lot.
5
EEN AUTO ZOEK.
TelepliDOïimiimiier 10.
,25.
No. 153.
43e Jaargang.
1005.
>1.
?hikt
tot
FEUILLETON.
Maandag
a juii.
100TE
'1.
deren De maatschappelijke verschijnselen.
leden
d zijn
en te
till*
J on
goede
;n en
leger
eviot
Ka-
|Ljzena
*den9
re en
;n in
1 ge.
uit
JUttiKrt V ®j? ilt
Vlissiiigsctu Courant
Mt Gtïll. ZiMUpWti,
Binnenlandsche berichten.
ftiem JtfeÉM a
Mvzifrie itoesi«?feg.
VLISSINGSCBE ©«MANT
Prijs pet drie maanden 1=30= franco pat poet 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERTENTIËN van i—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters
en eliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Ahonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Hun ontstaan
en hunne gevolgen.
VII.
De behoefte aan kapitaal en kapitaal
vorming doet zich misschien nog het
gevoelen in het landbouwbedrijf,
vroeger hebben wij opgemerkt
dat het in den nieuweren tijd nagenoeg
onmogelijk zou wezen, dat iemand zich
zelf voedde en onderhield alleen door
de bewerking van den grond. Maar de
meesten kunnen dat in het geheel niet
en, aangelokt door de behoefte en de
vraag naar producten, is er dus aan
leiding om den landbouw dit woord
nu weer in den ruimsten zin genomen
op grooter schaal uit te oefenen,
teneinde op die wijze meerdere winsten
te behalen en desnoods zich een eigen
kapitaal te vormen, door besparing van
een deel der bekomen vruchten.
De kapitaalaanwending is vooral daar
om in den landbouw van zoo groot
gewicht hetzij men den eigen grond
dan wel dien van een ander bewerkt
hetzij men dit doe met eigen dan wel
met opgeschoten kapitaal omdat de
macht der omstandigheden hier zeer
groot is. Men kan de natuur, die hier
de hoofdrol vervult, wel te hulp komen
men kan door allerlei middelen, door
wetenschap en ervaring aan de hand
gedaan, de productieve kracht van den
bodem verhoogenmaar men kan de
natuur zelve niet veranderen, noch de
vaste wetten wijzigen, waarnaar zij
werkt. Ja, zoodra men in de aanwending
van kunstmiddelen te ver gaat en met
de natuurwetten geen rekening houdt,
met andere woorden binnen den kortst
mogelijken tijd de meest mogelijke
vruchten aan den bodem wil onttrek
ken, wordt de productieve kracht uit
geput en geene middelen zijn in staat
dit gebrek te verhelpen, dan alleen een
zeer langdurig tijdperk van rust. Men
noemt die wijze van bebouwing roof
bouw, omdat men den grond van zijne
natuurlijke hulpmiddelen tot voortbren
ging berooft.
In lateren tijd heeft men ingezien
dat de kracht van den landbouw
Naar het Engelsch.
2.)
Zoudt u de dame ook herkennen
Ala u haar gezien had, meneer,
zoudt u haar nooit vergeten. Ik heb nog
nooit van mijn leven zoo'n mooie vrouw
gezien.
Ik begrijp het niet. Er werd mij
toch bepaald getelegrafeerd, dat zij kwam
met deze boot.
Hier is de lijst van de besproken
hutten, meneerwe kunnen ons gauw
overtuigen Waarachtig, daar is de
naam mejuifrouw Mary Lea. Dit is
een vreemd toevaltwee dames van
denzelfden naam, die een week na elkaar
uit Australië komen.
't Is meer dan vreemd, vooral nu
u de eerste juffrouw Lea in verband
brengt met mijn vermiste auto. Op 't
oogenblik snap ik er nog niets van
behoudens wellicht enkele uitzonderin
gen gelegen is in de zoogenaamde
intensieve cultuur.
De' intensieve cultuur is de zoodanige,
waarbij men er zijn kracht in zoekt
om, door bewerking van eene beperkte
uitgestrektheid grond, maar dan met
toepassing van de beste hulpmiddelen,
op wetenschappelijke wijze, zoovele pro
ducten van de beste qualiteit aan den
bodem te onttrekken, als met de natuur
zelve in overeenstemming is. Men be
spaart daardoor veel arbeidskrachten,
behoeft zich minder in te spannen en
mag toch op veel beter resultaten hopen.
Eerst in den nieuweren tijd is de
landbouw een wetenschappelijk beoefend
vak geworden, eene richting waarvan
echter velen, tot hun eigen schade, nog
afkeerig zijn. Yoorheen grondde men
zich uitsluitend op ervaring, waarbij
echter onwetendheid en bijgeloof een
voorname rol speelden men bewerkte
den grond bij voorkeur op groote schaal,
met zeer verouderde hulpmiddelen en
werktuigen. Toen kwijnde de landbouw,
ook omdat men altijd op dezelfde wijze
doorwerkte en niet lette op de vraag
naar producten op de wereldmarkt,
waarmede de landbouw ter dege reke
ning heeft te houden.
Zij die meenen dat de productiemid
delen het gemeenschappelijk eigendom
van allen belmoren te zijn en ten ge-
meenen bate behooren te worden aan
gewend, begrijpen daaronder natuurlijk
in de eerste plaats den bodem. Zij
geven echter toe, dat het grondbezit
niet gelijkelijk kan worden verdeeld.
Yooreerst omdat de voorziening in an
dere behoeften onmogelijk zou wezen,
waar allen een stuk grond bewerkten
maar ook omdat de noodige productie
op meer ruime schaal daardoor onmo
gelijk zou worden.
Er zou dus geen ander middel wezen,
dan alle grondbezit te brengen in han-
van den Staat en door dezen de uitgifte
te doen plaats hebben aan de belang
hebbenden, bij wijze van pacht. De
Staat zelf zou zich met het bedrijf niet
kunnen inlaten. Trouwens, dit zou feite
lijk ook niet uitvoerbaar wezen, dooi
de omslachtige en kostbare admini
stratie en controle, die hiervoor zou
noodig wezen en door het enorme be
drijfskapitaal, hetwelk de Staat zou be
hoeven. De bebouwing zou dus altijd
Apropos, hoe 13 uw naam, meneer
John Smith.
Hier heeft u mijn kaartje, 't Zal
niet in uw nadeel zijn, als u voorloopig
geheim wilt houden wat u weet. Doe
uw best, den chauffeur uit te vinden en
telegrafeer mij onmiddellijk als u nieuws
heeft.
Heel graag meneer. Ik ga juist
vanavond met verlot, en ik had al ge
dacht, te fietsen van hier naar Malling,
in de hoop een spoor van de vermiste
autocar te ontdekken,
'n Goed idee. Kom mij aan mijn
huis bezoeken, en spreek er intusschen
met niemand over. Mag ik u dit briefje
van tien pond aanbieden in afkorting
op uw premie
Een uur later stond Tresham op 't
dek van de „Orinoco" en monsterde
scherp de passagiersal informeerende
gelukte 't hem eindelijk, juffrouw Mary
Lea te vinden, Men wees hem een vrij
groot meisje, dat er tamelijk goed uitzag,
met een overvloed van rossig haar en
een zeer beslisten trek om den mond.
Ze kon tusschen de drie en twintig en
dertig zijn.
Tresham's eerste gewaarwording was
teleurstelling.
door particlieren en voor particuliere
rekening moeten geschieden, maar, wilde
men het doel bereiken, dan op zoo
danige wijze, dat niet al het voordeel
ten bate van den onderremer kwam.
De Staat of, zooals men wil, de gemeen
schap, zou ook een deel van de winst
moeten opvorderen.
Behalve de nadeelen aan het pacht
stelsel verbonden, zou men dus ook
missen de energie, die de ondernemer
noodig heeft om zijn bedrijf die vruchten
te doen dragen, waarvoor het bij vol
hardenden ijver en inspanning vatbaar
is. Hij zou toch gedeeltelijk voor ande
ren werken
Dat nog daargelaten het is trou
wens een hoofdbezwaar vergete men
niet dat het van een pachter nimmer
te verwachten is, dat hij aan den ge
bruikten grond dezelfde zorg besteedt,
die men in redelijkheid van den eigenaar
kan verwachten. En hier zou het
pachtstelsel algemeen wezen. Par
ticulier eigendom zou niet meer worden
gevonden.
Er zijn bovendien nog andere be
zwaren. Zijn aan het al te groote
grondbezit ontegenzeggelijk bezwaren
verbonden, met het al te kleine is het
evenzoo. Wij hebben daar vroeger reeds
op gewezen en dit is geheel iets anders
dan intensieve cultuur.
Hoogstwaarschijnlijk toch zou de
Staat de uit te geven gronden voort
durend moeten splitsen >m aan alle
aanvragen te voldoen. "V erschil tusschen
den een en den anderen zou de Staat,
bij voldoende geschiktheid en soliditeit,
toch niet mogen maken. Deze voort
durende verbrokkeling zou echter de
voordeelen van het kleine landbezit
de verstandige aanwending van den
bodem met de minst mogelijke aan
wending van kapitaal en arbeidskrach
ten geheel wegnemen.
Ten slotte zou het geheel toch neer
komen op de willekeurige toepassing
van even willekeurig aangenomen ver-
deelingstelsel en op een Staatscontrole,
zoowel op de productie zelve, als op
de aanwending en de bestemming dei-
producten en op de verantwoording der
kosten en verkregene winsten, van zoo
uitgebreiden om vang,dat daardoor alleen
een groot gedeelte der voordeelen voor
de gemeenschap zou verloren gaan en
de bebouwing zelve van den grond
zoodanig aan banden zou worden ge
- Juffrouw Lea, zeker f Mag ik mij
even voorstellen David ïresham.
O, heel vriendelijk, dat u mij komt
afhalen. Ik was al zoo zenuwachtig en
bang. 't Is een vreemd karweiop reis
te gaan om te trouwen met een man,
dien ik nooit gezien heb.
Ja, aangenaam is het zeker niet.
Doch laat ik u naar mijn hotel brengen
daar kunnen wij beter praten.
Ze waren nog niet ver, toen een man,
hard loopend, hen inhaalde.
Pardon, juffrouw, u heeft dit taschje
laten vallen.
O, dank je I Hoe dom van mij.
Heb je klein geld bij je David
Het onmiddellijk gebruiken van zijn
doopnaam overblufte Tresham een beetje
hij zocht naar geld, maar de man schudde
ontkennend het hoofd en verdween in
de menigte.
Maar Tresham had nog even gelegen
heid, op te merken, dat die man een
stuk van zijn linker oor miste.
Erg nonchalant van mij, dat
taschje te verliezen, 't Bevat mijn pa
pieren, geboorte-akte en de hemel weet
wat al meer. Mijn advokaat ginds heeft
dat allemaal opgemaakt. Zonder die
papieren zou je mij wel voor een be
legd, dat zij voor velen ondragelijke
lasten en onoverkomelijke bezwaren zou
medebrengen.
"Wat hier gezegd is betreft alleen
den bodem, doch is met geringe wijzi
gingen, toepasselijk op het zekere stelsel,
dat a 1 l e productiemiddelen in handen
en ten bate der gemeenschap wenscht
te
Bs uitslag der herstemmingen.
Wij laten nog enkele persoverzichten
volgen.
Het „Yad". schrijftDe val van het
ministerie-Kuyper is wel een juichtoon
waard. En de uitslag van stemming en
herstemming wijst op niets zoo duidelijk
als op een heengaan van het huidig
bewind.
Een flinke meerderheid in het kie
zerskorps heeft zich onomwonden voor
wijziging van koers verklaard, tegen
Kuyper's onderwijswetten, tegen Kuy-
per's persoonlijk gouvernement, tegen
Harte's tariefwet. Die onderwijswetten
staan helaas in het Staatsblad, maar de
heerschappij van den president-minister
heeft uitgewerkt en de tariefwet is van
de baan. Dit beduidt stevige winste.
Graat men de cijfers der verschillende
districten na, dan ontwaart men, dat
de uitspraak der kiezers een geenszins
twijfelachtige, veeleer een hoogst be
sliste ia geweest. De meerderheden zijn
flink, en dat zelfs Kampen werd gewon
nen, doet de deur toe.
De schrijver van „Yan Dag tot Dag"
in het „Hbl." zege ondermeer;
Nooit had ik gedacht datdr. Kuyper
zoo slecht, zoo partijdig zou hebben ge
regeerd.
Hoe wilwillend is hij door de geheele
pers ongeveer, aanvankelijk begroet en
zacht beoordeeld.
Maar hij heeft alleen voor zijn partij
gewroet en geld bijeen gebracht
hij heeft de orde gehandhaafd, gelijk
ieder minister zou gedaan hebben, al
had zeker elk ander minister vroeger en
cordater ingegrepen maar hij heeft
tevens noodeloos verbitterd en ergernis
gegeven, want verdeeldheid en gods
diensttwist heeft hij gekweekt.
Zijn opzichtig en aanstellerig ingrij
pen in buitenlandsche staatkunde maakte
bezadigde mannen ongerusthg be
dreigde scheepvaart, handel en nijver
heid met een oude blunderbus, die der
protectie zijn benoemingen waren
vaak hoogst partijdig en aan het ko
ninklijk gezag bracht hij ernstig nadeel
toe, door hooghartig de souvereiniteit
van de Kroon te miskennen.
Geen wonder dat overal in de straten
driegster kunnen houden.
Tresham antwoordde verstrooid. Hij
dacht aan de vermiste Panhard en de
andere Mary Lea, die een week geleden
gekomen was.
Ze dineerden samen in 't hotel, en nu
werd het discours wat vlotter.
Begrijp jij dat testament van Iliraly
Tresham, David Verbeeld je dat ik al
getrouwd was of weigerde jou te trou
wen wat dan
In elk geval zoudt u dan 2000
pond per jaar krijgen.
Niet slecht. Eu als jij mij eens
niet wou trouwen
In dat geval krijg ik het jaargeld,
u de rest.
Dat is goed. En wat stel je voor
te doen
Ik stel voor, u naar Malling te
rijden, om daar te logeeren dan kunnen
wij er een paar weken over nadenken.
Mij best I Maar 't zal je eigen
schuld zijn, als je de erfenis verliest. Ik
zou met iedereen trouwen voor zoo'n
kapitaal. Je hebt 't dus enkel met je-zelf
uit te maken.
Tresham verliet de kamer om orders
te geven voor zijn auto. Meteen schreef
hij een. briefje aan John Smit en stuurde
van steden en dorpen het opgeluchte
volk feest vierde.
Een looden last is van ons wegge
nomen. Eet Kuyperianisme in de staat
kunde is ten val gebracht. God geve
voor altijd.
"Want voor ons land ware niets zoo
noodlottig als hernieuwing van de Pha-
rizeesehe splitsing van ons volk in chris -
tenen en anti-christenenDus komen
volken te vallen
Het „N. v. d. D." zegt, dat te con-
stateeren valt dat de vrijzinnigen in
den lande na de nederlaag van 1901
tot - bezinning zijn gekomen, zich hebben
aangegrepen en het geloof hebben her
kregen in zichzelf.
Wanneer na de vacantie de nieuwe
Tweede Kamer samenkomt dan heeft
de linkerzijde vóór alle dingen hieraan
te denken, dat haar overwicht een over
wicht is van niet meer dan vier stem
men, en dat allen zich dus hebben te
beijveren, te laten rusten wat verdeelt,
en te zoeken wat vereenigt.
De (antirevolutionaire) „Rotterdam
mer" zegtHet doel der verbonden
vrijzinnigen is bereikt. Het ministerie-
Kuyper is weg. We zijn geslagen over
heel de linie. Nauwkeurig en in den
breede behoeven thans de oorzaken van
deze overwinning der vrjjzinnigen en de
nederlaag der christeljjke partijen niet
te worden nagespeurd. Yoor wat onze
partij aanbelangt, wenschen wij, dat zij
de hand in den boezem steke en be-
kenne, dat er zeer stellig in haar midden
schuld wordt gevonden, zonder dat we
nu daaraan verder ook maar een enkel
woord wijden. Ook zullen we maar
weinig, of liever niets zeggen van de
christeiijk-democratische partij en van
sommigen der Eriesch-christelijk-histori-
scheu. Hat is do tijd daarvoor nu niet.
De hoofdoorzaak immers, dat het volk
van Nederland, overwegend christelijk
van overtuiging en wandel, zich des
niettemin weer zal hebben te bukken
onder een liberalistisch-socialistisch re
gime, is de schandelijke wijze, waarop
van vrijzinnige zijde deze thans tot be
slissing gekomen stembusstrijd is ge
voerd.
De „Prov. Gron. ©t." zegt, dat de
verkiezingen een zeer besliste overwin
ning hebben gegeven aan de vrijzinnige
partij, die in Nederland zoowel als
daarbuiten reeds ten doode opgeschreven
heette.
Niet dat de vrijzinnigen er overal met
eigen krachten gekomen zijn. Natuurlijk
niet, natuurlijk zijn zij hier en daar
gesteund, gelijk zij zelf elders zooals
in het Noorden, b.v. in Appingedam en
Hoogezand een beslissenden invloed
hebben gehad op de verkiezing van de
voor hen het minst verwerpelijke can
didates Doch over het geheel mogen
wij wel degelijk spreken van de over
winning van de vrijzinnigen, zelfs in
het naar 't kantoor.
„Halfoor is nog te Southampton. Als
u hem kunt vind'en, volg dan zijn spoor
en sein mij. Ik vermoed schurkerij."
Onder de thuisreis nam Tresham's
teleurstelling aanhoudend toe, en toen
ze Malling bereikten, zag hij haar al
aan met zekeren tegenzin.
Caspar Crewe ontving hen met een
eerbiedige welkomst, die Juffrouw Lea
genadig aanvaardde.
Te zeggen, dat David Tresham ver
bijsterd was, zou heel onvoldoende zijn
gemoedstoestand weergeven. De Mary
Lea van zijn verbeelding was een heel
ander persoontje dan de bazige, eeniga.
zins vulgaire gast op 't kasteel Malling.
Hij was gewoon vroeg op te staan,
en toen hij, na een slapeloozen naoht,
uit zijn venster in den tuin keek, zag
hij daar twee personen in ernstig gesprek,
't Waren Crewe en Mary Lea.
Hij sloop naar beneden en door een
zijdeur naar buiten tot achter een perk
heesters, waar hij ongezien kon luisteren.
Slot volgt.)
