5 Juli,
1806.
Donderdag
No. 155.
44® Jaargang,
Van weck tot week.
)e Eerste Verrekijker»
BmnenMscIie tochten
DIKKST
VlISSIKSCHE COURANT.
Prijs pet drie maanden I»S9» ®?auoe pest jpGStó 1.50,
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187
ADVERTENTIÊN: van 1—4 regels ƒ0.40, Voor elke»
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en clichés naar plaatsruimte.
Versehynt dagelyks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
TelepIuoiiiiuHimei' 10.
Ahonnenients-Adyei'tentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Vy
Middelburg v.v.
40f 5.50f 7.55*
.30* 1.15§ 2.-*
5.50§ 6.55*
|25§.
de Remise,
de Zeilmarkt.
bet Badhuis.
5.15f 6.25f 8.40*
11.15* 2.—2.45*
".50* 6,55§ 7,50*
1 Of.
dan tot de Re-
eilmarkt.
Jadfauis.
a. 6.—, 6.20, 7.—,
[1.0.—, 10.20, 10.40,
12.30, 1.05, 1.30*,
4.30, 4.50, 5.20,
3.20, 9.10.
vm. 6,10, 6.30,
9.50, 10.10, 10.30,
SI m. 12.10, 12.45,
!.0, SAO, 4.10, 4 ,40
5, 7.2a, 3.—, 8.80,
El sa Zondags uit
BEN.
1.07 6.17 9.27 12.37
1.— 6.10 9.20 12.30
13.13 6.28 9,08 12,18
13.36 6,16 8.56 12.06
13.29 6.09 8.19 11.59
13.20 6.— 8.10 11.50
13.01 5.11 8.21 11,34
12.58 5.38 8.18 11,28
li.07 6.17 9.27 12.37
|3.20 6.8.40 11.50
i.OS 5.18 8.28 11.38
1.05 5.45 8.25 11.35
13.— 5.40 8.20 11.30
2.55 5,35 8.15 11.25
H-SCHSLGS,
m. 3,23 g)en 6,10 (e
am. 3,50 g) en 6, 40
a) en 4,45
23 en 6,10 c) f)
na het vertrek van
n. Neuzen vm. 8,30
Borssele en Neuzen
3, Borssele en Neuzen
van 16 April tot
De ontbinding van het Russische rijk
lehijnt ongestoord en ondanks alle maat
regelen door te gaan. Een krachtig ele-
Lcnt daarbij is de gisting in het leger.
Zooals wij weten is de insubordinatie
yulstrekt geen nieuw verschijnselmaar
lat op bedenkelijke wijze toeneemt,
schijnt ons onloochenbaar.
Ba nu moge men den oproerigen
icst trachten te onderdrukken door
militaire straffen, b.v. door een bataljon
Lq een garderegiment in een gewoon
(bataljon te veranderen, door talrijke
inhechtenisnemingen, door het eene deel
ran het leger als het ware tegen het
indere laten optrekken, het zal niet
a. De rechten van den rnensch rijn
jok in den Sussischen militair ontwaakt,
[ij stelt zijne eischen, waarvan men
loet toegeven dat de meeste ervan
rolstrekt niet onredelijk zijn, enz.
Het van het oorlogstooneel terug-
Ikeerende leger schijnt vrij wel gedemo
[raliseerd te wezen. In Siberië, waar
(het doortrekt, worden onlusten gewekt.
[Dronken officieren maken opstootjes en
Rechten rnet de soldaten, en als men
tot reden tracht te brengen slaat
|de geheels troep tot muiterij over. Het
is zoo erg, dat men steeds voor meer
(onlusten in Siberië vreest.
inzake regeering contra Doema schijnt
[ook nog niet3 beslist. De Czaar blijft
steeds het riet, dat van den wind ginds
en herwaarts bewogen wordt. De arme,
zwakke man (maar een keizer mag dat
overigens niet wezen) zit als het ware
aan tal van draadjes vast, door ver
schillende personen van verschillende
richting vastgehouden, die er alle
|e?en hard aan trokken, en juist dat
menlijk trekken schijnt hem in
I evenwicht te houden. Maar het wordt
toch ergerwant in den Rijksraad, dat
hechte bolwerk van conservatieve ele
menten, gaat men nu ook al aan twee
touwtjes trekken. Dat ia een nieuw feit,
zou men in 't rivisieproees zeggen, zal
ook dit gewicht in de schaal leggen
In alle Russische oorlogen en binnen-
landsche onlusten spelen, zooals wij
weten, de kozakken een groote rol. Zij
waren in 1812 Napoleon's bitterste
vervolgers, bij zijn terugtocht van Mos
kou. Deze lichte cavallerie vestigt in
dezen tijd de bijzondere opmerkzaam
heid op zich, vooral omdat zij zich,
vaak tegen den zin, als politie corps
laat gebruiken. Als volksstammen (men
kent de Saporogieche kozakken aan den
Dnjepr en de Donscbe aan den Don)
hebben de kozakken ook hunne afge
vaardigden in de Doema, waar ook al
6)
Prina Maurits, de uitstekende veld
heer en staatsman, was een ernstig man
van groote wetenschappelijke ontwikke
ling. Het bewijs daarvan had hij gele
verd door verscheidene degelijks werken
over wiskunde en over krijgskunde, die
in zijn vrije uren geschreven had.
Juist had hij nog tot den burgemeester
zegd
,lk heb voortdurend beweerd, dat de
nieuwe dijk bij "Westkapelle niet zwaar
genoeg was aangelegd en nu ondervinden
inwoners van Walcheren tot hun
dat mijn inzichten juist waren."
trad Zacharias nader en sprak tot
vrouw Geertui„Wees niet langer
bezorgd, Justine is gered,"
hoe ben je dat te weten
steen en been geklaagd wordt over het
geen dezen mensohen wordt aangedaan.
Men heeft in dit jaar de tweede en
derde ban der reservisten opgeroepen,
hetgeen slechts geschieden kan bij bij
zondere wet ter verdediging des lands
tegen een buitenlandschen vijand. Zij
zijn dus eveneens slachtoffers der bureau
oratie, die doet wat ze wil en de rustige
burgers aau bun haardsteden onttrekt
om ze op andere burgers los te laten.
De kozakken zijn altijd bekend geweest
als zeer vrijheidlievend en men liet ze
altijd in het bezit hunner vrijheden,
omdat zij zulke uitmuntende ruiters
leverden, die steeds de beste diensten
aan bet leger bewezen. Tallooze gezin
nen lijden honger, omdat de verzorgers
ontbreken en brieven komen bij ds
Doema in, waarin op verandering in den
staat van zaken wordt aan.
Bath polder.
Zóó schijnt het te moeten doorgaan,
tot het laatste bolwerk der kroon weg
valt en dan zal het heir van kleine
koninkjes, dat Rusland regeert, zijn
werk volbracht hebben.
Zoo hebben wij Nederlanders dan
waarlijk weer eens de eer gehad in de
Duitscbe dagbladpers besproken te wor
den Nu, voor den komkommertijd is
dat zoo kwaad niet. Hoeveie jaren zijn
onze Duiteche naburen nu al bezig om
goed te maken wat Bismarck een beetje
bedorven had door zijn grimmigheid
tegen den kleinen nabuur. Wij moeten
aan zijn nagedachtenis recht doen we
dervaren, door te erkennen dat hij het
later weer wat goed gemaakt heeft, toen
hij zijn sin had gekregen in zake het
zalmtractaat. Sedert dien tijd echter,
meenen de Duitschers, zit de schrik er
in, en is men in Nederland wantrou
wend.
Nog altijd wil men in Duitsehland
een economische toenadering, maar ver
geet daarbij dat de Nederiandsche vrij
handelsideeën zich bezwaarlijk zullen
aanpassen aan de Duitscbe protecti
onistische neigingen en wij gelooven
niet dat dit veranderen zal, al meent
men dan ook bij de buren dat men bij
ons tegenwoordig toenadering zoekt,
omdat Nederland niet in staat is
zijn© koloniën te beschermen en het
sedert den Russisch Japanschen oorlog
voor Japan heeft te vreezen. België,
zoo redeneert men verder, kan niet in
aanmerking komen en tegen een toe
nadering tusschen Nederland en België
zal men van Fransche zijde ook wel
geïntrigeerd hebben.
Na dit echt komkommertijdachtig
geïüsinueer, gaat men elk denkbeeld
van politieke toenadering verwer-
gekomen", vroeg zij, geslingerd tusschen
twijfel en hoop, terwijl haar man na
der bij trad.
a Zie eens door deze buis naar d©
dorpskerk van St. Laurens daar 3taat
uw dochter op de omloop van den toren."
Zij keek door den verrekijker, dien
Zacharias voor baar oog in de vereischte
richting hield en stiet een luide vreug
dekreet uit.
„Ja, ja O, hoe wonderbaar 1 Ik zie
Justine zij beweegt zich zij leeft
„Hoe is dat mogelijk mompelde
Lippersheijm verbaasd.
„Overtuigt u, meester 1" zei Zacharias,
„kijk door deze buis. Deze gewichtige
uitvinding heb ik gedaan, en ais gij
wilt, zullen wjj er samen de vruchten
van plukken. Waarlijk, als gij nu uw
Justine nog niet tot vrouw geeft, dan zijt
gij de eigen zinnigste en onverstandigste
burger van geheel Middelburg."
De brillenslijper keek door den ver
rekijker en zag werkelijk zijn dochter.
„Zacharias", sprak hij in opgewonden
stemming,„dit is een verbazingwekkende
pende (voorloopig natuurlijk) het eco
nomisch. verbond met Duitsehland 1
uitwerken. En welke teekenen van toe
nadering denkt men wel dat de Duit-
sche pers gevonden heeft Onder meer
de bezoeken van huzaren onderling te
Orefeld en te Venlo.
Het zou meer dan belachelijk wezen,
als het niet zoo treurig ware.
Bepleit wordt dan nog de openstelling
van de Duitsche greuzen voor ons vee.
De voor- en nadeelen daarvan hebben
wij al eens uiteengezet, maar als de
prijs voor die openstelling' een econo
misch verbond moet wezen met het
meest protectionistische van alle be
schaafde landen, laat men dan de gren
zen maar gesloten houden. Yan de
liefelijkheden die bij deze gelegenheid
de Duitsche socialistische pers ter zake
van ons koloniaal bestuur i
geeft, zullen w<
zwijgen.
't Is misschien wel wat heel dwaas
maar toch schijnt men in Rusland zelfs
bij den tegenwoordigen staat van zaken
nog bevreesd te zijn voor buitenlandsohe,
Europeescbe verwikkelingen en in het j worden voldaan
Engelsche parlement heeft dit zeer de ^ol^. toepassing der
aandacht getrokken.
De zaak is dat men, niettegenstaande
de vreeselijke versterking' van Kroon
stad, de haven van St. Petersburg, door
dei tig forten, men da hoofdstad nog
meer aan de zeezijde schijnt ie willen
versterken. Onder de leus van den
smokkelhandel in wapens op Finland
tegen te gaan, wil men ook maatregelen
nemen op de Mond-eilanden in de Both-
nische golf, hetgeen in Zweden onge
rustheid wekt. Ia het Engelsche parle
ment nu is gewezen op het tractaat van
Parijs, na den Krimoorlog in 1859 ge
sloten, waarbij Rusland zich verbond
die eilanden niet voor militaire doel
einden te gebruiken.
Tot dusverre heeft de Engelsche re
geering volgens hare verklaring geen
kennis van de feiten verkregen en kon
Kamer dus voorloopig gerust
ZU
stellen, maar de zaak trekt toch de op
merkzaamheid, want geheel verzonnen
kunnen die berichten bezwaarlijk zijn.
Intusschen maken de parlementen zich
op voor de zomervacauties. De ministers
pakken hun koffars en alles gaat uit
blazen van de politieke campagne. Laat
on3 hopen dat een tijdperk van kalme
rust de woelingen der jongste maanden
moge vervangen.
De minister van waterstaat betoogt
in zijn antwoord op het Voorloopig
Verslag der Eerste Kamer dat wat er
zij van de houding van het provinciaal
bestuur in Zeeland vóór of na de ramp,
eenmaal het feit gegeven, dat Ged.
Staten van hunne bevoegdheid inge
volge de wet van 10 November 1900
geen gebruik maakten, voor de regeering
spoedig en buitengewoon ingrijpen plicht
was, wilde zij niet te kort schieten in
zorg voor de onder hare hoede staande
internationale spoorweg- en postver
binding. Bij gebreke van de gewichtige
spoorwegbelangen, die hier in het spel
zijn, ware dan ook het wetsontwerp
zeker achterwege gebleven. Afgeschei
den van de wet van 1900 had de regee
ring zich rekenschap te geven van dit
hoofdpunt, binnen welken tijd, het be
oogde doel bereikbaar is. Voor haar
was slechts aannemelijk eene oplossing,
welke waarborgt, dat de ingebroken dijk
vóór het aanstaande ongunstige seizoen
zij opgewerkt, tenminste tot het vorig
profiel. De regeering is ook nu nog van ®ane §ennS3re
A vj Hon wflnnoor >3
gevoelen, dafc aan dezen eiseh alleen
door het thans aanhangige voorstel kan
en bepaaldelijk niet
wet van 1900.
Waar geen buitengewone omstandig
heden, als hier het behoud van den
spoorweg, bijzondere maatregelen wet
tigen, zal aan de gevreesde aanvragen
uit andere provinciën, geen gewillig
oor geleend worden en verwijzing naar
de algemeene regelen der wet vanzelf
6preken.
Blijkens de ontwerp-akte van oprich
ting van de naamiooze vennootschap
landbouwmaatseh. „De Bath-Polders"
waarop de Kon. bewilliging is gevraagd,
zullen in die vennootschap dcor de
heeren J. M. Kakebeeke en J. E.
Mulock Houwer, beiden te Goes, H. A.
Hanken te Wilhelmicadorp en W. F.
K. Lenshoek te Klostinge, worden in
gebracht de onroerende goederen en
rechten, door hen verkregen bij akte
dd. 18 Mei 1906, verbeterd bij akte
dd. JuDi 1906. Do in te brengen goe
deren zijn gelegen in de gemeente
Rilland-Bath en Krabbendijke, terwijl
bet in te brengen erfpachtsrecht mede
perceelen in dezelfde gemeente betreft.
Met de genoemde heeren maakt van de
combinatie, welke zich de oprichting
van deze vennootschap ten doel stelt,
deel uit de heer J. A. van Heel te
Goes, die medebestuurder was van de
thans in liquidatie zijnde maatschappij.
Het kapitaal der op te richten ven
nootschap zal bedragen f 600,000, ver
deeld in 120 aandeelen van f 5000.
Blijkens de ontwerp-akte van oprich
ting zijn thans 100 aandeelen geplaatst.
De koopakte bevat inderdaad eene
bepaling krachtens welke de verkoop
som zal worden verhoogd naarmate
rijkssubsidie voor de herdijking wordt
dere mate dan andere in overeenkom
sten tusschen particulieren voorkomende
bedingen. Zij is dan ook met do koop
akte in de openbare registers ten hypo-
theekkantore overgeschreven. De juist
heid van deze mededeeling is den mi
nister bevestigd. De bedoelde koopakte
bevat geen ontbindende voorwaarde
voor het geva! geen rijkssubsidie mocht
worden verkregen. Daaruit volgt, dat
de nieuwe eigenaars zich voorstellen
ook zonaar dat subsidie althans een
gedeelte van de polders te kunnen her-
dijken en in cuituur brengen. De onder
stelling dat in dat geval de voorge
nomen verhooging en verzwaring der
polderdijken niet tot uitvoering zouden
komen, komt ook den minister niet
onwaarschijnlijk voor.
Bovendien zai dan allicht het noor
delijk gedeelte van den Eersten Bath-
polder door hen niet of althans niet
dan gedwongen worden herdijkt. Yaa
de eigendommen der liquideerende maat
schappij zou dus in deze onderstelling
een gedeelte, dat zij zouden wenschen
te abandonneeren voor de nieuwe
eigenaars waardeloos zijn.
Het ligt dus voor de hand, dat zij
voor die eigendommen in dat geval
koopsom over hadden,
dan wanneer zij op volledige exploitatie
er van konden rekenen.
Ook om deze reden beeft dus de
bedoelde clausule voor den minister
niets bevreemdends.
Maar wel strekt het hier medegedeelde
ter bevestiging in ds overtuiging, dat
alleen bij het toestaan van het subsidie
de herdijking spoedig in haar geheel en
op zoodanige wijze zal worden uitgevoerd
ais voo' de beveiliging van den spoor
weg uoodig i3.
De minister deelt voorts nog mede
dat het voornemen bestaat te zorgen,
dat de begrooting van den Eersten Bath-
polder jaarlijks onder de oogen der
regeering kome, opdat zij volledig kunne
nagaan, of aan de instandhouding der
dijken genoegzame zorg wordt besteed.
De minister betoogt dan nog verder
dat de regeering niet bij maohte is
calamïteuBverklaring te bewerkenzij
heeft af te wachten hetgeen de Staten
daaromtrent uit vrjjen wil, behoudens
Koninklijke goedkeuring, beslissen. Deze
oplossing zou bovendien ie veel tijd
hebben gevorderd. De minister bestrijdt
eveneens met het oog op de onmisbare
zekerheid van spoedige uitvoering der
werken, het maken van een zeekeerend
werk, zoomede gebruikmaking van art.
649 Burgerlijk Wetboek.
Geheim is deze clausule niet in meer-
Eersta Kamer.
In de gisteravond gehouden vergada
ring van de Eerste Kamer heeft de heer
Van Weideren Rengers verlof
en verkregen tot het richten van eeaige
vragen aan den minister van oorlog
betreffende de desertie van huzaren uit
het garnizoen Venlo.
De vergadering is gescheiden tot aan
staanden Donderdag des namiddags te
2 uur.
uitvinding. Laat aiie verdeeldheid tus
schen ons vergeten zijn. Mijnheer Mem-
ling kan elders een vrouw zoeken, jij
zult Justine hebben, wantje vindingrijke
geest maakt je waardig mijn schoonzoon
te worden." j
„Dan zijn mijn vurigste wenschen
vervuld", zeide Zacharias verheugd.
„Gode zij dank, dat alles zoo geschikt
is", fluisterde vrouw Geertrui geroerd.
„Wat zal Justine big zijn, ais zij dit
verneemt." i
Nu trad do prins van Oranje met den j
burgemeester nader.
„Welnu, meester, wat is dat voor een
vreemdsoortig instrument vroeg hij
minzaam.
„Een buis om in de verte te zien,
Excellentie, zeoais dat door mijn vroe-
geren gezel en tegenwoordigen com
pagnon Zacharias Jansen is uitgedacht.
Onderdanig verzoek ik Uwe Excellentie,
het te beproeven."
„En heeft u zoo'n man laten gevangen
zetten riep de burgemeester hoofd-
schuddend uit. „Ja, hot is waar, hij
wilde u van uw dochter berooFen."
„Zoo even zijn wij verzoend, gestrenge
heerIk geef hem mijn dochter tot
vrouw en verzoek daarom onderdanig,
dat bij in vrijheid gesteld worde."
„Uw verzoek wordt toegestaan. Jansen,
ge zijt vrij
„Ik dank u gestrenge heer", sprak de
jonkman met een diepe buiging.
Intusschen had prins Maurits het
nieuw uitgevonden instrument op de
proef gesteld.
„Dat is een grootsehe uitvinding, die
den uitvinder eeuwig tot roem zal strek
ken", verzekerde hij. Voor zeelieden,
krijgslieden en sterrekundigen zullen
zulke kijkbuizen voortaan van groot nut
zijn. De beroemde Tycho Brahe is acht
jaar geleden gestorvenals die dat
instrument gekend had, zou hij de ge
heimen van het uitspansel nog veel
beter doorgrond hebben. Zacharias Jan
sen, gij hebt aanspraak op eene belooning
van wege de regeering ik zal die bij
de Algemeene Staten voor u aanvragen.
Voor de officieren van de land en
zeemacht bestel ik voorloopig vijfhonderd
van deze kijkbuizen. Deze uitvinding
zal u niet alleen beroemd, maar ook
rijk maken."
Zacharias dankte den Stadhouder
eerbiedig en verliet met het gevoel van
overwinnaar den toren van het raadhuis,
in gezelschap van Jan Lippersheijm en
diens vrouw.
Spoedig was de watervloed bedwongen,
het land weer droog. Justine kwam te
Middelburg terug en werd de gelukkige
vrouw van den gelukkigen Zacharias.
Lippersheijm en Jansen trokken
samen veel voordeel uit de gewichtige
uitvinding, zij werden door het ver
vaardigen en verkoopen van hunne
verrekijkers rijk.
De eerste kijkbuis van Zacharias
Jansen, uit bordpapier en staaldraad
gemaakt, wordt als een aandenken nog
heden op het raadhuis te Middelburg
bewaard.
EINDE.
