ngZ
I
Zaterdag
12 Mei.
111.
All DEE EYE,
FEUILLETON.
;rdag van
uur nm.
L.
den.
f 0.40
bad 0.30
f 0.15.
f 0.10.
SLftfllf
L B U R G.
VBIJDAG van 1
nykade 13, V LI
5II11 AM-
9 b«twït zicb aan <ot
ierste-Hypo-
m(U
OTTKN
44© Jaargang,
1§Ö0.
rkrggbaar
wo or 40 oani
70
125
99
0 wat te verkrij-
"ordt verkocht hij
©¥44,
Vlissingen.
de Firma A. J. TEN
rdam.
JTËR-SCHSLÖ:
1906.
a. 3,23 g) en 6,100
a) b) nm. 3,23 g) ei
16 a; nm. 3,50 g)
1,55 a) an 4,45
__n. 3,23 en 6,10
ïufcen na bet vertrek vft
ïskerke n. Neuzen vm.
ekens, Barssela en Neuze'
eakena, Berssele en Neuz®
laaeu van
IS April W
VLLSSIMSdlE COURANT.
Prjjs per drie maaaèea 130. 'feaaeo pet pu» f 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 eent. Maa abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of reohfcstreeks bij dea Uitgever
F. YAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERTENTIËN s van 14 regel# f 0.40, Voer
meer 10 cent. Bij diieGte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordl de prijs slechts twee maal berekend. Groots letters
en elielié's naar j laateruimte.
Versehjjnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
TelepIiDon nummer 10.
Ahonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
BinaenlandsGiie hericiitsB.
Militaire macht en burgerlijk gezag.
Het voorloopig verslag der Tweede
Kamer op hét wetsontwerp „tot vast
stelling van verplichtingen en bevoegd
heden van de militaire macht bij haar
optreden tot hulp van het burgerlijk
gezag en ten aanzien van de burgerij"
maakt melding van den wensch veler
leden het wetsontwerp liever te splitsen
en wel in een, rakende het buitenge
woon geval van hulp aan het burger
lijk gezag tot handhaving of herstelling
van de openbare orde het ander voor
schriften gevende met betrekking tot
de gewone militaire oefeningen te velde.
Andere leden gaven de voorkeur aan
een verdeeling in hoofdstukken boven
een splitsing.
Aanbevolen werd ook een splitsing
in vierenoproer, verplichtingen en
bevoegdheden jegens grondbezitters bij
oefeningen, polieiaire bevoegdheid en
strafbepalingen.
Algemeen werd echter geoordeeld dat
het wetsontwerp thans te zeer ver
schillende zaken tegelijk behandelt.
Buitendien werd de gansche indiening
met weinig ingenomenheid begroet,
achtte men de behoefte nimmer duide
lijk gebleken en zelfs ried men intrek
king aan, zich er over verwonderende,
dat het ontwerp door de tegenwoordige
regeering, die zich anti-militarist noemt,
de voordracht niet werd teruggenomen.
Anderen .misten onder meer een be
antwoording van de vraag, in hoever
de landweer na de opheffing van de
schutterij ten dienste zal komen van
het burgerlijk gezag.
Bij de artikelen wordt al dadelijk
bedenkelijk geacht, dat de gevallen,
waarin het burgerlijk gezag de mil.
macht mag te hulp roepen, niet meer
uitdrukkelijk zullen bepaald blijven bij
oproer en dg!. Men vreesde voor mis
bruik van de zijde van sommige burge
meesters en wees in dit verband op de
hulp, die reeds thans geheel buiten
de gevallen, in de gemeentewet ge
noemd door de militaire macht wordt
verleend bij openbare plechtigheden in
de residentie.
Hiertegenover werd echter aamge
voerd, dat de gevallen waarin de mili
taire macht mag wórden te hulp ge
roepen, volstrekt niet worden uitgebreid
door dit ontwerp, daar het alleen be
treft gevallen, waarin het burgerlijk
gezag de militaire hulp mag inroepen
„overeenkomstig de wet of een aige-
meenen maatregel van bestuur."
De bepaling, dat het burgerlijk ge
zag bj de te hulproepiDg het doel moet
aanwjzen, wilden sommigen aanvullen
door alleen deze verplichting op te
leggen, als het „mogelijk" is, haar na
te komen.
Betere omschrijving werd gevraagd
Door AMO.
9.)
„Ze heeft zich met hem verloofd En
de kennisgevingen er van aan onze
vrienden zijn al met de post verzonden.
Haakman heeft gauw zijn kans waar
genomen."
„Verloofd zei Johannes, dieverbluft
in de ledige ruimte staarde.
„Ze heeft altjd den spot met hem
gedreven, maar ze gaf m j nog een grof'
antwoord, toen ik haar waarschuwde,
want Haakman neemt haar niet uit
liefde", zuchtte Aalders met een treuri-
gen blik op Johannes.
„Uit liefde!" Dat woord trof hem...
„Ik had haar uit liefde genomen", sprak
een stem in zjjn binnenste. Maar blik
semsnel kwam nog een andere gedachte
hem op. Helder stond hem voor
van de uitdrukking „militaire autori
teit."
Verschil van meening bleek te
heerschen over de vraag of het burger
ijk gezag alleen bevoegd moet zjn om
over het aantal benoodigde troepen te
oordeelen (zooals het ontwerp wil), of
dat de militaire macht daarin wjzigin-
gen kan brengen.
Eveneens stonden de meeni'ngentegen
over elkaar ten opzichte van de vraag,
of het behoorljk was ook de zeemacht
tot handhaving der orde te gebruiken
(zooals het ontwerp beoogt.)
Eenerzjds meende men, dat toen dit
eens geschied was bj gelegenheid van
een werkstaking, dit ergernis had ge
wektanderzjds werd er op gewezen,
dat bj havenplaatsen vaak geen andere
militaire macht is en ook voor andere
dan werkstakingsgevallen de zeemacht
noodig kan zjn.
Bedenkelijk en in strijd met de ge
meentewet werd artikel 3 geacht, waar
dit de uitdrukkeljke bepaling in ge
noemde wet omtrent het optreden en
de bevoegdheid van den burgemeester
aanraadt en een deel der bevoegdheid
op den commandant der troepen over
brengt.
Daartegenover werd weer aangevoerd,
dat juist de militairen bj uitstek kun
nen beoordeelen, wanneer een gebruik
van wapens wenscheljk is.
Uitvoerige debatten zjn over deze
quaestie bljkbaar gevoerd.
De uitdrukkeljke verplichting om
de waarschuwing tweemaal te herhalen,
werd door sommigen onnoodig, voor
een schildwacht b.v. wel eens gevaar-
Ijk geacht, doch ook deze meening
werd bestreden.
Aangedrongen werd op nauwkeuriger
omschrjvingen ten opzichte van dege
leden schade bj oefeningen enz. Hier
s meende men veel vaags en
ongemotiveerde afwjking van andere
regelingen nopens schadevergoeding.
De bevoegdheden, die aan militairen,
zelfs mindere militairen, bj den garni
zoensdienst worden gegeven, achtte men
buitensporig" en een gevaar voor de
vrjheden en rechten der burgers.
Aangedrongen werd op gebruik van
Nederlandsche woorden voor militaire
termen.
Nog verschillende andere bepalingen
werden gevaarljk geacht in betrekking
tot de grondwettig gewaarborgde vrj-
heid der burgers.
Vrouwenkiesrecht.
Nederlander of ingezetene, voor de wet
geljk te stellen. Bepaaldeljk art. 2
heeft de strekking de vrouwen niet
langer uit te sluiten van het pasBief en
actief kiesrecht van de Tweede Kamer,
de Prov. Staten en den Gemeenteraad
(ook voor de Eerste Kamer zal wel
bedoeld zjn, voor zooveel het daarbj
te pas mocht komen). In het kort be
oogt het voorstel dat aan het zjn van
vrouw, „niet meer eenstaatsrechteljke
onbevoegdheid zal zjn verbonden".
Minister Bink verklaarde zich geneigd
uit de Grondwet weg te nemen alle
bepalingen, die bet toekennen van kies
recht aan de vrouw thans beletten.
Daarop antwoordde de woordvoerster,
mevr. dr. Aletta H. Jacobs, dat een
blanco artikel mèt vrouwenkiesrecht
meer kans op aanneming aanbiedt, dan
een artikel dat enkel de bestaande he
lemmeringen voor het vrouwenkiesrecht
opheft.
Het „Hbl." neemt deze gelegenheid
te baat om nog eens te verklaren,
„dat de eerstvolgende groote uitbreiding
van kierecht zich in de richting van
vrouwenkiesrecht behoort te bewegen.8
En daarbj zal men dan de vraag moe
ten beantwoorden „of het kiesrecht
reeds terstond aan de vrouwen geheel
naar denzelfden maatstaf als aan de
mannen moet worden verleend."
't „Hbl." betwjfelt of het kiesrecht voor
de gehuwde vrouw in 't eerst bj ons
volk en in ons Parlement wel op een
meerderheid zal kunnen rekenen „Ten
gunste van kiesrecht der ongehuwde
vrouw en der weduwen, die zelfstandig
in haar bestaan voorzien, gaan echter
thans reeds ia alle partjen stemmen
op. Een grondwetsherziening er voor
aanhangig te maken zou men niet licht
gedaan hebben, maar nu die herziening
toch wordt voorgesteld, zal de vervul
ling van dezen eisch der billijkheid
ook in het belang van den Staat meer
dan éen er toe bewegen, met de her
ziening mede te gaan." Daarom vindt
het blad den stap der „Vereeniging
voor vrouwenkiesrecht" geenszins voor
barig „Men zal zoo in Nederland
binnen afzienbaren tjd met vrouweljke
kiesgerechtigden hebben rekening te
houden et ce sera justice".
Als 't tot Grondwetsherziening komt,
zal ontwjfelbaar de vraag ouder de
oogen worden gezien of ook aan de
vrouw het kiesrecht moet worden toe
gekend. Dezer dagen is het bestuur der
Vereeniging voor vrouwenkiesrecht"
op audiëntie geweest bj minister Bink
ter aanbieding van een rekest, waarin
haar wenschen zjn ontwikkeld, vervat
in een 5tal artikelen. De strekking is,
in het algemeen de vrouw en den man,
oogen, dat al zjn hoop op een toekomst
vol weelde den bodem was ingeslagen.
„Nu kom je zeker ook niet meer bj
mj terug aan het werk vroeg de
patroon op klagenden toon.
Johannes antwoordde niet, vertwjfe-
ling en woede maakten hom stom.
In bedrukte stemming ging Aalders
heen en hoe langer Johannes aan zjn
toekomst dacht, hoe meer h j verbitterd
werd. Hj kon nu maar niet begrjpen,
hoe hj zorgeloos had voortgeleefd zonder
Marie aan zich te verbinden door eene
verloving het volgende oogenblik reeds
moest hj erkennen, dat eene verloving
dit trouwelooze valsche schepsel toch
niet gebonden zou hebben.
Dat was dus haar liefde 1 Oh, dat hj
zoo smadeljk moest behandeld worden
Nu hj in het ongeluk zat, bekommerde
zj zioh niet om hem.
De vreeseljke teleurstelling in zjn
hoop op een rjk huweijk kwelde hem
echter nog meer, dan zjn gekwetste
eigenliefde. Hj had zich vertrouwd ge
maakt met de gedachte, dat hj eenmaal
Marie's echtgenoot zou zjn en al zjn
hoop op de toekomst was gegrond op
het bezit van haar vermogen.
Tot heden had hj zjn gevangenschap
De Unie-liberalen.
Een der Haagsche correspondenten
van de „Tel." meldt
Naar wj vernemsB, vergaderde gister
avond de Kamerfractie der Unie-libera
len. Op deze vergadering moet breed
voerig gesproken zjn over de verhouding
en het in den laataten tjd onataan
verschil van gevoelen tussehen de
„liberale Unie" en de „vrjzinnig-de-
mocraten."
Er openbaarde zich groot misnoegen
over de wjze, waarop de laatsten meer
malen met betrekking tot de Unie op
treden. Een deel der vergadering was
van oordeel, dat daarin verandering dient
te worden gebracht, desnoods door een
beslist onafhankeljke houding.
Zjn onze inlichtingen juist, dan moet
vooral ontevredenheid bestaan over de
wjze,waarop over mr. GoemanBorgesius
wordt gesproken en geschreven.
Ook vernamen we nog, dat door enkele
afdeelingen van den „vrjzinnig demo-
cratisohen bond" geschreven is aan
afdeelingen der „liberale Unie", met
verzoek zich bj den vrjzinnig-demo-
cratischen bond aan te sluiten. Tot
motiveering van dat verzoek moet dan
o. a. gewezen zjn op de volgens de
„vrjzinnig-democraten" incorrecte hou
ding van mr. Borgesius.
Vrijdsm van accijns voor zont.
De „Stet.8 no. 109 bevat een Kon.
besluit („Stbld." no. 70) van den 25en
April, houdende bepalingen omtrent den
vrjdom van accjns voor zout, gebezigd
voor de zouting van groenten en noten,
die naar het buitenland worden uitga
voerd. Bj dit besluit wordt o. a. het
volgende bepaald
Te rekenen van 1 Juli 1906 wordt
voor het zout, gebezigd tot het zouten
van groenten en noten, die bj hoeveel
heden van ten minste 500 kilogram
naar het buitenland worden gezonden,
op den voet van de volgende bepalingen
vrjdom van aecjns verleend. De vrj
dom wordt verleend zoowel voor ruw
als voor geraffineerd zout. De vrjdom
wordt niet verleend ten behoeve van
zouterjen, die gedreven worden in een
pand, dat behoort tot, gemeenschap heeft
met of grenst aan eene zoutziederij,
eene vischzouterj of een pand waarin,
voor een anderen tak van nj verheid,
zout met vrjdom van den accjns kan
worden ingeslagen. In bjzondere ge
vallen kan do minister van financiën
onder de noodige voorzieningen afwj
king' van deze bepaling toelaten. Inge
val van misbruik van den vrjdom of
bj overtreding van of bj nalatigheid in
hetgeen bj dit besluit aan den zouter
is voorgeschreven, kan de minister van
financiën hem het verdere genot van
den vrjdom ontzeggen.
Dit besluit treedt in werking op den
tweeden dag na dien der dagteekening
van het „Staatsblad" en de „Staats
courant", waarin het geplaatst is.
De Haagsche correspondent van het
Hbl." meldt, dat dr. A. Kuyper voor
nemens is een beschrjving van zjn reis
uit te geven in drie talen Fransch,
Engelsch en Duitsch. De schrjver zou
een honorarium kr jgen dat Hullandeche
letterkundigen zal doen watertanden
60,000 gulden.
moedig gedragen in de vaste overtuiging,
dat zju onschuld .aan het licht zou-
komen. Maar als deze hoop nu ook eens
niet vervuld werd PAls die twee mannon,
waar mjnheer Aalders van sprak, nu
eens even onschuldig waren, als hj zelf
Dan moest hj misschien nog maanden
lang in de gevangenis bij ven.
In deze droevige overpeinzingen werd
hj gestoord door het binnentreden van
den cipier.
„Uw vader is hier", sprak de man.
„Mjn vader?" riep Johannes, op
springende met een mengeling van boos
heid en neergeslagenheid. De oude man
stond reeds aaD de deur. Met dea eersten
oogopslag zag Johannes, dat zjn haar
en baard geheel wit waren geworden.
Na een nieuwsgierigen blik op het
tweetal, verliet de cipier de oei.
Nog altjd stond daar de oude Burg
man. Zjn armen hingen slap langs het
lichaam, zjn lippen beefden, zjn gelaat
vertoonde zenuwachtige trekkingen en
zjn oogen gaven grooten angst te kennen
„Ongelukkige 1 Ben je schuldig ?Ben
je een moordenaar, Johannes vroeg
hj met heesche stem.
Sprakeloos en bevend had de zoon
zioh aan zjn krib vastgehoudennu
Voorbiraidand militair onderricht,
Bijkans de jongste aflevering van het
„Becueil Militair" heeft de minister van
oorlog bepaald, dat voortaan het voor
wierp hj zich vooi' zjjn rader op de
knieën, met dankbaarheid in het hart
jeg-ms den strengen man, dien hj altjd
meer gevreesd dan bemind had, maar
die hem nu in den nood niet verliet.
„Neen, vader 1 neen, ik heb het niet
gedaan. Ik weet niet eens, of die man
wel bj die kerels was, die m j overvallen
hebben."
„Dat heeft de rechter me ook gezegd",
mompelde de oude met een verlicht
hart. „God zj dank dat je geen moor
denaar bent."
Johannes hield zjn vaders handen
vast en snikte als een kind, hoe on
manneljk dit ook schjnen mocht. Toen
hj zich eiudeljk vermande en opstond,
bemerkte hj, dat zjn vader er ziek en
zwak uitzag en bracht hem dadeljk
naar den eenigen stoel.
„Het is alles goed, als je maar niet
schuldig bent", sprak de oude man nu
badaard, „maar toen ik je zag, dacht
ik
„Ach, vader, ik meende, dat God en
alle menschen me verlaten hadden. Marie
Aalders heeft zich met den graankooper
Haakman verloofd."
„Zoo?" zei de oude met bljkbare
teleurstelling. „Dan heeft ze stellig niet
bereidend militair onderricht, hetwelk
in de laatste jaren gegeven werd van
aanvang November tot einde Februari,
voortaan zal plaats vinden van begiu
October tot einde Januari en dat de aan
melding tot deelneming aan dat onder
richt voortaan moet geschieden vóór 1
Juni, doch met het oog op den korten
nog beschikbaren tjd in het jaar 1906
bj uitzondering kan plaats hebben tot
en met 15 Juni e. k.
Wj brengen hierbj in herinnering,
dat het voorbereidend militair onder
richt o. a. ten doel heeft, aan toekom
stige militieplichtigen de gelegenheid te
verschaffen, om de geschiktheid te ver
werven tot het voldoen aan de eisehen
van militaire bekwaamheid en zooveel
mogeljk ook aan die van lichameljke
geoefendheid, bedoeld bj art. 104 van
de Militiewet 1901.
De lotelingen, die aan eerst- óf laatst
bedoelde eisehen voldoen, worden, voor
zoover zj daartoe geschikt bevonden
zjn en dit met de belangen van den
dienst is overeen te brengen, ingeljfd
bj het korps en geplaatst in het garni
zoen hunner keuze, terw jl voor inljving
tot korte oefening (z.g. viermaander) in
de eerste plaats in aanmerking genomen
worden de lotelingen, die zoowel aan
de eisehen van militaire bekwaamheid
als aan die van lichameljke geoefend
heid voldoen.
De hier bedoelde oefeningen hebben
plaats gedurende ten minste 4 uren per
week en naar een programma, loopende
over twee achtereen volgende winter-
Itjdperken.
Het spreekt van zelf, dat men de
kans, om bj het examen het gewensohte
getuigschrift te behalen, belangrjk ver
groot, door het onderricht gedurende
meer dan twee wintertjdperken bj te
wonen, waartoe de gelegenheid bestaat,
omdat men reeds op 16-jarigen leeftjd
tot het onderricht kan worden toege
laten.
Het examen ter verkrjging van een
getuigschrift moet telken jare vóór 20
Januari afgeloopen zjn en vangt in ver
band daarmede op meerdere plaatsen
reeds in het begin van die maand aan.
Het gevolg daarvan was, dat tot nu toe
zj, die aan het examen deelnamen, in
het laatste wintertjdperk slechts ge
durende 2 maanden werden geoefend.
In dit euvel is nu door den minister
van oorlog voorzien, door het voorbe
reidend militair onderricht reeds begin
October te doen aanvangen.
De aanmelding geschiedt bj den
commandeerende officier der infanterie
of der vesting-artillerie in plaatsen Waar
genoemde wapens garnizoen houden
in alle andere plaatsen bj den burge
meester der gemeente.
Wj herhalen, dat de aanmelding in
1906 vóór 15 Juni e. k. moet
vinden.
veel van je gehouden, anders had ja
haar al lang gevraagd."
Johannes boog het hoofd. Ik had
slechts één woord behoeven te spreken,
en ze had me genomen, vader I"
„En waarom sprak ze dan dat woord
niet Maanden lang hebben we eiken
dag bericht van je verloving' verwacht."
Als bj ingeving begreep Johannes
plotseling de reden van zjn dralen.
„Ik geloof', dat ik niet zoo lang
gedraald zou hebben, wanneer het bj
mj de ware liefde geweest was."
„Nu, dat moet ieder zelf weten. Wat
vraag ik naar geld of goed, als ik ar
maar cp aan kan, dat alles waar is, wat
je aan den rechter hebt gezegd."
„Dat is alles waar, vader!"
„Hj zegt, dat je dan door de recht
bank ook wel vr jgesproken zult worden.
Het is hard, dat uw zoon op de bank
der besohuldigden plaats moet nemen,
maar dat kan den beste overkomen, zei
die heer. En zoo dachten je moeder en
Ernst en Lina er ook over."
Opgewonden stapte Johannes in de
enge oei heen en weer, terwjl zjn
wangen vuurrood werdeu.
wcrif eewLj f.)
