HOOG SPEL.
16 Juni,
No. 139.
43e Jaargang.
1905.
Binnenlandsche berichten.
FEUILLETON.
Gemeentebestuur.
COURANT.
Prijs per drie maanden 1.80. ÏTaneo f» posé 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgsv er
•F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADYERTENT1ËNvan 14 regels ƒ0.40» Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en eliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
TelepluonnuiniJier 10.
Ahonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
BEKENDMAKING.
Verkiezingen.
Burgemeester- en Wethouders van
Vlissingen,
brengen de kiezers in kiesdistrict I
in herinnering, dat het stembureau in
dat district niet meer zitting heeft in
school A( Verlengde Oöosje Buskenstraat)
doch in het gymnastieklokaal van school
D aan de Groote Markt.
Vlissingen, 15 Juni 1905.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
WITTEVEEN.
GEWAPENDE DIENST.
Collecte ten behoeve van het fonds tot
aanmoediging en ondersteuning van
den gewapenden dienst.
Burgemeester en Wethouders van
Vlissingen
maken bekend
dat de gewone jaarljksche collecte ten
behoeve van het fonds tot aanmoediging
en ondersteuning van den gewapenden
dienst in Nederland, zal gehouden wor
den Maandag 19 Juni e.k., en noodigen
een ieder uit om door milde bijdragen
mede te werken tot verzachting van
het ongelukkige lot van zoovele oude
en gebrekkige krijgslieden, die na hun
leven te hebben gewijd en hunne krach
ten en gezondheid ten offer gebracht
aan de verdediging des vaderlands, in
kommervolle omstandigheden hunne
overige levensdagen slijten.
Vlissingen, 15 Juni 1905.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
WITTEVEEN.
Centrale middelbare technische school.
De minister zegt in zijn memorie van
antwoord aan de Tweede Kamer dat
getracht is in de memorie van toelich
ting een wel overdacht werkplan op
het gebied van het vakonderwijs in het
algemeen uiteen te zettenvoor het
uitvoeren van den eersten stap wordt
de medewerking der Staten-Generaal
thans ingeroepen. Er wordt alleen geld
aangevraagd om thans tot de stichting
van een centrale middelbare technische
school te kunnen overgaan en, alleen
om de juiste plaats aan te duiden, welke
aan die school in het geheele samenstel
wordt toegedacht, heeft de regeering
ook den sluier over de latere plannen
opgelicht. Aan deze laatsten is de ver
tegenwoordiging niet gebonden. De be
slissing zal moeten wezen of thans het
50.)
Zijn moed begon te zinken, en hij
besefte dat hij slechts door een plotseling
heftig optreden zijn voornemen zou kun
nen volvoeren wanneer hij tegenover
een enkel persoon zou gestaan hebben,
zouden hem zeker de woorden hebben
ontbroken. Hij had een gevoel, alsof hij
een overmoedigen sprong in een rivier
vol drijfijs moest doen. Doch waar was
de vijand nu, dien hij zocht, de
moordenaar, wiens handen met bloed
waren bevlekt Hij liep de eene kamer
door na de andere, zonder Snoward te
vinden. Den heer des huizes en zijn
kinderen zag hij ook niet. Of was hij
ze voorbijgegaan en had hij ze in zijn
opgewondenheid niet opgemerkt
Intusschen zocht Snoward zijn vrouw.
Hij geloofde, dat zij den cotillon, die
juist geëindigd was, had meegedanst,
doch onder de zich verstrooiende paren
oogenblik is gekomen om eene inrich
ting ter opleiding van „opzichter" op
bouw- en werktuigkundig gebied in het
leven te roepen. Zelfs omtrent de onder-
deelen van het leerplan en omtrent
verdere detailregeling behoeft men niet
te beamen al wat in de toelichting is
De taak der zoogenaamde ineenscha-
kelingscom missie staat geheel buiten
dit wetsontwerp. Regeling van het vak
onderwijs in zijne verschillende nuancen
en geledingen, zoomede in zijne verhou
ding tot het algemeen ontwikkelings-
onderwijs, zal, wanneer daaromtrent de
denkbeelden meer gevestigd zullen zijn,
later ongetwijfeld aan de orde moeten
komen.
Bij de beantwoording van de beden
kingen die de door den minister gegeven
schets heeft uitgelokt, komt de minister
met name op tegen het verwijt, alsof
hij door te theoretisch en phiiosophisch
opzet het voetspoor van de mannen der
revolutie betrad.
Dit zou dan alleen het geval zijn
wanneer men, ontevreden met eenen
bestaanden toestand, dien buiten samen
hang met het historisch gewordene
poogde om te zetten in de belichaming
van een uit de lucht gegrepen ideaal.
Maar hield men daarbij in zóó strengen
zin aan de evolutie vast, dat op geen
enkel punt mag worden ingegrepen,
maar steeds moeten worden afgewacht,
totdat het lagere dat aanwezig is, uit
eigen beweging alle hoogere formatie
ontwikkelt, dan zou de bestaande ach
terlijkheid telkens Bterker uitkomen en
's lands welvaart daaronder lijden. Het
practisch leven wijst wel den weg, maar
het nadenken moet gedurig de practjk
te hulp komen en hier tot hooger ont
wikkeling brengen.
Het zeer nauwe verband van het
nijverheids handels- en landbouw
onderwijs met de nijverheid, den handel
en den landbouw vormt op zichzelf nog
niet een afdoend argument om de zorg
voor het geheele vakonderwijs naar het
departement van waterstaat, handel en
nijverheid over te brengen en de vraag,
of het oogenblik niet gekomen is te
achten om de behartiging van de be
langen der nijverheid (en dan vermoe
delijk ook die van den handel en den
landbouw) te zamen met die van het
onderwijs toe te vertrouwen aan een
afzonderlijk daarvoor in het leven te
roepen departement, is niet bij deze
gelegenheid terloops af te doen.
Wat de practische zijde van het vraag
stuk betreft, blijft de regeering van
meening, dat men in den meest uitge-
breiden kring nut zal stichten door de
constructieve bedrijven in de eerste
plaats ter hulp te komen. In het regee-
ringsplan wordt het particulier initiatief
volstrekt niet voorbijgegaan, maar slechts
te hulp gekomen. Inrichtingen als eene
technische hoogeschool kan men ten
onzent onmogelijk aan de offervaardig
heid van het publiek overlaten.
kon hij haar niet opmerken. In het
voorbijgaan vroeg hij baron Von Ellerich,
maar die wist niet waar zijn dochter was.
„Verlaten al mijn huisgenooten mij
van daag sprak de baron met een
ontevreden glimlach. „Guido zit liever
hier of daar aan een Bpeeltafel, dan hier
aan het bal deel te nemen Robert is
in een anderen hoek weggekropen zijn
gouverneur is ook verdwenen en nu
vermist gij EWira."
Zij sloegen verschillende richtingen
in om de jonggehuwde vrouw te zoeken.
Vijf minuten later lichtte de Ameri
kaan de portière op van een hoekka -
mertje en vond daar Elvira naast Robert
op den divan zitten. In de hand hield
zij haar vochtigen zakdoek krampachtig
vast, met de andere drukte zij haar
broeder aan haar borst.
„Wat zei Snoward, terwijl zij on
middellijk opstond, toen zij hem zag.
„Nog altijd weemoedig gestemd Je
bent nu juist niet in vrooljk gezelschap,
lieve I"
Zij trilde, alsof zij een zweepslag had
ontvangen. Het was de eerste maal, dat
hij haar op zulk een vertrouweijken
toon toesprak. Die beweging ontging
zijn aandacht niet j met gefronst
Ook in het buitenland heeft de Over
heid zich in hoofdzaak met dit onder
wijs belast. In Duitschland en Oosten
rijk de staat, in België en Engeland
inzonderheid de gemeentebesturen of
wie daarvoor in de plaats treden. Het
regeeringsvoorstel wijkt dus van de anti
revolutionaire lijn niet af, en het be
ginsel van de souvereiniteit in eigen
kring wordt niet miskend.
Aan de Centrale Middelbare Techni
sche School is overigens niet de voor
keur toegekend, omdat langs dien weg
geschikt personeel voor het Centrale
Nijverheidsinstituut zou zijn te kweeken,
maar omdat men, voor wat het instituut
betreft, op dit oogenblik te rekenen
heeft met de thans bestaande sehaarschte
aan beschikbaar personeel, dat voor de
inwerkingstelling noodig zal zijn, ter
wijl het al aanstonds veel gemakkelijker
zal vallen op bouw- en werktuigkundig
gebied geschikt personeel te verkrijgen.
Ook de financieele zijde der zaak be
hoeft den doorslag niet te geven.
Sljöd en handenarbeid op de lagere
school, hoe nuttig ook, vormen geen
vakonderwijs en kunnen dus in 's minis
ters plan geen plaats vinden.
Afgezien van de vraag of het succes
der zaak mettertijd niet eene uitbrei
ding van de thans voorgenomen inrich
ting zal noodig maken, mag men aan
nemen dat eene nieuwe aanvrage voor
verdere uitbreiding niet reeds in de
naaste toekomst noodig zal worden. Stelt
men het aantal leerlingen in de eerste
jaren op 200, dan meent de minister
er voor te kunnen instaan dat zoowel
met het gesteld bedrag voor bouw en
inrichting als met den jaarl jkschen post
van f 125,000 toegekomen zal kunnen
worden. Niet gelukkig zou de minister
het achten zoo men bezuiniging zocht
door het gymnastieklokaal en het sport-
lokaal uit de plannen te schrappen.
Overigens tracht de minister aan te
toonen dat het nut van de school wel
degelijk geëvenredigd zal zijn aan de
inderdaad belangrijke geldelijke offers,
welke het rijk zich daarvoor zal ge
troosten.
Niet voor eiken kring des lands kan
op zich zelve een gelegenheid worden
opengesteld tot het ontvangen van het
hierbedoeld middelbaar technisch onder
wijs, tenzij men weder terugvalt op het
denkbeeld van de kostbare opzichters
cursussen aan de ambachtscholenen
besloot men tot het openen bijv. zelfs
van een vijftal scholen in verschillende
streken des lands, dan zou bij het on
vermijdelijk stijgen der kosten niettemin
hetzelfde bezwaar blijven bestaan, dat
toch verschillende leerlingen uit hoofde
van den grooten afstand niet van uit
de ouderlijke woning dagelijks de school
zouden kunnen bezoeken. Ook heffing
van een evenredig schoolgeld zou de
moeilijkheid niet wegnemen. Naar de
zienswijze van den minister kan daarom
alleen het beurzenstelsel hier een uitweg
openen. Hierbij bedenke men, dat meer-
voorhoofd legde hij zijn sigaar op het
asehbakje, dat op den schoorsteenmantel
stond, en trad op haar toe. Den knaap,
die zijn zuster omklemd hield, alsof hij
haar wilde beschermen, verwaardigde hij
met geen enkelen blik.
„Wij moesten maar opbreken, dunkt
me. Het is al laat genoeg..."
„O, ik bid u, laat mij nog hier... ik
heb... ik zou mijn broeder... morgen
vertrekt hij..."
„Wat scheelt je toch viel Snoward
in. „Je spreekt me aan met „u," je
gedraagt je, alsof... Stuur den knaap
toch weg, ik heb je iets te zeggen."
„Ga heen", verzocht Elvira, nadat zij
Robert nogmaals op het voorhoofd had
gekust.
Het bloed steeg den knaap naar de
wangen, doch terwille van zijn zuster
bedwong hij zich en slingerde den Ame
rikaan geen grof woord naar het hoofd.
Langzaam sloeg hij de portière open en
mengde zich onder de gasten in de aan
grenzende kamer.
„Je houding verlaagt me in de oogen
van het gezelschap, want die is bepaald
zonderling", zei Snoward. „Ik weet niet,
wat ik er van denken moet."
Zij antwoordde niet, maar keek hem
deren zeer wel de noodige offers gedu
rende een tweetal jaren zullen kunnen
en willen brengen, om daardoor voor het
maatschappel jk leven een grooteïe bruik
baarheid te verwerven.
Bj de verdediging van den eisch
voor toelating tot de school betoogt de
minister de wenschelijkheid, dat de jonge
man, alvorens tot de school te worden
toegelaten, zich in werkmansverhoudin
gen bebbe ingewerkt, dat hij zich werk
man hebbe gevoeld met den werkman.
De bedoeling is overigens om slechts
in de uiterste noodzakeljkheid zijn toe
vlucht te nemen tot het onderwerpen
van den adspirant aan een toelatings
examen.
Ss landbouw en de tariefwet,
In het „Vliegend Blaadje" no. 40
van de vereeniging „Het Vrije Ruil
verkeer" lezen wj o.a.
De minister heeft de belaste en on
belaste artikelen in de ontworpen tarief-
wet verdeeld in 15 groepen, waarvan
5 te rangschikken zijn onder de voor
naamste, 10 onder dé kleinere. Immers
de minister, die de vermoedeljke geza
menlijke opbrengst schat op f20 000.000,
berekent dat door die 5 groepen te
zamen voor ruim 15, door de andere
10 te zamen voor nauwelijks 5 millioen
zal worden bjgedragen. Eene aardige
som, zou men zoo zeggen. Maar ten
eerste komt dat geheele bedrag niet
ten volle in de schatkist terecht en ten
tweeden zullen, geljk reeds in ver
schillende onzer blaadjes is aangetoond,
de voorgestelde tarieven naar evenredig
heid het zwaarst drukken op hen, die
dit het minst kunnen drager. Deze
zullen voor levensonderhoud meer heb
ben uit te geven dan tegenwoordig het
geval is.
Weinig is er nog gezegd over de ge
volgen, die de voorgestelde wet zal heb
ben op den landbouw, de veohouding,
de zuivelbereiding en wat meer gerekend
kan worden daartoe te behooren.
Hoewel zij, die in den landbouw hun
bestaan moeten zoeken, evenals alle an
dere verbruikers, den druk zullen ge -
voelen, die door kunstmatige duurte van
tal van artikelen zal ontstaan kan het van
belang geacht worden na te gaan welke
artikelen, in meer dadeljk verband tot
den landbouw staande, door de voor
gestelde wet zullen worden getroffen.
Onder volgnommer 285 komen voor
klompen en schoenklompen op de 100
K.G. bruto-gewicht f 2.50, hetgeen voor
dienstboden, voor arbeiders en huune
vaak talrijke gezinnen, die in den regel
in de week altijd op klompen loopen
en in betrekkelijk korten tijd een paar
verslijten, eene ongewenschte vermeer
dering van uitgaven teweeg brengt. Bj
het tegenwoordige tarief zijn klompen
vrij, schoenklompen belast met 5 per
cent. Dat deze belasting, die bjna uit
sluitend den minderen man treft, niet
zoo matig is, wordt o.a. bewezen door
ontsteld aan.
„Zwjg je? Dan zullen we hierover
later wel eens spreken. Maar intusschen
zul je toch wel begrjpen wat je aan mj
verschuldigd bent en wat ik dan ook
onverbiddeljk moet vorderen."
Nu verzamelde zj opeens al haar
moed en zei snel: „En als ik daar eens
niet aan voldeed Dit klonk niet trotsch
of heftig, meer alsof zj' een voorstel
deed. „Als ik u de bekentenis aflegde,
dat ik niet goed bj mjn verstand was,
toen... kortom, als ik u zou smeeken...
om mj de vrjheid te geven..."
Snoward keek een oogenblik verbaasd
op, doch onmiddelljk barstte hj in een
harden, snj denden lach uit.
„Op mjn eer, je doet me verbaasd
staan 1 Zes uren nadat het huweljk is
gesloten... een verzoek om echtscheiding 1
Hat spjt me, dat ik heb kunnen geloo-
ven, dat ge een sterken geest bezat. Ik
zou er zeker nooit aan gedacht hebben
u ten huweljk te vragen als... als
ik geweten had... dat men op een vrouw
eigenljk nooit staat kon maken."
Elvira schepte met verlicht hart weder
adem. Uit zjne woorden meende zj een
toestemmend antwoord op haar vraag
te mogen opmaken.
het feit, dat de minister de opbrengst
raamt op f50.000
Bj groep XIV, volgnommer 409
rj- en voertuigen, niet afzonderijk be
last, met inbegrip van motorwagens,
rij wielen en dergel jke wordt het recht
verdubbeld nameljk van 5 op 10 per
cent gebracht.
Neemt men hierbj in aanmerking,
dat, althans ten plattelande, de rjwie-
len bj lange na niet uitsluitend dienen
voor genot en weelde, maar heel vaak
gebruikt worden in het bedrjf van
landbouwers en anderen, dan is het
licht te begr jpen dat deze verdubbeling
van inkomende rechten voor hen eene
geenszins onverschillige zaak is.
Zooals in het begin is gezegd, zjn
in dit blaadje alleen die artikelen be
sproken, die meer rechtstreeks met den
landbouw in verband staan. Maar het
is duideljk dat de druk, die door in
voering of verhooging van rechten op
anderen zal worden gelegd, ook zal
neerkomen op den landbouwer, die,
evenals alle andere verbruikers, voor
tal van benoodigdheden meer zal heb
ben te betalen. En wat staat voor hem
daar tegenover Geen voordeel, maar
wel een gevaar.
Het behoeft geen uitvoerig betoog,
dat de Nederlandscke landbouwer, vee
houder, zuivelbereider, groenten- en
vruchtenteler het vooral moeten hebben
van den uitvoer naar het buitenland,
Uitvoer van vee, boter, kaas, fijne
zaden, kool en andere voortbrengselen.
Waar moest het voor hem heen, zoo
dat alles binnen de grenzen moet bij-
ven Alles dient alzoo in 't werk te
worden gesteld, om dien uitvoer te
bevorderen en uit te breiden. Nu is
het wel treurig, dat het buitenland door
vaak hooge inkomende rechten onzen
uitvoer bemoeiljkt, doch wj kunnen
dat niet keeren. Maar wel is het zaak
die groote naburen geen aanleiding te
geven om, bj wjze van wraakneming,
die rechten nog te gaan verhoogen,
waardoor onze toestand er niet op ver
beteren zou. En dat zoo iets geen
denkbeeldig gevaar is, dat leert de ge
schiedenis in de landen om ons heen,
waar, zoodra de een het invoerrecht
verhoogt, de buurman dit eveneens
doet en de tarieven oorlog uitbreekt.
Sen middenstandspartij.
Volgens het „Centrum" is dit een.
beweging, die in 't zand verloopen
moet, gewoonweg een onding.
De middenstanders vormen een
stand, geen partj.
Of acht men de leden van dien stand
zóó onnoozel, dat zij geen oog hebben
voor de groote strjdvragen van onzen
tjd, en zóó weinig „politiek", dat zj
zich tot een hopeloos allegaartje zullen
laten opeenjagen
De „beweging" voor de oprichting
van zulk een „politieke partij" doet
onwillekeurig denken aan de actie, welke
„Ge hebt recht mj te berispen en
mj wispelturig te noemen. Ik vraag u
vergiffenis voor de ongelegenheden, die
ik u nu veroorzaak en ik dank u op
recht voor de edelmoedigheid, waarmee
ge mj..."
„Ho, niet verder Je begrjpt me ver
keerd, mjn waarde", zei Snoward met
effen gelaat. „Ik denk er niet aan, te
voldoen aan zulk een ongehoord verlan
gen. Ik wil je volstrekt niet ontslaan
van je huweljksbanden."
Elvira wrong de handen en deinsde
ontsteld terug.
„Ik wil mj niet bespotteljk maken
in de oogen van de geheele wereld. Het
is erg genoeg voor jou, dat je niet van
plan bent je in de omstandigheden te
schikken, zooals je zegt want dan
dwing je mj, om je te toonen, dat ik
ten minste niet met me laat spotten. Ik
hoop echter, dat je nog zult inzien, wat
het beste voor je is. Doch... hierover
later! Nu gaan we naar huis!"
Wordt vervolgd
