Dinsdag 18 Juli. OOM EN NEEF. 43e Jaargang. 1005. Binnenlandsche berichten. YLISMMNCIE COURANT Prijs per drie maanden j 1-80. ÏVaaeo psi' post j 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187. ADVERTENTIËN: van 1-4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters en cliché's naar plaatsruimte. Verscliflnt dagelflks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. Teleplioonnummer 10. Abonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden. De crisis. De „N. Ct." schrijft: Wij ontvingen uit betrouwbare bron de bevestiging van het dezer dagen door het Nedorl. Corresp. bureau vermelde gerucht, dat aan mr. Goeman Borgesius de opdracht tot kabinetsformatie is ver leend en dat, indien hij erin slaagt een voordracht aan Hare Majesteit aan te bieden, hij zelf van het nieuwe ministerie geen deel zal uitmaken. Grondwetsherziening, De „Amsterdammer, Weekblad voor Nederland" bepleit als oplossing der I crisis grondwetsherziening. Na in den J breede de moeilijkheden van den hui- digen politieken toestand te hebben ge- ej schilderd en te hebben betoogd, dat bij een verhouding van 48 en 52 niets B goeds kan "worden verwacht, hoe men 1 een kabinet, zoogenaamd parlementair I of wel een cabinet d'affaires, ook vorme, oordeelt het blad dat de vaderlandsliefde van rechts zoowel als van links behoort te doen uitzien naar een middel om met den zoo verwarden, voor het welzijn van land en volk zoo gevaarlijken toe stand te breken, althans een uitweg te zoeken. En dan verklaart het, dat zoo er ooit een oogenblik gunstig was om grondwetsherziening aan de orde te stellen, dit thans het geval is. Een grondwetsherziening, teneinde allereerst de ontbindbaarheid der Pro vinciale Staten, als politiek kiescollege, volgens wijlen den ouden heer Heems kerk in der tijd vergeten vast te stellen, opdat het bij een ernstigen po litieken strijd, gelijk thans gevoerd is, niet mogelijk blijve, dat de Eerste Kamer jarenlang tegenover de meerderheid der 11 kiezers staat. Een grondwetsherziening, opdat de voorstanders van kiesrechtuitbreiding, met de anti revolutionairen die immers nog altijd het kiesrecht voor huislieden en daarmee gel jkgestelden recht achten, te samen een formule vinden, welke - een eind maakt aan de dwaze kieswet, ■•''"J waaronder wij thans leven. Een grondwetsherziening, waarbij het beginsel van evenredige vertegenwoor diging wordt aanvaard, alzoo mede recht doende zoowel aan katholieken als aan ■socialisten, die door de wijze, waarop hun kiezers in den lande zijn verspreid, terecht zich over het te gering aantal hunner vertegenwoordigers kunnen be klagen. 1 Eens i grondwetsherziening, welke, diene zij ook andere punten te betreffen, een zuivering geeft aan het vertegenwoor- nd en wetgevend organisme, dat in allergebrekkigste wezen van het «ogenblik, het parlementaire stelsel, tot steeds grooter schade, met onvrueht- Vrij naar het Duitsch. 10.) „Ik dacht dat ik u eene wolkome 'ijding mededeelde", zeide hij. „Of Misschien wilt gij liever in K. blijven „Neen, neen!" riep Bergfeld heftig. beschouw elke verandering in mijn a^3 een verzachting van mijn Het kwam alleen zoo plotseling en onverwacht." Men kon het zien dat hij moeite deed weder tot bezinning te komen en gelukte hem ookzijne stem klonk nu veel rustiger toen hij vraagde „Kunt en moogt gij mij zeegen, wan- nser ik vertrek P baarheid slaat en zijn prestige bij de natie ondermijnt, j „De Amsterdammer" wil voor de uitvoering dezer taak een kabinet, dat uit elementen van verschillende partjen is samengesteld, een ministerie adhoc, en meent, dat indien er dadeljk aan den arbeid getogen en met bekwamen spoed gehandeld wordt, er over een jaar een nieuwe toestand kan geboren zjn, waaronder bj een andere samen- stelling van Tweede en Eerste Kamer, het regeeren door links of door rechts mogel jk is geworden. „Vermoedelijk reeds in den loop der volgende week." #In de volgende week herhaalde gevangene als werktuigelijk. „Reeds P> spoedig!" Toekomst-bespiegelingen, „Nederlander", „Residentiebode" en „Vaderland" bespreken in verband met een eventueel te vormen ministerie de houding der partjen links en rechts. De „Ned." doet dit naar aanleiding van een driestar in „De Standaard", waarin betoogd werd dat het de be doeling der linkerzjde zou zjn de coalitie rechts te doen springen. „De Standaard" schreef daarin dat het 't groote werk van dr. Kuyper was de coalitie der christeljke partjen tot stand te brengen en meer nog het sterken en bevestigen dier coalitie door een vierjarig tjdperk. Eu staat die coalitie nu als een muur, dan hebben ze (de liberalen) niets ge wonnen. De „Ned." nu komt tegen dit stukje op, niet zoo het betrekking had op den actueelen toestand, indien „De Stan daard" de partjen rechts verplicht achtte ook op den duur onder alle omstandigheden samen te bij ven. Dr. Kuyper heeft iu vroeger dagen nimmer op „fusie" met de roomsch-ka- tholieken aangedrongen, en zeer terecht. Slechts tjdeljk samengaan op bepaalde programma's is mogeljk. Ook de christeljk-historische partj wenscht tegenover elkè andere groep haar volkomen vrjheid te behouden. Aan partj-besluiten, zooals die o. a. in de anti revolutionaire partj tot stand komen, wenscht zj zich niet te onder werpen. Ook z j gaat slechts op bepaalde programma's met anderen samen. Dit was zóó voor 1901 niet door dr. Kuyper, maar ondanks hem want de splitsing in 1894 is door hem wel veroorzaakt, maar niet begeerd. Dit moet ook zoo bijven. Coalitie is bestmits en voor zoover men het eens is over bepaalde zaken. In een coalitie „quand même" in het voorop stellen van een heid met het doel om het liberalisme te bestrjdeD, zien wj geen heil". De „Residentiebode", hoewel op an dere gronden, komt eveneens tot de conclusie dat geen oppositie „quand même" tegen een eventueele liberale regeering op zjn plaats zou zjn. Zj schrjft o.a. 's Lands belang eischt, ons erachtens, gebiedend, dat wj de liberalen door onze houding niet bjkans dwingen, zich te werpen in de armen van Troelstra Zjn blikken strekten zich langzaam over het omgevende landschap uit en bleven rusten op een der nabjzjnde gebouwen. Daar stond de woning van den adjudant, maar er was niemand aan de vensters te zien en evenmin was er op de bovenste verdieping iets te be speuren, dat zjne opmerkzaamheid kon trekken. De jonge officier schudde het hoofd h j kon zich deze handelwjze niet verklaren. „Ik wilde u nog eene vraag doen", begon hj opnieuw. „Hier in de vesting zal het moeiljk gaan elkander nog eens te zien en misschien zien wj elkander nooit weer." Om de lippen van den gevangene ver toonde zich een oneindig bittere trek. „Misschien, zegt gij Ik geloof dat het zeker is Het leven, waarin wj el kander eenmaal ontmoetten, dat voor u nog zoo frisch en open ligt, is voor m j een afgrond en verloren. Maar wat wilt gj vragen „Mjne vraag betreft het rampzalige voorval, dat u hier bracht. Mjn neef liet zich in zjne opgewondenheid eene uitdrukking ontvallen, welke voor mj onverklaarbaar bleef en die u buiten u zeiven van woede bracht. Kunt gj u en diens bent. De rochterzjde kan, naar onze opvatting, met volkomen objecti viteit overwegen wat eventueel een ministerie der linkerzjde haar op wet gevend gebied zal aanbieden. Zoodanige voorstellen bj voorbaat afwjzen, en weigeren medewerking daaraan te verleenen, daartoe is de op positie ons erachtens, niet gerechtigd. De positie der 45 is op zich zelf reeds moeiljk genoeg, als ze zich houden wil op het gebied der liberale concentratie en niet wil trachten naar een ministerie der anti Kuyperiaansche coalitie, waarin dan ook de sociaal-democratie zou zitten. De moeiljkheid der mannen van de liberale concentratie behoeven wj niet te verlichten. Dat is niet onze taak. Maar wj mogen die moeiljkheid ook niet noodeloos verzwaren. Ten slotte houdt ook het „Yad." een bespiegeling, waarin het op grond der moeiljk door de vrjzinnigen veroverde plaatsen en in de meening, dat de rechtsehe partjen hardnekkig aan de antithese zullen bij ven vasthouden tot de conclusie komt, dat een extra parle mentair kabinet (d. i. een kabinet met in hoofdzaak geen leden uit de Tweede Kamer) voor de band ligt. En dan schrjft het „Vad.", na het voor en tegen van een dergeljk kabinet te hebben opgesomd Uit het bovenstaande is niet met strakke Ijn één kort geformuleerde slotsom te trekken. Men kan concludeeren tot de waar- schjnljkheid, tot de betrekkeljke wen- scheljkheid ook, van een extra-parle mentair ministerie in den boven aange- duiden zin. Tot den wensch verder, dat zulk een kabinet, bet zj dan niai zóó scherp geteekend als dit bjv, een ministerie Drucker-Borgesius zou zjn, toch niet aflate van te zeil gaan op hervormings kompas. Tot den wensch ten slotte, dat het te benoemen kabinet een ministerie bljke van pacificatie, in dubbelen zin. En dat aan de rechterzjde met daden duideljk worde gemaakt, hoe Nederland ook zonder een antithetisch regeeringsbeleid bestuurd kan worden. Aanvullingsva ?kissingsn. Als candidaten voor de Kamer in Den Helder, zjn van vrjzinnig-demo- cratische zjde gepolst de heeren mr. Anton van Gjn en de ingenieur R. A. van Sandick, beiden te 's Gra- De candidatuur Ellis, zoo deze al mocht gesteld worden, wordt echter naar men aan de „Tel." schrjft meer beschouwd als een middel om het pas veroverde district weder voor de linkerzjde verloren te lateu gaan. De centrale kiesvereeniging zal hier dan ook zeker niet op ingaan. Bovenge noemde heeren zjn dan ook de ernstige voorloopige candidaten, die eventueel die uitdrukking herinneren Bergfelds gelaat verdonkerde zich, maar hj ontweek de blikken van hem, met wien hj sprak. Eindeljk zeide hj met zichtbare zelfbeheersching „Die uitdrukking betrof mjnmoeder," „Eu mjn oom I" vulde Felix aan. De gevangene zweeg. „Wilt gj mj die woorden verklaren „Ik bid u, dwing mj niet daartoe, maar wees overtuigd dat de zaken zonder die uitdrukking nooit zoo hoog zouden geloopen zjn. Zj bevatte eene beleedi- diging mjner moeder, die ik kon, noch wilde verdragen. Ik gaf er een passend antwoord op en dat deed ons beiden alle perken der gematigdheid te buiten gaan. Nu, wj hebben er beiden voor geboet, maar ik misschien het zwaarste." „Ik wil niet verder bj u aandringen", zeide Eelix ernstig. „Ik wil u nog slechts één raad geven. Naar ik hoor, is uwe moeder thans in de residentie, teneinde daar de noodige stappen te doen om uwe begenadiging te verkr jgen. Tot heden was alle moeite te vergeefsch, maar in geen geval zal men haar de vergunning weigeren haar zoon te bezoeken. Als mevrouw Bergfeld besluiten kon naar hier te komen. ook van Unie liberale zjde steun zouden kr jgen als uitvloeisel van het indertjd gesloten compromis. Bescherming onzer nijverheid. De heer Talens, fabrikant te Apel doorn, gaf een brochure in bet licht „Een stem uit de practjk," waarin bj op de kaak stelt de zucht van vele Nederlanders om aan buitenlandsche producten, al zjn die vaak duurder en minderwaardig dan het eigen Neder- landsche fabrikaat, de voorkeur te ge ven. De schuld van dezen anti-natio- nalen toestand werpt hj op den tus- schenhandel en geeft daarvan onder scheidene staaltjes. „Een tusschenhandelaar in Den Haag beroemde er zich zelfs op zoo schrjft hj dat hj om qualiteit niets gaf, wanneer het maar niet de spuigaten uitliep, want, zoo voegde hj mj toe „Het publiek oordeelt toch niet, althans het groote publiek niet. De afkeer van Hollandsch fabrikaat is bovendien zóó groot, dat het zeer moet uitmunten, zal het publiek bet willen verkoopen." Hj beschouwde het publiek als idioot. Zoo verneem ik nog, dat deze man nagenoeg alles levert aan der ministeries. „Eenige hoogleeraren in Miinchen, die aan ons filiaal allervleiendste at testen gaven en die des zomers in Nederland vertoeven, beklaagden zich er over, dat zj in niet een der groote steden van Holland onze fabrikaten hadden kunnen krjgen. Echt Neder- landsch „Een Nederlandsch hoogleeraar, die voor ons nooit te spreken was, beveelt een inférieur Duitsch goed ten sterkste aan en in een van de monopolie-Vt in- kels in Amsterdam ziet ge het groote hoeveelheden onder de auspiciën van den hoogleeraar verkoopen." Zoowel in Nederland als in Indië meent de heer Talens wordt het publiek zoodanig gesuggereerd, dat 't niet anders weet of alles wat uit het eigen komt, is duur en slecht, zoodat het goede Nederlandsche fabrikaat er met geen middel is bekend t Oud-militairen. Een vjftal adsistenten bj het hoofd bestuur der posterjen en telegrafie, die eerder den lande als onderofficier b j bet leger hier te lande en bj dat in Neder landsch-Indië, jaren hebben gediend, waarvan zj een., militair pensioen ge nieten, hebben zich met een verzoek schrift tot den heer directeur-generaal der posterjen en telegrafie gewend, waarin zj verzoeken hun jaarwedde zoo spoedig mogeljk de f 1000 te doen overschrijden. Dit verzoek is gegrond op de omstan digheid, dat zj allen gehuwd zju waarvan sommigen gezegend met een aantal kiuderen hun jaarljksch in komen ontoereikend is om naar behoo- ren met vrouw en kinderen te leven. „Naar hier viel Bergfeld hem ont- stuimig in de reden. „Nooit zal zj dit doen „Denk nog eens goed Over de zaak na." „De residentie is dicht bj en een wederzien licht te verkrjgen. "Wie weet of ge niet ergens naar eene verafgelegen vesting verplaatst wordt," „Dat is mj onverschillig Ik wil niet dat mjne moeder te K. komt en dat zou ook tot niets leiden. Men zal haar nooit toestaan m j te bezoeken, want dat hangt van de toestemming van den commandant af en, liever dan hem daarom te smee- ken, zien w j beiden af van het genoegen des wederziens". „Ook dan als ik mj verbind u het verlofdaartoe van mjn oom te bezorgen?" „Ook danIk dank u, heer, Von Reickenbach, maar ook gj zult in dit geval niets kunnen uitwerken en zelfs als het verlof gegeven werd heeft mjne moeder door hetgeen ik gedaan heb en de gevolgen daarvan voor mj reeds genoeg geleden. Ik wil haar ten minste deze laatste bitterheid sparen." Felix luisterde met levendige belang stelling, maar hj zag wel dat bj op geene volledige verklaring rekenen kon. „Zooals, gj wilt", antwoordde hj. aIk Z j genieten een militair pensioen van f 400 en meer, hun jaarwedde bj ge noemd hoofdbestuur is f 800 f 850, doch moeten tengevolge van een artikel in de burgerljke pensioenwet (de aan dacht van de bevoegde autoriteit, die een gunstiger artikel in die wet kan in het leven roepen, worde hierop gevestigd) zooveel van hun pensioen missen, dat jaarwedde en pensioen tezamen niet meer bedragen dan f 1000 bovendien wordt nog van hun jaarwedde ingehouden 5% voor bet weduwen- en weezenfonds, plus de storting voor eigen pensioen. Aangezien het maximum hunner jaar wedde f 1100 bedraagt, wenschen zj, omdat zj den lande reeds een 30tal jaren hebben gediend en ook omdat zj een middelbaren leeft jd hebben bereikt, dat hun jaarwedde op dat maximum worde gebracht waardoor hun jaarljksch inkomen dat gemiddeld over de 11 a 12 jaren, die zj bj bovengenoemd hoofdbestuur werkzaam zjn, niet meer dan f 900 heeft bedragen, inbegrepen hun pensioen wat schappeljker worde. Z j hopen en vleien zich dan ook, dat de heer Pop, zoowel in qualiteit van oud- hoofdofficier, als in die van menseh, het verzoek van oud-onderofficieren, die zoo wel maatschappeHjk als geldel jk zooveel ten achter worden gesteld bj ambtenaren die den lande niet als militair hebben gediend, in gunstige overweging zal nemen. Vlitssing&nX? Juli. De nachtmailboot „Koningin Regen tes", Zaterdagavond van hier naar Queen- boro vertrokken, is des nachts ongeveer half drie,bj zwaren mist,op de hoogte van 't vuurschip „West Hinder" in aanvaring geweest met het Belgische stoomschip „Topaze" van de OstendeTilbury ljn. De „Koningin Regentes" bekwam ern stige schade aan den voorsteven en moest onmiddeiljk ten anker komen. Door voortdurend noodsignalen te geven met de stoomfluit kon de van Engeland afkomende mailboot „Prins Hendrik" spoedig assistentie verleenen. Ook dit schip kwam voor anker en met een sloep werden enkele passagiers van de „Koningin Regentes" op de „Prins Hendrik" overgebracht. Daar er even wel nog al wat zee stond, ging dit over schepen nog al moeiljk en werd dit dan ook dadeljk gestaakt, toen na on derzoek was gebleken dat er geen ge vaar bestond voor de „Koningin Re gentes". Dit schip kon evenwel de reis naar Engeland niet vervolgen en werd na geruimen tijd oponthoud naar Yiis Bingen teruggestoomd. Inmiddels had ook de „PrinsHendrik" de reis naar hier voortgezet. Deze boot had natuurljk eveneens groote vertra ging en kwam eerst ongeveer half negen gisterenmorgen op de haven. Korten tjd daarna arriveerde ook de zie dat hier een toestand aanwezig is, waarvan ik tot nu toe niet het minste vermoeden had. Maar het is er verre van af dat ik Hj brak hier af, want hj bemerkte dat naar zjne woorden niet meer geluis terd werd. Bergfeld had zich plotseling omgewend hj maakte eene beweging alsof h j wilde terugtreden en toch bleef hj als geboeid aan zjne plaats staan, maar daarbj werd zjn bleek gelaat door een donkeren gloed overtogen en het pas nog zoo doffe oog flikkerde op door eene krachtige, onbedwingbare aandoe ning, waarvan het geweld hem voor een oogenblik zjn makker en zjne omgeving geheel scheen te doen vergeten. Felix beet zich op de lippen. Hj had de richting van den blik gevolgd en zag Stephanie, die zooeven de woning van Weidenau had verlaten en langs den wal kwam. De wind woei den sluier vau haar hoed op en ontblootte het gelaat van het jonge meisje, dat frisch en kleurig als een bloemeukuopje, uit het doukere fluweel te voorschja kwam, maar bj den aanblik van den ongoge- neerden neef eene bevallig pruilende uitdrukking kreeg.

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1905 | | pagina 1