2 October.
De openstelling dei grenzen.
No. 23 L
43e Jaargang.
1905.
Maandag
BS to Coral liehoort een liiivoeasel.
Abonneert 1! op de
FEUILLETON.
Vtisstttgscbc Courant
wet (MIL ZMUpMaé,
Binnenlandsclis berichten
jticnwc Metólad
Muzikale §loe»lezi#g.
Prijs per drie maanden LSft fMane par ,posi ,i 1.50.
Afzondeilijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Ui tg a ver
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, 1.187-
COURANT
ADVüRTENTIËNvan i4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en cliehé's naar plaatsruimte.
Verschuilt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telepli oon nummer 10.
Abonnements-Advertentien op zeer voordeelige voorwaarden.
In ons „Van week tot week" hebben
wij gezegd den verlangden maatregel
der openstelling van de Duitsche gren
zen voor den invoer van ons vee, daar
niet te kunnen of te willen beoordeelen.
Deze maatregel is echter belangrijk ge
noeg om opzettelijk te worden onder
zocht en stof te leveren voor eene af
zonderlijke beschouwing.
Men weet dat in Duitschland vleeseh-
nood heerschtdat wil zeggenhej
deel van het volk dat in staat en ge.
woon is, vleesch te gebruiken, kan dit
niet in voldoende mate, tegen een rede
lijken prijs. De door de groote grond
bezitters gewenschte protectie werkt
leerrijk voorbeeld juist het tegen
overgestelde uit van wat men er van
verwachtte. Van buiten komt geen fok-
vee inde Duitsche veestapel gaat
daardoor achteruit, en de boeren, sla
pende onder den bedriegelijken zegen
der afwezigheid van concurrentie, aan
gelokt bovendien door de hooge prijzen,
leggen zich niet op verbetering en uit
breiding van den veestapel toe.
Men hoopt echter de regeering van
het onhoudbare van den toestand te
overtuigen en dan zal het Deensche
en het Hollandsche fokvee weer over
de Duitsche grenzen gaan.
Wij twijfelen er geen oogenblik aan,
of Duitschland zal daar wèl bij varen.
Het is echter een zeer geoorloofde en
bovendien zeer natuurlijke vraag welke
gevolgen zullen er voor ons land uit
voortvloeien
Wij dienen ons bij de beantwoording
dier vraag te stellen op het standpunt, dat
het wenschelijk is dat het vleesch volks-
voedsel worde. Zooals men weet wordt
die wenschelijkheid niet algemeen toege
geven. Het vegetarismo staat nog maar
in zijn beginmaar ontegenzeggelijk
wint het veld en de resultaten der
wetenschap op dit gebied vallen niet
uit in het voordeel van het vleeschge-
bruik.
Intusschen, voor 't tegenwoor
dige kan men daarmede nog geen
rekening houden en zijn er dus, ter
Naar het Duitsch.
53.)
Thans, nu het heldere morgenlicht
warm op haar gezicht en hare gestalte
viel, zag men eerst welke verwoesting
de zware ziekte had aangerichtmaar
Z1J zelve moest er wel geen vermoeden
°P hebben dat de engel des doods reeds
achter haar stond, want zij glimlachte
Mo gelukkig en zonder vrees
Een uur later legde Kurt Riimming
behoedzaam de werktuigen zijner kunst
de handen en de oogen van het
"me kind, dat thans, bewusteloos van
hetgeen er om haar gebeurde in haar
'loei zat, met een verband bedekkende,
Mide hij diep ademhalende „Ge kunt
gelukwenschen, vriend, het werk is
gelukt 1*'
Weder tot bewustzijn gekomen, wilde
«uata, op hare geestkracht vertrou-
beoordeeling van deze quaestie, twee
factoren in rekening te brengen het
landbouwbelang en het volksbelang.
De landbouw, verkeert in een veel be
teren toestand dan een vijfentwintig jaren
geleden. De wetenschap heeft wonderen
gedaan en de mensehen wakker en wijs
gemaakt. De landbouwproducten hebben
een goeden marktprijs het vee wordt
tot een vrij hoogen prijs verkocht. Dit
is een voordeel voor den veefokker
een voordeel voor het volk is het niet,
althans geen direct voordeelwant al
is een gunstige toestand van den land
bouw in het algemeen volksbelang, een
nog beter toestand is het, wanneer het
landbouwbelang met het direct volks
belang hand aan hand gaat. Wat wij
hiermede zeggen willen is dit. Het is
goed dat de koopman een hoogen prijs
voor zijn slachtvee maaktmaar beter
ware het, wanneer het volk goedkoop
vleesch at, op zoodanige wijze dat de
verdiensten van den veefokker toch niet
minder waren en dit zou daarvan het
gevolg kunnen zijn, dat de vee-aanfok
op veel ruimer schaal plaats had, waar
door, tegen goedkoope prijzen, door het
volk in het algemeen vleesch kon wor
den gebruikt.
Het heeft ons altijd een raadsel toe
geschenen, waarom van onze zijde over
die sluiting der grenzen zoo geklaagd
werd. Zeker, wanneer de openstelling
der grenzen tengevolge heeft dat de
veefokkerij wordt uitgebreid door ge
regelde levering aan het buitenland,
dan. zal er heel wat te verdienen val
len maar twee dingen zullen er niet
het gevolg van zijn de binnenlandscke
verbruiker zal het vleesch niet minder
duur moeten betalen en het vleesch zal
niet meer dan tot dusver een algemeen
volksvoedsel worden.
Een feit is het toch, dat de aanwezige
voorraad vee voor de binnenlandsche
tegenwoordige vraag nauwelijks vol
doende is. Gaat nu bij openstelling der
grenzen het beste voor veel geld naar
het buitenland, en ontstaat in het bin
nenland schaarschte en duurte, dan is
dit geen zegen, maar een ramp.
De openstelling der grenzen zouden
wij een geluk achten, wanneer wij de
zekerheid hadden, dat slechte markten
en achteruitgang van den veestapel in
Nederland zelf daarvan niet het gevolg
waren, en wanneer wij met zekerheid
wisten, dat de veefokkers er zich op
wende en met de gedachte „ik zie we
der", het verband verwijderen, maar de
dokter legde er dadelijk zijne hand op.
„Nog niet, Amata", zeide hij, „thans
zijn uwe oogen nog te veel aangedaan
om het licht te kunnen verdragen
ja, gij moogt er zelfs niet aan denken
het verband binnen de acht en veertig
uren op te lichten. Maar daar gij anders
zulk eene goede, gehoorzame patiënt
zijt, geloof ik wel dat gij u onvoorwaar
delijk aan het bevel van uwen dokter
zult onderwerpen 1"
Zij glimlachte en overwon haar gren
zeloos ongeduld. Toen Kurt echter twee
dagen later naar haar kwam zien de
lucht was juist bewolkt en dit licht
kwam hem gewenscht voor, om haar nu
zelf het verband van de oogen te nemen
en haar een blik op haar omgeving te
doen werpen toen vloog zij hem
werkelijk, in weerwil van hare toene
mende lichaamszwakte, te gemoet
„Ik was bijna van opgewondenheid be
zweken en als mama, die nu alles weet,
bij mij niet bepaald aangedrongen had
uw wil te doen, wie weet wat dan zou
gebeurd zijn. En nu, nu bid ik u, smeek
ik u, doe het verband weg
Het was geschied. Zij had den eersten
zouden toeleggen, het buiten- en het
binnenland beiden op ruime schaal te
voorzien. Anders niet.
Naar wij vernamen zou de meening
van het landbouw-comité, dat de re
geering in dergelijke aangelegenheden
moet of kan voorlichten, deze zijn, dat
eene tijdelijke openstelling der gren
zen, na afloop van zekeren termijn, wan
neer het Duitsche fokvee weer was aan
gevuld, gevolgd door een langdurig tijd
perk van sluiting, niet in ons belang
zou wezen een blijvende openstelling
daarentegen wèl. Het comité de
meeste leden althans schjjnen van
meening te zijn, dat, bij tijdelijke ope
ning, de veefokkers hun bedrijf niet
zullen kunnen uitbreiden en anderen
hun bedrijf niet zullen kunnen wijzigen,
om zich op den aanfok van vee te gaan
toeleggen. Dit klemt te meer, wanneer
men bedenkt, wat wij hoven reeds op
merkten, dat de toestand van den land
bouw volstrekt niet zoo ongunstig is
als voorheen. Yan alle kanten heeft
men getracht den landbouw weder uit
zijn kwijnenden toestand op te heffen
en werkelijk is dit gelukt. De veehou
der heeft, waar daartoe de mogelijk
heid bestond, de zoogenaamde gemengde
buishouding ingevoerd, dat wil zeggen
hij heeft ook andere middelen aange
grepen om zijn grond productief te
maken.
Deze verbeterde toestand zal er na
tuurlijk toe leiden, dat men het on
zekere niet voor het zekere wenscht te
nemen.
Men houde intusschen in het oog,
dat van openstelling der grenzen, eens
en voor altijd, nimmer sprake kan
wezen. De Duitsche regeering heeft,
ook wanneer de openstelling geen tijde
lijk karakter draagt, toch altijd het
recht, de grenzen onder het een of
ander voorwendsel op nieuw te sluiten.
Met het oog hierop golooven wij dat
men over het algemeen zeer voorzichtig
zal wezen en in geen geval zoo licht
tot uitbreiding of wijziging van het
bedrijf over zal gaan, waaruit echter
noodzakelijk moet volgen, dat de
openstelling der grenzen voor den binnen-
landschen verbruiker op nadeel zal uit-
ioopen.
Hoe de zaken ook loopen, het ware,
zooals wij boven opmerkten, te wensehen
dat er eene poging werd gedaan om de
behartiging van het algemeen volksbe-
blik geslagen in den groenen, bloemrij
ken tuin, maar geen kreet van vreugde
kwam over hare lippenintegendeel,
hare lippen bewogen zich zenuwachtig,
als wilde zij zeggen „Dat is dus de
wereld, en dat zijn mijne bloemen En
een blik op zijn gelaat wagende en
zóó zien de menschen eruit!"
Zij schudde met het hoofd en plotse
ling in een hartstochtelijk weenen uit
barstende en zich aan de borst van den
dokter werpende, klaagde zij „Kurt,
Iturt, waarom hebt gij mij dit niet te
voren gezegd Ach, de wereld en de
bloemen en de menschen, die er op
groeien en leven, zijn in lange niet zoo
schoon als ik ze in mijne droomen had
voorgesteld 1 Och, wees zoo goed weder
dadelijk het verband op mijne oogen te
leggen misschien kan ik dan vergeten
wat ik gezien heb en verder in mijne
droomen leven."
Hij gevoelde hoe de slanke gestalte,
om welke hij zijne beide armen geslagen
had, steeds zwaarder werd en greep
verschrikt hare hand. „Nu is het
schoon!" kwam met moeite van hare
lippenzachtkens nam hij haar in zijne
armen en droeg haar naar den divan en
toen hij zijne bevende hand op haar
lang met dat van landbouw en veeteelt
te doen samengaan, en zulks afgeschei
den van het vraagstuk der grensopen-
stelling, die, op welke wijze ze ook
moge geschieden, anders niet zal wezen
in het algemeen belang en ook aan het
bijzonder belang veel teleurstelling kan
bereiden.
Se politieke toestand.
In zoover het adresdebat licht ge
worpen heeft op den politieken toestand,
is dit niet bemoedigend voor de kracht
en de levensvatbaarheid van het kabinet,
merkt „de Ned." op.
Het ministerie hinkt op twee gedach
ten. Het heeft, om niet een partijminis-
terie te zijn, den heer Goeman Borge-
sius buiten zijn midden gehouden. Maar
het heeft tegelijkertijd het centrale punt
van het program-Borgesius, de „schoon
ste uitvinding dezer eeuw" waarom heel
de Borgesiaansche politiek thans draait,
tot hoeksteen der regeeringspolitiek ge
maakt. Dit gaat zich blijkbaar wreken.
Levensvatbaar ware in de huidige
omstandigheden waarschijnlijk geweest
een vrijz, kabinet, dat zich uitsluitend
binnen de neutrale zóne wilde bewegen
en daar het vele werk afdoen dat er
op allerlei terrein opgestapeld ligt. Maar
in de plaats daarvan bindt het kabinet
zich van den aanvang af een politikken
molensteen om den hals, die het naar
de diepte dreigt te trekken.
De allures van neutraliteit worden
reeds terstond bedorven door de neiging
naar grootsoheepsche politiek.
De gedachtengang hierbij schijnt te
zijn, dat behalve de Unieliberalen en
vrijzinnig-democraten ook de rechts-li
beralen wel vanzelf zullen meegaan (er
wordt blijkbaar meer op hen dan met
hen gerekend), en dat de socialisten
zullen gewonnen worden door hen zoo
veel doenlijk in het gevlei te komen.
De rechts-liberalen het moet er
kend schijnen echter voorshands niet
op deze wijze zich te willen laten ge
bruiken. En dan moet deze berekening
natuurlijk falikant uitkomen.
Nadat minister de Meester zich Dins
dag zeer gevoelig had getoond voor de
zweep van Troelstra, stond de heer v.
Karnebeek op, om te toonen dat hij en
de zijnen er ook nog zijn. En de „N. Ct."
steunt onmiddellijk dit optreden door te
bevestigen Niet alleen de socialisten,
ook wij zitten op de wip. „De geleverde
schermutseling toont aan, dat het niet
alleen de sociaal-demoeraten zijn, die,
midden op de wip geplaatst, haar naar
de een of andere zijde kunnen doen
hart legde, toen had Amata von
Wilden opgehouden te leven.
Zonder een laatst, smartelijk doods-
gereutel, zonder den minsten strijd,zacht,
zooals eene bloem hare bladeren laat
vallen, had haar geest zijne banden ge
slaakt en haar reine ziel zich in de armen
des geliefden, uit het zwakke, hulpelooze
lichaam losgemaakt.
De kommerzienrath was met Willms
Bialdrup uit de residentie ter begrafenis
gekomen. Hij was werkelijk bewogen en
ook in de gelaatstrekken van den ver
loofde vertoonde zich oprechte smart.
Amata's moeder scheen daarentegen bij
zonder bedaard te zijn en in waarheid
treurde zij bijna niethaar kind, haar
arm kind was daar in den schoot der
aarde immers gelukkiger, dan wanneer
zij door het woord eens priesters met
een onbeminden man voor het leven
verbonden ware geweest.
Men had met al de praal, die aan den
rijkdom des kommerzienraths voegde,
het stoffelijk overschot van Amata ter
aarde besteld. Van heinde en ver kwam
men om aan de doode de laatste eer te
bewijzen, en bij het nederlaten van de
kleine zwarte kist in de diepe groeve^
overslaan. Er zitten er ook nog anderen."
Dat het kabinet naar links boog,
wordt in bladen van de meest uiteen-
loopende richting erkend.
Het hoofdorgaan van de vrij anti
revolutionaire partij eindigt haar be
schouwing over den politieken toestand
aldus
De regeering, die zich door het
blanco-artikel tracht heen te worstelen
door de geheele grondwet overhoop te
halen, doet denken aan den man, die
in drijfzand geraakt is en er zich nu,
door zijn reddingspogingen, steeds die
per inwerkt.
Wij kunnen dan ook begrijpen, dat
de „Nieuwe Ct." na de zitting van
Dinsdag constateert, „dat de fout der
geboorte van dit kabinet en de zwak
heid van zijn positie tegenover de
Kamer scherper is uitgekomen dan bij
een eerste ontmoeting aangenaam geacht
kan worden. Er is nog niets onherstel
baars gebeurd, maar de barometer staat
verre van bestendig."
De fout ligt in het blanco-artikel.
Zoo men meenen mocht, dat dit on
vermijdelijk was na den uitslag der
verkiezingen en door dien uitslag ge-
eischt werd, blijkbaar de meening
van minister de Meester en de zijnen,
dan ligt de fout aan den uitslag,
d. w. z. aan de kiezers, die zich mede
door de politiek van de „Nieuwe Ct."
en hare vrienden in den doolhof heb-
laten brengen waartegen wij hebben
gewaarschuwd, besluit de „Ned."
„Yan een zijde, die volkomen op de
hoogte is", verzoekt men aan de „Stand
aard" tegen te spreken het bericht van
de „Zutph. Ct.", volgens hetwelk bij de
jongste verkiezing voor een Eerste-
Kamerlid in Gelderland een krachtige
aandrang door de anti-revolutionaire
fractie zou zijn uitgeoefend om ais zoo
danig te benoemen dr. A. Kuyper.
Staatsbegrooting.
De stukken der Staatsbegrooting 1906
bevatten nog het volgende
De desbetreffende post der begrooting
van binnenlandsche zaken is verhoogd
met f2500 voor noodige bijzondere on
derzoekingen, als ontratting van zee
schepen, adenoïde vegetaties enz.
Op de begrooting van binnenlandsche
zaken zijn gelden aangevraagd voor
inrichting van de sedert eenigen tijd
gereed zijnde nieuwe quarantaine-ge
bouwen aan den Nieuwen Rotterdam-
schen Waterweg.
Overeenkomstig de voorstellen der
inspecteurs over het Staatstoezicht op
krankzinnigen is eenige verbetering ge
bracht in de voeding der verpleegden,
die niet alleszins voldoende gebleken
was.
Aan de Technische Hoogeschool zullen
was deze bijna overladen met prachtige
guirlandes, kransen en palmtakken. Toen
echter de oude, waardige geestelijke zjjn
zegen over haar uitsprak, waren aller
oogen met tranen gevuld. Kurt evenwel
dacht aan het uur, toen Amata hem haar
droom verhaalde en zij van de verre
reis sprak, de reis, die zij nu in wer
kelijkheid aangevangen had.
Eindelijk hadden allen, treurenden en
niet treurenden, deelnemenden en zjj die
slechts uit nieuwsgierigheid gekomen
waren, het kerkhof en het met bloemen
getooide grat verlaten. Slechts Kurt
bleef alleen achter, en wat hem in het
bijzijn van zoovelen onmogelijk was ge
weest, thans kon hij weenen, terwijl een
gevoel van onuitsprekelijk leed zijne ziel
vervulde. „Waarom kon ik haar niet
beminnen vroeg hij zich af „waarom
heb ik niet gedaan zooals dat meisje,
dat om één menschenleven te redden,
hare gansche toekomst opofferde P"
Wordt vervolydi)
