Dinsdag
10 Juli.
No. 159.
Land» en Tuinbouw.
44© Jaargang.
VLISSINGSCHE (OIRAM
Prijs pel drie maasdeO iSft Kbb» JX& ipOSit" 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
AI) VEEÏ3NTÏËNvan 1—4 regels ƒ0.40, Voor eiken rega
meer ÏO eent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en cliché s naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op lm- en feestdagen.
Telepliaonnuminer 10.
Ahonneniesits-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
BianenlaDlsohe hericMen.
Een blijde gebeurtenis.
Aan de Haagsche Nijverheidsschool
is opgedragen de uitvoering en levering
van de luiermand voor H. M. de Konin
gin. Alles duidt er dus op, dat waar
schijnlijk nog dit jaar een zeer blijde
d plaats hebben.
(„L. D.")
Het Eemerlid dr. Brants.
Naar aanleiding van het bericht van
de ,Avp." dat het lid van de Tweede
Kamer dr. Brants, bj zijn benoeming
tot burgemeester van Schiedam, op een
audiëntie bij den minister van binnen-
landsche zaken uitdrukkelijk zou heb
ben verklaard, binnen een jaar als lid
der Kamer te zullen aftreden, sehrjft
de „Arnh. Ofc."
„Van dit bericht is, zooals wj stellig
verzekeren kunnen, geen woord waar.
Dr. Brants heeft reeds een paar malen
het gerucht tegengesproken, maar waar
om sommigen niettemin met zoo groote
hardnekkigheid den afgevaardigde voor
Ede dan toch wel tegen diens wil uit
de Kamer willen hebben, waar hij toch
geen kwaad doet Alleen omdat de een
lof de ander zich in 't hootd heeft ge
zet, dat kj best plaats kon maken voor
dr. Kuyper. Of nu juist Ede bet meest
geschikte district zou zjn om dr. Kuy
per aan een Kamerzetel te helpen, zou
ook nog de vraag wezen. Maar afdoende
is, dat dr. Brants n i e t
Bezuiniging.
Er wordt bj het departement van
oorlog ernstig gestreefd naar bezuini
niging. Alle takken van dienst komen
zoo langzamerhand onder het mes.
Ten einde te kunnen nagaan, zegt
e minister, met welke bedragen de
vergoeding voor bureelbehoeften zou
kunnen worden verminderd, wanneer
al het voor het leger benoodigöe druk
werk (waaronder te begrjpen papier
voor brieven met hoofd bedrukt enve
loppen, gelinieerd en ander papier) kos
teloos vanwege het departement van
oorlog werd verstrekt, zie ik eene op
gaaf te gemoet van het bedrag, hetwelk
I iu het jaar 1905 door de militaire
autoriteiten en andere personen aan wie
eene vaste som per jaar is toegekend
als vergoeding voor bureelkosten, is
besteed aan papierregisters, order
boeken, gedrukte formulieren, gelinieerd
eu ongelinieerd papier, postpapier, en
veloppen, enz,, zoowel bedrukt als on
bedrukt.
Het paard van Troja.
Onder dit opschrift leeBt men in de
„Stand." De minister van marine looft
heen en terug uit aan predi-
die in Den Helder zich eenige
uren aan de matrozen-opvoeding willen
wjden, en de matroos, op wien het ge
munt is, krjgt dan die uren vrijaf.
Van dit onverwachte aanbod schjnt
druk gebruik te zullen gemaakt worden.
Nu reeds moet nameljk van meer
dan één socialistisch predikant aanzoek,
om aldus toegelaten te worden, zjn
ingekomen.
Naar verluidt, is men hierover bj
het marine-commandemant te Den Hel
der allesbehalve gesticht. Maar pruttelen
helpt hier niet. De aanvragers zjn gods
dienstleeraars, en moeten alzoo worden
toegelaten.
Blijkt dit bericht juist, dan zal alzoo
voortaan de socialistische propaganda
onder het marine-personeel voor een deel
op 's lands kosten geschieden.
Uit het Zuiden meldt men, dat ook
de bekends pater Van den Brink op
excursies naar het Noorden bedacht ia
en te Amsterdam wil men weten, dat
bj enkele socialisten het plan is opge
komen, om het nietsbeduidende examen
van godsdienstonderwjzer of catechiseer
meester af te leggen, om zich dan ge
regeld voor een retour naar Den Helder
een of meer dagen in de week aan te
bevelen.
„De Tjd" meldt: Wj ontvingen ter
plaatsing in ons blad, met verzoek aan
de overige katholieke bladen om over
te nemen, onderstaande verklaring van
het Doorluchtig Episcopaat
„Meermalen werd in den laatsteu
tjd èn in katholieke biaden èn in bro
chures geschreven over de vraag of het
al dan niet ook voor Nederland wen-
scheljk zon zjn, niet katholieke maar
christeljke vakvereenigingen op te
richten, resp. de bestaande katholieke
vereenigingen in christeljke te hervor
men en het is gebleken,dat voor laatstge
noemden propaganda wordt gemaakt
onder de katholieken van Nederland.
„Hiertegen hebben de bisschoppen van
Nederland gemeend openljk te moeten
optreden geïjk zj doen bj dezen
met de verklaring, dat het hun ern
stig en uitdrukkeljk verlangen is, de
hun onderhoorige katholieken te ver-
eeuigen en vereenigd te houden in
katholieke organisatiën omdat van den
eenen kant alleen in deze de katho
lieke beginselen tot hun volle recht
kunnen komen en van den anderen
kant eene samenwerking met andere
vereenigingen voor bepaalde, wensche
Ijk geachte doeleinden, in zoover de
katholieke beginselen die toelaten, noch
onmogeljk gemaakt, noch bemoeiljkt
wordt.
Het weerbaarlieidsksmp.
Aan studenten, leerlingen van hoogere
burgerscholen, gymnasium, handels
schooi, enz. is door het hoofdbestuur
der Nederlandsche "Weerbaarheidsver
eeniging een circulaire gezonden, waarin
het de aandacht vestigt op het kamp,
dat de leden dezer vereoniging elk jaar
betrekken, hetgeen nu wederom in de
maand Augustus zal geschieden.
FETJILLETOW.
De Nederl. "Weerbaarbeidsvereeniging
is een vereeniging, dia zich ton doel
stelt, haar leden indiyidueel weerbaar
te maken. Onder ds middelen, die zj
aanwendt om dit doel te bereiken, is
een der voornaamste het betrekken van
een kamp gedurende 14 dagen op de
heide bj Laren (N. II.), Gewezen wordt
dan op het gewicht er van, dat een zoo
groot mogeljk aantal jongelui aan dit
kamp deelnemen.
Om gedurende bovengenoemden tjd
kampbewoner ta kunnen worden, most
men den leeftjd van zestien jaren
bereikt hebben.
De firma Stork en Co. te Hengeloo
gaf ter gelegenheid van het 25jarig
bestaan der „Vereeniging" eene feest
gave van honderdduizend gulden, ala
commanditaire deelneming in de fabriek
aan de „Vereeniging8. De „Vereeniging"
gaf tweeduizend gulden aan het zieken
huis te Hengeloo en v jf honderd gulden
aan het gesticht voor oogljders te
Utrecht. De „Vereeniging" bood den
heer D. W. Stork een zilveren servies
aan.
De „Vereeniging" is in 't leven ge
roepen voor de arbeidsinatellingen der
fabriek.
Ian maoi lsgaci.
De raadsleden der gemeente Gouda
ontvingen van B. en W. een stuk,
waarin mededeelingen worden gedaan
omtrent een aan de gemeente Gouda
toegevallen erfenis. Uit deze mededeelin
gen bljkt o.m. 't volgende
De nalatenschap van mej. E. J. L.
Van Hereon, die op 17 Nov. 1905 te
Brussel overleed, bedroeg, na aftrek
van successierechten er. set honora
rium van den executeur testamentair
fr, 569,878,37. Het totaal bedrag dat
mej. J. A. Van Iterson, op 18 Nov. 1905
mede te Brussel overleden, beeft nage
laten bedraagt fr. 576 230,25 zoodat de
gemeente bruto fr. 1.246,208,62 beeft
geërfd. Van dit bedrag gaat evenwel
weer af voor successierechten, voor
schotten en salarissen fr. 173,173,63,
zoodat de aan de gemeente toegevallen
erfenis netto bedraagt fr. 973,034,39
of in Hollandsch geld tegen den koers
van f48,10 per fr. 100 f468,029,83,
welk bedrag echter wegens het terug-
loopen derkoersen isgedaald tot f460,000.
Dit kapitaal achten B. en W. ruim
schoots voldoende om te voldoen aan
de door de erflaatster bedongen be
stemming, om ts maken een aan mo
derne eiechen beantwoordend zieken
huis en komt het hun voor, ook in ver
band met den daarvoor gestelden ter-
mjn, dat met de voorbereiding van den
bouw der stichting behoort te worden
aangevangen, welke voorbereiding zj
wenschen te zien opgedragen aan een
bjzondere commissie, tot het indienen
van de noodige vooratellen voor de
oprichting van een ziekenhuis, ter vol
doening aan de bj haren uitersten wil
door wjlen mej. J. A. Van Iterson ge
stelde voorwaarden, waaronder zj de
gemeente tot haar eenige erfgename
benoemde. Hiervoor bereiken den raad
de noodige vooretellen en geven B. en
"W, dsn raad in overweging te bepalen,
dat de commissie zal bestaan uit twee
leden van den raad, twee leden van het
college van burgemeester en wethouders,
van wie een tweede voorzitter zalzjD,
en twee regenten van de beide gast
huizen, door ieder dier colleges te be
noemen en zal worden bjgestaan door
een door haar aan te wjzen geneeskun
dige en te bepalen dat voor de be
looning van haren secretaris, haar reis-
en verbljfkosten en de voor de uitvoe
ring van voor haar taak verder noodige
kosten, aan de commissie een blanco-
crediet wordt verleend,
De levenslustige hertogin bevorderde
kunsten en wetenschappenMolière,
La Fontaine, Baullieu, Lessage en vele
anderegeestrjke mannen hadden toegang
tot haar gazelschappen. Dan had zj ook
een voorliefde voor vierbeenige kunste
uaarB, zj vermaakte zieh met de kleine
serde honden, die aardige kunst
konden vertoonen verder
haar paleis bevolkt met apen, papa
kon jn en en meerkatten.
Haar echtgenoot, hertog Maurice, zag
®en zelden te Parjs. Jaren lang was
Lij soms afwezig om onder de vanen
des keizers aan den oorlog tegen de
Turken deel te nemen. En kwam hj
dan met lauweren bedekt weer eens bj
rijn vrouw terug, dan had h j toch niet
Lng rust. Ala hj niet tegen de Turken
kon vechten, zocht h j de genoegens van
de jacht in zjn groote bossc'hen.
In den tjd van dit verhaal, het jaar
1685, was Marianne acht en dertig jaar
oud. Mag men de hoogdravende lofprij
zingen der dichters gelooven, dan was
zj nog zeer schoon zj was althans een
der meest bezongen dames. La Fontaine
heeft haar in zjn schoonste verzen
Be Geselsiedemls van «tem
Aar«Sappel.
Nn de Juli-maand daar is eet ieder
een nieuwe aardappelen en wordt niet
meer gevraagd of men „goeie ouwen"
heeft. Dat is Diet altjd zoo geweest
eerst ruim 300 jaar geleden is de aard
appel voor het eerst in Europa inge
voerd, en als algemeen voedingsmiddel
is hj nog slechts een eeuw ruim in
gebruik.
Langen tjd is het ervoor gehoudeD,
dat een slavenhandelaar, Hawkins, in
1565, en na hem de Eugelsche zee
reiziger Franciscus Drake in 1586 den
aardappel uit Amerika naar Engeland
hebben overgebracht en alzoo in ons we
relddeel ingevoel d,doch deze meoning is
onwaar. De aardappel groeit in sommige
streken van Amerika, ïooral in Chili
in het wild, maar hj werd, toen Colum
bus dit werelddeel ontdekte, over een
groot deel van Zuid-Amerika reeds in
het groot verbouwd, zoodat de Span
jaarden, na hun landing, zich terstond
van de waarde van dit gewas konden
overtuigen. Het zjn dan ook zonder
twjfel de Spanjaarden geweest, die de
aardappelplant het eerst naar Europa
en wei naar hun eigen vaderland heb
ben overgebracht. De Engelschen hebben
hen daarin gevolgd. De aardappelen
werden echter reeds (1588) in Italië,
waar ze. door Spaansche monniken over
gebracht waren, overvloedig gekweekt
omstreeks den tjd (1586), dat Walter
Kaieigh met een zekere hoeveelheid
knollen uit Noord -Carolina naar Ier
land terugkeerde, otn daar de eerste
proeven van de aardappelenkweek te
nemen. Volgens een zeker bericht is
dan ook de aardappelenplant reeds voor
1550 in SpaDje ingevoerd. Ook de naam
duidt dit aan. In Chili werd de aard
appel papas genoemd de Spanjaarden
veranderden dit ia batatos, en daarvan
werd weder het Eagelsehe potatoes af
geleid. De Italianen gaven hem den
Op een nacht, na een groot feest, had
de hertogin zich vermoeid in haar
vertrek teruggetrokken en legde juist
een kostbaar sieraad af. De zjden over
gordjnen voor de ramen hingen tot op
den grond dicht. Op een ebbenhouten
tafeltje stond een zilveren lichtkroon met
drie brandende waskaarsen.
„Madeion", sprak zj tot da kamer
juffer, „ik geloof, dat ik mjn reukflskoa
in de muziekzaal heb laten liggen. Haal
hem eens voor mij.8
De kamerjuffer gehoorzaamde onmid-
delljk en verliet het vertrek.
De hertogin maakte haar kastanje
bruine lokken los en legde een kostbaren
diadeem, rjk met parelen en edelge
steenten bezet, in een juweelen doos,
waarin reeds een parelsnoer en andere
kleinoodiën een plaats gevonden hadden.
Plotseling hoorde z j zaohte voetstap
pen achter zich op het tapjt. Ze dacht
dat het een van haar kamerjuffers was
en keerde zich om. Tot haar verbazing
zag zj een in het zwart gekleed beet
met bleek gelaat, zwarte baard en zwarte
pruik, die baar met flikkerende oogen
aankeek.
„Onbeschaamde 1" riep de hertogin
hem onverschrokken toe. „Wiezjtge?
Hoe durft ge het te wagen hier binnen
te dringen
De vreemde maakte een gebaar om
baar tot stilte te vermanen. „Bedaard,
mevrouw. Geen gerucht, geen ge
schreeuw verzoek ik u dat zou u slecht
kunnen bekomen."
„Wie zjt gj Wat wiit ge?"
„Ik ben ge9n verliefde dwaas, zooals
u misschien denkt, mevrouwIk ben
een hartstocbteljk liefhebber en verza
melaar van edelgesteenten. Ik verzoek
beleefd de gunst uwe kleinoodiën te
mogen bewonderen."
„Om zulk een verzoak te doen, hebt
ge een zeer slecht ©ogenblik gekozen,
mjnheer."
„Om u niet langer lastig te vallen,
schoone dame, wil ik uwe juweelendoos
maarliever op staanden voet meenemen."
„Dus zjt ge een dief?"
naam van tartufli (aardtruffel), waarvan
het Duiteche kartoffel gevormd is.
Uit Italië werd de aardappel over
geheel Duitschland verbreid uit En
geland en Ierland werd bj naar Frank-
rjk overgebracht. In het laatste land
verscheen hj in 1616 als een groote
zeldzaamheid op 's konings tafel. In de
tuinboeken van dien tjd wordt over
de aardappelen als voedsel met min
achting gesproken. Maar nadat in het
begin der 18a eeuw een nader onder
zoek de schaal bjna geheel ten hunnen
voordeele had doen overslaan, begon
men langzamerhand in ons land, Duitsch
land eu Engeland, se op open velden
te verbouwen. Het gevolg was, dat zj
weldra als een handelsartikel op onze
markten werden aangevoerd.
Wanneer in ons land da aardappel
teelt in net groot is begonnen, kan men
moeiljk zeggen alleen van de provin
cie Friesland weten wj dit met juist
heid. De hoer Vegelin van Claerbergen,
grietman van Haskerland, heeft den
aardappel in 1736 of '37 in Friesland
overgebracht en op zjn landgoed te Joure
gepoot. Hj schonk er van aan den
grietman van het Bildt, Van Haren.
Deze teelde het nieuwe gewas te Sint-
Auna Parochie en schonk van de vrucht
aan dan kruid- en vruchtkundige Knoop,
hortulanus in den lusttuin van prinses
Maria Louise, weduwe van Jan Willem
Friso. Knoop bevorderde de aanplanting
met veel jver en bezorgde het eerst
op tafel der vorstin een schotel aard
appelen den 13en December 1742, op
een dag, dat prins Willem IV en zjn
ecbtgenoote bj haar het middagmaal
gebruikten.
Maar het waa er nog ver van ver-
wj-Jtrd, dat ds afkeer tegen dit voe
dingsmiddel overwonnen was. Immers,
in het jaar 1750 joeg de vrouw van
den Ilaarlemaehen burgemeester Guldo-
wagen haar keukenmeid de deur uit,
omdat deze buiten haar weten aardap
pels (varkensvoer, zooals zj het noemde)
in haar huis had gebracht. Bj velen
begon echter het vooroordeel te wjken,ea
de teelt nam meer en meer toe. In
1761 werd in Friesland voor het eerst
ei n stuk land met aardappelen bepoot
tusschen de dorpen Tjummarum en
Firdgum. „De menschen", zegt de ge-
schiedschrjver, „sloegen de handen
samen bij het zien van een geheel stuk
aardappelland". Tien jaar later voer
schipper Johan Pxeters van Franeker
met een schip, geheel met aardappelen
bevracht, naar Amsterdam waar in
1773 de eerste keur voor de aardap»
pelwarki werd uitgevaardigd. Daar
maakte het in 1790 nogal gerucht, dat
er in de Vjzelstraat een winkel werd
geopend, waar niets dan aardappelen
werd verkocht.
In Frankrjk bleef men zich lang
tegen het gebruik van aardappelen ver-
zetten. Het was daar vooral de apothe
ker Parmentier, die het vooroordeal
deze vrucht bestreed. In 1786
„Ja, mevrouw Doch ik steel alleen
juweelen en gemunt geld, geen
harten 1
„Ah, ellendeling
W ees maar niet zoo verontwaardigd,
schoone dame Uw oom zaliger verstond
bj zjn leven ook zeer goed de kunst
van rooven en stelen 1"
„Maak dat je wegkomtDadeljk 1 Of
ik roep mjn bedienden
„Schreeuw niet, waarde dame, of ik
zou tot mjn groote spjt genoodzaakt
zjn een anderen tuon aan te alaan. Houd
u dus stil, totdat ik uit de kamer ben.
Ik scherts er niet mee, geloof dat maar
zeker!" Bj deze woorden baalde hj uit
zjn wambuis een blanken dolk te vour-
schjn, nam koelbloedig de doos met
juweelen op en liep achterwaarts naar
een zjdeur, waar hj achter de portière
verdween.
Toen stiet de hertogin een luiden gil
uit. Verscheidene bedienden, kamerjuf
fers en pages kwamen toeschieten.
Men drong de aangrenzende kamer
binnen om te zien waar de brutale
roover gebleven was. Een venster was
geopend, daar was hj door ontvluoht.
Men ging naar buiten, zooht links en
rechts, maar vond nergens een spoor.
Misschien was b j in een bootje p
en de rivier afgeroeid naar de Pont-
Boyal, waar hj gemakkeijk kon ont
komen.
De politie werd mot het geval bekend
gemaaktze stelde een scherp onderzoek
in, doch alles was vergeefs.
III.
Er werd in Parjs veel gesproken over
den juweelendiefstal, die met zooveel
stoutmoedigheid was gepleegd. Ook
maakte men zieh vrooljk over het geval,
ten koste der bestolen hertogin en met
de lichtzinnigheid dier dagen, werden er
zelfs liedjes op gemaakt.
Er zjn soms tweelingen, die zooveel
op elkaar geljken als het eene ei op
het andere, zoo kunnen er ook wel
twee parels zjn die men niet van elkaar
kan onderscheiden. Het is dus mogeljk
dat de hertogin zich vergist en dat de
parel in den diadeem van den goudsmid
niet haar eigendom is.
Wordi vervolgd.)
