Maandag
8 Januari.
44© Jaargang.
1©06U
Bo* 6
Bij deze Courant Moortmai Mjvoepel.
1 9 O 5.
Rbonnccrt V de
FEUILLETON.
VHssingsche Courant
BimgrilansMe kriekten
net. Grill Si&plM,
)lfaw< #t§ÉMigii a
HISSIWSIIIE COURANT
Prijs per drie maanden I86l Kneeo f» goti 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERTJSNTIËK s van i4 regels 0.40, Voor eiken regel
meer 10 cent. - Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters
en cliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op 2k>n- en feestdagen.
Telephooniiuininep 10.
Abonneincnts-Advertentiën op zeer vooi'deelige voorwaarden.
II.
Men kan natuurlijk de toestanden in
het grootendeels zeer beschaafde Duitsch-
land, niet met die in Rusland vergelij
ken. Overigens is er een punt van over
eenkomst, hetwelk hierin bestaat, dat
de Duitsche keizer en een zekere partij
in het land, voortdurend een sterke
neiging aan den dag leggen om zich
te bewegen in de richting van het ab
solutisme. De keizer wil persoonlijk
de leiding der zaken hebben en daar
voor persoonlijk verantwoordeljjk zjjn,
wat zjjne regeering vooral in onverzoen-
lijken strijd doet zjjn met de machtige,
maar niet volkomen eensgezinde partij
der sociaal-democraten.
Dat dit streven naar de Russische
autocratie een voortdurend gevaar voor
Duitschland oplevert en het noodzaakt
steeds meer te leven op voet van oorlog,
behoeft geen betoog. Met Engeland en
Frankrijk was de betrekking in 1905
niet alleen vrij slecht, maar de ver
houding tot dit laatste land was een
oogenblik zelfs zeer gevaarlijk. Toen
indertijd door Frankrijk en Engeland
bij tractaat een aantal sinds jaren han
gende geschillen werden vereffend, was
daarbij ook bepaald dat aan Erankrjjk
door Engeland de vrije hand zou wor
den gelaten, om Marokko te nopen tot
het invoeren van zoodanige hervormin
gen, welke dat land niet langer zouden
laten een voortdurend gevaar voor de
aangrenzende Fransche koloniën, de
vreemdelingen en de handelsbetrekkin
gen. Aan Duitschland was van dit trac
taat evenmin mededeeling gedaan als
aan eenige andere mogendheid, waar
mede dit rjjk echter geen genoegen
nam. Op een reis des keizers in de
Middellandsche zee, bezocht deze, blijk
baar opzettelijk, den Sultan van Ma
rokko te Tanger en beloofde hem de
onschendbaarheid van zijn gebied en
zijne souvereine rechten te zullen hand
haven. Dit maakte een zeer verkeerden
indruk in Frankrijk. De Duitsche re
geering had ophelderingen omtrent het
tractaat gevraagd en de Fransche mi
niBter van buitenlandsche zaken gevoelde
(Naar 't Engelsch.)
11.)
.Natuurlijk heb ik er haar geen
woord van gezegd, zij mag het zelfs
niet vermoeden, maar mocht Herepatk
zich aan haar verklaren (en let op mjjne
woorden dat hjj het doen zal) dan zal
zjj natuurljjk met de grootste blijdschap
hem nemen," antwoordde de lady.
„Ze zou wel gek zjjn als ze hem
weigerde", zeide sir Robert. „Er zjju
niet veel zulke mannen als Herepath,
maar hij is wat langzaam, lieve."
Gonault Wood, dat ongeveer tien mijl
van Chillingworth en te midden van een
prachtig boschrijk gedeelte van het land
gelegen was, was een vijftien jaar vroeger
het eigendom geworden van Jasper
Herepath. Hij had het gekocht van het
laatst overgebleven lid van het oude
geen lust ze te geven. Toen kwam er
een oogenblik van spanning. De keizer en
zjjn regeeringsehenen vast besloten niets
toe te geven maar de Eransche regee
ring was verstandiger. De ministerraad
noodzaakte den heer Deloassé tot af
treden en de minister-president, de heer
Rouvier, nam zelf de leiding der buiten
landsche zaken in handen en knoopte
onderhandelingen met Duitschland aan.
Hij redde daardoor niet alleen den vrede,
maar verhoogde zeer het Eransche pres
tige. In beginsel werd besloten om alle
belanghebbende mogendheden tot eene
conferentie uit te noodigen en daar de
hervormingsplannen voor Marokko op
te stellen. Na nog veel moeilijkheden
werd men het ook over de te bespreken
punten eens. Weldra zal de conferentie
te Algeciras in Spanje bjjeenkomen.
Het ligt eenigszins in den aard der
zaak, dat de zooeven geschetste gebeur
tenissen ook eenigen invloed hadden
op de betrekkingen tusschen Engeland
en Duitschland. In de Marokko-quaestie
heeft Engeland aan Frankrijk zedelijken
steun verleend en in geval van oorlog
zouden beide staten elkander waar
schijnlijk hebben bjjgestaaD, waarbjj dan
ook Japan zich zou hebben gevoegd.
De positie van Engeland is door een
en ander ongetwijfeld veel verbeterd.
Inwendig is het rjjk niet zeer krachtig.
Het leger heeft nog altijd groote be
hoefte aan reorganisatie en op wetge
vend gebied beeft BrittaDje een tijd
perk van stilstand doorleefd. Hervor
mingen zjjn thans toegezegd door het
nieuwe, liberale bewind, dat na Bal
four's vrijwillig aftreden, optrad. Grond
tot dat aftreden werd onder meer ge
vonden in net feit, dat iD den laatsten
tijd vele tusschentijdsche verkiezingen
in liberalen geest uitvielen. Het nieuwe
kabinet, wanneer dit door de ophanden
verkiezingen wordt bevestigd, zal stre
ven naar beperking van den invoer van
Chineesehe werkkrachten in Transvaal
en andere hervormingen in die ver
overde gewesten verder naar een zekere
mate van zelfbestuur voor Ierland, naar
vrijhandel, naar sociale hervormingen
en naar toenadering tot Duitschland en
Rusland.
Om nog even terug te komen op het
Duitsche rijk, het streven der regeering,
geslacht, in welks bezit het eeuwen lang
geweest was, van een man, die een
afkeer had van het landelijk leven en
landelijke vermaken en blijde was, dat
hjj zijns vaders landerjjen voor een
redelijken prjjs had kunnen verkoopen,
dat hem de middelen verschafte om in
de hoofdstad, te midden van al datgeen,
waaraan hjj zjjn gansche leven was
gewoon geweest, te gaan wonen.
Het kasteel kwam in goede handen,
want Jasper Herepath begon het van
ganscher harte lief te krijgen en bracht
het grootste gedeelte van den zomer er
in door. Het zonderlinge afgezonderd
staande oude huis, met zjjn lage zolde
ringen en eikenhouten paneelen en lange
gangen, dat verscholen lag in het bosch,
betooverde hem. Hij hoorde gaarne het
gesuis van den wind in de eikenboomen
en mocht gaarne zien hoe hun gebladerte
langzamerhand de frisscbe kleuren van
de lente verloor om die te verwisselen
met de donkerder tinten van den herfst,
om eindeljjk over te gaan in schoon
donkerbruin. Het was hem een genot
onder hunne breed zich uitspreidende
takken te wandelen en uren lang in
hunne diepe schaduw te vertoeven, of
aan den kant van den helderen, diepen
tegenovergesteld aan de democratische
richting, werkt het veld winnen der
socia'istische denkbeelden zeer in de
hand. Bovendien heerscht steeds onte
vredenheid over den invloed van het
groot-grondbezit op de regeering en
daardoor ook op den algemeenen toe
stand des lands. De zoogenaamde agra
riërs zjjn er steeds op uit geweest om
den landbouw te bevoordeelen, beter
gezegd de waardo van den grond op
te drijven, ten koste van handel en
industrie. Zjj deden het door middel
van beschermende rechten. Zij deden
het ook door steeds de openstelling der
grenzen voor het buitenlandsche vee
tegen te houden. Dit laatste heeft zelfs
in 1905 den bekenden vleeschnood ten
gevolge gehad, waarin nog steeds niet
is voorzien en wellicht ook niet voor
zien zal worden.
in Frankrjjk was het in den laatsten
tjjd juist de meer radicale partjj, die
het roer van den staat in banden hield
en het vooral op het elericalisme ge
munt heeft.
Minder gematigd trad in dit opzicht
de minister-president Combes op en toen
deze aftrad en vervangen werd door den
heer Rouvier, was dit wel een sein om
met meer matiging te werk te gaan,
maar de binnenlandsche politiek van
Frankrijk bleef toch dezelfde.
Zooals wjj weten is in 1905 een einde
gemaakt aan het zoogenaamde Ooncor
daat met den Heiligen Stoel, waarbjj
de katholieke kerk en de Fransche staat,
wederzjjds elkanders rechten vaststelden
in aangelegenheden van godsdienstigen
aard. De Eransche regeering beweerde
dat het hoofd der katholieke kerk, zich
aan dat Concordaat eigenlijk nooit ge
houden had de Pauseljjke regeering
stelt daartegenover dat het contract had
moeten worden opgezegd. Hoe het zij,
nadat de Eransche regeering de bekende
maatregelen genomen had tegen het
onderwijs door geestelijke orden en daar
tegen veel verzet werd govonden, kwam
het tot onaangenaamheden. De Kamer
sprak zich uit ten gunste eener volle
dige scheiding van Kerk en Staat, die
dus alle kerkgenootschappen omvat,
welke, behoudens de noodige overgangs
bepalingen, voortaan voor zich zelf te
zorgen zullen hebben.
Onder Combes aangevangen, is deze
wetgevende arbeid onder Rouvier tot
stand gebracht, in eenigszins zachteren
vorm dan door Combes was bedoeld.
Bjj de uitvoering der wet zullen
waarsobjjnlijk nog wel moeiljjkheden te
wachten zjjn, daar slechts een deel der
katholieke geesteljjkheid er vrijwillig'
toe schjjnt te zullen medewerken.
Eerste Kamer.
In de Maandagavond te houden ver
gadering van de Eerste Kamer, zal de
nieuwbenoemde commies-griffier, jhr.
mr. Wittert van Hoogland, worden be
eedigd, en zullen de begrootingen naar
de afdeelingen worden gezonden tot on
derzoek op de nog overige dagen der
week. De Kamer zal daarna tegen het
laatst van Januari weer worden bijeen
geroepen, ter behandeling der Staats-
begrooting voor 1906.
De benoemingen van het ambte
naars-personeel bjj het ingestelde minis
terie van landbouw enz., zullen eerst
geschieden na goedkeuring van de be
grooting voor het nieuwe departement
door de Eerste Kamer, zoodat die be
noemingen niet voor de volgende maand
kunnen worden tegemoet gezien.
Lsger-bazuiniging.
stroom, die midden door het bosch
stroomde, met een boek in de hand, te
zitten lezen of te luisteren naar het
gezang der vogelen in de takken en het
slaperige gegons van de bijen, en te
kjjken naar de duizenden bloemen aan
den voet der boomen. Een leven van
afzondering en eenzaamheid te midden'
van eene prachtige natuur en eene om
geving, die betzelfde gevoel met hem
deelde, was het leven, dat Jasper He
repath het meest beviel, ofschoon het
leven, dat bij vroeger geleid had, daar
mede in tweespraak was.
Toen leefde hij in eene woelige wereld
en moest hij door handenarbeid daarin
een goede plaats veroveren. Hjj had veel
gereisd, kende bijna iedere stad in
Europa en werd voor een gelukkig man
gehouden, voor iemand, die slechts iets
had aan te raken om het in goud te
veranderen. Steeds rijker was hjj ge
worden, en alles wat hij ondernam, al
zjjne plannen werden door voorspoed
gevolgd. Binnen enkele jaren, zeiden de
mensohen, zou zjjn rijkdom tot een on
noemelijke som gestegen zijn en toen
was hij plotseling uit de handelswereld
verdwenen. Vele jaren lang zonderde
hjj zich in zijn eenzaam, verblijf af,
„De Standaard" wijst er op dat het
denkbeeld van een groote bezuiniging-
commissie voor het leger bet eerst is
opgeworpen door dr. Kuyper en dat bjj
het begrootingsdebat een ander anti
revolutionair, ds. Talma, de beteekenis
van zulk een commissie duidelijk heeft
uiteengezet.
Bjj de toezegging van minister Staal
teekent het blad dan aan
We houden den heer Staal voor een
man, die het goed en eerlijk meent met
de defensie van ons land en we ver
trouwen dan ook, dat hjj spoedig me
dedeeling zal doen aan de Volksverte
genwoordiging omtrent hot resultaat van
zjjn onderzoekingen, Wat hij aan den
heer Talma antwoordde, mag dan ook
o.i. als welgemeend beschouwd worden.
Of een minister van oorlog, die in
dit zwakke kabinet zit, tijd zal vinden
om na behoorlijk zelfstandig onderzoek
een Staatscommissie in te stellen, be
hoort te worden afgewacht. Doch dit
staat voor ons vaat, dat de beer Talma,
blijkbaar vertolkende het gevoelen van
de partijen rechts, op zóo juiste wjjze
de beteekenis en de taak van een der
gelijke Staatscommissie heeft aangege
ven, dat nu voortaan één van beide
moet geschieden öf maatregelen van
de regeering, die het gesohokte vertrou
wen herstellen en wellicht ook bezuini
gingen zullen geven, öf een besluit der
regeering tot instelling eener Staats
commissie.
Het was een anti-revolutionair, dr.
Kuyper, die het denkbeeld van een
commissie voor het eerst in 's Lands
raadzaal ernstig ter sprake bracht het
is nu weder een anti-revolutionair, de
heer Talma, die er in slaagde aan dat
denkbeeld een zoodanigen vorm te geven,
dat voortaaan geen enkel minister van
oorlog zich er goedschiks meer van zal
kunnen losmaken.
maar toen zag men hem bij tussehen-
poozen weder in de woeilige wereld,
maar nu niet meer als een werkzaam
man vau zaken, maar als bloot toe
schouwer.
Toen de winter voorbijging en de
zomer kwam, zag men Jasper Herepath
dikwijls op Chillingworth en bjj de
Chalkleys. Het was een triomf voor lady
Chalkley, en mevrouw Chillingworth
was er erg mee in haar schik, want nu
bleek het dat Hargareth de persoon was,
die hem naar hare woning lokte. Men
had Herepath nooit, sedert hij voor het
eerst in het land kwam, de geringste
aandacht aan eene dame zien wjjden
hjj had zelfs altijd het gezelschap van
vrouwen vermeden, en hieruit bleek het
dus zonneklaar, beide aan Rose en hare
moeder, dat Hargareth, als zjj wilde,
spoedig meesteres op Conault Woods
kon worden.
De heer Herepath zat op zekeren
Augustus morgen met nadenkend en
ernstig gelaat in zjjne bibliotheek. Door
eene kleinigheid eenige woorden, die
hjj zich den vorigen dag had laten ont
vallen, was het hem duideljjk geworden,
wat hjj werkeljjk voor Hargareth gevoel
de, en de ontdekking daarvan deed heus
Pensioen van onderwijzers-weduwen.
Thans, nu sinds 1 Januari het pen
sioen voor weduwen en weezen van
onderwijzers verzekerd is, wordt in de
onderwijswereld voorgesteld, den arbeid
niet als afgedaan te beschouwen, doch
opnieuw aan het werk te gaan om te
vei'krjjgen, dat aan de wet terugwer
kende kracht gegeven worde en daarin
ook opgenomen worden de weduwen
en weezen van onderwijzers vóór het
in werking treden van deze wet broo
deloos geworden. Voorloopig zou dan
uit de vrijkomende gelden van het
hulpfonds van het „Ned. Onderwijzers
genootschap", welk fonds diende om
de ptemiën voor levens-verzekeringen
te betalen, een fonds voor de weduwen
en weezen van vóór 1906 overleden
onderwijzers.
Ss minister van eorlog.
In de „Av.pst." wordt in een met een
driestar geteekend artikel gewezen op
de uitlating van den minister van oorlog
in de Tweede Kamer, dat hjj van 1866
af reeds gewerkt heeft in „de nieuwe
richting".
De schrijver wijst er dan op om
aan te toonen wat de heer Staal hier
onder verstaat dat deze in een ver
gadering der VereenigiDg ter beoefening
van de Krijgswetenschap in het jaar
1890 tegen de denkbeelden van overste
Seyffardt in de oppositie kwam. De heer
Seyffardt had het toenmalig wetsvoor
stel van minister Bergansius bestreden,
in de overtuiging, dat Nederland daar
door een verkeerden weg insloeg om
tot oplossing van het legervraagstuk te
geraken hij achtte het beginsel van
algemeenen dienstplicht het eerst noodige
om tot een behoorljjke inrichting onzec
weermacht te geraken.
De heer Staal, die van 1866 af de
man is geweest der nieuwe richting,
bestreed hem, zooals gezegd. Wel had
het denkbeeld „voel aantrekkelijks",
maar toch waarschuwde spreker met
nadruk tegen de uitvoering. Op welke
schrikken. Voor hem op de tafel stond
een met wonderbare kunst bewerkt
zilveren kistje en daarvoor lagen eenige
zeldzame juweelen en een miniatuur
portret, waarop zjjne blikken zich met
eene ondoorgrondelijke uitdrukking
vestigden.
„Liefde 1" mompelde hij. „Brengt
liefde geluk aan Men zegt het en het
kan zijn dat zij sommigen gelukkig
maakt, maar de hemel weet, hoe weinig
geluk zij mjj aanbracht eu toch beminde
ik haar (hjj keek weder naar het portret),
maar mijn liefde bracht mjj niets dan
schande, ellende en vernedering aan, en
toch en toch,"
Het portret stelde voor het gelaat van
een donkere, schoone vrouw, met schit
terende zwarte oogen, trotsohen mond
en donker glanzend haar, dat rijk rond
haar vorstelijk hoofd golfde van onder
de plooien van een veelkleurig Oostersch
kapsel.
Wordt vervolgd.)
