1Ö06.
Vrijda
3 Augustus.
44o Jaargang,
Birmenlandsche lierlditeiL
FEUILLETON.
ff
Bo. 180.
VLISSIMSCHE COURANT
Prijs per drie maanaeD 3,90b feaoeo pa pw 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren. Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DB VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
ADVERTENTIE!!: van 1—4 regels ƒ0.40, Voor eiken rege,
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts troeemaal berekend. Groote letters
en clichés naar plaatsruimte.
Telephdommmtaer 10,
Ahonnements-Advertentiün op zeer voordeel ige voorwaarden.
kleine hiërarchische
zaken op te houden.
geschillen om de
1 Augustas.
Meer nog dan anders zal heden on
getwijfeld ons volk in gedachte den
verjaardag meevieren van H. M. de
Koningin-Moeder.
Dagen van beproeving liggen achter
Haar, gelukkig getemperd door het
vreugdvol herstal van Hare beminde
dochtgr.
~$qo er iets was, wat in de droevige
berichten der vorige we6k, naast het
onmiddellijk leed van het teleurgestelde
Echtpaar, pijnlijk trof, dan was het de
smart van Koningin Emma, de Moeder
vol toewijding en trouw. Hoe gaarne
had menHaar gelukkig gezien in het
bezit van een dierbaar kleinkind.
Het heeft nog niet zoo mogen zijm
jjjiènkf $dd Haar oofc op den dag van
hedep, bij bet vei? dankWr te
aedenken valt, troost in deze teleur
stelling, ep stelle' Hij Haar nog lange
jaren tot zegen voor Haar kinderen en
Haar volk, aldus lezen wij in de „Ned."
Het ministerie van oorlog.
De „N. Gron. Ct." meent, dat in
enkele' Oppositiebladen roet kwalijk ver
borgen 'spijt onder den sshij'n van
ingenomenheid noohthans gesproken
wórdt van de geruchten van belangrijke
bezuiniging op de a, s. begreoting. Im-
japre dppr bézpinigingappaatrégelen zou
minister gtaal een bij vele vrijzinnigen
gedaalde sympathie herwinnen, hetgeen
den tegenstanders der liberale concen
tratie niet aanstaat.
„Intusschen" zoo gaat de „N,
Gron. Ct." door wordt de Oppositie
krachtig ondersteund van uit ai-
bureaux, van oorlog zelf, waar men van
sommige zijden qllerlei intrigues arnpedt
fegen den chef en degenen, wien hij in
't'bponder zijn vertrouwen heeft ge
schonken. Mjj zijn staaltjes ter oore
gekomen van de verhoudingen bij dat
departement, die inderdaad aan het
ongelooflijke grenzen en die, zoo ze bij
eventueel onderzoek juist mochten blij
ken, het noodzakelijk zouden maken
tot zeer radicale maatregelen over te
gaan en degenen, die als hst ware voort
durend bezig zijn de positie van den
minister te ondermijnen, te verwjjdoren,
Als maar de helft waar ia van betgeen
mij over den toestand bij oorlog ter
oore kwam, zou ik niet aarzelen er den
naam van „Augrasstal0 aan te geven.
Er zijn, om slechts iets te noemen,
hoofdambtenaren,leiders van atdeelingen
die geen bevelen uitvoeren, welk? hun
niet schriftelijk an met Is ministers eigen
hapd worden gegeyen, dié den chef van
's ministers Kabinet, den man met
wien hij, zeker dan toch op grond van
diens bekwaamheden en geschiktheid,
bjj voorkeur arbeidt eenvoudig ue-
geeron en die opgaan in 't zoeken van
Naar hst volksleger,
De „Ned." begroet met vreugde de
instelling der Staatscommissie om te
onderzoeken welke maatregelen geno
men moeten worden om te bevorderen,
dat de Nederlandsche jongeling bij het
bereiken van den dienstplichtigen leef
tijd, zonder een bijzondere opleiding te
ontvgngen, voldoe aan de voor verkorten
eerste-oefeningatijd te stellen eischen
van lichamelijke, geoefendheid en die
maatregelen in bepaalde voorstellen te
belichamen.
De beteekenis van dit feit ziet het
blad hierin, dat het „een stapje (is) in
de richting van het „volksleger". Tot
dusver is deze leus voornamelijk ge
bruikt als dekmantel voor anti 'milita
risten, \yanneer zij de gelden voor een
deugdelijke defensie wilden afstemmen
en tegen alle ministers van porlog op
positie rpaken. Werd hun gevraagd, of
zij dan het land in tijd van nood niet
wilden verdedigen, dan luidde het ant
woord steeds o zeker, maarmet
een volksleger 1
Dat zulk een leger maar niet terstond
uit den grond te stampen isdat ons
volk van heel anderen aard is das het
2witsersèhe en voorshands de militaire
geoefendheid en discipline mist, die voor
een volksleger-organisatie de onmisbare
factoren zijn dat op goede gronden kon
worden betoogd, dat uit financieel oog
punt een volksleger niet veel .voqrdee-
ligpr zou ujtkpmen dan het thans be
staande stelsel, dat alles werd luchtig
voorbijgezien. Volksleger en zuinigheid
hoorden nu eenmaal bij elkaar, evenals
snelvuurkanonnen (die trouwens in een
volksleger dek noodig zijn on duurte.
En zoolang er geen volksleger was, kon
men met een gerust gemoed alle defensie
uitgaven afstemmen.
Thans is het vplksleger-denkbeeld uit
deze troebele sfeer overgebracht naar
die der practisohe politiek. Eigenlijk
reeds vroeger, daar minister Staal al
bij de jongste begrooting, en ook vorige
ministers reeds, hun sympathie voor
het denkbeeld als zoodanig uitspraken
en slechts wezen op de groote moei
lijkheden, die alsnog zonden te overwin
nen zjjn,
De feiteljjke beteekenis van het volks
leger ligt niet in de bezuiniging, die
het brengen zal want deze is zeer
problematiek, maar in de hoogere
nationale weerkracht, die het, volgens
velen, met dezelfde uitgaven zal weten
te bereiken. Alzoo niet minder geld,
maaf beter waar veer het geld. Deze
vrucht zal het intusschen, naar
kundige meening, eerst dan kunnen
brengen wanneer de hodeor, waarin
het moet grqeien, ten volle toebereid
is, althans heel wat beter toebereid
dan het geval zou zjjs zoo op dit
oogenblik het volksleger in ons land
werd ingevoerd. Zelfs wordt door som
migen twijfel geopperd, of het ten on
zent ooit zoover zal kurnen komen. Ook
zij blijven dan, in theorie, het volksleger
een ideaal noemen, maar een ideaal,
dat, naar zij meenen, voor ons volk
(althans in afzienbaren tijdjonbereikbaar
zal blijken.
Tot deze laatste pessimisten behoort
minister Staal niet. En hij wenscht
stappen te doen om tot hetgeen hij
bereikbaar acht nader te komen. Zulk
een stap is de instelling van deze com
missie, die maatregelen zal moeten be
ramen om den jongeling, zonder een
bijzondere voorbereiding, dus door het
normale schoolleven alleen, bij het be
reiken van den dienstplichtigen leeftijd
in een zoodanigen toestand te brengen,
dat hij voldoet aan de eischen voor
yerkprten oefeningstijd. Het spreekt
vanzelf, dat zulke maatregelen eener-
zijds aan da algemeens lichaamsontwik
keling, die thanB door de examendres
suur zoo veelszins geschaad wordt, zou
den ten goede komen anderszijds de
oplossing van het defensievraagstuk in
de richting van een volksleger zouden
vergemakkelijken, omdat, naast alge-
meenen dienstplicht, korte oefeningstijd
een der elementen van een volksleger- I
is,
's ministers uitlating wel voorwaar
den zullen werden gesteld, opdat de
fondsen de goede zullen zijn.
18.)
Zielaverheugd snelde hij heen. Hij
had lichtzmnigerwijze aan tante Polda
nog duizend mark meer gezegd, dan hij
werkelijk schuldig was. Zoo kreeg hij
nu geld in handen, zonder dat Klaus
daar iets van wist. Het was gedurende
de laatste weken wild toegegaan zijne
verliezen hadden hem niet alleen het
geld maar ook het hoofd doen verliezen.
Nu kon hij zich weer vrij bewegen.
In den namiddag, toen de zon niet
ffleer zoo hevig brandde, deden zij hun
rijtoer, Schimmelpfenmg en Hubert
reden, toen zij de.Leipzigerpoort achter
zjoh hadden, aan weerszijden van het
rijtuig. Brinkman was wel niet spraak
zaam, maar toch in een vroolijke luim.
De wandelwegen waren vol wandelaars,
-o de Diergaardestraat was het een
wedren van equipages en huurrijtuigen.
De beide jonge ruiters reden daarom
sehter het rijtuig en wierpen de meisjes
De ziekte-verzekeringswet.
Naar de „Tel," mei zekerheid ver
neemt, heeft minister Yeegens onlangs
op een zijner audiënties aan betrokken
personen verklaard, dat de ziektever
zekeringswet geen voorkeur zal geven
aan een bepaald stelsel van honoreeren
van artsen en apothekers. Voorts yer-
zekerde Z.Exc. dat de wet ook volstrekt
niet zal aantasten het particuliere initi
atief in zake goede ziekenkassen (uit-:
keering bij ziekte), zoodat de wet niet
uitsluitend de disfricts-ziekenkasseg zal
toelaten,
In verband met hei eerste deel van
ons bericht, herinneren wij er aan, hoe
in de wetenschappelijke kringen de
uitspraak ten gunBte van het abonne-
ments-steleel luidde. En de te Utrecht
gehouden vergadering van de Maat
schappij tot Bevordering der Genees
kunst, -èa de vergadering van pharma-
ceuten, te Zwolle gehouden, spraken
zich uit voor betaling per abonnement
als stelsel in de ziekteverzekeringswet.
Echter ook voor het andere stelsel, nl.
betaling per prestatie, werd propaganda
gemaakt, en wel door op één na het
grootste en goed geadministreerde zie
kenfonds van Amsterdam, met name
ZiekenzorgA Uit hetgeen wij vernamen
blijkt nu, dat de minister geen keus
heeft willen doen, om da voorgestane
des- methode van honerreering van een der
partijen in de wet als stelae! to verheffen.
En dat voorts hat particulier initia
tief, hetwelk reeds zoovele goed functi-
oneerende ziekenfondsen in het leven
riep, onaangevochten zal blijven, kan
niet dan ten zeerste worden toegejuicht.
Al is hst begrijpelijk, dat blijkens
verliefde blikken toe.
Zeg, daar komt je kameraad
Eellenthin
Schimmelpfenmg wees op een aan
komende equipage, waarop de genoemde,
van twee andere officieren afscheid
nemend, juist aanreed.
En als ik mij niet vergis, rijdt
daar uw broeder met de Trekueners,
die hij door bemiddeling van Peilenthin
van den plotseling verarmden graaf
Sponeek heeft gekochtHeeft hij ver
stand van paarden
Neen. Gij ziet, dat hij niet eens
voornaam in het rjjtuig kan zitten.
Papa. Klaus komt zoo aanstonds voorbij 1
riep Robert.
Beiden salueerden luitenant Feilen
thin, een man van ongeveer dertig jaar,
met donkere oogonhij nam slechts
vluchtig notitie van hen.
Verrast wierpen de in de beide rij
tuigen zittenden elkaar hunne groeten
toe, zoo snel als het oogenblik dat toe
liet, en niet zonder zekeren tegenzin,
want het stuitte Fransje en Robert tegen
de borst, dat hun vader in een huur
rijtuig moest rijden, terwijl Klaus den
landauer reeds als zijn eigendom be
schouwde. Laura keerde zich nog eens
Vakorganisatie.
De „Ned." zet haar standpunt om
trent vakorganisatie, uiteen in een twee
tal artikelen. L e Roomsch katholieken,
herinnert het blad, zijn verdeeld over
do quaestie van al of niet gemengd-
christelijke vak organisatie. In Duitsch-
land bestaat in sommige streken een
bloeiend inter-eonfessioneel stelsel, door
den Paus eenigen tijd geleden in be
scherming genomen tegen bestrijding
in katholieke kringen, wat niet weg
neemt, dat die bestrijding bleef bestaan,
zich beroepend op het feit, dat de Paus-
zelf zijn waardeering grondde op plaat
selijke omstandigheden.
De Nederlandsche bisschoppen ver
klaarden zich dezer dagen tegen hei
gemengde, vóór het zuiver katholieke
stelsel, hetwelk wederom in een blijkbaar
uit Nederland komend schrijven in de
(roomsch-kath.) „Kölnisehe Volkszei-
tung" bestrijding vond. De noodzakelijk
heid eener krachtige katholieke arbei
dersbeweging wordt daarin erkend, maar
tevens beweerd, dat mei confessioceele
vak afdeelingan niets is te beginnen.
Uitsondering maakten alleen de vak-
afdeelingen der textielarbeiders (weve
rijvak), die op verschillende plaatsen
tpt eenige samenwerking met protes-
tantseh-christelijke vereenigingen kwa
men, De op deze wijze gestichte alge
meen-christelijke textielarbeidersbond
„Unitas", waarvan het hoofdbestuur
gevestigd is te Enschedé, had reeds
meer dan 8.00Q leden. Dit alles gaf geen
aqaleiding tot klachten en de aartsbis
schop van Utrecht onthoudt aan deze
organisatie zijn steun ook niet.
Dusver de „Köln. Volksztg,"
De „Ned." heeft bezwaar tegen hei
schrijven der bisschoppen en pleit. voor
de interconfessioneels vakvereeniging,
die een economischs factor wil zijn.
Haar doei U datgene te doen, wat den
enkeling onmogelijk is, n.l. een deug
delijk contract tot Btand te brengen en
de naleving van dat contract te waar
borgen. Met klassenstrijd heeft dit niets
te maken en de goedgezinde patroon
-weet het dan ook te waardeeren.
„Enkele roomsch-kath. schrijvers
zegt de „Ned," - hebben reeds uit de
bisschoppelijke circulaire afgeleid, dat
nu ook de roomsche patroons niet meer
met collega's in één vakvereeniging
mogen zitten. En ook in protestantsche
kringen sijn ar den laatsten tijd stemmen
opgegaan, die beweren, dat 't niet aan
gaat, een „neutrale" vakvereeniging
voor arbeiders te veroordcelen en tege
lijkertijd bij een „neutrale" vakvereeni
ging van werkgevers aangesloten te
blijven.
„Volkomen juist, wanneer men, het
doel en de stelling der vakorganisatie
in het bedrijfsleven voorbijziende, ei
sen ander dan maatschappelijk stempel
om, om te groeten, maar dat verdreef
de onbehaaglijke aandoening niet. Klaus
zelf had met zijn gewone flegma gegroet
en zijn vader slechts den versehuidigden
eerbied betoond. Het werd den ouden
man bij deze gelegenheid wee om het
hart, want sedert de joDge vrouw er
was, gevoelde bij eerst recht, hoe Xüaua
vervreemdde, ofschoon Laura de vriende
lijkheid zelf tegen hem was. Hij hoorde
ook niets meer van' de zaken hij was
daarin een nul geworden. Wanneer hjj
zich naar het kantoor begaf, ondervond
bij een goede bejegening. Klaus was
echter niet aanwezig of vlijtig bezig, en
sprak hij met dea eerste-boekhouder,
dan vertelde deze hem van allerhande
zaken, waarvan hij, als patroon niets
wist. Hij was overbodig geworden en
waagde het niet meer betreffende de
zaken, beisliate bevelen te geven. Fransje
wisselde na deze ontmoeting slechts
een blik met haar broeder, die door het
voorbijsnellen van equipages en ruiters
een oog op zijn paard moest houden.
Niettegenstaande dit wisten de beide
jongs mannen, toen men in den tuin
van een voornaam restaurant stilhield,
allen in een vroolijke stemming te
brengen. Schimmelpfennig met zijne
op drukt. Maar onjuist voor wie bet
„neutrale" in de vakbeweging slechts
schuwt, omdat sn voorzoover dit de dek
mantel is der klassenstrijd-tendenzen.
„Wanneer, zooals een schrijver iu de
„Christelijke Stemmen" heeft beweerd,
ook een patroons-vakvereeniging zich
op het standpunt van den klassenstrijd
heeft gesteld, dan inderdaad is zulk een
vereeniging voor geen christen meer
bruikbaar. Doch de afkeuriDg van alle
gemengde patroons-vak vereenigingen,
en de eisch, dat ook deze organisaties
zich zullen splitsen naar de kerkelijke
belijdenis, is daarmede niet gerecht
vaardigd.
De vakorganisatie zoowel van arbei
ders als van patroons kent van nature
geen andere grenzen dan die door hof
vak worden aangewezen. Slechts feite»
van misbruik of ontaarding kunnen o.i.
het stellen van andere grenzen wettigen,
Tot leden der Nutscommissie voor
onderwijs zijn ia de Juli-vergadering
door het hoofdbestuur van de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen be
noemd de heeren Th. Nolen, Herman
Snijders, dr. Bos (leden van het hoofd
bestuur), voorts prof. dr. A. G. van
Hamel, te Groningen, jhr. mr. D. R.
de Marees van Swinderen, te Gronin
gen, mr. A. J. J. baron Van Styruna,
te 's-Hertogenbosoh, L. C. T. Bigot, te
Arnhem, Klaas de Vries, te Amsterdam
en mej. J. W. A. Naber, te Amster
dam, In de plaats van mr. Van Swin
deren en mr. Van Styrum, die wegens
drukke bezigheden, bedankten, zijn aan
gewezen dr. Hubrecht, lid der Tweede
Kamor, te Amsterdam, en mr. M. Tyde-
man, lid der Tweede Kamer, te Breda.
De commissie zal in September worden
geïnstalleerd.
Uit het verslag der Staatscommissie,
ingesteld om te onderzoeken op welke
wijze de spoorwegen, de gewone wegen
sn de waterwegen in en rondom Utrecht
zouden behooren te worden gewijzigd,
blijkt, dat het terrein, door de commissie
voor de vestiging van het centraalstation
aanbevolen, gelegen is tusschen ds
Kroezelaan en het Merwedekanaal.
In het zeer uitvoerige verslag worden
verder de verschillende verbeteringen,
dis de commissie in het belang der
spoorwegen, waterwegen en wegen om
Utrecht noodig acht, uitvoerig aange
geven.
De kosten, waarop de aanbevolen
verbeteringswerken worden geraamd
kunnen als velgt worden samengevat
a. Spoorwegwerken f 13,750,000; b.
Voorzieningen ia het belang der lands
verdediging f 2,800,000. Totaal bedrag
der uit te voeren werken f16,350,000.
De commissie geeft als hare over
tuiging te kennen dat het algemeen
belang de spoedige vaststelling eischt
van een plan, in algemeens trekken,
waarnaar de wijziging en de verbetering,
der spoorwegen in en rondom Utrecht
onverstoorbare vroolijkheid was dien
dag geheel betooverd door Fransje, en
Robert maakte de bevallige Aline met
haar zwarte oogen en glanzend bruin
haar, het hof.
Laat ia den avoud, toen hij alleen
was, zat de handelsraad in zijne kamer
aan het open venster en hoorde de
zilverheldere stem van Laura, die door
de stille avondlucht van de overzij
weerklonk. Ook Fransje zat met tante
Polda uog laat op het balkon en zag
aan de overzij de schaduwen langs do
jaloezieën van de open vensters voor-
bijzweven.
Beiden zochten eindelijk hare leger
steden op. Fransje leunde, zonder licht
aan te steken, nog in haar venster, dat
door een hoogen ahornboom tegen het
helle maanlicht beschut werd, om naar
het gezang en het geruisch der stemmen
te luisteren, dat van den overkant door
de open vensters weerklonk. Plotseling
bemerkte zij een mannengestalte, die
aan de overzij, op het ijzeren balkon
kwam, met de hand over een in den
maneschijn bijna spookachtig bleekgelaat
streek, en toen met gekruiste armen
in de lucht keek.
Klaus 1 riep zij bijna verschrikt
en uit het raam terugwijkend. Wat ziet
hij er akelig uit 1 Daarbinnen in zijne
woning schijnt alles zoo vroolijk te zijn,
en hij Neen, hij is niet gelukkig 1
Maar zou een man als hij in staat zijn
zich ongelukkig te voelen
Zij sloot zacht het venster en liet het
rolgordijn omlaag. Lang- nog, nadat zij
naar bed gegaan was, stond het bleeke
gelaat baars broeders haar voor de
oogen. Er waren wel twee uren na
middernacht verstreken, toen zij in de
stille nacht stemmen en het gekletter
van sabels op het trottoir voor de wo
ning van Klaus hoorde.
Klaus had een avond en een halven
nacht van de zwaarste beproeving door-
ieeld.
Hij beminde zijns vrouw nog, zooals
hij haar als zijne bruid had bemind.
Hare bekouriijkhaid hield hem ge
vangen zoo koud en berekenend hij
als handelsman was, zoo onbeperkt was
hij door zijn hartstooht aan haar over-
Wordt vervolgd
