Zaterdag
20 Januari.
FEUILLETON.
No.
17.
44e Jaargamgv
1906
Telepliooimuminer 10.
Bionenlandsclie berichten.
tand- ers Tuinbouw.
YLISSIUM HE COURANT
Prijs pei drie maanden l.H@8 Fïaaco paf jposü 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERTENTIES" s van 14 regels ƒ0.4®, Voor eiken regel
nreer 10 cent. -- Bij diiecte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt, de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters
en cliclié's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
De reis van minister Krans.
De Haagsche correspondent van de
N. Gron.Clt." heeft het ook over het aan
minister Kraus toegestane verlof. Hg
maakt de opmerking, dat de minister,
„1b hij in begin Maart vertrekt, hoogst
waarschijnlijk in Mei hier te lande terug
W Van*'het ten hoogste vijf maanden
verleend verlof, hoopt prof. Kraus met
langer dan drie maanden gebruik te
maken. Er is dan nog alle gelegenheid
voor de behandeling van alle zaken, aie
aanhangig zijn gebleven, ook van de
spoorwegnaasting, die een van de kran
ten als een peulschilletje voorstelt, waar
mee men in vijf maanden, neen minder,
in een paar maanden, gereed kan komen!
En zelfs als de minister de volle 5
maanden afwezig bleef, zou hij nog tijdig
genoeg op zijn post terug zijn om zelf
de begrooting voor 1907 te ontwerpen.
Het plan schijnt intusschen te zijn dat
de heer Kraus niet langer dan drie
maanden afwezig zal zijn, Maart, April
en Mei wanneer Z.Exc. dan de gebrui
kelijke zomervacantie, die ook een mi
nister pleegt te nemen, dit jaar opoffert,
zal heel zijn afwezigheid denkelijk neer
komen op een verlengd verlof van 4
k 6 weken.
En nu vergeet men toch al te zeer
bij deze geheele zaak, schrijft de cor
respondent verder, dat, al moge 't een
persoonlijk belang zijn voor den ont
werper van het werk der haven verbe
tering van Valparaiso om bij de defini
tieve^ uitbesteding zijn invloed te doen
gelden, er ook een niet zoo onbefeeke-
nend Nederlandsch belang bij betrokken
is dat de uitvoering van dit reusachtig
werk in den vreemde door Nederlanders
wordt aangenomenen dat kan de mi
nister Kraus meer dan iemand in de
hand werken. Voor onze nationale eer
en voor onze nijverheid is het lang geen
onverschillige zaak. Naast zijn eigen
belang dient de minister, door naar
Chili te gaan, dus ook wel eenigermate
het landsbelang.
Nochtans ware de heer Kraus liever
van een hernieuwd bezoek aan Valpa
raiso ontslagende Chileensche regee-
ricg stelde evenwel zeer hoogen prijs
op zija overkomst en daarom kon de
minister niet weigeren. Had hij dan de
portefeuille van waterstaat om die reden
moeten afwijzen Daarvan is ernstig
sprake geweest. Men was evenwel
zoowel uit een politiek als technisch
oogpunt zeer gesteld op zijn optre
den en bij H. M. de Koningin bestond
geen bezwaar tegen de opdracht aan
prof, Kraus onder voorwaarde van des
noodig, het nu verkregen verlof te ne
men. Is er dan reden voor de pers of
voor het parlement om over deze zaak
zulk een oorverdoovend kabaal te ma
ken Als de minister, na de afdoening
(Naar 't Engelseh.)
22.)
der begrooting in de Eerste en des ge-
wenseht na een beetje post- en telegraaf-
en spoorwegdebat in de Tweede Kamer
(die denkelijk 20 Feb. bijeen komt en
dus voor 1 Maart gemakkelijk een volle
week aan dat nasleepje van de begroo
ting had kunnen besteden) begin Maart
met verlof op reis gegaan en nog voor
ultimo Mei teruggekomen ware, zonder
voorafgaande kennisgeving aan de Eer
ste Kamer, er zou misschien geen notitie
van het geval genomen zijn.
Nederland voor een waarde van
353,789,000 francs; zoodat in verge
lijking met 1903 de eerste invoeren
vermeerderden met 11,500,000 francs, i
de tweede met 36,000,000 francs.
Bezuinigingseommissies.
Ter aanvulling van zijn bericht van
gisteren deelt „L. en V." mede, dat
verdere pogingen tot bezuiniging op de
begrooting van oorlog zullen betreffen
de opheffing van enkele werkplaatsen
en magazijnen, de provinciale en plaat
selijke staven, enz. Het denkbeeld om
het wapen der marechaussée over te
brengen naar justitie schijnt door de
regeering niet te worden aanvaard.
De minister van financiën heeft aan
de hoofd- en verdere ambtenaren der
directe belastingen, invoerrechten en
accijnzen opgedragen, den burgemeesters
en den inspecteur, belast met het toe
zicht op de naleving van de drankwet,
bij de uitvoering dezer wet, zooveel
mogelijk steun te verleenen, door, op
hun verzoek, de inlichtingen te ver
schaffen, die voor hen van belang zijn,
met inachtneming evenwel van art. 35
der wet van 2 October 1893 (Stbl.
no. 149) op de belasting op de bedrgfs-
en andere inkomsten.
Kamers van Koophandel.
Zooals onlangs is gemeld, heeft de
minister van landbouw, nij verheid en
handel van de besturen der gemeenten,
waar een Kamer van Koophandel is
gevestigd, opgaven gevraagd van het
getal kiezers van leden der Kamers en
van haar uitgaven, een en ander over
de laatste vijf jaren.
Zijn wij wel onderricht schrijft de
„N. R. Ct." dan 3taat dit een en ander
in verband met het plan van den
minister, om de hand te slaan aan de
reorganisatie der Kamers van Koop
handel, waarvoor nu reeds verscheidene
jaren geleden in een vergadering van
afgevaardigden dier Kamers, te Am
sterdam gehouden, een schema vastge
steld en aan den toenmaligen minister
Yan der Sleyden aangeboden werd.
Tegen het einde van den avond was
do Amerikaansche een oogenblik alleen
en Vere liet zich in den stoel naast haar
nedervallen. Zij wilde hem niet aanzien.
„Willen wij weder vrienden worden
zeide hij half spottend.
„Ik heb u nooit meer dan als eene
kennis beschouwd", antwoordde zij
kortaf.
„Niet f Ik dacht het tegendeel. Hoe
dat ook zij, gij zijt niet erg beleefd
jegens mij, zelfs al ben ik maar een
kennis van u. Wilt gij niet zeggen wat
ik gedaan heb om u te beleedigen, miBs
Yan Yoorst
Een oogenblik was het of het ijs van
haar hart wegsmolthij zag er zoo
schoon uit en hij sprak zoo innemend,
zoo geheel anders dan de Duitscher met
Ingevolge machtiging van H. M. de
Koningin, is aan het pantserschip,
waarvan de bouw is opgedragen aan
's Rijks werf te Amsterdam de 'naam
gegeven van „Jacob van Heemskerck",
met bepaling, dat ter aanduiding van
genoemden bodem in den dagelijkschen
dienst, zoomede in de officieele schrift
uren, alleen van den naam Heemskerck
zal worden gebruik gemaakt.
Yoorts zijn aan vier torpedobooten
groot model de namen gegeven van
„Johan van Brakel", „Jan. Danielszoon
van de Rijn", „Meyndert Jentjes" en
„Willem Willemsze."
der dampkringslucht wel bekend. Men
verwarre het niet met potasch, vroeger
en door sommigen nu nog gebruikt om
het goed te wasschen, hetwelk be-
uit kali en koolzuur.
Blijkens bij het departement van
marine ontvangen bericht is Hr. Ms.
pantserdekschip „Friesland", onder bevel
van den kapt. ter zee J. B. Snethlage,
17 dezer van Ponta Delgada vertrokken,
ter voortzetting van de reis naar de
Caraïbische Zee.
Handel tusschen Nederland en België.
Het verslag van den Belgischen con
sul te Rotterdam, er op wijzend hoe
Nederland en België zich eigenen tot
een uitwisseling van beider handels
producten, toont aan dat in 1904
de invoeren van Nederland in België
een waarde vertegenwoordigden van
240,973,000 francs, van België in
zijn hard keelgeluid.
„Gij zijt zeer begon zij. Zij kon
Yere onmogelijk de reden zeggen waarom
zij boos was.
„Waarom zijt ge niet op de tuinpartij
geweest vroeg zij ruw.
„Omdat ik door zaken niet kon."
„Zaken bah!" lachte zij spottend.
„Gij twijfelt dus aan mijn woord?"
„Ik twijfel ook aan u."
„Gij hebt geene reden daartoe."
„Dat heb ik wel. Gij gij hebt mij
niet netj'es behandeld, mijnheer Beres-
ford."
„Dat moet gij mij eens uitleggen."
„Dat wil ik niet", antwoordde zij
gemelijk.
„Zooals ge wiltik kan u niet dwin
gen. Maar ik geloof dat ik nader bij de
waarheid ben als ik zeg dat gij mij
slecht behandeld hebt. Ik heb u een
bouquet gezonden. Tot hiertoe hebt gij
altijd mijne bloemen gedragen, maar
dezen avond
„Verkoos ik de bloemen te dragen,
die de graaf mij gezonden heeft."
„O zoo, juist wat ik dacht. En mis
schien denkt gij wel, dat de graaf u
huwen wil", antwoordde hij, ditmaal
werkelijk boos, want, als zoovele zwakke
Isn verlanglijstje.
„De Schoolbode", orgaan van de af-
deeling 's Gravenhage van den Bond
vanNed. onderwijzers, geeft het volgende
verlanglijstje
Verplichte schoolvergaderingen, langer
kindervoeding, subsidie aan kinderklee-
ding, afschaffing van het eerste-klasse-
examen, aanstelling van schoolartsen,
invloed van de onderwijzers op 't alge-
meene leerplan, een najuarsvacantie,
betere aanpassing van 't M, O. bij L.O.,
speelterreinen op verschillende plaatsen
in de stad, 'n fondsje voor schoolreisjes,
schoolbaden, openbaarheid van onder-
wijsadviezen, openbaarheid van de ver
gaderingen van de schoolcommissie,
andere democratische wijze van samen
stelling van die commissie, kleiner klas
sen, grootere en ten deele overdekte
speelplaatsen, onderteekening van de
getuigschriften ook door den klasse
onderwijzer, eenvoudige verplaatsing van
onderwijzers naar burgerscholen, ver
plichte schoolpauzen, betere verlichting
van de schoollokalen, of vrijaf op donkere
wintermiddagen, afschaffing van 't mid
dag-half uur (half twee tot 2) op de
burgerscholen, afschaffing van 't ambu-
lantisme, bestaande scholen goed onder
houden, centrale verwarming of vul
kachels in de scholen,onderwijzerskamer,
spreekkamer voor de ouders, geen loka
len aan de straat.
Sets over Kali im Ine! algemeen.
Kali bestaat uit de twee enkelvoudige
stoffen kalium, een metaal, en zuur
stof, een gas, als belangrijk bestanddeel
De tegenwoordige wetenschap heeft
geleerd kali tot vele doeleinden te ge
bruiken zij is een voornaam bestand
deel van het voedsel van den menscb,
doch dient ook om gansche volkeren
te vernielenmen denke aan het bus
kruit, dat salpeter of kalinitraat bevat.
Doch kali heeft ook een verhevener rol
te spelen en wel in den landbouw. Kali
is onmisbaar voor de planten, daar zij
den stroom der sappen vergemakkelijkt
daar zij medewerkt aan de vorming
van een der voornaamste bestanddeelen
onzer landbouwproducten, n.l. de kool
hydraten (zetmeel, suiker, oelstof)daar
zij gunstig werkt op de kleur en den
smaak der vruchten en andere planten-
deelendaar zij de landbouwgewassen,
de tuinvruchten en boomen krachtiger
maakt om koude, ziekten en beschadi
gingen meer weerstand te kunnen bieden.
Ook zijn er in den laatsten tijd proe
ven genomen, die ons geleerd hebben
dat de kali dienen kan om het onkruid
te verdelgen: de wilde mosterd op haver
velden, het mos in weilanden, de tijloos
en de paardenstaart.
Onze bouwgronden, ontstaan door het
uiteenvallen van rotsgesteenten, bevat
ten meer of minder kali, maarmate die
gesteenten daaraan rijker of armer wa
ren. De zand- en veengronden zijn kali-
arm hier moet dus de bemesting hoofd
zakelijk in de kali-behoefte voorzien.
Maar ook op andere gronden, rijk aan
kali, wachte men zich zoo waar
schuwt de heer Schreiber, staatsland-
bouwkundige te Hasselt te veel te
rekenen op den kali-voorraad van den
bodem, dewijl kali aldaar meestal ver
bonden is met kiezelzuur, welke ver
binding zich weinig gevoelig, ja bijna
ongevoelig betoont voor kou, regen,
lucht en warmte en dientengevolge zeer
langzaam in een opneembaren staat
menschen, liet hij zich door zijn kwadeu
luim medeslepen.
„Mij huwen 1 Wat bazelt gij toch,
mijnheer Beresford antwoordde zij met
een vuurrooden blos.
„Ik dacht dit maar", zeide hij lang
zaam.
„En waarom, zeg mij, zou juist de
graaf mij huwen Er zijn heel wat men
schen, die dit graag zouden willen, als
het in hunne macht stond. Eenigen, die
arm zijn, willen mij om mijn geld
hebben, maar de graaf is niet arm,
mijnheer Beresford."
En Mil'y maakte ij verig gebruik van
haar waaier om zich de gloeiende wangen
af ts koelen.
„Voor een Duitscher is hij rijk", ant
woordde Yere. „Mag ik u dus geluk
wensehen, miss Vau Yoorst."
Dit zeggende, keek hij haar vlak in
het gelaat.
„Yere Beresford, ik geloof dat ik u
haat", riep zij uit, en de tranen kwamen
haar in de oogen.
„Neen, zeg dat niet, Milly, want
want ik bemin u", voegde hij, door haar
smart getroffen, er zacht bij.
„Gij Ik houd het er voor dat gij
van niemand dan van uzelven houdt,
Hieruit volgt de onmisbaarheid der
kali-meststoffen. De voornaamste bron
van deze is de ontzaglijke laag in het
centrum van Duitschland, der Stassfus-
ter kali-mijnen. Deze leveren vier stof
fen, welke, fijngemalen, den landbouw
van nut kunnen zijn carnalliet, sylvi-
niet, kaïniet en hartsalz. Carnalliet
komt het meest voor, doch bevat slechts
9 pet. kali, met chloor verbonden syl-
viniet wordt meer gebruikt, zuivere, in
den vorm van chloorkalium, heeft het
14—18 pet.
Kaïniet, ten onzent het meest bekend,
wordt aangetroffen in „nesten", bevat
tendezwavelzure kali, zwavelzure
magnesia en chloormagnesium. Het
hartsalz, ook belangrijk voor den land
bouw, heeft gewoonlijk een nog grooter
kali-gehalte dan kaïniet. Kaïniet en
hartsalz geven beide in den landbouw
uitnemende resultaten. Proeven hebben
bewezen, dat het gevaar der chloorver
bindingen overdreven is voorgesteld. Uit
vrees voor dit gevaar behoeft men zich
allerminst van het gebruik te laten
weerhouden.
Behalve bovengenoemde ruwe zouten
zijn nog gezuiverde kalizouten in den
handel, welke in de groote fabrieken,
naast de mijnen gelegen, uit het ruwe
zout worden bereid. Wij noemen slechts
de zwavelzure-kalimagnesia of patent
kali, dat verkregen wordt door het
keukenzout uit het kaïniet te verwijde
ren zwavelzure kali, gewoonlijk bereid
door patentkali te laten smelten chloor-
kali, waarvan de zuiverheid verschillend
is, dat ten onzent meestal voor de helft
ongeveer uit „kali" bestaat.
Deze gezuiverde, geconcentreerde pro-
dukten kunnen dienen op zware klei
en vochtige zavel en veengronden
voorts als da mest op zeer groeten af
stand vervoerd moet wordenbij zeer
late kali-aanwending, kort voor het
zaaien of als dekmesteindelijk vooi'
zekere planten, zooals tabak, die in 't
geheel geen chloor verdragen.
Eieren in den winter.
Krijn. Hoe gaat het met je kippen,
Japik, heb je al braaf eieren gehad
dezen winter
Japik. Treurig, Krijn 1 Den laat
sten tijd af en toe een enkel ei is al
wat ik gekregen heb van mijn dertig
kippen.
Krijn. En je hebt er verleden
najaar ook verloren
Japik. Ze hadden bijna alle 't
snot en een 6tal zijn er achtereenvolgens
aan dood gegaan. Die ziekte heerschte
algemeen, je hebt er zeker ook last van
gehad
Krijn. Mijn buren veel, bij mij
leden er slechts een paar hoenders aan,
die ik direct heb afgezonderd, waardoor
de ziekte gestuit werd. De kippen waren
dan ook, evenals andere jaren, tamelijk
vroeg aan den leg en van de eieren
heeft mijn vrouw al een aardig duitje
gemaakt.
Japik. Ik begrijp 't niet, Krijn.
Je weet, ik heb beste soorten hoenders,
dezelfde als jij Leghorns, voor een deel
gekruist met boerenkip, Minorca's en
Andalusiërs. Jij krijgt altijd vroeg eieren,
wanneer ze geld waard zijn, mijn kippen
beginnen eerst te leggen als de markt
overvoerd wordt met eieren.
Krijn. 't Is niet genoeg een goed
ras te hebben, vriend, er komt meer bij
kijken goed voêr en een behoorlijke
verzorging.
Japik. Ik zou zeggen daar ligt
het bij mij niet aan, althans niet aan
het voêr, ze krijgen volop gerst en 's
middags afval en restjes uit de keuken,
Krijn. Dan krijgen ze zeker wel
genoeg, maar oordeelkundig is die voe
dering niet, ze is te eenzijdig, Japik.
Japik. Wat geef jij ze dan, Krijn
Krijn. 's Morgens geef ik ze van
een zelfgemaakt mengsel50 pond ger-
stemeel, 20 boekweit-Grant, 10 tarwe-
Vere Beresford", antwoordde zij, terwijl
de tranen weder verdwenen en de oude
moedwil weder bovenkwam.
Hij had zich in zijn eigen net ge
vangen en zij was besloten hem eens
flink de les te lezen.
„Ik begrijp niet waarom ge dat zegt",
antwoordde hij.
„Dat komt er niet op aan, ik denk
het toch."
„Wordt mijne vrouw, Milly, en ge
zult wel van gevoelen veranderen",
fluisterde hij.
„Uw vrouw? Drommels, dat is eene
verrassing", zeide zij lachende. „Dus
wilt gij met mij trouwen, niet waar
„Indien ge u verwaardigen wilt naar
mij te luisteren.
„Ik twijfel er aan of dat ergens toe
dienen zou. Wat heeft u op het idéé
gebracht dat ik u bemin, mijnheer
Beresford
„Houdt ge niet van mij, zelfs niet een
beetje Kom, wees niet wreed, Milly",
zeide hij, nu bleek wordende.
„Ik geloof, neen, ik ben er zeker van,
dat ik niets van u houd", antwoordde
zij bedaard.
„Twee avonden geleden, neen,
trek uwe hand niet terug geloofde
ik dat gij van mij hieldt. Kom, laat ons
vrienden worden, Milly, zeg dat gjj met
mij wilt trouwen, en
Milly sprong met een schellen lach
op en zeide ijskoud
„Ik zal dat nooit zeggen. Gij hebt te
veel verbeelding, mijnheer Beresford.
Waarom weet ik niet. U schijnt te den
ken, dat elk meisje u om den hals zou
willen vliegen. Gij zijt immers geen lord,
geen millionair of een geniege zijt
zelfs geen Duitsche graaf. Ik zou 'niet
weten waarom een meisje zoo verzot ban
zijn om met u te trouwen. Wat mij
betreft, ik dank voor die eer."
Yere stond bleek en boos op. Milly
rees ook van haar stoel op.
„Dan blijft mij niets over dan u goeden
nacht en vaarwel te zeggen. Ge kondt
uwe weigering heuscher en beleefder
hebben ingekleed maar dat komt er
niet op aan. Het is misschien in sommige
Amerikaansche kringen de gewoonte om
den man, dien men afwijst, te beleedigen.
Enfin, permitteer mij u naar mevrouw
Yan Yoorst te geleiden, die reeds om
u roept."
(Wordt vervolgd.)
