog
beeft verklaard dat aan hem alleen toe
komt de beslissing omtrent de beschik
king over de fondsen van den staat.
Toen de Finnen zich in 1905 in hunne
rechten ea vrijheden herstelden, hadden
zij zeker niet gedacht dat deze zoo
spoedig weder zouden worden bedreigd
maar men moet rekening houden met
de geb9u-teniss9n. De Russische re
geering is weer sterk en zingt een
toontje hooger. Toch zijn de Finnen
lang geen lammeren en staan ook zede
lijk en verstandelijk te hoog, om een
van bet loek. Ik gluurde er naar om
te zien wal zoo zijn belangstelling bad
gewekt. Door een noodlottig toeval had
hij het boek genomen dat in zjjn hul
digen toestand het allerslechtste was van
alle het kort geleden uitgegeven „Le
ven van William Blake", door Gilchrist,
de meesterlijke gedenkschriften van een
man, die op zekere punten even zon
derling dacht als Carriston zelf. Ik was
juist van plan hem dit onder bet oog
te brengen, toen hg het boek neerlegde
en zich tot mg wendde.
Varley, de sohilder, geloofde
standvastig in de visioenen van Blake,
zeide hij.
Varley was nog grooter gek dan
Blake, antwoordde ik. Stel u eens voor
hoe bij daar neerzat en ijverig toekeek
als zijn bekwame maar verbaasde vriend
spookachtig koppen teekende, en ge
loofde dat het de goed geljjfeende por
tretten van overleden koninginnen waren,
wier gedaanten zich verwaardigden aan
Blake te versohij nen 1
Bliksemsnel scheen bij Carriston een
gedachte op te komen.
Wilt gij mij papier en teekenkryt
geven vroeg hg.
Zoodra ik hem het gevraagde had
Teleplioomiummer 10.
gemakkelijke prooi te worden van de
alom zegevierende reactie. Maar dat
men het op de vrijheid van het groot
hertogdom gemunt heeft, daaraan kan
geen twijfel bestaan.
Op echt Amerikaansehe manier be
gint men zich in de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika voor te bereiden
op de nieuwe presidentskeuze. Onze
oude bekende, de heer Bryan, is de
candidaat der democraten en deze is
alvast aan zijn onmisbare redevoeringen
begonnen, waarbij bij de zonderlinge
tactiek gebruikt van, op zeer overdre-
vene wijze, het beleid van den heer
Roosevelt te piijzen en af te keuren
waartegen door dezen steeds is geijverd.
Misschien gelooft de candidaat niet aan
zijn eigen Bueces, maar misschien ook
wil hij op die wijze zijn tegenpartij
dwingen iets anders te zeggen of de
kracht van het tegenbetoog vooraf weg
te nemen. In ieder geval is 't iets bui
tengewoons en dus echt Amerikaanseh.
Voor de Polen is er toch nog een
kansje dat de befaamde onteigenings
wet er niet zonder kleerscheuren af
komt. We vonden het al aardig dat
het ontwerp naar eene oommissie is
verwezen en daar wil men nu wat ver
zachtende bepalingen aanbrengen, een
soort van verjaringsstelsel. Wat langen
tijd in dezelfde handen is geweest, zou
dan voor onteigening niet ireer vatbaar
zijn, 't Is wel mogelijk dat de ïegee-
ring zich daarbij ten slotte neerlegt,
ofschoon de wet daardoor vrij wat van
haar kracht verliezen zoumaar de
Duitsche grondbezitters in het Poolsche
gebied loopen zelf zoo hoog niet met
de wet weg en vreezen waardevermin
dering wat voor e9n agrariër altijd
een heel leelijk ding is. Zoo zal mis-
schen ten slotte het eigenbelang de
Polen nog een handje helpen.
laiiiBiikBlsÉo SerleMii,
Hst nieuwe Kabinet.
De „N. Rott. Ct," is van oordeel dat
mr. Heemskerk door do aanvaarding
van de opdracht tot Kabinetsformatie
getoond heeft, dat hetgeen in de don
kere dagen voor Ksratmis ia voorgeval
len, althans wat het aandeel van hem
eo de zijnen betreft, niet was een roe
keloos spel, doch een welbewuste poli
tieke actie, waarvoor men de verant
woordelijkheid, als eonstitutioneelen
plicht, ten volle wenscht te aanvaarden.
Abomwments-Advertentlën op zeer iworAeeH? n voorwaarden..
Op mr. Heemskerk's optreden als
Kabinetsformateur valt, dunkt ons, geen
aanmerking te maken. Evenmin kan,
meenen wij tegenover den lieer Heems
kerk all grief geldon, dat niet alle par
tijen, die tot het échec van het vorig
Kabinet meewerkten, in het nieuwe
ministerie haar vertegenwoordigers heb
ben.
Lrit da samenstelling van het kabi
net is voor het blad niets met beslist
heid te voorspellen, hoe het zich zal
aandienen. Zeer wel denkbaar is dus,
dat wij hier voor ons hebben een za
ken-Kabinet, waaraan een kerkelijk
schijntje is gegeven maar mogelijk is
ook, dat, ondanks de opneming van
enkele blanco-mannen, toch een princi
pieel Kabinet voor ons staat. Indien de
heer Heemzkerk aan zijn eigen uitspra
ken zou willen worden gehouden, dan
is het eerste het geval. Volgens zijn
overtuiging „moet" een kabinet, dat
„niet genoegzaam" is een kahinet van
s de 51 of meer, „een Kabinet van za
ken" zijn.
Mocht werkelijk de leer van den heer
Heemskerk in practijk zijn gebraoht,
dan zou dit niet anders dan met in
stamming kunnen worden begroet. In
derdaad, een zaken-Kabinet past hij da
tegenwoordige KamerI
Evenwel, waarschijnlijk aahien wij
hat niet, dat het nieuwe Kaoinet zich
naar de theoriën van den heer Heems
kerk za! willen gedragen. Zouden de
leiders der antirevolutionairen en der
Roomseh Katholieke Kamerfractie en
de leider van Patrimonium drie op
den voorgrond geplaatste kerkelijks
staatslieden dusin een zaken-Ka
binet zijn getreden P Neen, het nieuwe
Kabinet za! ni9t een zaken-Kabinet,
doch zeer bepaald een „Christelijk"
Kabinet willen heeten. Dat toch in het
Kabinet een drietal niet confessioneels
leden opgenomen werden, zou dan zoo
moeten worden verklaard, dat wij hier
hebben te doen met een eerste poging
tot vorming van iets in den trant van
hetgeen de Eagelsohen noemen een
„inner cabinet" waarin dan de zes
kerkelijke leden zouden deelhebben
een Kabinet in bet Kabinet, een soort
van conclave, waarin over de groote
beginselen van het Kabinet wordt be
schikt en uitspraak gedaan. Het zou
zelfs geheel in de lijn van den heer
Heemskerk liggen, aldus de grondslagen
te leggen, om sa het vervolg enkele
departementen, waarbij stabiliteit en
continuïteit van bestuur meer dan bij
andere wenecheljjk is, buiten de prin
cipeele politiek te houden.
Hoevar zal het toch „Christelijke"
Kabinet gaan
Ten aanzien van het beginsel moet
uit zjjn aard een antirevolutionnair-
Roomsoh Katholiek Kabinet zijn een
Kabinet van geven en nemen. Ware
een der partijen „machtig genoeg"
D.) „Standaard" gaf het eens onvoor
zichtig te kennen zjj zou van in
gegeven, ging hij aan tafel zitten es
begon te teekessn.
Minstens een dozijn keeren schetste
hg met zijne gewone vlugheid eenig
voorwerp, en evenveel malen wierp hg
na een vluchtige beschouwing de schets
weg en begon een nieuwe. Eindelijk
scheen zijn werk hem toch te voldoen.
Nu, heb ik bet preoies I riep hij
vol vreugde, alsof hg een overwinning
had behaald.
Hij bracht nog eenige trekken aan
ter voltooiing en reikte mg toen het
papier over.
Dit ia de man, die ik zoo pas bij
Madeline heb gezien, zeide hij. Als ik
hem vind, zal ik ook haar vinden.
Hg sprak met oprechte overtuiging.
Ik moet bekennen, dat ik met niet weinig
nieuwsgierige belangstelling mijn Mik
op het papier liet rusten.
Het doet niets ter zake, dat Carriston
geïnspireerd was door een visioen, de
schets was duidelijk en natuurlijk ge
noeg. Ik heb reeds gesproken van zijn
wonderlijk vermogen om uit het geheu
gen portretten te teekenenik meende
dus te moeten gelooven, dat hij de
trekken had geschetst van een gelaat,
hetwelk vroeger elders zijn aandacht had
getrokken. Doch waarom juist dit en
niet eenig ander P De teekening stelde
het gelaat van een men voor, dooh een
weinig naar ter zjjde gekeerd, (s/4 faoe),
oogensebijnljjk tusrohen de veertig en
vijftig jaar oud. Hij had een ongunstig
gelaat met ruwe trekken, met een
slordigen ringbaard om de kin. Het was
niet het gelaat van een man uit den
gegoadan stand, ook niet van een man
uit een vriendelijke omgeving door een
paar behendige trekjes had de teekenaar
er een listige en boosaardige uitdruk
king in gelegd. Terwijl ik dit neerschrijf,
ligt de schets voor mij, zoodat ik niet
uit mijne herinneringen behoef te putten.
Nu er zijn sommige portretten,
waarvan wjj het origineel nooit hebben
gezien en waarvan wij toch dadelgk
zeggen„Wat moet die gelijkenis
sprekend zijn 1" Zoo was het ook met
de schets, die Carriston gemaakt bad.
Als men die zag, gevoelde men, dat ze
zeer nauwkeurig geleek op den man,
dien ze moest voorstellen. Met mjjne
kennis van de kunst was het eene
moeilijke zaak, dat ik na de teekening
bezien en de hand van den echten
kunstenaar in iedere lijn herkend te
hebben, toch in mijzelven het bewustzijn
binden niet mogen weten. Thans moet
het van zelf schipperen zijn. Naar
welke streek van den wind men het
liefst zal laveeren, hangt voor een deel
at van de kracht, die de Regeerings-
partijen in de Kamer tegenover elkair
kannen ontwikkelen, maar voor een doel
ook van de macht, die de aiet kerke
lijke partgen tegenover de Regeerings.
coalitie in zee kunnen brengen.
Dit in aanmerking genomen, is het
duilelijk, dat het Kabinet Heemskerk
een groote politieke fout zou begaan,
zoo het zich als een tweede Kabinet-
Kuyper zou willen voorstellen.
Mc. Heemskerk zal dus tot gema -
tigdheid mosteu aansporen. Over het
algemeen geven het blad de personen
der ministers geen reden tot te groote
bezorgdheid. De heer Talma behoort
tot de „fanatiekste Christenen", die in
de latere jaren op hst Binnenhof hunne
-intrede deden. Ook mr. Kolkman, de
nieuwe minister van financiën, kon, ale
hij door broeder Talma werd op sleep
touw genomen, wel eeua angstwekkende
dingen in den lande verkondigen. Maar
bniten de opwinding eener kiezersver
gadering geplaatst, zal de laatste in het
besef van de groote verantwoordelijk
heid zijner nieuwe positie excessen wel
weton te vermijden. In de Kamer was
hij immers ook geen drijver. En wat
den heer Talma betreft, deze is be
gaafd met een zóó sterk ontwikkeld
politiek voelorgaan, dat daarin alléén
reeds een waarborg ligt,dat „de verzenen
niet tegen de prikkels zullen worden
Het blad besluit, dat zoo met bezadigd
heid bat bewind wordt gevoerd, een
vruchtbaar gemeen overleg ook met de
vrjjzinnige partgen volstrekt niet bui
tengesloten is.
De „Stand." zegtVan een waer-
optreden van het kabinet van 1901 kon
onder de huidige omstandigheden geen
oogenblik sprake zijn. Daartoe zou een
generale verkiezing moeten voorafgaan,
die de stembus-aetie van 1905 electo
raal te aiet deed. Ook stond de Kabi
netsformateur van 1901 geheel buiten
deze crisis. Hij droeg er geen zweem
van verantwoordelijkheid voor. Hg stond
er geheel bui.en. Hg wist van hetgeen
op 21 December stond te gebeuren, niet
af. Hij zou, ware bij er in gekend," er
ongetwijfeld tegen geadviseerd hebben.
Mr. Heemskerk, en hij alleen, was
daarom de vaan vaa bet oogenbiik. Er
sprak moed uit, dat hg voor die ver
antwoordelijkheid niet is teruggedeinsd.
Ef lag blijk vaa wijzen zin in, dat hij
voor de formatie van het kabinet ma
tigen tijd nam. En het kabinet, waar-
u êe hij voor het voetlicht treedt, be
veelt zich door de personen die er in
zijn opgenomen, als een genoegzaam
sterk kabinet aan.
De „Stand." het nieuwe Kabinet in
zijn samenstelling roemende, geeft ta
kennen dat alleen Wentholt voor marine
een eenigszins vreemden indruk maakt.
moest wekken, dat die sleohts het
voortbrengsel eener ziekelijke verbeelding
was. Wanneer ik op dit oogenblik nog
naar die schets kijk, kan ik mjjselven
nauwelijks vjroordeelen wegens de vraag
die nog steeds in de binnenkameren van
mijn hart beschroomd naar eene oplos
sing wacht. „Zou het mogelijk sijn
Zouden sommige schepselen wellioht
bovennatuurlijke gaven bezitten, die wij
nog niet kennen, gaven, waaromtrent
nog geen nasporingen zijn gedaan
Mijn gedachte werd door Carriston
niet verzwakt. Sprekende, alsof zjjn
geloof aan het bestaan van den man,
wiens portret ik in de hand hield on
wrikbaar vaststond, zeide hij
Ik merkte op, dat hij naar het
voorkomen een landman een Engeiehe
boer is ik zal mijn geliefde dus op het
platteland moeten vinden. Bovendien zal
het gemakkelijk zijn den man te her
kennen, daar hij den top van den middel
vinger der reehterhand mist. Ik zag het,
toen die hand op Madeline's arm lag.
Ik redetwistte niet verder met hem,
daar ik wel begreep, dat het toch ver
loren moeite zou wezen.
(Wordt vervolgd),