!0t
Maandag
26 Februari.
Fii flfze CoorgBt Moort ëbh bpoeasel-
€cn ondc jufrouw.
Jttroewt 1 k
FEUILLETON.
Be twee Verschoppelingen.
Tfeiipsk («rut
met 8e!ii. Znlifsklul,
ftieiwt JfeÉüi! (f
jtaitilc itosÉikf.
1Ö06U
No* 48.
44e Jaargang.
Binnenlandsche berichten.
an 1000.-,
42litis.
zoo.\
H 59.
)EDEECHT.
ld onder eerste
n geeft 4 °/u
in stukken van
WO en SO.
verstrekt door
t Algemeen Ex-
ekantoor L. A.
issingm, Lange
rfeiiij.
in 't centrum der
Bureau Vlis-
lit to gezondhclé
voedende kwali-
go, en niet van de
gy eet. Quaker
oedsel, niet» van
uil. De gesloten
het versch en
ge voordeel van
kwantiteit*
IIBIESST
,n-Middelburg v.v
Jn (Remise) v.m.
■verkaagen) 5.50.
Lm. 7.55, 9,30. 11.—
.15, 2.-, 2.45. 3.30,
7.50, 8.40, 9.30,
IrG (n. Zeilmarkt
5* 6.20*, 8.40, 10.15,
',.20, 2.05, 2.50, 3.35,
05, 7.55, 8.45, 9.35,
Ij den slechts tot da
VLISSIKSCHE COURANT.
Prijs pet drie maanden f ISO, Fmieo $m. pom s Ï..50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERTENTIE»: van 1—4 regels ƒ0.40, Voor eiken regel
meer 10 oent. -- Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie word! de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en eliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Het was reeds in 1784, dat Jan
Nieuwenhuijzen de welbekende Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen op
richtte. De edele philantroop moeht zijn
stichting nog 22 jaar in werking zien.
Zijn greep in het volksbelang had juist
plaats in den tijd toen de revolutie het
hoofd begon op te steken. Zijn werk
legde de grijsaard neer, toen de Napo
leontische geest reeds bezig was, wat
er nog van volksvrijheid bestond in
ijzeren boeien te slaan. Honderd twee
en twintig jaren heeft Nieuwenhuijzens
maatschappij nu reeds in verschillende
vormen en op verschillende wijzen den
arbeid in het algemeen volksbelang
voortgezet, vooral zorg dragende voor
de verstandelijke ontwikkeling,als grond
slag van volkswelvaart. De maatschappij
arbeidde in tijden van actie en reactie,
onder vrijheid en druk, te midden van
de hevigste politieke beroeringen en
onder de uitingen van het felste fana
tisme. Al deze dingen mochten de in-
öividueele leden raken, het lichaam zelf
bleef daar buiten. In de neutraliteit
heeft de maatschappij tot Nut van 't
Algemeen altijd haar grootste kracht
gevonden. Nieuwenhuijzen zag den treu-
rigen toestand van onwetendheid, waar
in het volk verkeerde en waardoor zoo-
velen ook op stoffelijk gebied leden.
Zijn medelijdend hart gevoelde dat lijden
diep en hij meende dat het deel des
volks, dat niet leed, geroepen was den
nood van het andere op te heffen. Dat
was de grond van zijn stichting. Men
moest de handen ineen- slaan en helpen.
Men moest daarbij niet vragenwat
gelooft gij welke is uwe politieke
zienswijze Dat woog wellicht reeds
zwaar in Nieuwenhuijzens tijd. In late-
ren tijd zou het nog veel zwaarder we
gen, vooral toen de kerkelijke actie
tegen het onderwijs begon.
Vandaar dat de maatschappij tot Nut
van 't Algemeen niet allen sympathiek
was, ja soms met veel tegenstand, ook
met spot en verguizing te worstelen
had. Nieuwenhuijzen was doopsgezind
predikant, eerst te Middelbarnis, later
te Aardenburg, vervolgens te Monnik-
ummmt
vm. 6.—, 6.20, 7.-,
p, 10.—, 10.20, 10.40,
12.30,1.—*, 1.25*
.55, 4.25, 4.50, 6.10,
10.
uis: vm. 6,10, 6.30,
.5, 9.50, 10.10, 10.30,
Nm. 12.10, 12.45,
3.10, 3.40, 4.10, 4 .35
$5, 8.—, 8.30.
vallen Zondags uit
bsbuwhii wwmi—ii irr—
ISH-3C9SL0E
1906.
b) nm. 3,23 e) g)
a) nm. 3,50 e)
.,55 f)
>,23 c)
en na het vertrek van
erke n. Neuzen vm. 8,30
orssele en Neuzen ten
minuten wachten,
-orssele en Neuzen ten
0 minuten wachten
et gemaakt,
van 1.55 van Neuzen
achten,
faerd.
m imi mim min
(Een Noord-Beiersche vertelling.)
16.)
Het was een hoogst eenvoudige zit
plaats, ruw van dennenhout aan elkan
der gespijkerd en alles behalve gemak
kelijk, en toch viel hij er spoedig op
neder als in het zachtste bed en verzonk
in een ernstig gepeins, waaruit hij zelfs
niet ontwaakte toen zijne huisgenooten
hem als huisheer op hunne wijze be
groetten.
De oude Pechler verstond de kunst
de eenzaamheid van zijn woning te
verlevendigen, en daar hij slechts zelden
Oenschen te gast kreeg, moesten het
hosck en zijne bewoners in dit gebrek
voorzien. De inrichting van het vertrek
was zoo eenvoudig' als zich denken laat
°P den grond waren lichte planken
bevestigdeene armoedige slaapplaats
let stroo en eene deken daarover, eene
kendam. De doopsgezinden waren bij
sommigen, die tot andere kerkgenoot
schappen behoorden wel eens een voor
werp van spot. Dat men zich vrij hield
van kerkelijke belijdenissen was oorzaak
dat zij, die eene bepaalde belijdenis in
alles wilden op den voorgrond stellen,
zich meestal op een afstand hielden.
Toen men in later tijd de maatschappij
ging beschuldigen van een anti-kerkelijk
liberalisme, van een neutraliteit die,
■door te strijden voor de openbare school,
wel degelijk op staatkundig gebied partij
had gekozen, was dit slechts in zooverre
juist als zich, door en tengevolge van
het bovenstaande, meestal mannen en
vrouwen van vooruitstrevende richting
om de maatschappij schaarden en haar
steunden. Overigens berustte die be-
schulding op een dwaling, zoo niet erger.
Het „Nut" is altijd in stillen eenvoud
voortgegaan op den afgebakenden weg.
Het kleine plantje van Jan Nieuwen
huijzen is langzamerhand geworden een
groote hoorn, met diepe wortels en
groote vertakkingen. Nooit hield hij op
vrucht te geven. Wat de maatschappij
voor de ontwikkeling van het kind,
voor de vorming der jeugd, voor de
opvoeding van het volk gedaan heeft,
is zelfs bij benadering niet te zeggen.
Het aandeel dat zij daardoor heeft ge
had in de toeneming der volkswelvaart
is eveneens niet te berekenen. Hare
talrijke volksgeschriften, hare openbare
bibliotheken, hare bewaarscholen, hare
volksbijeenkomsten, hare tallooze sub
sidies aan allerlei instellingen, zijn al
gemeen bekend.
Dat de maatschappij nog een groote
roeping te vervullen heeft, dat zij nog
lang niet heeft uitgediend, daarvan zijn
wij vast overtuigd, schijnbaar is de
reden van haar bestaan vervallen. Im
mers, Nieuwenhuijzen's daadwerkelijk
optreden is daarvan het gevolg geweest,
dat zijn hart en dat van vele anderen
vervuld was met medelijden in het lot
van den minderen man, die in de dagen
der republiek tamelijk stelselmatig „er
onder" gehouden werd. Die mindere
man is van dat medelijden niet meer
gediend. Wat het medelijden geven
wilde, wordt nu als een recht geëischt,
niet van de philantropie, maar van den
Staat, die voor allen te zorgen heeft.
Bij de oude vijanden van het Nut heeft
Teleplooiinummer 10.
zich ook die gevoegd, welke van het
stil en rustig zijn weg gaan, het kalm
en bedachtzaam handelen, niets weten
wil. Eene philantropische instelling, die
minder nuchter en practisch te werk
ging, die zich meer aan afdwalen van
den afgebakenden weg schuldig maakte,
die nu en dan verward geraakte in de
strikken van politieke, kerkelijke of
sociale actie en daardoor minder weer
standsvermogen bezat, zou onder de
openlijke aanvallen dier vijanden of
onder de speldeprikken, die men „de
oude juffrouw" nu en dan toediende,
sinds lang bezweken zijn. Maar de
maatschappij heeft het nu al honderd
twee en twintig jaren uitgehouden en
er is hoegeraamd geen reden om te
onderstellen dat hare dagen geteld zijn.
Zoolang er nog iets te doen valt op
bet gebied van volksonderwijs en volks
verlichting, kan de maatschappij tot
Nut van 't Algemeen hare roeping als
niet geëindigd, haar taak niet als afge
weven beschouwen, en zoolang blijft
het haar plicht zich staande te houden
en ter eere van haren edelen stichter
het werk in zijn geest voort te zetten.
Wij zouden niet durven zeggen dat
het geheel in den geest des stichters
is, zijn naam te verbinden aan
het eerlang op te richten fonds tot
bevordering van het lager onderwij
het vakonderwijs, en het hoogere
volksonderwijs. Die naam is bij de
meerderheid van hen die „het Nut"
kennen, niet eens bekend. Afgescheiden
daarvan achten wij het denkbeeld van
het hoofdbestuur der maatschappij waar
op nu nog de goedkeuring der alge
meens vergadering moet worden ver
kregen, zeer gelukkig. De gedachte
is stellig in Nieuwenhuijzens geest en
wij hopen van harte dat ook de uit
werking het zijn moge. Het fonds moge
eene nieuwe richting aan de werkzaam
heid der maatschappij schenken, een
nieuw arbeidsveld voor haar opeDen'
en alzoo haar levensduur verlengen,
haar kracht verhoogen en haar streven
meer ten zegen doen zijn.
Abonnenients-Advertentiëii op zeer voordeeBge voorwaarden.
onoogelijke tafel en eenig ellendig vaat
werk boven den schraal voorzienen haard
waren de eenige meubelen.
Daarentegen prijkten de wanden met
al het schoonste, dat het bosch oplevert.
Er hingen allerlei zonderling gevormde
wortels aan, die als slangen of monsters
langs den wand schenen naar boven te
kruipen groote, sierlijk gevormde boom-
zwammen dienden om allerlei speelgoed
te dragen, dat in de eenzaamheid uit
gedacht en gesneden was Kleine her
dershutten uit dikken eikenbaat, poppe
tjes met kolossale baarden van mos uit
sparappels gesneden, een menigte uit
geblazen en aan snoeren geregen vogel
eieren, stokken met wonderlijke knoppen
legden getuigenis af van de bekwame
hand en de levendige verbeeldingskracht
en den kloeken zin van den eenzamen
bosch bewoner.
Maar ook aan levende wezens ontbrak
het niet in de kamer. Bij de kachel lag
een egel ineengerold, aan wiens stekels
nog eenige daaraanhangende wildappels
verrieden, dat hij pas van een strooptocht
teruggekeerd was. Boven dit dier sprong
een bruin eekhorentje op een stang heen
en weder een tamme gekortwieke raaf
kwam aangevlogen en zette zich krassend
Arbeidscontract.
In een nota aan de Tweede Kamer
houdende wijziging van het nader ge-
op de knieën van Pechler, wachtende
op de gewone liefkozingen. Uit een kooi
hoorde men het gekraai van een meer
kol, die met zijn witblauwe vleugels
klapperde in een andere schetterde een
vink, en boven de deurpost zat een
reusachtige uil, die eveneens zijn vleu
gels opsloeg en den dikken kop met de
ronde uitpuilende oogen als ongeduldig
omkeerde, omdat hij niet kon loskomen.
Hij zette den onwillig krasaenden
raaf op de vensterbank naast zich, wierp
zijn buis over de kooi van den rusteloo-
zen vink en dreigde den uil met een
kleinen stok, en de dieren schenen den
wil huns meesters te eerbiedigen en zich
naar zijn bevel te schikken. Zij werden
allengskens stil, en weldra hoorde men
niets meer in het slechts karig door het
vuur van buiten verlichte vertrek, dan
de zwaar beklemde ademhaling van den
grijsaard en het getik van de oude hang
klok, die als het ware scheen te tellen
hoe dikwijls de oude man ademhaalde.
Zoo waren er eenige uren verloopen
reeds lang was het onweder afgetrokken,
de regen had opgehouden en door de
denneboomen ruischte eene verfris-
schende en weldadige koelte, zooals
gewoonlijk op zulk een oproer in de
wijzigd ontwerp van wet, deelt de mi
nister van justitie mede, dat hoezeer hij
bereid is de verdediging van het aan
hangig wetsontwerp op zich te nemen,
het toch onderscheidene bepalingen be
vat die hem niet bevredigen en die z.i.
noodzakelijk wijziging behooren te on
dergaan, alvorens het ontwerp in open
bare behandeling komt.
De mitsdien aangebrachte wijzigingen
zijn voor een deel van technischen aard.
Voor een ander deel zijn echter de bij
de Nota van Wijzigingen voorgedragen
alingen van meer ingrij pende-betee
kenis. Er bestaat geen afdoende reden
om de bepalingen omtrent het regle
ment en de boete in eene afzonderlijke
afdeeling samen te vatten.
Evenmin laat zich de samenvoeging
der regeling van reglement en toete
onder een afzonderlijk hoofd rechtvaar
digen.
Om al deze redenen is de derde af
deeling als zoodanig vervallen, terwijl
de artikelen worden ingelascht in de
tweede afdeeling.
De vermelding van de zg. collectieve
arbeidsovereenkomst in art. 1637 k zou
ongetwijfeld haar nut hebben gehad,
indien zij overigens niet in de wet voor
kwam. Nu intusschen art. 1637 m bis
een belangrijk rechtsgevolg dier over.
eenkomst regelt niet alleen, doch door
het geven van eene formeele definitie
haar in het rechtssysteem opneemt en
als rechtsgeldig erkent, is het nut van
de vermelding in art. 1637 k vervallen.
Tegen het artikel 1637 m bis worden
in hoofdzaak twee bezwaren aangevoerd,
d.I. dat de strijdige bedingen ipso jure
nietig zijn, en dat het artikel ook die
gevallen omvat, waarin slechts ééne dei-
partijen, de werkgever of de arbeider,
door de collectieve arbeidsovereenkomst
gebonden is.
Beide bezwaren worden door de thans
voorgestelde bepaling ondervangen. Zij
vordert dat door de collectieve arbeids
overeenkomst de werkgever en de ar
beider gebonden zijn, terwijl de nietig
heid ipso jure vervangen is door nie'
tigverklaring op de vordering van eene
der partijen bij de collectieve arbeids
overeenkomst.
In enkele artikelen is wijziging ge
bracht ter opheffing van bezwaren, daar
tegen aangevoerd in het adres van den
Nederlandschen Boerenbond (artt. 1638
k en 1688 w).
wen- en weezenfonds voor burgerlijke
ambtenaren.
De toezending is geschied met me-
dedeeling, dat een algemeene maatregel
van bestuur, bevattende voorschriften
nopens de inning en verantwoording
van pensioens bijdragen, bij het depar
tement in voorbereiding is.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft aan de Gedeputeerde Staten der
provinciën afschrift toegezonden van
een lijst, bevattende de namen der on
derwijzers en onderwijzeressen aan open
bare scholen, die op grond van de achter
hunne namen vermelde redenen zijn
vrijgesteld ten behoeve van het wedu-
De minister van oorlog heeft bepaald,
dat, bij de opleiding en oefening dor
infanterie van het actieve leger en van
de landweer, de volgende vereenvoudi
gingen zullen worden aangebracht, in
afwachting van de tot standkoming der
voorgenomen herzieningen van het re
glement op de exercitiën der infanterie
a. Niet meer zullen worden onder
wezen lo. het markeeren van den pas,
2o. de zwenking, 3o. de achterwaart-
sche richting, 4o. het openen en sluiten
der gelederen, 5o. het afbreken en op-
marcheeren van rotten
b. De frontmarsch zal alleen beoefend
worden door afdeelingen, niet sterker
dan een sectie en slechts over korter
afstanden worden uitgevoerd
o. het defüeeren der compagniën zal
tot nader order plaats hebben in open
flank-colonne. De sectie commandanten
marcheeren daarbij aan de zijde van
den persoon voor wien gedefileerd wordt;
het opsluitend gelid aan de tegenover
gestelde zijde. De compagnies-comman
dant defileert 2 passen vóór het midden
zijner compagnie.
De compagnieën volgen elkaar op
deployementsafstand, tenzij door de in
spectie der parade anders wordt bevolen.
Vorenstaande vereenvoudigingen zul
len tevens worden toegepast bij de
overige onbereden korpsen.
natuur volgt. Ook de oude was tot rust
gekomen, ongemerkt was hij door eene
sluimering bevangen en het grijze hoofd
op de borst gezonken.
Verschrikt rees hij een poos later op,
want de raaf aan het venster begon met
de vlerken te slaan, alsof hij hem wakker
wilde maken en iets mededeelen het
kwam hem ook voor alsof hij aan de
deur der hut zacht had hooren kloppen
Hij had zich niet bedrogen het geklop
deed zich weder hooren en opzijn ver
wonderd „tonnen!" ging de deur open.
Do gestalte van een meisje vertoonde
zich op den dorpel, die hij niettegen
staande den flauwen gloed, die van het
ovenvuur in het vertrek kwam, meende
te herkennen, maar trad een schrede
terug, als was hij bang voor haar als
voor eene spookverschijning.
„Ben jij het, Nannei riep hij toen,
alsof hij heel zeker wist wie daar voor
hem stond. „Ben je het werkelijk, of
is het je geest
„Ik ben het wel", antwoordde zij,
terwijl er over haar bleek gelaat iets,
dat naar een ootmoedig lachje zweemde,
gleed, dat zeker den toorn van den
ouden man zou ontwapend hebben, in
dien dit niet reeds geschied ware door
de uitkomsten van da
schietoefeningen tot verhooging van
's lands weerkracht tot op dit oogenblik,
naar het oordeel van den minister van
oorlog, in geen goede verhouding staan,
tot de daaraan voor het rijk verbonden
kosten, en niet beantwoorden aan het
doel daarmede beoogd, heeft de minis
ter aan den majoor der infanterie L.
J. H. Habbema de opdracht doen ver
strekken tot het samenstellen van
een ontwerpregeling van de schietoe
feningen buiten het leger, op den voet
zoools deze in Zweden plaats vinden.
'Vlissingea, 34 Febr.
Hedennacht ten ongeveer 12 uur is
door een tot nog toe onbekende oorzaak
brand ontstaan in het winkelhuis van
J. Prince op den hoek van de St. Ja-
cobstraat en de Kleine Markt, De vlam
men grepen zeer snel om zich heen en
de bewoners, de heer P. en zijn kin-
het eerste geluid van de zoo bekende,
maar thans zoo beschroomd en gedempt
klinkende stem.
„Ja, ik beD het", herhaalde zij, „het
zal u verwonderen waarom ik als een
dief in den nacht tot u kom ik wildo
maar iets van mij halen en u verzoeken
mij te vergeven dat ik zoo onvriendelijk
tegen u geweest ben. U moet niet boos
zijn op mij en mij vergunnen dat ik
weder vader tegen u zeg."
Zij maakte eene beweging alsof zij
voor den ouden man wilde nederknieleu
en greep naar zijne hand om hare lippen
er op te drukken, maar eer zij haar
voornemen kon uitvoeren, lag zij reeds
aan zjjne borst, met het hoofd op zijn
schouder en stroomden hare tranen over
vloedig langs zijn grof bombazijnen buis.
De oude lachte en weende tegelijk.
„Zoo is het goed, Nannei, zoo is het
goed", stotterde hij, „alles is vergeven
en vergeten. Ik heb het wel gedacht
dat je hetgeen je gezegd hebt, niet.,
meendet.,— noem mij weder vader, als
van ouds. Ik ben het geweest toen gij
op de wereld kwaamt en wil het blijven
zoolang ik ademhaal."
Wordt, asrvoiyd.}
