7
26 Augustus,
'süM EB Ei VLOÉO.
Bgenlijfre,
10 A 0e
^ouis 1904.
ELDE Jr.
No. 200.
43e Jaargang.
1905
'uddimq!
che Slaolie
«f
Zaterdag
Binnenlandsche Berichten.
FEUILLETON.
TIMMERMAN,
n Dadelijk
jaarlijksche lihvAn^
Ou.ler.lom. f lOOWoiT £«.l
Kit]
roor mannen.
45
6
83
£0
54
55
8
39
60
9
57
65
11
18
70
1^
51
Ma
■2ïï>i,
an Handels,
prijzen.
MARKT.
,HT P6R PAKJE
:DTPËR3PAKJE&
miAk FABRIKANt
'ütMtV.QROMinoól
en 55 cent p. Yj fleaob,
bij H. LOOiS.
gens opheiBng der zaak
ILE UIT VERKOOP
van alle voorradige
Aanbevelend,
Paiingstraat.
verkoop duurt slepht 14
Koopjes
ALLÉJanszen vraagt
mber, om mede naar den
een
nnende werken en goed
en. Zich te vervoegen
45, 'a morgens tusschen
iUIDISm
ingen-Jüidelbnrg v,v.
IGEN (Remise:) v.m,
werkdagen) 5.50.
t: v.m 7.55, 9.30, 11. -,
10, 2.—, 3.30, 5.—, 7.—,
Van Badhuis: n.m.
5.50, 7.50, 9.30.
.BURG (naar R mi se:)
Naar Zeilmarkt:
11.45, n.m. 1.20, 2 50,
9.35.-Naar badhuis:
3.35, 5.05, 7.05, 8,45.
's av. 10.35, 11.15.
IS HAffilDIEHST.
n: vm. 6.—, 6.20, 7.—,
9.30, 10.-, 10.20, 10.40,
12.— ,12.30,1.—1.25*,
3 55, 4.25, 4.50, 6.10,
8.20.
ensluis: vm. 6,10, 6.30,
9.15, 9.50, 10.10, 10,30,
.50. Hm. 12.10, 12.45,
3.10, 3.40, 4.10, 4.35,
7.25, 8.—, 8.30.
allen Zondags uit.
3*
ïTEH-SCHELOE.
1905.
ks.
_b) nm 3,23 en 6,10 c)
25 a) nm. 3,50 en 6,40.
nm. 1,55 a) en 4,45.
ib) nm. 3,23 en6,10c)f)
minuten na het vertrek
skerke n. Neuten vm. 8,30
Borssele en Neuzen ten
20 minuten wachten.
Breskens, Borssele en
en 14
VlISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1,30. Efaneo pat post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgev er
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERTENTIËNvan 14 regels 0*4:0. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en eliclié's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Inconstitutioneel
De „Residentiebode" doet de volgende
vraag „Toevallig in de buurt van het
ministerie van justitie, zagen wij daar
Dinsdag te vier uur de nieuwe bewinds
lieden binnengegaan tot het houden van
een ministerraad. Maar met hen, een
portefeuille onder den arm, ging er ook
in, een die geen minister is, al zal hij
het wellicht worden, de beer Veegens.
Op informatie uitgegaan, werd ons mede
gedeeld dat de heer Veegens de verga
dering van den ministerraad geregeld
bijwoont. Is dit niet voorbarig of liever
is dit constitutioneel wel in orde De
heer Veegens is geen minister. Zijn be
noeming is door de Kroon nog niet be
krachtigd. Hebben dan de raadslieden
der Kroon bet recht een vreemde in hun
vergadering op te nemen P Zeker, op
zichzelf en practiseh is de zaak van
niet veel beteekenis. Het ligt voor de
hand, dat men bet advies ook verlangt
te hooren van den aanstaanden collega,
doch men make dan liever wat
en kandele niet inconstitutioneel.
Predikant- Kamerlid.
De „Nederl." bevat een ingezonden
artikel van dr. J. Tb. de Visser, over
de beslissing der Synode in zake de
combinatie predikant-Kamerlid. Deze
schrijft onder meer
De kerk moet over bet door de Synode
genomen besluit worden gehoord. Voor
dat zulks geschiedt, zal er nog ruim
schoots gelegenheid zijn, de beslissing
der Synodu aan kritiek te onderwerpen,
wat eerst mogelijk zal wezen, als de
„Handelingen" verschenen zijn.
Evenwel wil ik nu reeds op het vol
gende de aandacht vestigen.
1. Dat de orthodoxe Synode van 1901
precies het tegenovergestelde besluit
nam van de moderne Synode van 1905.
2. Dat da huidige beslissing genomen
is, op het advies der twee moderne
kerkelijke hoogleeraren, den modernen
voorzitter Ohavannes en mijn zeer ge-
achten ambtgenoot Loeff, wien ik geen
onrecht doe als ik hem indeel bij de
Bronsveldianen.
3. Dat de niet-modernen en niet-
Bronsveldianen Leenmans, van Dis en
Crriffijn zich krachtig voor bet verieenen
van dispensatie hebben verklaard, welke
bovendien door 4 andere leden der Sy
node werd begeerd.
4. Dat een en ander bewijst, hoe het
hier eene principiëele kwestie geldt, die
het volgend jaar door de Ciassicale ver
gaderingen als zoodanig moet worden
behandeld.
5. Dat, wanneer geen dispensatie wordt
toegelaten, de Ned. Herv. kerk van het
recht, door de Grondwet aan hare voor
gangers gegeven, onvoorwaardelijk af
stand doet, ook voor tijden en omstan-
Naar bet Duitscb.
22.)
„Ik kan in waarheid niet begrijpen
op welke verhoudingen en welke perso
oen ge in uw ongetwijfeld zeer geestige
redevoering doeltoverigens schiet mij
'ijd te kort om hier over na te denken
naar ik zie, komt daar uwe beminnens
waardige opvoedster. Ook uw papa volgt
en daarmede is de gansche familie bij
Hij stond op en snelde de komenden
tegemoet. "Weinige minuten later vorm
den die vier personen op de bank van
graszoden onder den donkeren vlierboom
®et zijne wijd uitgespreide takken een
schoone groep. De ritmeester was in de
Troolijkste luim, zooals altijd, sedert
Kurt op den Rümmingsburg was. Hij
bad zoo iang den omgang met beschaafde
fflannen ontbeerd, omdat hij te trotsch
digheden, waarin zulks kan blijken voor
haar zeer nadeelig te zijn.
Te zonderlinger wordt het besluit der
Synode, als men in aanmerking neemt
van hoe verschillende zijden in anderen
geest was geadviseerd. De beer Gooszen,
bekend Groninger, wenscbte de dispen
satie de liberale hervorming begeerde
thans geen beslissing ds. Bakhuizen
van den Brink, verdienstelijk redacteur
der „Ned. Kerkbode," pleitte voor aan
schrijving aan kerkeraden en cl. bestu
ren zonder meer. Bij dezen stand van
zaken acht ik het te onverstandiger dat
de Synode hare beslissing van 1901
door die van 1905 vernietigde. Maar
tevens wordt daardoor de hoop verle
vendigd, dat de Synode ditmaal op haar
besluit niet de onvoorwaardelijke goed
keuring der kerk ontvangen zal. Er zijn
nog genoeg mannen in onze kerk, die
zullen beletten dat de Ned. Herv. kerk
eigenwillig hare publiekrechterlijke po
sitie verzwakt.
Daar ligt het fond van den strijd.
Ds aanvullings verkiezingen.
Yoor de Tweede Kamerverkiezingen,
noodig geworden door de benoeming
van de heeren Rink, Fock en Van
Raalte tot ministers, zijn van vrijzinnige
zijde candidaat gesteld in Arnhem gene
raal Eland, in Rotterdam I de heer S.
van den Bergh en in Rotterdam V de
beer P. R. Mees.
De vrij-liberalen, Unie Liberalen en
vrijzinnig-democraten zullen ook voor
deze verkiezingen weer samenwerken.
Een-verzoek en een tegenverzoek,
Do pert maakte dozer dagen bekend,
dat door den minister van marine aan
de burgemeesters van alle gemeenten in
Nederland circulaires waren verzonden,
met betrekking tot de werving bij de
marine, om deze door te zenden aan
hoofden der lagere scholen. Aan hoof
den en personeel dezer scholen is thans
een circulaire gericht door het hoofd
bestuur van de intern, anti-militairis-
tische vereen., waarin over het „onzede
lijke" dezer werving groote woorden
worden gebruikt, terwijl het ten slotte
heet
„Wij vertrouwen dat U deze zaak
met den meesten erast zult overwegen en
we houden ons er van overtuigd dat na
ernstige overweging U geen enkele stap
zult doen om ook maar op eenigorlei
wijze de onzedelijke en onredelijke kin
derwerving te bevorderen."
Het openbare scboolpersoneel staat
dus nu tusschen twee uitersten een
ministeriëele aanschrijving en een anti
militaristisch verzoek om aan die aan
schrijving geen gevolg te geven. Wat
zal het doen, vraagt „de Ned."
Bij Kon. besluit zijn met ingang van
1 October 1905 lo. den hoofdinge
nieur der marine P. J. Turk, hoofd van
was die onder menschen van een min
deren rang te zoeken, dat hjj het grootste
genoegen vond in de gesprekken met
zijn rijkbegaafden en goed bereisden
neef. Beide mannen waardeerden elkan
der, al liepen hunne gevoelens tamelijk
wijd uiteen, en Kurt zou zich, niette
genstaande de schermutselingen met zijne
nicht, op het oude riddernest op
zijn gemak bevonden hebben, indien niet
de vijandschap met de Hollanders tus
schen beide ware gekomen. Het ergste
was, dat hierdoor de omgang met zijn
vriend bemoeilijkt werd, terwijl het doel
zijner reis, de blinde te zien, ter wier
wille hij uit de residentie gekomen was,
verijdeld werd. Hij bedacht nu, maar
te laat, dat hij bij het begin onder een
aangenomen naam had moeten optreden.
Nu moest aan het toeval overgelaten
worden dat de Kommerzienrath van zijn
kasteel afwezig was, of het meisje moest
zelf het verlof krijgen om een reisje te
doen naar de naaste stad, waarin haar
broeder een korten tijd wegens onge
noegen met zijne familie zijn intrek
genomen had.
De familie bij welke hij toen was,
woonde er nog en zou Amata met
liefde opgenomen hebben. Maar aan dat
Telepli joiimimmer 10.
het vak van scheepsbouw bij 's rijks
werf te Willemsoord, op zijn verzoek
eervol ontslag verleend uit 's rijks
dienst2o. de hoofdingenieur der ma
rine F. S. C. M. Wijs overgeplaatst
naar 's rijks werf te Willemsoord en
hem opgedragen de betrekking van
hoofd van bet vak van scheepsbouw
aldaaren 3o. bevorderd tot hoofd
ingenieur der marine J. 't Hooft en
hem opgedragen de betrekking van
hoofd van het vak van scheepsbouw bij
's rijks werf te Hellovoetsluis.
Abonneincnts-Advertentiën op zeer roordeclige voorwaarden.
Blijkens aanschrijving van den minis
ter van financiën, d.d. 17 dezer, zijn er
maatregelen genomen ter bevordering
eener goede circulatie van Nederl. pas
munt. Op de kantoren van de ontvan
gers der directe belastingen is dienten
gevolge voortaan pasmunt verkrijgbaar
tegen bankpapier of specie.
De directeur-generaal der posterijen
en telegrafie maakt bekend, dat met
ingang van 1 September a.s. de ge
legenheid zal worden gegeven om, bij
kosteloos daartoe aan de kantoren der
posterijen verkrijgbaar te stellen for
mulieren, frankeerzegels, briefkaarten
enz. bij elke hoeveelheid, doch gezamen
lijk tot geen mindere waarde dan van
f 5, aan to vragen bij het post- of
hulpkantoor, binnen welks bestelkring
de aanvrager woont.
De bezorging der postwaarden aan
huis zal zoodra mogelijk, doch in geen
geval voor den eerstvolgenden werk
dagmorgen geschieden, tegen betaling
van het voor de bestelde zegels enz.
verschuldigd bedrag. De ingevulde en
onderteekende formulieren belmoren
aan de kantoren te worden afgegeven
of kunnen ongefrankeerd in de plaatse
lijke brievenbussen worden geworpen.
Land- en Tuinbouw
Een Tentoonstelling op een
tentoonstelling.
Aldus noemdo Ericus in „De Tele
graaf" de inzending van den bekenden
paardenfokker H. A. Pauwen te Panner-
den op de onlangs te Zutphen gehouden
landbouwtentoonstelling. Zeker met niet
minder recht mocht zoo genoemd wor
den de inzending der Ned. Heide-Maat-
schappij aldaar, welke wij zelfs zonder
de minste vrees voor tegenspraak het
glanspunt heeten van de thans tot het
verleden behoorende tentoonstelling,
waardoor de Mij. aanspraak beeft ge
maakt op de erkentelijkheid van allen,
die in haar doel en arbeid, een natio
nale zaak betreffende, belang stellen.
Een nationale zaak Haar drieledig
doel toch is
a. het ontginnen van heidevelden,
duinen en andere woeste gronden,
b. het aanleggen van bevloeiings- en
grond verbeteringswerken,
alles dacht hij thans niet. Wat hem
bijzonder in den kleinen kring waarin
bij zich nu bewoog aantrok, waren de
bedaarde verstandige woorden der gou
vernante. „Ik geloof, juffrouw", zeide
bij tot haar, vol bewondering over de
beminnelijke wijze, waarop zij baar
weerspannige leerlinge terecht wees, „ik
geloof, dat het u niet mogelijk is van
harte boos op iemand te zijn. Vergeef
mij", ging hij voort en wierp een vasten,
onderzoekenden blik op het bleeke
majestueuse gelaat der gouvernante,
„maar gij schijnt mij zoo volkomen rustig
en bedaard te zijn, dat ik geloof dat ge
nooit oen wezenlijk onrecht zult begaan
nooit wezenlijk haten, maar ook nooit
met volkomen hartstocht liefhebben".
Een oogenblik zweefde om haar mond
een trek van onuitsprekelijke smart,
doch antwoordde „Ge gelooft dat niet
jarenlange dienstbaarheid, ik heb
mijne ouders reeds vroeg verloren en
moest toen alleen in mijn onderhoud
voorzien het rondtrekken van de
eene familie naar de andere, eer ik hier
een rustoord vond, heeft een sluier ge
worpen over mijn gemoedsleven, waarin
het soms ook brnischen kan. Gelooft gij
ook niet dat men slechts datgene haat,
c. de ontwikkeling en verbetering
der zoetwatervisscherij. Wat punt c.
betreft, hierover, d. w. z. over hetgeen
de Mij. te dezer zoo gewichtige zake
reeds heeft gedaan, spreken we in een
afzonderlijk artikel.
Men kan het doe! der Mij. steunen
door lid te worden a f 2.-,of begunstiger
a f 10.- of meer per jaar. Leden en
begunstigers hebben het recht tot het
ontvangen van advies, dat in den regel
kosteloos wordt gegeven.
Mogen de volgende regelen, welke
eenig, lang niet eeD volledig denkbeeld
geven van den arbeid der Mij. sommi
gen, liever nog velen, opwekken dien
arbeid te gaan steunen.
Niet minder dan ongeveer een H.A.
gronds was door de Mij. voor haar in
zending op bovengenoemde tentoonstel
ling in beslag genomen. De boofdlaan
op het terrein wérd gevormd door een
beplanting van verschillende houtsoor
ten Amerik. eik, berk, lijsterbes, beuk,
linde, esch, iep en kanstanje, welke
beplanting diende om aan te toonen,
op welke wijze een goede wegbeplanting
moet aangelegd worden. Voor de grond
bewerking zijn de bermen volgespit of
zijn goede plantgaten gemaakt. De hees
ters zijn recht, stevig en flink getakt
met ongespleten top. Een zijlaantje
rechts gaf een slecht aangelegde weg
beplanting te zien slechte plantgaten
en heesters zonder top.
Rechts bevond zich een stuk hooge
heide met verspreide opslagdennen, be
ken, enz. Hierbij een bordje met bet
opschrift: „600.000 H.A. van onzen
bodem liggen nog woest. Een opper
vlakte van ruim twee provinciën bieden
dus woon- noch werkplaats aan een
gedeelte van ons volk." Wat van zoo
danige ongecultiveerde heide te maken
is, toonde een goed aangelegd dennen
bosch, waarnaast een slecht ontwaterd
dennenbosch tot waarschuwend voorbeeld
strekte tezamen een sprekend voorbeeld
van bet groote voordeel van goede grond
bewerking en doelmatige ontwatering.
Merkwaardig was de in een hoek van
het terrein aangebrachte voorstelling
van zandverstuivingen, zooals die te
Uffeite en in het Drouwenerzand door
de Mij. worden vastgelegd en beboseht.
De verstuiving bestond uit losse opge
stoven hoogten en vaste uitgestoven
laagten. Vóór de beplanting wordt bet
zand vastgelegd met heideeen deel
was beiegd met heiplaggen in vierkanten,
volgens de oud-Dnitsche methode een
ander deel met plaggen, naar de oud-
Holl. methodeeen gedeelte met afge
maaide heide, bedekt met een schopje
zand, dit is de Juttandscbe methode,
zooals die door de Heide-Mij gevolgd
wordt.
Een gedeelte zag men beplant. Er
was een weg aangelegd door de ver
stuiving, belegd met heide.
Een goede, doelmatige grondbewer
king is een eerste vereischte voor bet
welslagen der bebossching. Naast een
wat men baten wil, ja, dat ook de
hartstoehtelijkste liefde zich laat bedwin
gen, wanneer men bij zich zelve het
besluit neemt zich niet door haar te
laten overheerschen."
Weder had zij hare blikken op haai'
werk gericht, om ze in het volgend
oogenblik weder op te slaan bij het
luide, spottende gelach, dat Wanda liet
hooren.
„Dat noem ik nu recht burgerlijk
denken, papa", zeide het jonge meisje,
met bet schoone hoofd op den schouder
van haar vader geleund misschien
dacht zij wel dat de ritmeester dit met
haar eens was. Toen zijn gezicht inte
gendeel plotseling een hoogst ernstige
uitdrukking aannam, zóó ernstig dat zij
er van schrikte, ging zij voort, terwijl
zij een naar beneden hangenden tak van
den vlierboom met zenuwachtige haast
brak en de takken voor zich wierp
„Mijn hemel, wat zijn de mensohenkin-
deren toch verschillend geschapen
Ik, bij voorbeeld, wie zal ooit hooren
zeggen Hier wil ik niet liefhebben en
daar wil ik niet haten. Ik bemin juist
dan waar mijn hart bet mij leert, en
met den haat gaat het mij eveneens,
geloof ik. Zoo gaat het met alle m.eti»
dennenboscb, gezaaid in de heide volgens
de oude methode dat dan ook een slech
ten groei vertoonde, zag men een ander,
beter bewerkte, hetwelk zich dan goed
ontwikkelde hier waren achtereenvol
gens plantgaten gemaakt voortjes ge
spit en dennen gezaaid strooken gespit
geploegd volgespit, diep.
Een kweekerij, zooals die, één of
meer, op alle ontginningen van eenige
uitgestrektheid wordt aangetroffen, was
ook hier aanwezig om een denkbeeld te
geven van de verschillende boschplaut-
soenen. Voor bemesting wordt gebruik
gemaakt van kunst- en groemnest. Wat
kunstmest vermag, bleek hier bij een
proeve van 2-jarig dennenboseh, gedeel
telijk bemest, gedeeltelijk onbeinest.
Overal trokken bijschriften onze aan
dacht, waarin de bezoekers werden ge
wezen op de noodzakelijkheid van ont
ginning der woeste gronden en welke
hun den zegen van cbn arbeid wilden
doen verstaan. B.v. „Hot vormen van
een nijvere, krachtige, tevreden platte
landsbevolking, gehecht aan zijnen grond,
is staatsbelang." Iets verder; „Niet in
het oogsten van de padie is vreugd,
maar in het oogsten van de padie, die
men zelf geplant heeft." En weer ver
derop De natuur iaat zich niets ont
futselen, maar zij is niet karig met haar
loon voor welbestuurden arboid."
De z.g. spoorwegbranden zijn, voorat
uit den drogen zomer van 1904, bij
ons allen bekend. De spoorwegen vor
men een steeds dreigend gevaar voor
onze boaBcheh. Als bescherming tegen
brand worden hier te lande meer of
minder breede strooken langs de baan
rauw gehouden. Deze bescherming is
ochter bepaald onvoldoende. De Mij.
gaf op haar inzendingeen voorstelling-
van de methode Kieuitz, den aanleg
van brandsingels zooals die in den
Pruisischen staat voor alle nieuw aan
te leggen spoorwegen verplichtend is
gesteld. Volgens deze methode' wordt
een plus minus 15 M. breede strook
langs de baan op een bepaalde wijze
beboseht en door rauw gehouden
strooken in vakken verdeeld. Achter
dezen singel volgt het bosch. Op dezen
singel wordt naaldhout aangeplant, bij
uitzondering loofhout. Zeer trok de
aandacht een nabootsing eener vloei-
weide, een combinatie van z.g. helling
en rugbouw, gelijk die bij Loohein aan
de Berkel is aangelegd Modellen in
gips van de verschillende bevioeiinga-
steRels vond men in het gebouw en
neven.
Tegen de tent kon men bewonderen
de voortbrengselen van het landgoed.
Staverden, van den heer F. B. 's Jacob,
en landbouwgewassen van onderschei
dene ontginningen, o. a. van de groote
veelooze bedrijven in Limburg.
Wij,gingen de tent binnen, 't Was
haast niet mogelijk. De ruimte was ei
vol. Wat een menschen, en wat een
belangstelling bij aiienAlles was dan
ook even interessant. In de eerste plaats
schen, het komt er niet op aan tot
welken stand zij bebooren of is het een
bijzonder voorrecht van het burgerlijko
element, dat men zijne diepste aandoe
ningen bedwingen kan
Zij keek hare gouvernante uitdagend
aan, doch deze bleef over haar werk
gebogen geen spier vertrok zich op haar
gelaatliet was alsof hare gansche ziel
verzonken was in haar werk, en bedaard
trok de zwakke hand den zijden draad
door de lichte stof. Wanda wist dat zij
haar schoonen, vermoeienden arbeid
verrichtte om aan een lang gekoesterden
wensch haars vaders te voldoen, en hare
oogen fonkelden van toorn, toen Kurt
zich over het borduurwerk boog en zeide;
„Wat een prachtige roos dat is een
waar meesterstuk, juffrouw Martha!"
En met oprechte bewondering voegde
bij er bij „Ik bewonder uwe bekwame
hand, en daarbij zijt ge steeds bezig,
juist zooals het een Duitsch huismoe
dertje betaamt."
Wat was het dat het hart der jonge
barones zulk eene pijn veroorzaakte, dat
zij het wel luid had kunnen uit
schreeuwen
Wordt virooU/d.'j
