f Donderdag ML No, 37 469 Jaargang® 1908. VLISSINGSCHE COURANT. 13 Februari® Prija per arid maanden 3 30. Franco per post 1.50. Afzonderiijks nummers 5 cent M m abonneert rich bij alle Biet. handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Ma,kt, ADVERTENTIËNvan 1—-4 regefe ƒ0.40. Voor eb ja regel inaer 10 cent. Bij directe opgaaf Viin driemaa' plaatsing 'erzelfde ixlvertentie wordt de prijs slechts twee; naai berekend. Droofe letters clichë's naar plaatsruimte. Versclijjnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. Kaar het Bngelsch. 21.) Kwn, Carriston, wees verstandig en pef daarvan een bewijs door het on lerzoek naar het verblijf van miss wwan op een doelmatige wijze te Van wek tot week, get gaat dunkt ons, in Portugal, jans een goeden gang met de zaken. Wij kunnen geen woord terugnemen van betgeen wg reeds schreven, dat namelijk een land, waar vier vgfde ge deelte van de bevolking noch lezen noch «ohrijven kan, bezwaarlijk geaoht fean worden rijp te zijn voor de consti- (ationeele monarchie. Maar die monar- ohie is er nn eenmaal en het regeer- gtelse! van den vermoorden koning was er mede in strijd, zoodat de nieuwe veret sleehta zijn plicht betraoht, wanneer hij de grondwet weder in eere herstelt. En dien weg gaat het dan ook blijk baar uit. In het nieuwe ministerie heb ben leden van de drie monarehaal ge dode partijen zitting. Jammer dat het al dadelgk een beetje willekeurig op getreden is, door op bloote vermoedens lal van arrestaties te gelasten en een menigte gearresteerden zonder vorm van proces naar de koloniën te trans- j porteeren. Wg willen hopen dat dit maar de eerste uitbarsting geweest is. A.an bet misbruik om ontzaglijke tornmen uit 's lands kas aan het ke- ninkljjk huis zoogenaamd voor te schie ten, zal zeker een einde komen. Ofschoon overal zeer veel deelneming betoond werd in de treurige gebeurte nis, blijkt het toch dat men over 't algemeen in Europa geenszins blind tas voor de gebreken van koning Carlos' regeering. Alleen in Engeland Bobijnt men daarop eene uitzondering te maken. Zooals men weet was de vermoorde koning een bijzondere vriend van koning Eduard en onder zijne re geering werd Portugal als het ware een vazalstaat van Groot Brittanje. Tij den Boerenoorlog schonden de Poitugeezen herhaaldelijk het volken- recht, door Engeland diensten te be- Natuurlijk is het geld hier weer groote macht. De Portugeeeche groot- en industrie zijn in Enjelsche banden gekomen en aan dit diepe ver van zijn land had de overleden koning zeer zeker veel schuld. 't Is te hopen dat men »u met be leid en verstand moge te werk gaan, opdat een betere toekomst eindelijk moge aanbreken. Toch ontbreekt het geenszins aan personen die, tot oor- in deze zeer bevoegd, de toe- oet donker inzien en die meenen dat politieke knoeiergen nu weer lustig ien beginnen en de onhandelbare ï'.EIDIiLETOK Hp antwoordde niet, maar liep in de samer heen en weer, blijkbaar iD gedachten verdiept.' Mijne woorden schenen geen uitwer- J op hem te hebben. Bij ging zitten bij een antwoord wilde ver in, greep hij op goed geiak een van zijn boekenrek en begon te Zonder oogmerk sloeg hij het ergens open, maar toen hg een f ,M 'sgels gelezen had, scheen hij door ten °0,^worden en in weinige minu- "waa hij geheel verdiept in den inhoud partgen elkander als van ouds in 't haar zullen vliegen. De Engelsche pers schijnt in die meening te deelen. Intusschen mogen wij niet vergeten dat ook elders de geschiedenis haar loop vervolgt. Nadat de Franschen in de vorige week weer eens een minder gelukkig gevecht tegen de Marokkanen geleverd hadden, heeft generaal d'Auma- de gemeend den stam der Sjaoeja eens flink te moeten aanpakken, waarmee hg dan ook nogal succes heeft gehad. Het blijft intussohen een rekpartij want af en toe worden de Fransehen eens aangevallen door den eenen of anderen stam en moeten dan natuur lijk weer eens toonen dat ze er nog zijn, terwjjl de tegensultan maar steeds volhoudt dat hij ben uit Caeablanea en Oejdja zal verdrjjven. Alleen de Engelecben hebben geluk met de vrijlating van bun landgenoot Maclean, des heeren Rssisoeli's gewezen gevangene, wat per slot van rekening een aardig voordeeltje voor dezen blijkt te zijn. Nu deze zaak als afgedaan kan beschouwd worden, krijgt de eohte sul tan wat meer troepen vrij, zoodat de fondsen van dezen wel weer iets zullen rijzen. Het sobijnt dan toch maar waar te wezen, dat het keizerlijk Russische ge zin voor de zooveelste maal aan den dood ontsnapt is. Hei verhaal van de zeventien bommen, door het keizerlijk paleis verspreid, klinkt wel wat heel fantastisch, maar daarom zal het toch wel niet heelemaal verzonnen zijn. Da Russen zijn echter zulke onverbeterlijke spionnen en verklikkers, dat dit wel licht nog de beste beveiliging is voor de ten doode opgesehrevenen. Het blijkt wel degelijk waar te zijn dat voor het volk van Finland weder booze tijden op komst zijn, want de flnanoieele besohikkingen van den Land dag zijn vernietigd en de Groothertog beeft verklaard dat aan hem alleen toe komt de beslissing omtrent de beschik king over de fondsen van den staat. Toen de Finnen zich in 1905 in hunne rechten ea vrijheden herstelden, hadden zij zeker niet gedacht dat deze zoo spoedig weder zouden worden bedreigd maar men moet rekening houden met de geb9u-teniss9n. De Russische re geering is weer sterk en zingt een toontje hooger. Toch zijn de Finnen lang geen lammeren en staan ook zede lijk en verstandelijk te hoog, om een van bet loek. Ik gluurde er naar om te zien wal zoo zijn belangstelling bad gewekt. Door een noodlottig toeval had hij het boek genomen dat in zjjn hul digen toestand het allerslechtste was van alle het kort geleden uitgegeven „Le ven van William Blake", door Gilchrist, de meesterlijke gedenkschriften van een man, die op zekere punten even zon derling dacht als Carriston zelf. Ik was juist van plan hem dit onder bet oog te brengen, toen hg het boek neerlegde en zich tot mg wendde. Varley, de sohilder, geloofde standvastig in de visioenen van Blake, zeide hij. Varley was nog grooter gek dan Blake, antwoordde ik. Stel u eens voor hoe bij daar neerzat en ijverig toekeek als zijn bekwame maar verbaasde vriend spookachtig koppen teekende, en ge loofde dat het de goed geljjfeende por tretten van overleden koninginnen waren, wier gedaanten zich verwaardigden aan Blake te versohij nen 1 Bliksemsnel scheen bij Carriston een gedachte op te komen. Wilt gij mij papier en teekenkryt geven vroeg hg. Zoodra ik hem het gevraagde had Teleplioomiummer 10. gemakkelijke prooi te worden van de alom zegevierende reactie. Maar dat men het op de vrijheid van het groot hertogdom gemunt heeft, daaraan kan geen twijfel bestaan. Op echt Amerikaansehe manier be gint men zich in de Vereenigde Staten van Noord-Amerika voor te bereiden op de nieuwe presidentskeuze. Onze oude bekende, de heer Bryan, is de candidaat der democraten en deze is alvast aan zijn onmisbare redevoeringen begonnen, waarbij bij de zonderlinge tactiek gebruikt van, op zeer overdre- vene wijze, het beleid van den heer Roosevelt te piijzen en af te keuren waartegen door dezen steeds is geijverd. Misschien gelooft de candidaat niet aan zijn eigen Bueces, maar misschien ook wil hij op die wijze zijn tegenpartij dwingen iets anders te zeggen of de kracht van het tegenbetoog vooraf weg te nemen. In ieder geval is 't iets bui tengewoons en dus echt Amerikaanseh. Voor de Polen is er toch nog een kansje dat de befaamde onteigenings wet er niet zonder kleerscheuren af komt. We vonden het al aardig dat het ontwerp naar eene oommissie is verwezen en daar wil men nu wat ver zachtende bepalingen aanbrengen, een soort van verjaringsstelsel. Wat langen tijd in dezelfde handen is geweest, zou dan voor onteigening niet ireer vatbaar zijn, 't Is wel mogelijk dat de ïegee- ring zich daarbij ten slotte neerlegt, ofschoon de wet daardoor vrij wat van haar kracht verliezen zoumaar de Duitsche grondbezitters in het Poolsche gebied loopen zelf zoo hoog niet met de wet weg en vreezen waardevermin dering wat voor e9n agrariër altijd een heel leelijk ding is. Zoo zal mis- schen ten slotte het eigenbelang de Polen nog een handje helpen. laiiiBiikBlsÉo SerleMii, Hst nieuwe Kabinet. De „N. Rott. Ct," is van oordeel dat mr. Heemskerk door do aanvaarding van de opdracht tot Kabinetsformatie getoond heeft, dat hetgeen in de don kere dagen voor Ksratmis ia voorgeval len, althans wat het aandeel van hem eo de zijnen betreft, niet was een roe keloos spel, doch een welbewuste poli tieke actie, waarvoor men de verant woordelijkheid, als eonstitutioneelen plicht, ten volle wenscht te aanvaarden. Abomwments-Advertentlën op zeer iworAeeH? n voorwaarden.. Op mr. Heemskerk's optreden als Kabinetsformateur valt, dunkt ons, geen aanmerking te maken. Evenmin kan, meenen wij tegenover den lieer Heems kerk all grief geldon, dat niet alle par tijen, die tot het échec van het vorig Kabinet meewerkten, in het nieuwe ministerie haar vertegenwoordigers heb ben. Lrit da samenstelling van het kabi net is voor het blad niets met beslist heid te voorspellen, hoe het zich zal aandienen. Zeer wel denkbaar is dus, dat wij hier voor ons hebben een za ken-Kabinet, waaraan een kerkelijk schijntje is gegeven maar mogelijk is ook, dat, ondanks de opneming van enkele blanco-mannen, toch een princi pieel Kabinet voor ons staat. Indien de heer Heemzkerk aan zijn eigen uitspra ken zou willen worden gehouden, dan is het eerste het geval. Volgens zijn overtuiging „moet" een kabinet, dat „niet genoegzaam" is een kahinet van s de 51 of meer, „een Kabinet van za ken" zijn. Mocht werkelijk de leer van den heer Heemskerk in practijk zijn gebraoht, dan zou dit niet anders dan met in stamming kunnen worden begroet. In derdaad, een zaken-Kabinet past hij da tegenwoordige KamerI Evenwel, waarschijnlijk aahien wij hat niet, dat het nieuwe Kaoinet zich naar de theoriën van den heer Heems kerk za! willen gedragen. Zouden de leiders der antirevolutionairen en der Roomseh Katholieke Kamerfractie en de leider van Patrimonium drie op den voorgrond geplaatste kerkelijks staatslieden dusin een zaken-Ka binet zijn getreden P Neen, het nieuwe Kabinet za! ni9t een zaken-Kabinet, doch zeer bepaald een „Christelijk" Kabinet willen heeten. Dat toch in het Kabinet een drietal niet confessioneels leden opgenomen werden, zou dan zoo moeten worden verklaard, dat wij hier hebben te doen met een eerste poging tot vorming van iets in den trant van hetgeen de Eagelsohen noemen een „inner cabinet" waarin dan de zes kerkelijke leden zouden deelhebben een Kabinet in bet Kabinet, een soort van conclave, waarin over de groote beginselen van het Kabinet wordt be schikt en uitspraak gedaan. Het zou zelfs geheel in de lijn van den heer Heemskerk liggen, aldus de grondslagen te leggen, om sa het vervolg enkele departementen, waarbij stabiliteit en continuïteit van bestuur meer dan bij andere wenecheljjk is, buiten de prin cipeele politiek te houden. Hoevar zal het toch „Christelijke" Kabinet gaan Ten aanzien van het beginsel moet uit zjjn aard een antirevolutionnair- Roomsoh Katholiek Kabinet zijn een Kabinet van geven en nemen. Ware een der partijen „machtig genoeg" D.) „Standaard" gaf het eens onvoor zichtig te kennen zjj zou van in gegeven, ging hij aan tafel zitten es begon te teekessn. Minstens een dozijn keeren schetste hg met zijne gewone vlugheid eenig voorwerp, en evenveel malen wierp hg na een vluchtige beschouwing de schets weg en begon een nieuwe. Eindelijk scheen zijn werk hem toch te voldoen. Nu, heb ik bet preoies I riep hij vol vreugde, alsof hg een overwinning had behaald. Hij bracht nog eenige trekken aan ter voltooiing en reikte mg toen het papier over. Dit ia de man, die ik zoo pas bij Madeline heb gezien, zeide hij. Als ik hem vind, zal ik ook haar vinden. Hg sprak met oprechte overtuiging. Ik moet bekennen, dat ik met niet weinig nieuwsgierige belangstelling mijn Mik op het papier liet rusten. Het doet niets ter zake, dat Carriston geïnspireerd was door een visioen, de schets was duidelijk en natuurlijk ge noeg. Ik heb reeds gesproken van zijn wonderlijk vermogen om uit het geheu gen portretten te teekenenik meende dus te moeten gelooven, dat hij de trekken had geschetst van een gelaat, hetwelk vroeger elders zijn aandacht had getrokken. Doch waarom juist dit en niet eenig ander P De teekening stelde het gelaat van een men voor, dooh een weinig naar ter zjjde gekeerd, (s/4 faoe), oogensebijnljjk tusrohen de veertig en vijftig jaar oud. Hij had een ongunstig gelaat met ruwe trekken, met een slordigen ringbaard om de kin. Het was niet het gelaat van een man uit den gegoadan stand, ook niet van een man uit een vriendelijke omgeving door een paar behendige trekjes had de teekenaar er een listige en boosaardige uitdruk king in gelegd. Terwijl ik dit neerschrijf, ligt de schets voor mij, zoodat ik niet uit mijne herinneringen behoef te putten. Nu er zijn sommige portretten, waarvan wjj het origineel nooit hebben gezien en waarvan wij toch dadelgk zeggen„Wat moet die gelijkenis sprekend zijn 1" Zoo was het ook met de schets, die Carriston gemaakt bad. Als men die zag, gevoelde men, dat ze zeer nauwkeurig geleek op den man, dien ze moest voorstellen. Met mjjne kennis van de kunst was het eene moeilijke zaak, dat ik na de teekening bezien en de hand van den echten kunstenaar in iedere lijn herkend te hebben, toch in mijzelven het bewustzijn binden niet mogen weten. Thans moet het van zelf schipperen zijn. Naar welke streek van den wind men het liefst zal laveeren, hangt voor een deel at van de kracht, die de Regeerings- partijen in de Kamer tegenover elkair kannen ontwikkelen, maar voor een doel ook van de macht, die de aiet kerke lijke partgen tegenover de Regeerings. coalitie in zee kunnen brengen. Dit in aanmerking genomen, is het duilelijk, dat het Kabinet Heemskerk een groote politieke fout zou begaan, zoo het zich als een tweede Kabinet- Kuyper zou willen voorstellen. Mc. Heemskerk zal dus tot gema - tigdheid mosteu aansporen. Over het algemeen geven het blad de personen der ministers geen reden tot te groote bezorgdheid. De heer Talma behoort tot de „fanatiekste Christenen", die in de latere jaren op hst Binnenhof hunne -intrede deden. Ook mr. Kolkman, de nieuwe minister van financiën, kon, ale hij door broeder Talma werd op sleep touw genomen, wel eeua angstwekkende dingen in den lande verkondigen. Maar bniten de opwinding eener kiezersver gadering geplaatst, zal de laatste in het besef van de groote verantwoordelijk heid zijner nieuwe positie excessen wel weton te vermijden. In de Kamer was hij immers ook geen drijver. En wat den heer Talma betreft, deze is be gaafd met een zóó sterk ontwikkeld politiek voelorgaan, dat daarin alléén reeds een waarborg ligt,dat „de verzenen niet tegen de prikkels zullen worden Het blad besluit, dat zoo met bezadigd heid bat bewind wordt gevoerd, een vruchtbaar gemeen overleg ook met de vrjjzinnige partgen volstrekt niet bui tengesloten is. De „Stand." zegtVan een waer- optreden van het kabinet van 1901 kon onder de huidige omstandigheden geen oogenblik sprake zijn. Daartoe zou een generale verkiezing moeten voorafgaan, die de stembus-aetie van 1905 electo raal te aiet deed. Ook stond de Kabi netsformateur van 1901 geheel buiten deze crisis. Hij droeg er geen zweem van verantwoordelijkheid voor. Hg stond er geheel bui.en. Hg wist van hetgeen op 21 December stond te gebeuren, niet af. Hij zou, ware bij er in gekend," er ongetwijfeld tegen geadviseerd hebben. Mr. Heemskerk, en hij alleen, was daarom de vaan vaa bet oogenbiik. Er sprak moed uit, dat hg voor die ver antwoordelijkheid niet is teruggedeinsd. Ef lag blijk vaa wijzen zin in, dat hij voor de formatie van het kabinet ma tigen tijd nam. En het kabinet, waar- u êe hij voor het voetlicht treedt, be veelt zich door de personen die er in zijn opgenomen, als een genoegzaam sterk kabinet aan. De „Stand." het nieuwe Kabinet in zijn samenstelling roemende, geeft ta kennen dat alleen Wentholt voor marine een eenigszins vreemden indruk maakt. moest wekken, dat die sleohts het voortbrengsel eener ziekelijke verbeelding was. Wanneer ik op dit oogenblik nog naar die schets kijk, kan ik mjjselven nauwelijks vjroordeelen wegens de vraag die nog steeds in de binnenkameren van mijn hart beschroomd naar eene oplos sing wacht. „Zou het mogelijk sijn Zouden sommige schepselen wellioht bovennatuurlijke gaven bezitten, die wij nog niet kennen, gaven, waaromtrent nog geen nasporingen zijn gedaan Mijn gedachte werd door Carriston niet verzwakt. Sprekende, alsof zjjn geloof aan het bestaan van den man, wiens portret ik in de hand hield on wrikbaar vaststond, zeide hij Ik merkte op, dat hij naar het voorkomen een landman een Engeiehe boer is ik zal mijn geliefde dus op het platteland moeten vinden. Bovendien zal het gemakkelijk zijn den man te her kennen, daar hij den top van den middel vinger der reehterhand mist. Ik zag het, toen die hand op Madeline's arm lag. Ik redetwistte niet verder met hem, daar ik wel begreep, dat het toch ver loren moeite zou wezen. (Wordt vervolgd),

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1908 | | pagina 1