i
BIJVOEGSEL
par el.
LTI
Uwaiierdam,
stbode.
Vervolg Binnenland.
S3
Land- en Tuinbouw.
it/e winkels
id franco.
set^-ONT-
le nog iets extra's
Bons geven recht
3t S. V. p=
ïE IAAS van 4—
per 1jt kilo ook
'1.50 per stuk of
neo per post tegen
vinkeliers speciale
fanuari eene nette
zsisthode be-
Te bevragen
Courant.
t*X*Xi
S3
mig*
loofddepót
r i k a. d.
ïaar bet is
nscbatbare
an iialH-,
ven-prcpa-
paeon a fi.
ïssingen bij
bij de
Maartens-
GRAVE-
S3
S3
Kf
m
van Maandag 17 Dec., No. 296.
Minister Staal.
Het „Huisgezin" schrijftHet woord
van den minister van oorlog zal, ge-
looven wij, een goeden indruk maken
Natuurlijk niet op allen. Niet op ben,
die niet willen gedoogen, dat van het
heilige huisje van het militairisme, van
militaire slender en sleur ook maar één
steen wordt losgewrikt.
Niet op hen, wier ideaal is een zoo
lang mogelijk verblijf in da kazerne,
en die beducht zijn, dat de afschaffing
van het blijvend gedeelte het voorspel
is van een nieuwe verkorting van den
kazernedienst.
Maar wel op hen, die onbevangen
staan tegenover het brandende vraagstuk,
die, in beginsel vóór vermindering 'van
lasten, daaraan gaarne hun goedkeuring
geven, zoodra ze maar weten, dat het
landsbelang daaronder geen schade Ijjdt.
Dit laatste heeft, gelooven we, mi
nister Staal met goede gronden aange
toond.
Zijn uitvoerig verweer maakt den in
druk te zijn niet van een onbekwaam
offioier, waarvoor het „Utr. Dagbl."
hem heeft uitgemaakt, maar van een
man uit één stuk, die uit overtuiging
zjjn zaak verdedigt, en voor die zaak
ook zal weten te vallen als het moe
Dat de kansen van minister Staal, die
inderdaad een oogenblik hachelijk gestaan
hebben, door zijn uitvoerige, knappe en
in soberen toon gehouden Memorie aan
merkelijk verbeterd zjjn, is buiten kijf."
De „N. Arnh. Ct." „Het is een
nieuw geluid, dat ons uit deze Memorie
van Antwoord tegenklinkt.
Voor het eerst zien we een minister
optreden, die niet alles in de eerste
plaats of uitsluitend terugbrengt tot „de
belangen van den dienst", maar tevens
rekening houdt met de belangen van
het personeeldie toont in den soldaat
nog iets anders te zien als levend mate
rieel, waarover naar willekeur kan
worden beschikt als „de dienst" het
vordert, doch in hem den burger blijft
zien, wiens belangen moeten worden
behartigd, in verband met groote offers
welke van hem worden geëischt.
De oude opvatting, welke in een
militieplichtige slechts zag het bij de
j wet aangewezen kanoncenvleesch, heeft
afgedaan. Hij bljjft, ook al draagt hij
de uniform, in de eerste plaats burger.
Dit is, naar onze meening, het nieuwe
I geluid, dat uit deze M. v. A. tot de
I natie komt. Dit antwoord is niet enkel
rechtvaardiging voor hen, die dezen
I bewindsman niet een offer wülen doen
worden van partij- en behoudzucht.
Niet langer is minister Staal een
„zwak element" in het tegenwoordige
[Kabinet; hij wordt thans een zijner
hechtste steunpilaren, een drager van
vrijzinnige beginselen, waarop het
Itust. De toekomst van dit Kabinet moet
[onafscheidbaar zijn van het lot van dezen
I minister van oorlog. Zij moeten met
1 elkander staan of vallen."
Vlissingen, 15 Deo.
Naar wij vernemen is door Ged.
IStaten aan Burg. en Weth. alhier ver-
[gunning verleend tot verbreeding van
[dsn Noordzee-boulevard, ongeveer ter
lplaatse van het stedelijk badhuis.
Eveneens is toestemming verleend fot
■doorsnijding van de tweede waterkeering
laan den Koningsweg voor den aanleg
Sener straat, aldaar uitkomende. Aan
[jeze toestemming zijn eenige voorwaar-
verbonden, o. a. het maken van
lm gemetselden doorgang met sehotbalk
IponmDgen.
Op Vrjjdag 28 December zal door de
Nretgevorderde leerlingen van den heer
U B. Dommisse alhier, een uitvoering
legeven worden, waarop wij meenen
Ie aandacht te moeten vestigen omdat
zich van de gewone door aard en
larakter zeer onderscheiden zal.
Er zal dan namelijk eene operette
Ipgevoerd worden die ten titel voert
|Zéfira" en door den heer J. F. Op
Zieke alhier bewerkt is naar bet
Itookje „De schoone slaapster in 't
en waarbij gebruik gemaakt is
|a» muziek van onderscheidene com-
Twusten van naam. Het gsootste gedeelte
der muziek is ontleend aan de opera
„Joseph" van Mehul, terwijl verdere
muziek is gebezigd van F. Schubert,
R. Schumann, C. van der Linden en
anderen.
Deze operette, die eenige jaren ge
leden alhier met zooveel succes werd
opgevoerd, mogen we in allo opziohten
goed gebouwd noemende tekst is
behoorlijk Nederlandsch, geheel in over
eenstemming met de muziek.
Waar er niet veel stukken van dien
aard bestaan, doet het ons genoegen,
dat we thans weer eens in de gelegen
heid gesteld zullen worden de opvoering
eener goede operette bij te wonen. Wij
weten dat er geen moeite gespaard
wordt om deze zóó te doen zjjn, als met
billijkheid verlangd kau worden en het
staat bij ons, die ongezien e n repititie
mochten bijwonen, vast dat de opvoering
een beslist succes wezen zal. Gaarne
bevelen we dan ook deze soiree bjj
allen aan.
Deze uitvoering wordt niet, zooals
gebruikelijk is, aangeboden aan de ouders
der leerlingen en andere genoodigden,
maar is tegen f 0.75 toegankelijk en
komt de opbrengst ten bate van de
vereeniging „Hulp in Nood" alhier.
Binnen enkele dagen zal bij de inge
zetenen een inteekenljjst aangeboden
worden wij hopen en verwachten dat
die in korten tijd met tal van namen
zal voorzien zijn, want wjj zijn overtuigd
dat velen in onze gemeente zuilen in
stemmen met het streven van den heer
Dommisse en dit zullen doen bljjken
door de operette „Zéfira" te gaan bjj
wonen.
De Engelscbe bark „Lakemba", kapt.
Rochester, welke, na op de Spijkerplaat
aan den grond te hebben gezeten, alhier
op de haven is gekomen, heeft heden
de reis naar Valparaiso voortgezet.
Bij onderhandsehe aanbesteding is
door den garnizoens commandant alhier,
aan den heer Duijvekot vergund het
weghalen van spoeling, beenderen enz.,
afkomstig van de soldatenmenages, tegen
de som van f 14 per maand.
Lijst van de aan het postkantoor te
Vlissingen en de daaronder behoorende
hulpkantoren over de la helft der
maand December 1906 ter post bezorgde
brieven en briefkaarten, welke wegens
onbekendheid van de geadresseerden
niet zijn kunnen worden uitgereikt.
De Graaf, Amsterdam, C. Oerdel-
mans, Breda, de Haan, Haag, Suzanne
Heeusen, Aavers, mej. Schuurwegen,
idem, D. P. Burts, Beverley, Wm.
Moore, Blackburn, B. Wood, Blackpool,
Alb. Wilkins, Bristol, D, A. Bruxel-
les, Thos. Makin, Chorley, John P. M.
Caffin, Cirencester, J. Davies, Dalian
F. Bassans, Edgbaston, Ohas F, Orook,
Fishguard, F, Hamley, Gzstonbuty, G.
Prince, Great Yarmouth, M. Nimpfar,
Gullane, Jas. Miller, London, W. Boy
land, idem, A. J. Hall, idem, M. Cromp-
ton, Longside, Oh. Mazwima, Mailand,
J. L. Sherwili, Margate, Fr. Hugg,
Merthyrtydvili, General Hurace Har
min, Paris, Martin Breemes, Port Ub-
son, P. Mos, Pretoria, Wm. Banter,
Tawishock, V. Chieux, Aavers, MI!e.
Jos. Dommieus, idem, Steuermann,
Wien.
Men schrijft ons uit Middelburg
Door Burg. en Weth. wordt aan den
gemeenteraad voorgesteld aan H, M. de
Koningin te verzoeken de jaarwedde van
den commissaris van politie thans
f 2000 bedragende aldus te regelen,
dat die zal bedragen f2400, met dien
verstande, dat hem f 200 verhooging
wordt toegekend op 1 April 1907, wan
neer hij 3 jaren dienst zal hebben en
andermaal f200 wanneer hij 6 jaren
het ambt zal hebben hekleed.
De meerderheid der commissie van
financiën vereenigt zich met het voor
stel van B. en W. De minderheid echter,
hoewel van oordeel, dat bet niet ge-
wenscht is als maximum traktement
van den commissaris van politie f 2000
te handhaven, kan evenwel het adres
van den commissaris, gelijk het daar
ligt, niet steunen, eensdeels omdat de
aangehaalde voorbeelden van elders een
vaststelling van het maximum op f 2400
niet wettigen, anderdeels omdat niet
alleen het getal inwoners van andere
gemeenten, maar ook hun draagkracht
bij een beoordeeling der door de ge
meente uit te betalen traktementen be
hoort te worden vergeleken.
Naar aanleiding van het in hun han
den gestelde verzoek van het bestuur
van het departement Middelburg der
Maatschappij van Nijverheid, om een
subsidie voor een in 1907 te Middel
burg te houden tentoonstelling van
werktuigen voor de klein-njj verheid en
voor het ambacht en van eleotrische
motoren tot het drijven daarvan, be-
riohten Burg. en Weth., dat het hun
in het belang der gemeente voorkomt,
aan het verzoek te voldoen.
Het mag toch als zeker worden aan
genomen, dat een dergeljjke tentoon
stelling een groot aantal bezoekers van
buiten naar Middelburg zal trekken,
terwjjl ook het belang in die tentoon
stelling gelegen voor de talrijke inge
zetenen, die de klein-uij verheid beoefe
nen, dezen steun van gemeentewege
zeer zeker wettigt. Burg. en Weth.
stellen daarom aan den gemeenteraad
voor aan adressant uit de gemeentekas
een crediet te openen van hoogstens
f 300. Zij doen dit voorstel in plaatB
van een subsidie, daar dan, indien do
financieele uitkomsten mochten mede-
vallen wellicht niet de geheele f 300 be
hoeft te worden betaald.
Nog wordt door Burg. en Weth.
voorgesteld voor de uitvoering van enkele
werken een geldieeniug aan te gaan
van f 9000, tegen een rente van ten
hoogste 4 pet., met jaarljjksche aflos
singen van tenminste f 500 (voor het
eerst in 1907.)
De toestand van den heer mr. P. C.
J. Hennequin te Aardenburg is wat
verbeterd. De patient heeft een rustigen
nacht doorgebracht en de spraak is
minder klemmend. Het zal echter nog
geruimen tijd duren eer de heer Henne
quin de zittingen der Tweede Kamer
zal kunnen bjj wonen.
Tegen de verkiezing van den heer
R. Brand tot lid van den gemeente
raad te Sluis is protest aangeteekend,
omdat de gekozene de betrekking van
gemeente-geneesheer vervult.
Men schrijft ons uit Sluis
De gemeenteraad van Sluis besloot
in zijn laatste zitting een stuk weiland
van circa een hectare, voor een tjjdvak
van 29 jaar in erfpacht aan den heer
L. van Bunen te Brussel uit te geven,
om een gebouw voor den directeur en
loodsen op te richten. Genoemde heer
heeft 10 H.A. land gekocht, om alhier
een steenfabriek te vestigen,
Bjj Kon. besluit is aan dr. N. van
Wijk, op zjjn verzoek, met ingang van
1 Februari, eervol ontslag verleend als
leeraar aan de Rijks Hoogere Burger
school te Goes.
Kerk- en Selioolnteuws.
Door curatoren van het gymnasium
te Middelburg wordt ter benoeming
van een rector van het gymnasium al
daar, wegens h6t overljjden van dr. J.
G. Yoglor, aanbevolen dr. A. H. Kan,
conrector en voor de daardoor ontstaan
de vacature van conrector dr. W. G.
O. Wagner, leeraar in de oude talen
en geschiedenis.
Bechtszafim.
Den 28en Nov. werd voor de recht
bank te Middelburg tot een maand
gevangenisstraf veroordeeld P. P. J. T.,
timmerman te 's Gravenhage, beklaagd
van misbandeling van den timmerman
J. Geleijn alhier, welke mishandeling in
verband stond met de werkstaking bjj
den heer Anker.
Gelejjn was nl. een der timmerlieden
die aan de werkstaking niet heeft deel
genomen en aan het werk gebleven is.
Beklaagde, die als waarnemend secre
taris van het plaatselijk arbeids-seereta-
riaat te Ylissicgen is opgetreden, heeft
op 12 October jl. genoemden Geleijn
aangegrepen en hem in het gelaat ge-
Het O. M. had tegen beklaagde 14
De veroordeelde was van dit vonnis
in verzet gekomen. Als verdediger trad
op de heer mr. F. J. van Deinse.
Vanwege het openbaar ministerie
waren twee, van de zjjde des verdedi
gers drie getuigen gedagvaard.
De eerste getuige, J, Gelejjn, bleef
bjj de verklaring, door hem in eerste
instantie afgelegd. Hij was als timmer
man in dienst bjj baas Anker en terwjjl
hij werkzaam was aan een in aanbsuw
zijnd huis heeft bekl. hem vastgegrepen
en, onder het uiten van de woorden
„onderkruiper, sme9rkees" en andere,
hem mishandeld, door hem in het ge
laat te slaan.
Da bekl. bekende niet de bewuste
woorden gesproken te hebben, ofschoon
hij de mogelijkheid ervan niet uitsloot.
Hjj gaf toe Gelejjn een klap te hebben
gegeven, doch ontkende den getuige
vastgegrepen, heen en weer gerinkeld
te hebben en getracht om hem van het
werk te trekken. Op een vraag van den
verdediger gaf getuige toe geteekend te
hebben op een Ijjst ten bate van de
stakers.
De tweede getuige A. Suurmond,
werkman te Vlissingen, was den 12 Oct.
op het werk bij den eersten getuige en
verklaarde geheel in den geest van
Geleijn. Hjj heeft gezien dat de be
klaagde dezen van het terrein van 't
werk aftrok.
De beklaagde sprak beslist tegen
het vastgrijpen, het ringelen en het van
't terrein aftrekken van Gelejjn. De
getuige bleef bij zijn verklaring.
Op een vraag van den verdediger
verklaarde hjj persoonljjk nooit lastig
gevallen te zijn.
De volgende getuige, L. P. van Oor
schot, metselaar te Vlissingen, verklaarde
dat Geleijn tegenover hem het goed
recht der stakers bij baas Anker heeft
erkend. Hij heeft ook beloofd het werk
te zullen neerleggen indien haas Anker
de eischen der stakers niet inwilligde.
Hij heeft ook geteekend op een lijst ten
behoeve der stakers.
Op een vraag van den verdediger
zette de getuige de oorzaak der staking
uiteen. Die mogen wjj bij onze lezers
als bekend verondersteliea.
Da volgende getuige J. Noom, werk
man te Vlissingen, een der stakers bij
baas Anker, was tegenwoordig bjj het
voorgevallene tussohen bekl. en Gelejjn.
Hij heeft T. niets tegen G. hooren
zeggen, maar gezien, dat Gelejjn bekl.
een dnw tegen de borst gaf, terwij! hij
zeide „ja hebt hier niets te maken".
Wat daaraan vooraf ging, wist hjj niet
hjj stond op eenigen afstand. De bedoe
ling van beklaagde was om met Geleijn
te spreken over het onthouden van zjjn
steun aan de stakers, niet om hem te
bewegen het werk neer te leggen.
A. R. J. Schenk, eveneens werkman
te Vlissingen, ook een der stakers bjj
baas Anker, was ook tegenwoordig bjj
het voorgevallene tusschen Geleijn en
Hjj heeft gezien dat Gelejjn van be
klaagde een slag tegen bet hoofd kreeg
ook zag hij de daarbij plaats hebbende
worsteling, doch woorden had hjj niet
gehoord.
De ambtenaar van het openbaar minis
terie was van meening dat de tweede
behandeling der zaak geen nieuw licht
gebracht heefthij vorderde dus beves
tiging van het vonnis.
De verdediger wees er op dat bekl.
vervolgd is wegens het toebrengen van
een klap, dus de meest eenvoudige mis
handeling. Het vonnis is onevenredig
hoog in verband met het feit. De hou
ding van getuige Gelejjn verontschuldigt
dit en beklaagde is niet gekomen bjj
Geleijn met het doel om hem te mis
handelen. Pleiter zette de aanleiding tot
de staking bij baas Anker uiteen. Gelejjn
heeft met die staking eerst zjjn sympa
thie betuigd, maar is later omgekeerd.
Zijn houding, die inconsequent was,
heeft bekl. geprovoceerd. Deze is hem
gaan opzoeken om hem daarover te
onderhouden, maar niet om hem het
verder werken te beletten. Beklaagde
heeft in een oogenblik van drift Geleijn
een klap gegeven.
Spreker hoopte dat de rechtbank haar
vonnis zal herzien en de zaak terugbren
gen tot haar ware proporties en aan
leiding zal vinden om de opgelegde
gevangenisstraf ta veranderen in eene
De uitspraak in deze zaak is bepaald
op Vrijdag a. s. („M. Ot,")
Heden zijn door het kantongerecht
te Middelburg veroordeeld wegens
plaats nemen op een met een hond be
spannen voertuig P. R., Koudekerke
tot f2 b. s. tuchtachoolstraf van een
weekals bestuurder van een voertuig
zich niet gedragen naar de bevelen der
politie M. C. B., tot f 0.50 b. s 1
d. h.als tapper niet zorgen dat zjjne
voor het publiek toegankelijke lokalen
te middernacht gesloten en ontruimd
zijn A. P. B., tot f 5 b. s. 3 d. h.
als bezoeker van eene tapperij zich
niet voor of op het sluitingsuur daar
uit verwjjderen J. d. P., Antwerpen
tot f3 b. s. 1 d. h.invoeren van
rundvleesch niet voorzien van een be-
wjja van goedkeuring J. A., Middel
burg tot f5 b. s. 2 d. h.invoeren
van versch vleeseh zonder de longen,
de lever, hot hart en de nieren A.
W., Serooskerke tot f 5 b. s. 2 d. h.,
en wegens dronkenschapM. V., tot
f3 b. s. 2 d. h.achter wier namen
geen woonplaats staat wonen alhier.
Nog eens s De Wonder aardappel.
Ter waarschuwing deelen wij nog
een en ander mede, dat bekend gewor
den is aangaande den „reuzenaardappel
van Urugay"," de aardappelsoort, welke
in 't begin van dit jaar onder den ge
leerden naam van „Solanum Comm8r-
sobü" met schreeuwerige reclame werd
aanbevolen als een uitmuntende, zeer
fijne eetaardappel, die bovendien onge
hoorde opbrengsten gaf, tot meer dan
100,000 K.G. per H.A.
't Was waarlijk M te mooi en de
verbeteringen, waarvan men gewaagde,
waren verdacht spoedig verkregen. We
vonden het dan ook gewenseht onzen
lezers aan te raden een afwachtende
houding aan te nemen. Velen, in ons
land en daarbuiten, werden echter ver
lokt en ook Nederlandeche firma's
werkten er toe mee, dat poters werden
aangeschaft tegen hooge prijzen f 3
per kilo en zelfs f0,50 per knol werd
betaald. In den loop van den zomer
vernam men reeds klaohten we ver
meldden toen, boe door verschillende
personen, o.a. den bekenden kweeker
G. Veenhmzen te Sappemeer en de
rijkslandbouwleeraar Mayer Gmelin en
Elema, een treffende gelijkenis was ge
constateerd tusschen den wonderaard-
appel en den bekenden „blauwe reus."
Hun oordeel moest echter nog worden
opgeschort.
Thans zijn we in de gelegenheid de
uitkomsten te laten spreken. De Bel
gische landbouwkundige, de heer P. de
Caluwe, nam proeven op drie ver
schillende plaatsen en grondsoorten, op
licht land, in natten leemgrond en in
goed, tamelijk droog kleiachtig land.
Op zandgrond oogstte hjj per H. A.,
groote en kleine te zamen 30,520 Kilo
knollen, op leemgrond 15,960 Kilo.
In den kleiachiigen bodem had bij
sieehts 3 stoelen geplant, waarvan hjj
rooide 3 K.G. groote en 0.6 K.G. kleine
dus 1,2 K.G. per stoel.
Niets buitengewoons dus, dat zeer
duideljjk blijkt uit vergelijking met de
opbrengsten van andere aardappelvarie-
teiten. De heer De Caluwe kreeg op
hetzelfde lieht per H.A. van President
Kruger op 3 stukken 30,800, 32,232
en 34,412 K.G. knollen, vau professor
Maercker 31,840, van Neue Export
35,630, van Industrie 29,229 K.G.
Omtrent de hooggeroemde hoedanig
heden schrjjft de proefnemer: De
zoo opgehemelde reuzenaardappel is
niets andera dan een gemeene beesten
aardappel, die enkel als voeder voor de
varkens en voor het vee kan benuttigd
worden. En alles, wat man er over ge
schreven heeft, om zijn uitmuntende
hoedanigheden en zjjn onvergelijkelijke
waarde op te hemelen en uit te ba
zuinen,heeft tot niets andera gediend dan
om de koopers zand in de oogen te strooi
en en tegen f 3 per K.G. tegen Y» g'ó.
per knol, aardappels te verkoopen, die
men gewoonlijk voor 1 1/i a 2 cent levert,
als men ze daar voor kan slijten. In
derdaad „Solanum Commersonü" is
eenvoudig de reeds sedert lang bekende
„blauwe reus," dien men onder een
nieuwen naam in den handel heeft ge'
bracht, met een overvloed van reclame,
zooals er tot heden zelden voor aard
appels gemaakt werd. Nu, di® „blauwe
reus" wordt hier en daar nog bij da
landbouwers geteeld voor de varkens,
omdat hij meestal tameljjk veel op
brengt, maar hij is zoo slecht, dat hjj
zelfs als varkensaardappel op vele
latsen is losgelaten."
In overeenstemming met de door den
heer De Oaluwe verkregen uitkomsten
zijn die van de heeren De Lac, voorz.
der prov. Landbouwcommissie in West-
Vlaanderen, M. Dekeizer, Belg. land
bouwkundige en den Fransehen kwee
ker Hitier, die zjjn poters van den
reuzenaardappelman Lagerie zelf betrok.
Onze lezers zijn dus na genoegzaam
ingelicht.
Het vermengen em bewaren
van Kunstmest.
In het algemeen is het niet aan te
bevelen kunstmeststoffan te koopen lang
vóór men ze noodig heeft. Niet, dat
men voor verlies heeft te vree zen. Alleen
ruwe (niet opgeloste) guano wil wel in
waarde verminderen door ammoniak-
vervluchtiging. Doch het bewaren heeft
toch soms onaangename gevolgen, b. v.
bjj chilisalpater en kalizouten, welke
beide, Vooral de eerste veel vocht tot
zich trekken, daardoor oplossen, door
den zak loopen en aldus toch verlies bij
een onaangenamen pekelboel geven. De
kali wordt bovendien klonterig en moet
dan vóór het gebruik fijn geslagen wor
den met den hamer.
Bij het vermengen zjjn hot voorna
melijk kalk en slakkenmeel, het laatste
om de vrjje kalk, die het bevat, welke
kwaad kunnen doen. Deze stoffen mogen
niet in aanraking komen met beer (se-
creetmest), stalmest, guano of bloedmeel,
daar dit ammoniak-(stiketof) verlies
tengevolge zou hebben. "Wordt hieraan
steeds gedacht Een poos geleden vroeg
mjj een landbouwer of het niet uitstekend
zou zjjn, indien hij op zjjn mestvaalt
telkens wanneer bij versohen stalmest
daarop bracht, tegelijk wat kalk strooide
dat gaf een gosde vermenging, meende
hjj. Wat zou hem dat duur zjjn komen
te staan Die man had wel eens gehoord
of gelezen van gips (zwavelzure kalk)
als bindmiddel, en achtte nu het eene
als het andere. Hieruit blijkt opnieuw,
