Vrijdag
IS Juni,
ÏSTBODE
44© Jaargang,
BinneiilandsGlie Iieriohtea,
FEUILLETOM.
Land- en Tuinbouw.
Bo* 138.
VLISSINGSCHE
(«(RAM.
Prijs per drie maasden 1=-3@cj fe&neo' jjiSs 'jack 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren. Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DB VELDE Jr., Kleiue Markt, 187.
4DVEKTSNT1ËW-. van 1—4 regels ƒ0.40, Voor eiken regel
meer ÏO cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twee maai berekend. Groote letters
en cliches naar plaateruimte.
lakken en herstellenden
die de SANGUINOSE
kis een ware weldoener
Fooi te Sliedrecht
lat Uwe SANGUINOSE
ling van zenuwzwakte.
I'oruik te maken.
I HOEKSTRA,
ld eener school.
I daaruit voorkomt wor-
JUINOSE. Bleekzucht,
Ipijn in den rug, pijn in
zeligheid wijken beslist
fl. f 15.—.
uwstraat, A. BENIEST,
anten, den Haag.
dres Bureau „Vliss. Crt."
MTRAMD1KKSÏ
Ifsaüngen-Mlddelburg v.v.
I38ing8B 4 40f 5.50f 7.55*
11 5Of 12-30* 1.15§ 2.
4.15§ 5.—* 5 50§ 6 55*
9.40§ 10.25§.
kkes van de Remise,
kken van de Zeilmarkt.
kken van het Badhuis.
.delburg 5.15f 6.2ó| 8.40*
12.3ü§ 1.15* 2.—2.45*
5.—5.50* G 55§ 7.50*
10.25* 11.lüf.
I niet verder dan tot de R e
naar de Zeilmarkt.
naar het Badhuis.
Telephjoiiiiummei' 10.
Abonnements-Advertentiën op» zeer voordeclige voorwaarden.
ijBiYiven* vm. 6.0.20, 7.
1.55® 9.30, lO.-. W-aO, 10 40,
Hm. 12.12.30, 1.05,1.80
3.25, 3.55, 4.30, 4.50, 5.20,
7.15, 7.35, 8.20, 9.10
Buitenslms: vm. 6,10, b.ou,
8.30, 9.15, 9.50, 10.10, 10.30,
0 11.50. Nm. 12.10, 12.4»,
,2.50*, 8.10, 3.40, 4.10, 4 AO
6.30, '7.05, 7.25, 8.—, 8.«0,
Ifwarten vallen Zondags uit
,OHEBEN.
fDlo!3B™?';i.07 6.17 9.27 12.37
10 f5 1 20 4.— 6.10 9,20 12.30
0 13 1 03 3.13 6.23 9,08 12.18
ioo! liiss 3.36 6.16 8.56 12.06
951 12.19 3.29 6.09 8.19 11.59
9 45 12 40 3.20 6.- 8.10 U.oO
9''9 12 21 3.01 5.41 8.24 11.34
9.23 lias 2.58 5.38 8.13 11.28
lxssihobn.
1032 1 27 4,07 6.47 9.27 12.37
fis 12.40 3 20 6.- 8.40 11.50
9.33 12.38 3.03 5.48 8.28 11.38
9 30 12.25 3.05 5.45 8.25 11.35
9.25 12.20 3.- 5.40 8 20 li
9.20 12.15 2.55 5,3D 8.15 11.23
iwasTsa-scasw®.
jtober 1906.
Dagelijks.
11,50 a) h) nm. 3,23 g) en 6,10 (c
12,15 a) nm. 3,50 g_) en 6,49
125 nm. 1,55 a) en 4,4o
a) b) nm. 3,23 en 6,10 c) f)
60 minuten na het vertrek
de bevolking van Ntdorland.
De „St. Ct.° van heden bevat een
uittreksel uit da statistiek van den loop
der bevolking van Nederland over 1905.
Daaruit blijkt, dat de bevolking van
ons land op 31 December 1905 bestond
uit 2,772,677 mannen en 2,819,018
vrouwen, te zaïnen 5,591,695.
Voorts blijkt er uit, dat de bevolking
van Nederland in 1905 is toegenomen
met 82,035 inwoners, of 14,89 per
mille. Voor de groote gemeenten die
met een bevolking van meer dan 20,000
inwoners bedroeg die toeneming
17,55 per millevoor de overige ge
meenten 13,31 per mille.
Het aantal geborenen bedroeg 30,77
op 1000 inwoners der gemiddelde be
volking voor het Rijk 29,33 voor de
voornaamste en 31,62 voor de overige
gemeenten. Het aantal overledenen be
droeg, in diezelfde volgorde, 15,32,
14,29 en 15,93 op 1000 inwoners. De
toeneming door meerdere geboorte dan
sterfte was 85,737 zielen of 15,56 per
1000 inwoners der aanvangsbevolking
op 1 Januari 1905. In de voornaamste
gemeenten was deze verhouding 15,17,
In de overige gemeenten 15,79 per
,1000. Door meerder vertrek dan vesti
ging nam de bevolking in totaal af met
3702 zielen of 0,67 per 1000. De
plattelandsgemeenten verminderden door
meerder vertrek met 2,48 per 1000,
terwijl daarentegen de voornaamste ge
meenten uit dezen hoofde met 2,38 per
1000 vooruitgingen. In dertien van de
24 voornaamste gemeenten nl. Amster
dam, Deventer, Dordrecht, Gouda,
Groningen, Den Helder, Leeuwarden,
Leiden, Maastricht, Tilburg, Utrecht en
Zaandam, had in 1905 meer vertrek
dan vestiging plaats en werd de toe
neming barer bevolking enkel veroor
zaakt door meerdere geboorte. In drie
andere (Delft, 's Hertogenbosch en
Zwolle) was het overschot van vestiging
boven vertrek uiterst gering.
Verder bedroeg het aantal levenloos
aangegeven kinderen, in 1905, 4082
van het mannelijk en 3091 van het
vrouwelijk geslacht. Op 1000 geborenen
kwamen in bet Rijk 42 levenloos aan-
gegevcnen voor. In de groepen der
voornaamste en overige gemeenten was
deze verhouding respectievelijk 41,30
en 42,39.
Subsidies aan kweekscholen,
Eerlang zal in de Kamer een inter
pellatie gehouden worden over het Ko-
NOVELLE.
Bewerkt dour AMO.
van
ladekenskerke n. Neuzen vm.
lar Breskens, Borasele en Neuzen
-n t- ■R^T.flafilp.euNevizea
6.)
Herkent go uwen redder niet meer
bot is waar, destijds onttrok ik mij
'Mi uw dankbetuigingen, door u in de
van Batavia aan land te zetten,
heb ik steeds tevergeefs
Welk een wonderbare
is dit
voorval was het gezelschap
ontsteld, alsof een granaat op de tafel
ontploft.
«Dan is hot toch waar!" riep de
uit.
opperhoutvester sloeg de handen
elkaar en de majoor bromde allerlei
in zijn baard. Ook de kapitein
zijn beste Cbinecsch uit om tijd
winnen, terwijl zijn levensredder hem
de ribben indrukte in zijn vreugde
bet wederzien,
bü rechter was het eerst iets van don
bekomen. „Mijne beeren", riep
■net zware basstem, „hier geschieden
en wonderen I Hos dikwijls
onze president gezegd, dat hij den
van zijn leven zijn huis zou
en al zijn bezittingen met
nir.klijk besluit tot vaststelling van voor- f
schriften voor en het verleenen van een
rijksbijdrage aan gemeentelijke en bij
zondere scholen. Daarover is men in
anti-rev. en r.-kath. kringen verre van
gesticht. Minister Kuyper bad indertijd
die materie wüIgd regelen bij de wet,
maar na 't voorloopig verslag had hij
't ontwerp teruggenomen, omdat de vrees
bestond dat 't heel wat debat zou uit
lokken, en toch weldra het rapport der
Ineenschakolings-com missie te wachten
was. Dit ontwerp stond onder zekere
voorwaarden aan de bijzondere kweek
scholen een rijksbijdrage toe en verbond
er hot diplomeeringsrecht aan. De voor
waarden waaronder subsidie zal worden
verleend, die nu gesteld zijn in het door
minister Rink uitgelokte Koninklijk be
sluit, bomen weliswaar in hoofdzaak
overeen met die, welke door minister
Kuyper in zijn oorspronkelijk ontwerp
waren opgenomen, maar ze geven slechts
de helft van het toen voorgestelde sub
sidie en hot diplomeeringsrecht komt er
niet in voor „daardoor is" merkt de
„Stand." op, „het opleidings-vraagstuk,
voor wat betreft de examens, niet opge
lost, en worden zware eischen gestold
aan de bjjzoudere kweekscholen, die
hooge uitgaven noodig maken, waarte
genover een onvoldoend bedrag aan
subsidie staat". Daarom noemt het blad
dit besluit „een verrassing, waarlijk niet
van onvermengd aangenamen aard".
Zwaartillender is het „Centr." die
noemt het „een formeele oorlogeverkla
ring der regeering aan het bijzonder
onderwijs". Het r.-k. blad vestigt er de
aandacht op dat „waar bet vorig kabinet
op aandrang der Kamer zeide„Wij
zullen de regeling zelve voorloopig laten
rusten totdat bet rapport der Staatscom
missie er is, maar, zoo noodig, u voor
loopig wat meer subsidie geven"
het huidig kabinet precies andersom
handelt, en zegt„de subsidie en hot
diplomeeringsrecht van het ontwerp-
Kuypsr krijgt gij niet, maar wij leggen
u wel al do lasten op, doch thans zonder
eenigo compensatie". En daarom vraagt
het „Centr." of het te billijken is „dat
wat in een wetsontwerp is belichaamd
geweeff, doch teruggenomen in afwach
ting van een rapport, thans op eens bij
besluit wordt geregeld zonder eenigen
grond
Het dagelijkse!» bestuur van de ver-
eeniging „Vergunning" heeft een uit
voerig adres gericht aan den minister
van binnenlandsche zaken, waarin in
den vorm van aanteekeningen op de
artikelen der drankwet een aantal be
zwaren tegen deze wet den minister
wordt kenbaar gemaakt.
In brochurevorm is een afdruk van
dat adres openbaar gemaakt.
Voor de verkiezing van een lid van
den gemeenteraad te Rotterdam moet
herstemming plaats hebban tusschen de
heeren dr. F. D. A. O. van Moll (lib.)
met 1204 en P. van der Pols (anti-
rev.) met 985 Btemmen. De heer "W.
II. van Oardt (oud-lib.)'verkreeg 718
stemmen.
Te Gorinchem werd tot raadslid ge
kozen de heer P, H. Yerduin (lib.) met
595 stemmen de anti-rev. caudidaat,
de heer F., Fernhout, verkreeg er 585.
De Melkery „ViuUenUoef."
Dankbaar voor bet goede en mooie,
dat wij mochten zien, maar toch in meer
dan één opzicht onvoldaan en teleur
gesteld, verlieten we het tentoonstellings
terrein te Amersfoort en begaven ons,
uitgelokt door het fraaie weer, naar de
boerderij of melkerij „Vinkenhoef," de
nog niet geheel voltooide modelboerderij
van den heer J. K. Knottenbelt, op ruim
een half uur van da stad gelegen aan
den straatweg naar Nijkerk. De heer
K. ontving ons welwillend en liet ons
allereerst zijn koestal zien. Welk een
aangenamen indruk ontvingen we I
't Was duidelijk, dat de eigenaar, di© ge
heel naar zijn eigen inzichten en die van
zijn architect het bouwplan had ont
worpen, aan de verzorging van zijn vee
hooge eischen stelt on niet van meening
is, dat een goede voedering het een en
't al kan zijn. Ruim, luchtig, licht en
bovenal zindelijk is do stal, die, plaats
biedende aan 38 koeien, afmetingen heeft
van 30, 11 en 3,5 Meter. De dieren
staan op een verhoogd gedeelte, inge
richt voor kleiner en grooter vee, in
twee rijen achter hen zijn gangen van
ll/j M., terwijl tusschen elk paar een
ruimte is van 1,35 M. Elk beest is van
een lederen halsband voorzien met twee
ringen, die met knipveeren aan de ket
tingen zijn bevestigd het dier beweegt
zich gemakkelijk en kan in tijd van nood
spoedig worden losgemaakt.
Een voldoend aantal ramen geeft vrijen
toegang aan het licht, dat heldor en
vroolijk den stal beschijnt en er zeker
niet weinig toe bijdraagt, dat de koeien
hier gedurende een groot deel van het
jaar en van hun ievea een aangename
en tevens gezande verblijfplaats hebben.
De ramen slaan achterover en zijn
van tochtscherinon voorzien. Tegen de
tucht beveiligd, genieten de dieren niet
temin volop frissche, zuivere lucht, daar
«ys3^n»jaK»WST=4>ISOrWE»WW&*»2WlBaSKÏBS!3^
hem zou doelen. Hoe gelukkig, dat zijn
vurigste wensch vervuld ia en hij de
schuld kan afdoen, die zoolang op hem
gedrukt haoft. Neemt allen de glazen
op, tnijna hearon, en laten wij op de
gezondheid drinken van onzen geachten
president en den redder van zijn leven,"
„Wel verduiveld, daar behoort cham
pagne bij sc'hreeuwde de majoor.
„Hai daar, kastelein
Een oogonblik later zaten de heeren
bij der, parelenden wijn, maarzij waren
toch geen van allen op hua gemak, en
allerminst de oude zeeman. Gaarne had
hij den redder van zijn leven de deur
uitgesmeten met de woorden „Je liegt
schurk, de geheele geschiedenis was
gelogen Dan echter had hij een blaam
op zich zeiven geworpen dan zou hij
met schande uit 't gezelschap zijn ge
bannen. Hij moest dus goedschiks of
kwaadschiks in zijn rol blijven, ja, hij
omshelde den schilder, hoo weinig van
harte dit ook ging. Daar hij wegens
het late uur gevoeglijk dien avond geen
gast meer naar huis kon meenemen,
noodigde hij den schilder uit, den vol
genden dag bjj hem te komen ontbijten
en ging toen stilletjes naar huis, terwijl
het overige gezelschap nog te midder
nacht bij de champagne bleef.
Op de tafel van dan rechter lag een
brief met het adres „Den heer Paul
Verhoos." Dc schilder brak het couvert
open, las den inhoud en begon van
bijjdsohap te dansen.
„VictorieI victorie! Zij bemint mij.
Hier leest zelfO, jou prachtstuk van
de ventilatie uitstekend geregeld is door
roosters aan don onderkant buiten en
aan. dc-n bovenkant binnen aan de spouw
muren, zoodat de luchttoevoer door de
muren geschiedt, en groote ventilatie-
kokers op het platte dak, welke dc ge
bruikte lucht afvoeren.
De asphalten vloer, de met asbest en
tegeltjes belegde muren en het gestuca
doorde plafond bevorderen de netheid
en zindelijkheid.
De vaste meststoffen worden geregeld
uitgebracht, de vloeibare loopen in twee
groote gemetselde bakken.
Door een kraan opon te zetten, wordt
door verschillende buizen op hetzelfde
oogenblik, dus aan alle dieren tegelijk,
in den voederbak water aangevoerd uit
een bak van 10 M8. inhoud. In dezen
bak wordt het water opgevoerd door
stoom, welke tevens dienstbaar kan
worden gemaakt aan de reiniging van
fle8schen, ter verzending der melk ge
bruikt, en het vaatwerk en gebezigd
wordt als beweegkracht bij de voeder
bereiding.
Zoowel voor de machine, ais voor
plaatsing der werktuigen voor voeder-
bereiding is een afzonderlijke kamer
ingericht.
Voorts is er nog een vertrek, waar het
werkvolk zich kleedt on reinigteen
kelder en een melkkamer, uit welke
laatste de melk geleid wordt naar het
melkhuis, waar zij in telkenmale ge
reinigde en van 6en nieuwe sluiting
voorziene flessehan wordt getapt. Alles
wijst op groote zindelijkheid en. zorg
vuldigheid de opruiming van den mest,
het wasschen en borstelen der koeien,
die onder toezicht staan van een veearts,
de zorg voor zuiver drinkwater, de rein
heid bij hot melken en de behandeling
der melk in atht genomen, kortom de
geheeleinrichting stempelt Vinkenhoef"
tot een modelboerderij, waarmede we
de kennismaking aan iederen veehouder,
zoo hij hiertoe gelegenheid heeft, ten
zeerste aanraden.
Kali-honger.
De onderzoekingen der planten-phy-
siologen hebben ons geleerd, dat zonder
kali geen plant zich normaal kan ont
wikkelen, dat kali vooral de vorming
en verplaatsing der koolhydraten (sui
ker, zetmeel enz.) bevordert en dan ook
de grootste rol speelt bij aardappels,
suikerbieten en andere wortelgewassen.
Evenwel, ook bij graangewassen en alle
andere cultuurplanten is kali een voor
name voedingsstof. Hieruit volgt, dat
ontbreken van kali in den bodem, ge
heel of gedeeltelijk zich spoedig zal
wreken. Proefnemingen 0. a. van prof.
dr. H. Wilfarth, hebben doen zien, dat
kali-gebrek dikwijls aan de ontwikke
ling eu het uiterlijk der plant is waar
te nemen. Hat is zoowel voor den land-
als voor den tuinbouwer van groot be
lang, dat hij de eigenaardige verande
ringen, welke door den kali-honger der
plant in de vegetatieve deelen optreden,
leere kennen en onderscheiden, opdat
hij door bet aanwenden eener kali-be
mesting zich voor schade kan vrijwaren.
Prof. Wilfarth merkte dan op, dat de
bladeren van aardappelen, tabak, boek
weit en suikerbieten bij het ontbreken
van kali eigenaardige vlekken vertoo-
nen. Scherpbegrensde gedeelten, vooral
aan de randen der bladen, worden geel
achtig wit en sterven af, terwijl de
overige deelen hun oorspronkelijk uiter
lijk blijven behouden. Dikwijls komen
deze afwijkingen overeen met die, welke
veroorzaakt worden door zwammen of
insecten, maar bij een eenigszins nauw
keuriger onderzoek is spoedig vaat te
stellen, dat deze invloeden hier niet in
het spel kunnen zijn.
Overeenkomstige verschijnselen wer
den waargenomen door den directeur
van het proefstation te Jonköping, dr.
Iljalmer von Feilitzen. Deze constateerde
hij perceelen, bezaaid met een klaver-
grasmengsel, bestaande uit roode klaver.
baetaardkla7er, witte klaver en thymo-
theegras, reeds spoedig na de eerste
groeiperiode, d&a-, waar geen kali was
uitgestrooid, dat het thymotheegras er
zwak uitzag, de bladeren waren slap,
kromden zich naar den bodem en ver
toonden een bleekgroene kieur hier en
daar kwamen voorts op de bladeren
witte tot gele vlekken voor, waar het
bladgroen te gronde was gegaan. Op da
perceolen echter dia bemest waren met
chloorkali, vertoonde zich het gras als
een krachtig, rechtopstaand, donker
groen gekleurd gewas.
Herhaalde malen werd de ontwikke
ling der perceelen nauwkeurig nagegaan
en steeds was het onderscheid duide
lijker op de niet met kali bemeste
perceelen waren de bladeren voor 't
grootste deel met gele vlekken bedekt
of geheel afgestorven, later zag het ge
was er „verbrand" uit, zooals zulks op
hoogen zandgrond na lange droogte het
geval kan zijn. Ook da klaver vertoonde
zich als ziekelijk gewas, droeg witte
tot gele vlekken en stierf langzaam af.
Eeu gedeelte der thymotheepianten werd.
ten laatste ook aangetast door een zwam,
van welke ziekte de andere perceelen,
waarop gras en klaver zich beide nor
maal hadden ontwikkeld, niet hot minste
te lijden hadden.
Op 28 Mei en op 9 Juni werden de
perceelen gefotografeerd da afb3eldin-
een boezemvriend I"
Kapitein Hagedoorn had een slechten
nacht en zag er den volgenden morgen
elecht uitvoortdurend kwel ie hem de
twijfel, of hij toch eens door een jonk
man gered was, of dat hij het slachtoffer
was van een bedrieger. Dit laatste zou
verschrikkelijk zijn, wanneer hij den
bedrieger ontmaskerde en zichzelven als
leugenaar bekend maakte. Neon, duizend
maal neon I zoo'n triomf' wilde hij hot j
overige leugenaarsgezslechap niet gun
nen, al moest het zijn leven kosten.
Liever wilde hij den schilder met een
som golds van de baan schuiven of hem
in zee verdrinken om hem voor immer
te doaa zwijgen, dan kon hij zich later
wel een kogel door den kop jagen.
De knecht, die den geheelen morgen
al het hoofd geschud had, omdat de
kapitein tegen zijn gewoonte zoo dikwijls
bruiscliposder innam, kwam tegen elf
uur met verstoord gelaat twee heeron
aandienen, di9 volstrekt wilden binnen
gelaten worden.
„Zijn er twee?"
„Ja, mijnheorde een is de rechter
uit da stad en de ander zegt dat ik dea
redder moest aandienen."
„Laat de heeren binnenkomen", beval
de kapitein en mompelde binnensmonds
„goed Jat da rechter meekomt 1 Hij
herinnerde, om zich dankbaar te toonen
jsgons den redder van zijn leven. Die
redder was ook geen onplezierig persoon,
als hij iniar niet zoo'n vartcouwelijken
toon had aangeslagen en maar niet tot
in do kleinste bijzonderheden over zijn
reddingswerk had gesproken. En hoe
onbeschroomd verklaarde hij, nu bereid
te zijn om bet loon aan te nemen voor
zijne edele daad.
„Goede mijnheer, laten wij het kort
maken Wat eischt gij P"
„De hand uwer dochter", klonk het
bedaarde antwoord.
Da kapitein kromp ineen, alsof hij
door dea donder was getroffen.
„Genade!" smeekte hij; „neemalles
wat ik bezit, maar laat mij mijn kind
behouden, mijn eenig kind
„Ik wil u niet van uw kind beraoven 1
Neen, ik wil haar gelukkig maken. Dat
zal mij gemakkelijk vallen, want zij
bemint mij."
„Gij liegt", bulderde thans de oude
man. „Ge zijt een indringer, een ge
meens
Hij kon niet verder spreken. Zijn
dochter opende de deur en legde haar
hand op zgn mond.
„Beleedig hem niet, papa. Hij is een
dief, maar hij is toch niet slecht. Wees
nu goed, beste papa, en zeg ja eu amen
vermoedt zeker schelmerij hij zal den j op onze verbintenis."
schoft willen gevangen nemon. Ja, dio 1 Zij trok den schilder met de hand
rechter is een brave kerelj naderbij, opdat hij haar verzoek zou
Hoe groot was echter zijn verbazing j ondersteunen,
toen de heeren zoo eensgezind bleken Ditmaal liep het af zonder Chineeseho
te zijn en de rechter hem aan zijn belofte vloeben. Toch was dit het zeldzaamste
avontuur, dat do zeeman ooit ergens Ier
wereld beleefd had. AL in eeu droom
gaf hij zijn toestemming, zoadat de
jongelieden in tegenwoordigheid van den
rechter verloofd werden. De oude huis
draak had op de loer gestaan, om do
twee indringers desnoods te helpen
verdwijnen, maar nu ging hij vergenoegd
heen en zei„Ziezoo 1 nu komt er leven
in de brouwerij."
Da man had waarheid gesproken. De
dagen kwaineu verscheidene
ingezetenen der stad naar de villa, om
het verloofde paar geluk te wenschen.
Zij vortrokken allen met geruststelling,
dat de jonge sehilder geen zwendelaar
of bedrieger was, zooals men vermoedde,
maar een braaf mensch en de ievens-
redder in eigen persoon van zijn toe
komstige schoonpapa. De oude zeerob
was eerst wel wat jaloersch op den
schilder, die nu in 't hart zijner dochter
eene eerste plaats innam, maar ter ver
goeding daarvoor bevestigden de jonkman
en de rechter alle verhalen, die de
kapitein in „de Vliegende Hollander"
als zijn eigen lotgevallen had ten beste
gegeven.
Een jaar later werd do kapitein ver
blijd door de geboorte van een kleinkind,
dat tot zijn groote vreugde diepe blauwe
oogen had en hem daardoor levendig
aan zijn vrouw herinnerde.
