Donderdag 7 September. 'slim El Ei ilLOtO. No. 210. 43e Jaargang. 1905. Van week tot week FEUILLETON. Binnenlandsclie kricliten VLISSINGSCHE COURANT Prijs per drie maanden SjSOU ï'ïaneo pe» poet j 1.50. Afzondeilijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187. ADVERTENTIESvan 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters en cüché's naar plaatsruimte. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. Telepluoiïiiummer 10. Abonnements-Advcrtenticn op zeer voordeelige voorwaarden. Vóór de verschijning van ons jongste wekelijksch overzicht, hadden wij daar voor nog eenige beschouwingen in ge reedheid gebracht omtrent de quaestie van oorlog en vredewaarbij wij tot de conclusie kwamen dat de schaal naar de zijde van den oorlog oversloeg. "Wij drukten daarbij de hartelijke hoop uit dat wij ditmaal mochten dwalen en inderdaad, wij hadden gedwaald, want, op dat oogenblik, waren de par tijen te Portsmouth reeds tot overeen stemming gekomen. De invloed van den Engelschen bondgenoot zal in Japan vermoedelijk wel den doorslag gegeven hebben. "Wij kunnen niet zeggen dat de dwa ling, waaraan wij ons hebben schuldig gemaakt, ons buitengewoon aaDgenaam stemt. In het belang der menschelijk- heid en der algemeene welvaart moet natuurlijk ieder den vrede toejuichen maar in het belang van een duurzamen vrede, een duurzamen gezonden poli- tieken toestand, kan men het slechts betreuren, dat de vrede op deze w ij z e tot stand kwam. Bij ons staat het vast, dat men in Russische regee- ringskringen tot het laatste oogenblik gehoopt had, dat de onderhandelingen zouden afspringen. Hoe groot de ver blindheid aan die zijde was, weten wij nu toch reeds sinds anderhalf jaar. Werkelijke geestdrift bestaat dan ook in het Russische Rijk niet en in Japan is de ontevredenheid beslist zeer groot. Evenmin als na Simonoseki krijgt Japan na Portsmouth wat het toekwam en het moet in dat land wel grove erger nis geven, wanneer men verneemt op welk een schandelijke, voor Japan be- leedigende wijze, de hoogste Russische regeeringspersonen aan den Czaar kennis gaven van den vrede. En men zal wel zien dat Roosevelt niets dan ondank ondervindt's werelds gewone loon. Neen, het is in deze omstandigheden niet mogelijk, aan een duurzamen vrede te gelooven Tan de bezwaren die van Japansche zijde tegen den vrede kunnen worden geopperd, is de geldquaestie zeker niet de gewichtigste. Japan zou op dit oogen blik het geld zeer goed kunnen gebrui - benmaar de loop der zaken heeft het crediet van dezen Staat zeer verhoogd en heeft Japan vele vrienden doen ver werven. Aan de toekomstige verhoogde Naar het Duitsch. 32.) „In het begin maakte mij de schrik sprakeloos, ik overlaadde hem met ver- wijtingen en besloot eindelijk de valsche bandteekening voor de mijne te erkennen en op den betalingstijd de aanzienlijke som in gereedheid te houden. Daartoe ik echter een door uwe beide onderteekende schuldbekentenis en van den overste daarbij nog een «igenhandiggeschreven document, waarin bij de gansche zaak zoo duideljjk mo gelijk uiteenzette. Hieraan wilde hij zich het begin natuurlijk niet onderworpen en de eergierige officier werd eerst daarna gedwee, toen ik hem bezwoer, bit gevaarlijk geschrift eerst dan tot miJa voordeel te zullen aanwenden, als •sa of ander lid zijner familie mij aan- tot toorn gaf of dien plicht der economische welvaart van het rijk van den Mikado twijfelt niemand. Rusland daarentegen heeft in, door en na den oorlog veler sympathie verbeurd en trouwens ook geen sympathiën gezocht. De betrekkingen met Frankrijk zijn verkoeld. De toenadering tot Duitsch- land is een anti-Engelsche beweging, die vooral van Duitschland uitgaat. Tan de Russenvrees is de wereld ge nezen. En welke zullen de gevolgen van den vrede zijn voor het inwendige van het achterlijke Czarenrijk Elke verstandige regeering zou uit het gebeurde wijze lessen putten en zich nu met ernst op de staatkundige en economische ont wikkeling van het land gaan toeleggen. In Rusland zal men juist het tegenover gestelde zien gebeuren. De bureaucratie is niet gefnuikt en blijft machtig te genover de progressistische beweging, die, voor zoover ze in der regeering vijandigen geest zich uit, straks met eenige honderdduizenden vrjjgekomen sabels en bajonetten, desnoods in stroo men bloeds zal worden gesmoord. Met een caricatuur van een volksvertegen woordiging gesust zooals men een kind sust met een stuk koek, blijft het groote Rusland een tooneel van schijnvertoo- ningen, zoöals de geheele Russische politiek steeds de politiek van den schijn wasblijft het laud aan stelselmatige onderdrukking, armoede en hongersnood ten prooi en blijft ten slotte van den langen oorlog niets over dan de magere troost, dat onder den drang van het door den oorlog nog meer verbitterde volk, en omdat men het tijdelijk, juist door den oorlog, niet in bedwang kon houden, de eerste schrede is gezet op den weg, die Rusland, maar in een zeer verre en vermoedelijk zeer ver verscho ven toekomst, een bescheiden plaats in de rij der constitutioneele staten zal geven. Het is een schijnbaar zonderlinge conclusie, maar men moet er wel toe komen, dat een langer voortzetten van den krijg, met aanmerkelijk minder gunstigen afloop, voor het Russische volk zelf oneindig beter ware ge weest. Vermolmde, maar ouderwetsche gebouwen hebben heel wat noodig eer ze ineen storten, en verstokte zondaars heel wat eer ze zich bekeeren. Wij hebben opzettelijk bij dit onder werp langer dan gewoonlijk stilgestaan, omdat het ons vermoedelijk in den eer dankbaarheid jegens mij vergat te ver vullen. Op dit oogenblik was ik zonder erbarmen het offer dat ik hem brengen moest was immers te groot en zijne handelwijze jegens mij, die hem altijd als een ware vriend trouw geholpen had, was buitendien meer dan schurk achtig. „Acht dagen later betaalde ik met het rustigste gelaat der wereld mijne dertig duizend tkalers uit en niemand vernam iets van het schaamtelooze bedrog, dat ik daarmede bedektehet donkere ge heim lag hier in mijne borst en in die uwer moeder begraventhans is het geheel iets anders, in plaats van twee is het nu aan vier bekend en den vierden geef ik mijne volkomene toestemming om de schandelijke geschiedenis aan iedereen mede te deelen, als ik mijn aan hem gegeven woord niet kan houden en Amata von Wilden niet binnen drie maanden zijne wettige vrouw is gewor den. Maar" viel hij zichzelven in de rede, „laat mij voortgaan. Uw vader overleefde dien verschrikkelijken dag niet lang, hij stierf nauwelijks een jaar later aan „een smartelijk hartlijden, dat in de zes laatste maanden ontstaan was", zooals de artsen zeiden. Ik was echter sten tijd niet zoo vaak meer zal bezig houden als in de jongste maanden het geval was. Het politieke nieuws was trouwens schaarsoh. Er is nog al heel wat te doen geweest over do uitwijzing uit Pruisen, van den lastigen Hollander, den heer Catz, die als correspondent van het „Handelsblad" door zijne vrijmoe dige uitlatingen onaangenaam was aan de regeering te Berlijn. Die in Pruisen de drukpersvrijheid beschouwt als een geoorloofd middel om tegen verouderde of belachelijke toestanden, tegen een star conservatisme te ijveren, of ook maar als een middel om te zeggen wat hij denkt, is niet aan het rechte kantoor, en ditmaal moet Nederland dit eens ondervinden. Het geval met een Franseh-Alge- rijsch onderdaan, die ook al onaange naam was, en wel aan de regeering van den Sultan van Marokko, en daarop werd gevangen genomen, maar ha het flink optreden der Fransche regeering weer losgelaten, dreigt een muis met een staart te zullen worden. De Fransche regeering eisclit genoegdoening en de Sultan, vermoedelijk in blinden waan op Duitschland steunende, wil die niet geven. Daarmede kan de Fransche re geering geen genoegen nemen en het lijkt ons niet waarschijnlijk dat de Duitsche haar zal afvallen, wat in dit geval zeer bedenkelijk zou wezen. Ware Duitschland voor eenigeh tijd niet een spaak in het wiel komen steken, dan zouden wij de Fransc'ue suldaten nu al in Marokko hebben gezien, waar van de wereld zeker niet slechter zou geworden zijn dat heeft de geschiedenis van Algiers ons genoeg geleerd. In de Oostenrijksch-IIongaarsche quaes tie nog steeds geen opklaring van den on- reinen atmosfeer.Wij zouden ons kwalijk kunnen vereenigen met de meening door een Hongaarsch oud-minister uitgespro ken,dat de oppositie-partij en niets winnen zullen met het weigeren van belasting betalen. Alsof het niets 'oeteekent, wan neer de onderdeelen van den staat aan den staat de gehoorzaamheid opzeggen En alsof het niets beteekent wat die staatsman zelf verklaarde, dat het ge voel voor het gezag ondermijnd wordt en het volk bezwaarlijk tot den orde lijken toestand zal terugkeeren Het gerucht heeft geloopen dat de keizer in alles zou toegeven, behalve in het gebruik der Hongaarsche taal bij het leger. Die commando-quaestie schijnt van een ander gevoelen in het geheim ben ik tot het lijk doorgedrongen, dat men zoo zorgvuldig voor alle vreemde blikken verborg, dat men na den dood strijd dadelijk in de kist legde, terwijl men deze zoo spoedig mogelijk sloot. Ik zag hoe vreeselijk zijne gelaatstrekken verwrongen waren en ik was er van overtuigd dat hier iemand lag, dien God niet tot zich geroepen had de artsen logen en de attesten van overlijden be vestigden hunne loochenachtige verkla ringen. De overste Von Wilden scheen mij toe volstrekt niet aan de gevolgen van een langdurig lichaamslijden ge storven te zijn de bedrieger had nog in den dood bedrog gepleegd hij had strychnine ingenomen Een smartelijke kreet en pijnlijk ge kreun ontwrongen zich aan Amata's borst, maar Hollander lette er niet op, hij ging rustig voort: „Uwe moeder bevond zich natuurlijk in een hulpeloo- zen toestand. Tan alle zijden kwamen de schuldeischers opdagen, men legde beslag op haar bezittingen, roerende en onroerende j ja, zelfs mocht zij de klee deren harer kinderen, de allernoodigste uitgezonderd, niet eens behouden. En wie was de man, tot wien men zich wel het zwaartepunt te zijn in dezen wedloop met hindernissen. Het is inderdaad te hopen dat de wijze gematigdheid van den vijf en ze ventigjarigen vorst alsnog een uit weg mogelijk make. Men zou gaarne het Hongaarsoh-Oostenrijksehe geschil zien opgelost in den zin van het Noor- weegseh-Zweedsche maar wij vreezen steeds dat, hoewel het einde te voorzien is, dat einde langs een minder zachten weg zal worden bereikt. Eienstnsming bij ds marïns. „De Ned." schrijft over dit onder werp De „Arnh, Ct." vindt het geen ziekelijkheid maar verblinding, niet in te zien dat het onzedelijk is jongens van 13 of 14 jaren te kluisteren aan een verbintenis, welker niet nakoming zwaar gestraft wordt. Alle vergelijkingen van dienstneming bij de marine met andere beroepen gaat daarom niet op. Vergissen wij ons niet, dan ia ook voor het marine-personeel, als inder daad van totale ongeschiktheid blijkt, het losmaken van de eenmaal aange legde kluisters nog wel mogelijk, zij het ook niet anders dan met goedvinden van de marine-overheid zelve. Maar dit nog daargelaten, hebben niet de nieuweren ons voortdurend ge leerd, dat die vrijheid in het gewone bedrijf geene vrijheid is dat de ar beider, slechts de keus hebbende om van honger te sterven of heen te gaan, gelijk staat met den slaaf. En al is dit overdreven, is het toch niet waar, dat voor ontelbare bedrijven, niet alleen in de wereld van den handenarbeid, maar bijna overal, de vrijheid om heen te gaan enkel bestaat op het papier Het is nu eenmaal zoodat wij niet vrij zijn dat wij in den regel slaven zijn van de omstandigheden waaronder wij leven. Waarom dan dat misbaar, als aan een jongen van 14 jaar uit den arbeidersstand, in dien stand vrij wat meer mans dan een jongen in de meer gegoede klassen der maatschappij, de gelegenheid wordt geboden zich te ver binden voor een betrekking, die hem de zekerheid verschaft om zijn geheele leven lang in eigen onderhoud te voor zien en zijn allicht behoeftige ouders te ontlasten Indien hij daardoor slaaf werd, dan voorzeker ware de verbinte nis onzedelijk en dus ook de raad om die aan te gaan. Maar een man in 's lands dienst is geen slaafzijn rech ten en bevoegdheden zijn geregeld in dien hij wil kan hij zonder zichzelf te vernederen zijn dienst ten einde brengen. Mag een onderwijzer niet onderstellen, dat in een jongen wilskracht zit om gedurende een weder om hulp wendde Natuurlijk tot mij, Georg Hollander. Mijn ver mogen was immers nog niet uitgeput door die dertig duizend thalerEn, dwaas die ik was, ik werd ook geroerd door de tranen uwer moeder ik opende op nieuw mijue beurs en mevrouw Von Wilden werd van hare schuldeischers bevrijd. Ditmaal had ik echter niet voorwaardeloos geholpen wie zou mij dat kwalijk nemen Ik leidde een een zaam leven, Amata, en op een leeftijd, dat men zulks het smartelijkst begint te gevoelen. Ik trok de stoute schoenen aan en verlangde van uwe moeder dat zij na verloop van een jaar hare hand in de mijns zou leggen. In het eerste oogenblik staarde zij mij vol ontzetting aan. Do barones Ton Wilden, geboren gravin Von Richtkuben kwam bij haar boven, het trotsche bloed kwam in op stand tegen zulk eene mesaillance. Ook andere gedachten lieten zich bij haar gelden. Aan den eenen kant bedacht zij dat deze verbintenis, welke wel is waar aan haar naam de kroon ontroofde, haar toch als vergoeding daarvoor op sene andere wijze rijkdom aan geld en goe deren schonk, ik was toenmaals reeds in het bezit van Riimmingsfelde geko paalden tijd zelfs datgene te volbrengen, wat hem tegen de borst stuit Ja, -maar die strafbedreiging Het is voor menigeen heilzaam te weten dat bij moet, en menig man zal zich op later leeftijd er over verheugen dat er oogenblikken in zijn leven ge weest zijn, waarin hij niet kon, zonder zich bloot te stellen aan straf. Maar indien dat nu zoo verschrikkelijk is voor jongens uit de minder gegoede klasse, waaroiq heeft men dan nooit van diezelfde zijde bezwaar gemaakt tegen de wetsbepaling dat jongelieden van 15 jaren, die wenschen opgeleid te worden tot officier, zich moeten ver binden voor den tijd van zeven jaren, eveneens onder bedreiging met de straf fen op desertie Voor jongens uit meer gegoede gezinnen mag het wel voor hen is zulk een verbintenis niet on zedelijk, maar wel voor de jongens waaruit het scheepsvolk geworven wordt! Zijn wij blind, als wij op die vragen geen antwoord kunnen geven Een vertrouwelijk schrijven van dan minister vaa oorlsg. Zooals door ons reeds onlangs werd medegedeeld, is door den minister van oorlog een vertrouwelijk schrijven ge richt aan den inspecteur der infanterie. Z.Exc. behandelt daarin den minder goeden geest, welke gedurende de laatste jaren in de onderscheidene rangen van het leger heerscht. Met verwijzing naar de noodlottige gevolgen, bij de Kon. Ned. Marine uit een gelijksoortigen geest voortgevloeid, ontvouwt Z.Exc. de oorzaken, die hiertoe hebben geleid en welke dienen te ver vallen. Rekening dient gehouden met de bo- ciale inzichten van dezen tijd. Weder zij dsch vertrouwen en waardeering van eikanders inzichten behooren te worden bevorderd van boven af. Zoodoende zal ook de antipathie verdwijnen, die een groot deel van het officierskorps gevoelt voor de opperste leiding bij de infanterie. De schrijver verwacht bij zijn streven naar het scheppen van degelijke en ge zonde toestanden volle en hartelijke medewerking van den inspecteur der infanterie. Ook aan de behandeling der officieren is een deel van den inhoud gewijd. (»Tel-a) Qn&erwijzerspensioenen. De minister van binnenl. zaken heeft tot de Colleges van Gedeput. Staten volgend schrijven gericht: Art. 23 der Weduweuwet voor de onderwijzers 1905 en art. 6 der wet van 5 Juni 1905 (Stct. no. 154), welke wetten 1 Januari 1906 inwerkingtre den, laten belanghebbenden vrij, de hun toegedachte pensioensaanspraken al dan niet te aanvaarden. Dienaangaande moe ten zij beslissen vóór 1 April 1906 en het is dus wel van belang, dat gega- men terwijl aan den anderen kant haar de diepste armoede van een altijd durend weduwschap tegengrijnsde. Ten slotte reikte de schoone vrouw, wien niemand het kon aanzien dat die lange, onbeholpen vijftienjarige jongen haar eigen vleeschelijke zoon was, mij de hand. „Ja, ja, lieve Anna", mat deze woorden wendde hij zich nu rechtstreeks tot zijne arme, weenende vrouw, „zoo kwam het nu dat gij mijne vrouw zijt gewor den. Nu, ik geloof niet, dat gij ooit reden hebt gehad u er over te beklagen de pracht hier op het trotsche ridder goed moest u toch wel beter bevallen dan het ellendige vlieringkamertje, dat gjj u reeds tot woning hadt uitgekozen. „Of spijt het u toch, dat gij de vrouw van den kommerzienrath Hollander geworden zijt, mijne schoone comtesse ging hij spottend voort, toen zij nog steeds, met haar zakdoek voor de oogen gedrukt, in haar stilzwijgen volhardde „zou u het droge brood, dat uwe edele spruiten aan de deuren der rijken hadden moeten bedelen, boter gesmaakt hebben dan de lekkernijen op het kasteel Riimmingsfelde Wordt

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1905 | | pagina 1