am.
21 Juli.
Vrijdag
OOM EN NEEF.
No. 169.
43e Jaargang.
1905.
il
aw
te!
1ST
BinnenlandsGhe berichten.
FEUILLETON.
deel
iüT
nm
VLISSINGSCHE COURANT
Prijs per drie maanden 1.30. franco fieff post 1,50,
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreek» bij den Uitgever
F. VAN DB VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
m
AD VERTENTIËN: van 14 regels 0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts Weemaal berekend. Groote letters
en cliché's naar plaatsruimte.
O
7 Miff)
5.
>laats\
vélen
ND.
ftesch,
ne-Peper,
'EE.
straat.
ben f 1.20
f O.80
•heid.
3HOEN-
50.
lenbrug.
»urg v.v.
je:) v.m.
5.50.
30, 11.—,
7.—,
tis: n.m.
t e m i s e
lmarkt:
..20, 2.50,
adhuia:
'.05, 8,45.
11.15.
5.20, 7.-,
20, 10.40,
1 25*,
1.50, 6.10,
,,10, 6.30,
L0, 10.30,
.0, 12.45,
,10, 4.35,
uit*
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Teleplüxmnümmer 10.
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
3e crisis.
De schijnbare tegenspraak tusschen
de berichten betreffende hetgeen
mr. Goeman Borgesius na tweemaal
door Hare Majesteit de Koningin ont
vangen te zijn, verricht ter oplossing
van de crisis, wordt door den schrijver
der Haagsehe brieven in de „Zaan
landsche Courant" vermoedelijk terecht
als volgt verklaard
Br is alle reden om te meenen dat
de Koningin den heer Borgesius de
samenstelling van een ministerie heeft
aangeboden, maar dat die vereerende
opdracht door hem nog niet is aan
vaard, althans niet definitief. Waar
schijnlijk is het dat hij zich bereid ver
klaard heeft eenige voorbereidende
stappen te doen om te zien of hij in
't tot stand brengen van een goede
combinatie zou kunnen slagen.
Want sedert hij van 't Loo terug
keerde is er druk geconfereerd en
vergaderd. Zaterdagavond was de nieuwe
Liberale Unie-club der Kamernieuw,
in zoover ook de pas gekozen nieuwe
Kamerleden van die fractie er bij ge-
noodigd waren vergaderd. Vooraf
hield mr. Borgesius met verscheidene
leden van de vrijzinnig-democratische
partij en met een der hoofdmannen van
de oud-liberalen, langdurige bespre
kingen.
Da samenhang rsohts,
De „Nieuwe Ct." meent, dat het niet
anders kan, of de opdracht aan den heer
Borgesius verleend om een Kabinet te
vormen, moet mede het gevolg zijn
van de adviezen aan Hare Majesteit de
Koningin gegeven door de geraad
pleegde leiders der vechtsche groepen.
Die opdracht is in overeenstemming met
het standpunt, door de pers der rechter
zijde nagenoeg eenstemmig ingenomen
en hierop neerkomende de vrijzinnigen
en de socialisten hebben gezamenlijk
ons in de minderheid en het Kabinet
ten val gebracht, op hen rust de ver
antwoordelijkheid voor den geschapen
toestand. Het woord is aan de linkerzij.
Of de heer Borgesius zelf deel van
het te vormen Kabinet zal uitmaken,
doet hieraan niets toe of af. Hij is een
hoofdleider geweest in den strijd tegen
het Kabinet. Dat hij erin zou slagen of
zelfs maar zou beproeven een ministerie
te vormen, dat voor een deel uit anti
liberale ministers zou bestaan, schijnt
uitgesloten. Hij kan een scherper of
minder scherp genuanceerd vrijzinnig
Kabinet vormenhij kan als uitgangs
punt van zijn pogen het verkiezings
program van 21 Januari of wel een
zoogenaamd neutraal program aanne
men hij kan hoofdzakelijk tot mannen
buiten of wel tot mannen binnen het
parlement zich richten. Maar indien hij
Vrij naar het Duitsch.
13.)
„Wat zou mijn lot zijn aan de zijde
'an een man, die reeds nu zoo den baas
speelt dat hij mij bezoeken bij mijne
liefste vriendin verbieden wil, die
bet is afschuwelijk 1" Snikken ver
stikten hare stem en zij begon hardop
te weenen.
Dit maakte toch eenigen indruk op
en tirannieken neef. Hij trad op haar
toe en zeide op zachteren toon „Ste-
nie, beloof mij op dit uur niet meer
naar mevrouw Von Weidenau te gaan.
Dp elk ander uur kunt gij" gaan, slechts
|°p dit uur niet."
Den nieuwe stroom van tranen was
antwoord van Stephanie, zij
zich te diep beleedigd en ge-
om met weenen op te houden.
«Ik verlang alleen deze belofte. Ik
slaagt, zal men een vrijzinnig ministerie
zien optreden.
Het blad wijst op de vrees, die de
„Stand." bekropen heeft dat een der drie
partijen van rechts op particulier avon
tuur zou uitgaan, en alzoo de „christe
lijke" coalitie zou uiteenvallen, en de
blijdschap van Kuyper's orgaan, toen
door dr. Nolens' verklaring die vrees
werd weggenomen. Wat de voorstelling
van de „Stand." betreft, dat de conti
nuatie der coalitie de antithese tot grond
slag zou hebben, zegt de „N. Ct."
Men kan deze voorstellingswijze aan
het blad gunnen en toch staande houden,
dat niettemin het optreden van een
ministerie, hetwelk uit mannen van
rechts en links gemengd zou zijn sa
mengesteld, in de tegenwoordige om
standigheden zeer wel mogelijk, ja in
het belang des lands gewenscht zou
zijn.
Immers, al bestaat de antithese, zij
behoeft daarom nog geenszins het re-
geeringsbeleid en de partijgroepeering
te beheerschen. Zij heeft het in de vier
jaren van het Kuyper-bewind gedaan
en de kiezers hebben duidelijk gezegd
dat dit uit moest zijn. Stembusbecijfe
ringen welke uitwijzen dat de meerder
heid eigenlijk nog steeds aan rechts
toekomt, baten tegen die waarheid niets.
Want terwijl de strijd van links unaniem
tegen de antithese ging, is de verdediging
rechts niet onder die vaan gevoerd. Niet
slechts de Friesch-christelij k-historischen
en de conservatieven, maar ook de
christelijk-historischen van Lohman en
de Visser en, naar men mag aannemen,
een groot deel der katholieken, stonden
pal voor den Kuyper burcht, niet wijl
van zijn top de antithese-vlag wapperde,
maar desondanks en op allerlei motief.
Dit komt trouwens niet voor het
eerst sterk uit in de wijze waarop
in verscheidene rechtsche bladen het
samenblijven aangeprezen wordt. De
meest verbreide voorstelling is deze,
dat het hier de voldoening van een
„eereschuld" jegens dr. Kuyper geldt,
die tot nu toe zoo verdienstelijk ge
slaagd is in het bijeenhouden der
coalitie. Een op zich zelf prijselijk ge
voel van ioyauteit is hier tot politiek
motief van den eersten rang geworden.
Wij nemen het waar in de roomsch-
katholieke pers, maar nergens sterker
dan in „De Nederlander" „Een grove
ondank zou het zijn, indien één derge
nen, voor wie hij (Kuyper) mede dien
arbeid verricht, zijn zetel ging innemen
naast hen, die hem juist om dat werk
zoo fel hebben bestreden.
Na vervolgens gewezen te hebben
op het voorbehoud, dat „De Ned.", en
dat ten slotte ook „De Tijd" maakte,
besluit de „N. Ct."
Al betreuren wij dus, dat de partijen
van rechts onder den eersten indruk
van dr. Kuypers nederlaag zich hebben
meenen te moeten aaneensluiten tot
een Kuyper-bloc, wij gelooveiY- niet
dat deze ongezonde politieke gedachte
smeek er u om, ik eisch het van u.
Stephanie, gij zult antwoorden."
Stephanie bleef even hardnekkig over
hare vastgesloten lippen kwam geen
enkel woord. Felix stampvoette van
woede.
„Goed, dan vertrek ik Morgen,neen,
nog van daag, op het oogenblikVaar
wel
Hij stormde de kamer uit, juist op
het oogenblik toen de generaal de te
genoverstaande deur opende. Deze zag
zijn neef verbaasd aan, keerde zich toen
van hem af en wendde zich tot zijne
dochter, die hij nog in tranen vond.
„Wat scheelt er toch vroeg hij.
„Wat is er tusschen u beiden voorge
vallen
Stephanie wischte hare tranen af en
nam eene zeer vastberaden houding aan.
Mocht het haar tot nog toe aan den
moed ontbroken hebben om hare wei
gering uit te spreken, toch overwon in
dit oogenblik hare opgewondenheid elk
ander gevoel, zelfs de vrees voor den
toorn des vaders.
„Ik heb Felix zoo even gezegd dat
ik nooit of nimmer onder eenige voor
waarde zijn vrouw word!" antwoordde
zij op hoogst energieken toon, maar
eenigszins duurzaam kan zijn en ver
wachten dat zij, wellicht eerder dan
men zelf denkt, zal worden prijsgegeven.
De antithese moge niet geheel ge
bannen zijn uit het politieke veld
zij is onttroond. De vorming van een
Kuyper-bloc zou alleen ten doel kunnen
hebben haar op den troon te herstellen
de coalitie zou een pretendenten
partij worden die 's lands belang bij
zekere bijzondere aanspraken achterstelt.
Wat het land thans noodig heeft, is
politieke rust en wetgevende arbeid.
Dit moet de leidende gedachte zijn bij
de oplossing der crisis en bij hetgeen
daarna volgt. Wordt dit inzicht niet
algemeen of althans overheerschend,
dan gaat het land nieuwe politieke
troebelen tegemoet. Slechts op buit be
luste partijen kunnen dat wenschen.
Prs&ikant-Kamariid.
Het „N. v. d. D." is het er mee
eens, dat een predikant geen lid van
de Tweede Kamer kan zijn, zonder dat
zijn werk als predikant er onder lijdt.
Om dit aan te toonen, zet het uiteen,
wat een lid der Kamer zoo al te doen
heeft, en plaatst daarnaast wat het ambt
van predikant eischt. Al ware hij een
genie, dan nog zou de predikant die lid
is van de Kamer, zijne verplichtingen
niet kunnen nakomen.
Neen de dienstdoende predikant
kan geen lid zijn van de Tweede Kamer.
Drijven zijn neigingen en bekwaamhe
den hem daartoe, goed maar dan
legge hij vooraf zijn predikambt neder.
Dat de Staat het Parlement voor bedie
naren van den godsdienst niet sluit,
daarin heeft de Staat gilijk. De godge
leerdheid is eene zoo veelzijdige weten
schap, en de practijk van den predi
kant is zoo rijk aan ervaringen, dat de
Tweede Kamer er niet anders dan bij
winnen kan, wanneer er onder hare
honderd leden eenigen zijn, welke die
wetenschap beheerschen en die practijk
achter zich hebben. Maar wanneer de
Kerk tot hare dienaren zegt„indien
gij een zetel begeert in de Kamer, gij
dient alsdan te kiezen tusschen die
Kamer en mij," dan is ook de Kerk in
haar recht, meer, dan vervult zij niets
meer dan haar schuldigen plicht.
Mr. Van der Vlugt.
Ondanks de goede berichten in som
mige bladen verschenen, gaan, naar wij
bemerkten, nog allerlei verontrustende
geruchten betreffende den gezondheids
toestand van den afgevaardigde voor
Leiden.
Wij achten het derhalve niet over
bodig nog eens met de meeste stellig
heid te verzekeren, dat mr. Van der
Vlngt geheel hersteld isdat de slape
loosheid en oververmoeidheid, welke
hem in het begin van Juni noopten
zich tijdelijk aan alle werkzaamheden
te onttrekken, volkomen zijn geweken
dat hij, te Tongeren vertoevende, veel
hield dadelijk op,alsof zij zelve verschrikt
scheen te zijn over hare stoutmoedigheid.
Maar het beslissende woord was eenmaal
gesprokenhet kon niet teruggenomen
worden en met een gemengde gewaar
wording van vrees en trotsch wachtte zij
nu den onfeilbaar losbarstenden storm af.
Maar de jonge dame was nu eenmaal
niet gelukkig met hare pathetische ver
klaringen. Reeds Feiix had de verzeke
ring van haar afschuw op een beleedi-
gende humoristische wijze opgenomen
en de generaal maakte het zoo mogelijk
nog erger. Hij zag zijne dochter ver
wonderd aan, schudde toen met het
hoofd en antwoordde met vernederende
onverschilligheid
„Kinderklap 1"
„Neen, het is mij ernst 1" riep Ste
phanie uit, meer geërgerd over deze
onverschilligheid dan over de heftigste
uitbarsting van toorn. „Papa, het geldt
hier mijne gansehe toekomst, het geluk
of het ongeluk van mijn leven en daarin
kan ik u niet gehoorzamen, ik kan mij
niet laten opofferen voor eene koude
berekening."
De generaal trok ongeduldig zijne
schouders op.
„Ik bid u, Stephanie, verschoon mij
lichaamsbeweging in de vrije natuur
neemt en zich op wielrijden heeft toe
gelegd, en dat hij dezer dagen heeft
deelgenomen aan een politieke bijeen
komst in een besloten kring. Er bestaat
dus niet de minste reden meer tot eenige
ongerustheid. („N. Ct.")
Gameenteraads-verkiezingen.
De totale uitslag der verkiezingen
voor den gemeenteraad te Rotterdam is
dat de anti-revolutionairen en ehristelijk-
historisohen ieder een zetel hebben
verloren, en de katholieken en sociaal
democraten er ieder 1 hebben gewonnen.
De gemeenteraad aldaar bestaat thans
uit 30 liberalen, 5 anti-revolutionairen,
4 christelijk-historischen, 4 roomsch-
katholieken, 1 vrijzinnig-democraat en
1 sociaal democraat.
VlissingenSO Juli.
2warta ©riet.
Dit tooneelspel van Rosier Faassen
schetst op zeer getrouwe wijze perso
nen en toestanden, zooals men die nu nog
vinden kan langs de zuidelijke grenzen
van Noord-Brabant en die aan hen,
welke met die streken niet bekend zijn,
waarlijk ongelooflijk moeten voorkomen.
Toen wij verleden jaar omtrent de
leden van het gezelschap Delmonte in
onze verslagen bijzonder den nadruk
hebben gelegd op de typeering der
personen, hebben wij niet te veel ge
zegd, want schitterend komt die eigen
schap ook in dit stuk uit en de vele
bezoekers zullen moeten beamen, dat
de schrijver zeer hooge eischen stelt
aan de acteurs, die dit tooneelspel op
hun repertoire durven zetten.
De rollen zijn aan uitstekende krach
ten toevertrouwd allen, en in 't bij
zonder de hoofdfiguur, de beruchte heks
in. het dorp en in den geheelen omtrek
bekend als „Zwarte Griet," wekten de
bewondering van de zeer velen, die
gisteravond in de zaal Stofkoper aan
wezig waren.
't Moge waar zijn, dat men naar de
kermis gaat, om zich te vermaken,
evenwaar is ook, dat het goed doet
langs den weg van het tooneel een kijkje
te nemen in het leven en zich te door
dringen van de beteekenis eener les,
eenvoudig in woorden, schoon in ver
klaring, aangrijpend in voordracht.
Want zoo werd door mevr. Math.
Kiekl op zeer loffelijke wijze het
schoone woord, haar door den een-
voudigen pastoor voorgehouden, ver
tolkt „De haat komt van de mensehen,
de liefde komt van God," sprak de
waardige herder en de ongelukkige
moeder heeft daarvan al de bitterheden,
maar ook de zoetheid gesmaakt. Wij
brengen, zeker ook namens de talrijke
bezoekers een eeresaluut aan mevr. M.
Kiehl en allen, die met haar zoo ge
van die phrases, die gij ergens gelezen
hebt zonder ze te verstaan. Wat weet
gij van geluk of ongeluk, wat van het
leven over het algemeen Het betreft
hier eene familieverbintenis, waarvan ik
u de noodzakelijkheid reeds verklaard
heb. Mijn eigen vermogen is onbedui
dend, mijn gansehe rijkdom zijn de
majoraatsgoederen. Zoolang deze in het
zeker bezit van mijn zoon waren, kon
ik onbezorgd zijn wegens uwe toekomst,
want de broeder moest onder alle om
standigheden voor zijne zuster optreden.
Nu is dat anders geworden. Bij mijn
dood komt het majoraat aan een zijtak
en de goederen, die ik ais het uitslui
tende eigendom mijner familie be
schouwde, waaraan ik groote sommen
besteed heb, gaan in andere handen
over. Dat mag echter niet gebeuren,
minstens één van mijne kinderen moet
erfgenaam zijn en daar dit slechts mo
gelijk is door uwe verloving met den
toekomstigen majoraatsheer, zult gij hem
huwen."
„Maar ik bemin Felix niet 1" viel
Stephanie hem driftig in de rede.
„Dat zult gij leerenin het leven
leert men zooveel. Ook ik en uwe moe
der zijn om familiebelangen met elkaa-
trouw de intentie van den sohrijver
hebben weergegeven.
Het Duitsche slagschip Kaiser Karl
der Grosse" kwam gisterenavond half
zeven op de reede alhier aan en an
kerde tegenover de buitenhaven. De
Duitsche consul, de heer J. L. Gru-
ber en de commandant van Hr. Ms.
wachtschip „Bulgia", de luit. ter zee
le klasse J. F. Hosang, begaven zich
met een stoomsloep aan boord ter be
groeting van de Duitsche officieren.
Hedenavond wordt door den Duitsehen
consul aan de officieren van het schip
een diner aangeboden in het Grand
Hotel des Bains alhier.
Zaterdag vertrekt de Kaiser Karl
der Grosse" naar Antwerpen, alwaar
het schip blijft tot 31 Juli.
Heden ontving de voorzitter van de
vereeniging „Ylissingen Vooruit" eene
medaille van H. M, de Koningin-Moeder
bestemd als prijs voor de in de vol
gende maand alhier te houden tentoon
stelling van huisvlijt.
Tot leeraar in de zeevaartkunde aan
de zeevaartschool alhier is benoemd de
heer O. D. Julius, luitenant ter zee
aan boord Hr. Ms. „Zeehond" te Nieu-
wediep
De zandzuiger „Dredger", gebouwd
aan de werf der Kon. Maatschappij „de
Schelde" alhier, heeft behouden het
einddoel zijner reis, Shanghai in China,
bereikt. Aan boord was alles wel.
Zondag a.s. zijn de tooneel vereeni
ging „Eendracht maakt Macht" en het
fanfarekorps De „Scheldezonen" bei
den uit Bergen op Zoom, voornemens
een pleziertocht met een boot naar
Vlissingen te maken.
Zij denken ongeveer te 11 uur al
hier te arriveeren om daarna, vooraf
gegaan door het spelende muziekkorps
zich naar het lokaal Stofkoper te be
geven, alwaar eenige voordrachten door
„Eendracht maakt Macht" en eenige
muzieknummers door de „Scheldezonen"
ten beste zullen gegeven worden, waarbij
het Vlissingsche publiek uitgenoodigd
wordt.
Het Duitsche stoomschip „PallaB"
vertrok den 18 dezer van Narva met
eene lading balkan voor de firma Hout
handel, voorheen G. Alberts Lzn. Co.
te Middelburg.
Het Grand Panopticum Electric
Modern" van den heer Fr. Spengler,
staande op den Nieuwendijk alhier, mag
zich voortdurend in een druk bezoek
verheugen. Het fraaie uiterlijk, des
avonds badende in een zee van electrisch
licht, is geheel in overeenstemming met
van binnen te aanschouwen
der gehuwd. Ook bij onze verbintenis
gaven dergelijke, ofschoon niet zoo drin
gende, gronden den toon aan. Gij volgt
daarin slechts het voorbeeld uwer ouders.
„En ik zal ook hun lot deelen 1"
zeide Stephanie zacht. „Wénscht u mij
dit werkelijk toe, papa
„Zwijg 1" riep de generaal en trad
daarbij met zulke vreeselijke en drei
gende blikken op zijne dochter toe, dat
zij schuw terugweek. Het scheen dat
hier een snaar getroffen was, die het
beter geweest was niet aan te roeren.
De moeder was reeds sedert jaren dood,
maar in de herinnering van het meisje
leefden nog al die stormachtige, hittere
tooneelen voort, welke het kind reeds
hadden doen vermoeden hoe ongelukkig
het huwelijk harer ouders was.
„Dat zijn zaken, die gij nog niet kunt
beoordeelen", ging Reiehenbaeh met
gedwongen koelheid voort, „en die in
het minst geen betrekking hebben op
uw eigene toekomst. In u w huwelijk
zullen er geen stormen zijn, want gij
bezit in weerwil van uwe hartstochte
lijkheid, een week, toegeeflijk karakter
en Felix is over het geheel genomen
niet hard."
(ïfeè 8êï«%ct|
