is, PUDDING HOOG SPEL. 15 Juni. No. 138. 43e Jaargang. 1905. ingen, ;bode Van week tot week. ill 11, en Steendrukwerk, IMDIERST FEUILLETON. Binnenlandsclie berichten 1)8 an 5 ons 70 ets. an 10 ons f 1.85, jAK, fabrikant, ïingen St. VAN REENEN. POLL. 1. lgemeen Expeditie- en P. BOON en J. VAN iburg Hoofd-Agent bmrg. iposdige levering. JITVOEEING. Telefoon no. 117. Indergeteeken- allen Kiezers St. Joosland, lit 16 Juni a.s. 'P lelburg. MESU. VERHULST. BREE. POLDERDIJK. [NGEMANSE. ILDERDIJK. VISSE. POLDERDIJK. CATZ. KUYPER. IGEMANSE. s n«s?i®5 t.c'j )am F161, TSTRAAT. XT van een uur tot SEN, Bellamykade ÏSULTJEE- 'raat 48. -Middelburg r.v. (Remise;) v.m. kdagen) 5.50, i. 7.55, 9.30, 11.—, 3.30, 5.—, 7.—, Badhuis: n.m. f.50, 9.30. (naar Remise:) jfaar Zeilmarkt: 5, n.m. 1.20, 2.50, Naar B adhuis 5.05, 7.05, 8,45. ►v. 10.35, 11.15. MDIENST. 6.—, 6.20, 7.—, J).—10.20, 10.40, .2.30,1.—*, 1 25*, 4.25, 4.50, 6.10, vm. 6,10, 6.30, .50, 10.10, 10.30, a. 12.10, 12.45, 3.40, 4.10, 4.35, -, 8.30. n Zondags uit. OlIKANT. Prijs per drie maanden f 1,3®. Franco per post j 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever P. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187. ADVERTENTIËN: van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters en cliehé's naar plaatsruimte. Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. Teïeplioonnummer 10. Abonncments-Advertentiën op zeer vooi'deellge voorwaarden. Het voornaamste feit van den dag is zeker de voor ontbonden verklaring der Rijksacte van 1815 tusscheD Zweden en Noorwegen. Toen, na den slag bij Leipzig, in 1813, Duitsehland tot den Rijn van de Eranschen bevrijd werd, gebruikte Ber- nadotte, vroeger Fransch generaal, thans kroonprins van Zweden, zijne troepen om Denemarken te beoorlogen, dat een bondgenootschap met Frankrijk had ge sloten en dat nu door hem werd ge noodzaakt om Noorwegen aan Zweden af te staan. Het behoeft nauwelijks betoog dat eene samenvoeging van beide landen op die wijze moeilijk tot eene nauwe vereeniging kon leiden. Trou wens, er werd slechts eene Unie geslo ten tussohen beide Staten, die elk af zonderlijk bleven bestaan en slechts drie punten gemeen hadden de dynas tie, de buitenlandsehe staatkunde en de diplomatie. De koning van Zweden had in Noorwegen veel minder rechten dan in Zweden, maar de Noren klaagden steeds over achteruitzetting. De consu- laats-quaestie, die onzen lezers bekend is, was niets anders dan de druppel die den beker doet overloopen maar het was moeilijk een passenden vorm voor de scheiding te vinden. Gelukkig is de koning, ofschoon tegen zijne be doeling, de Noren zelf te hulp gekomen, door de officieele verklaring dat hij niet in itaat was aan het land eene nieuwe regeering te verschaffen, toen de leden van den Staatsraad hun ambt hadden neergelegd en niemand bereid was op te treden. Er moge iets ge wrongens zijn in de bewering dat de constitutioneele koningsmacht in Noor wegen buiten werkiDg was getreden bij gebreke van bestaande wettelijke bepalingen voor dit geval, was de zaak moeilijk anders op te lossen dan door aan te nemen dat de Unie ontbonden was en eene voorloopige regeering aan te stellen. Een pleister op de wond is zeer zeker het verzoek, dat de koning van Zweden een prins uit zijn huis zal aanwijzen, die als koning van Noor wegen wil optreden en voor altijd af- Btand doen van zijn eventueel recht op den Zweedschen troon. Ofschoon de koning zich tegen het hesluit schrap heeft gezet en de gedane stappen als revolutionnair brandmerkte, wat ze evenmin zijn als direct schen dig met de grondwet, gaan de Noren 49.) Op dit oogenblik werd er aan het eind van de gang een kleine deur geopend en hoorde hij zware voetstappen naderen. Hij trok zich verder in de kamer terug men zou er om gelachen hebben, als men gezien had, hoe zij zich verborg voor het vroolijke gezelschap. Doch juist voor de deur van de kamer bleef die persoon staanSchwerdtner kon hem niet herkennen, want hij keerde hem den rug toe. Nu hief bij den arm op om een sigaar aan te steken aan een gasvlam van de lichtkroon. Het was,- of Schwerdtner een schok door de leden voer. Was het mogelijk "Was het denkbaar Dat schaduwbeeld, die breede schouders, dat hoofd dit alles had hij reeds vroeger in een zeer noodlottige ure gezien. Lieve hemel, dat was dezelfde gestalte, die toen in den spoorwegcoupé voor hom stond j het kalm op den ingeslagen weg voort en is het geheele land blijkbaar in deze zoo eenstemmig in gevoelen, dat Zweden er nooit aan zal kunnen denken, te trachten het gebeurde ongedaan te maken. De Zweedsche Rijksdag zal nu de zaak bespreken en daar zal wel menig pittig woordje vallen. Het wil ons echter voorkomen dat de bejaarde vorst v-oorziehtig zal moeten zijn daar immers ook reeds de naam van een Engelschen prins wordt genoemd, en wel een die een vrij groote mate van populariteit bezit. Minister Delcassé's aftreden achten wij voor de Fransehe republiek een zeer groot verliestrouwens voor den geheelen poiitieken toestand van Europa doch welk staatsman begaat niet een maal een fout En het was een fout dat hij een voor Frankrijk voordeelig tractaat sloot over een land waar de Duitsche belangen niet al te gering zijn en waar het de vrije hand verkreeg zonder de meeste mogendheden er in te kennen en met name Duitsehland. Toch kunnen wij niet volkomen onze meening terugnemen, dat de regeering van keizer Wilhelm een flater heeft begaan in Marokko en evenmin ge looven dat Frankrijk geene andere keus had, dan Delcassé op te offeren of zijn leger te mobiliseeren. Maar hoe dit ook zij, de publieke opinie was van meening dat het voorzichtigheidshalve beter was den minister te laten gaan, waaruit wij meenen te mogen afleiden dat Duitseh land zekere eischen had gesteld, waar aan Delcassé niet kon toegeven, omdat de tot dusver gevolgde politieke weg er door zou zijn verlaten geworden. Laat ons hopen dat Frankrijk niet de belangrijke diensten zal vergeten, die Delcassé aan zijn vaderland en aan de geheele wereld bewezen heeft en dat het in den nieuwen minister van buitenlandsehe zaken een man moge vinden die zijn voorganger in gematigd heid, gepaard aan kloek beleid evenaren zal. Dat het aan beide Staten tot voor deel zou strekken wanneer hij afziet van een politiek die geacht zou kun nen worden de Duitsche belangen te benadeelen, hiervan zijn wij, met de redactie der „Kölnische Zeitung", vol komen overtuigd. Vreemd is het, dat juist de Ameri- kaaneche pers niet veel verwachting heeft van Roosevelt's pogingen in het was althans een sprekende gelijkenis. Kwam dat, doordien de lichtstralen op dezelfde manier op hem vielen Of werd zijn geest voor een oogenblik helder ziend, zooals door onderzoekers van het bovenzinnelijke beweerd wordt Schwerdtner was plotseling vast over tuigd, dat de persoon, die daar stond, de onbekende was, wiens spoor de politie tevergeefs zocht. Daar stond de moor denaar van den bankier Otto van Döbel 1 De man liet den arm zakken en deed een paar stevige trekken aan de sigaar. Nu herkende Schwerdtner hem het was Snoward. En nu begreep hij den ge heelen samenhang van de zaak en tevens waarom hij altijd van dien man afkeerig was geweest. Terwijl Snoward verder wilde gaan, kwam er een andere heer uit het ge zelschap bij hem en richtte een paar woorden tot hem. Snoward antwoordde, terwijl hij met den heer toetrad op den ingang der groote zaal... Die manier van gezellig praten, die toon, gewijzigd door de sigaar die hij in den mond hield... dat was de stem van Döbols reisgenoot, zooals die geklonken had onder de vermomming met dien doek aver de wangen. belang van den vrede, waarvoor hem, naar wij meenen, een woord van warme hulde toekomt. Fataal in de hoogste mate noemen wij zijne poging om de beide partijen rechtstreeks tot elkander te brengen, en de voor Rusland in dit geval altijd min of meer hatelijke in menging van derden te vermijden. Rus land heeft thans ten minste gelegenheid te over om aan de zaak een glimp te geven en de Japanners zijn veel te handig om den Rus den troost te wei geren, zich door den vrede in het oog der wereld min of meer te hebben ge rehabiliteerd. "Wij willen dus nu maar hopen dat het interneeren der Russische oorlog schepen in de haven van Manilla geen spaak in het wiel komt steken, maar wij verklaren niet te begrijpen hoe de Amerikaansche regeering anders han delen kon. Esrste Kamer. In de gisterenavond gehouden zitting werd mededeeling gedaan van eenige ingekomen missieven, o. a. van een schrijven van den minister van buiten landsehe zaken, waarin deze meldt, dat de gezant van Spanje en de zaakgelas tigde van Frankrijk bij ons Hof, zijne tusschenkomst hebben verzocht om na mens hunne regeeringer, aan de Eerste Kamer dank te betuigen voor de door haar betoonde deelneming wegens den onlangs te Parijs gepleegden aanslag. Nadat voorts nog voorlezing was ge daan van eenige ingekomen stukken, werd de vergadering verdaagd tot heden voormiddag' 11 uur. Da candidatan voer da Tweede Kamer. Uit het overzicht van de candidaten voor de Tweede Kamer blijkt o. m. het volgende Voor de 100 zetels zijn in 't geheel 310 candidaten gesteld, waarvan 69 liberalen, 40 roomsch-katholieken, 52 anti-revolutionairen, 21 christelijk-kis torischen, 6 Friesch-christslijk-histori- schen, 1 nationaal-historisch eandidaat, 28 vrijzinnig-democraten, 16 christen democraten en 77 sociaal democraten. Eén sociaal-democraat (de heer Troel stra) is eandidaat gesteld in 7 districten, één christen-democraat (de heer Staal man) in 6 districten, één liberaal (de heer Borgesius) en één sociaal-democraat (de heer Van der Goes) ieder in 5 districten, vijf sociaal-democraten ieder in 4 districten, zijnde de heeren mr. M. Mendels, A. H. Gerhard, ds. A. van der Heide, J. A. Bergmeijer en dr. H. Al "had Schwerdtner nog getwijfeld, of de Amerikaan dezelfde persoon was als die misdadiger, dan zou door het herkennen der stem zeker alle twijfel zijn opgeheven, Snoward en de andere heer waren reeds een poos geleden de groote zaal binnengegaan en nog stond Schwerdtner in zijn schuilhoek, niet in staat om aan de ontdekking van den moordenaar een besluit vast te knoopeu. Wat zou hij doen Zwijgen Zichzelf wijsmaken, dat hij zich had vergist O neen, hij wist, dat het waar was. En nu was hij niet meer verbaasd, dat hij een oogenblik tot de kennis van de waarheid was ge komen maar wel verwonderde het hem, dat hij Snoward niet dadelijk had her kend, toen hij hem hier in huis voor de eerste maal ontmoette. Dat was op dien avond, toen hij de stem van den moordenaar had gehoord in de rookka mer, terwijl hij half ingedommeld was nog klonk die stem hem in de ooren. Doch wat moest hij doen Het was zijn plicht te spreken en den misdadiger over te leveren. Hij mocht zijn vreeselijke ont dekking niet geheim houden. Maar hoe moest hij zich van zijn plicht kwijten De politie roepen, het vroolijke gezel- Gorteréén anti-revolutionair, de heer A. S. Ta!ma,en één vrijzinnig-democraat, prof. Treub, insgelijks in 4 districten twee sociaal-democraten, de heeren W. P. G. Helsdingen en dr. J. van den Brink op 3 plaatsen, insgelijks één anti revolutionair, de heer mr. Th. Heems kerk, en één ckiïstelijk-historisch ean didaat, de heer dr. J. Th. de Visser eindelijk werden in 2 districten eandi daat gesteld vijf liberalen, de heeren Eland, De Beaufort, Reyne, Brocx en Thomson zes anti-revolutionairen, de heeren Blum, S. de Vries Cz., G. J. Sybraudy, ds. v. d. Voort van Zijp, Brummelkamp en N de Ridderelf sociaal-democraten, de heeren Loopuyt, Gerritsz, Hermans, Van Zadelhoff, Van Kol, Lindeman, Hugenholtz, Spiekman, Van Leeuwen, Oudegeest en Vliegen vier vrijzinnig-democraten, de heeren Netscher, Limburg, Drucker en Gerrit sen drie christen democraten, de heeren ds. W. Lieftinck, II. van Munster en Th. Dilltwee Friesch-christelijk-liis- torischen, de heeren ds. Ankerman en ds. Schokking één christelijk-historisch candidiat, de heer De Savornin Lohman, en één roomsch-katholiek, de heer Thijssen. Alle overige candidaten dingen naar slechts één zetel. liet grootste aantal candidaten, n.l. 5, hebben de districten Beverwijk, 's Gravenhage I en III, Groningen, Hil versum en Leiden. In 24 districten be twisten elkaar 4 candidaten den zetel, in 50 vragen 3 de gunst der kiezers, 14 districten doen het ieder met 2 candidaten en in de overige 6 districten is geen strijd geweest. Het zou een onbegonnen werk zijn de candidaten naar de beroepen te splitsen. Wij willen alleen op het groot aantal predikanten en geestelijken wijzen, die ditmaal om een Kamerzetel kaïnpen. Op de lijst staan zeven predikanten, die onder anti-revolutionaire vlag optrek ken twee predikanten van de christe- lijk-historische richting drie idem, behoorende tot de Friesch-christelijk- historischen voorts één christen-demo craat onder de kanselredenaars twee predikanten (waarvan één oud-predikant, de heer Hugenholtz) van de sociaal democratische partij een roomseh- katholiek priester van die partij een roomsch-katholiek priester van de ka tholieke partij eindelijk vijf vrijzinnige predikanten. Totaal 22 geestelijken. En nu nog even een blik op de kie zers, die een zoo ruime keuze hebben. Hun aantal bedraagt volgens de kie zerslijsten voor 1905, niet minder dan 756,383, tegen 670,251 in 1904, 644,232 in 1902, 624,185 in 1902 en 609,511 in 1901. Sedert de vorige algemeene verkie zingen in 1901 is het kiezersaantal derhalve vooruitgegaan met 146,872, in elk van de 100 districten gemiddeld met ongeveer 1470 kiezers. Het district, waarin het kiezersaan schap in de feestzaal doen ontstellen, baron Von Ellerich het vreeselijke nieuws inededeelen Zou men hem wil len gelooven Zou men niet eerder aan zijn gezond verstand twijfelen Neen, het zou een groote dwaasheid wezen om op dit oogenblik zijn onthullingen te doen. Morgen kon hij bij de politie aan gifte doen. Hé, waarom kon hij zich niet verzoenen met dit denkbeeld Was het, omdat hij niet gaarne als verklikker wilde optreden Hij kon het maar niet met zich zelf eens worden. Zijn helder verstand liet hem in den steek hij raakte verward in een chaos van vluchtige gedachten. Hij wenschte bijna, dat hij de ijselijke ontdekking niet had gedaanja zelfs kwam de gedachte bij hem op, dat de baron slechts zijn verdiende loon kreeg, want hij had zich laten verblinden dooi de millioenen van den Amerikaan en had niet gevraagd naar de herkomst van zijn geld of naar zijn karakter en zijn verleden. Was het zelfs niet mogelijk, dat men hem, Frederik Schwerdtner, heimelijk vervloekte, als hij met zijn opzienbarende onthulling optrad tegen dien hoog ge- eerden man tal het sterkst vooruitging sedert 1901, is Amsterdam IX. Tegenover 7935 kiezers in dat jaar, telt het er thans 12741, d.i. een vermeerdering van 4806 of van bijna 70 pCt. Het minst is ver meerderd het district Waalwijk, waar het aantal kiezers steeg van 6088 op 6293, d.i. met 205 of nog geen 4 pCt. Staatkundige Brieven, In no. 19 zijner „Staatkundige brie ven" schrijft mr. S. van Houten o. a. het volgende Nog een kort woord vóór de ver kiezing. Tegen mijn wensoh en naar ik geloof in strijd met een goede ontwikkeling onzer politieke toestanden in komende jaren, wordt bij de geopende stembus de leus enkel vóór of tegen Kuyper j zonder tevens de kracht te doen uit komen van de liberalen boven de vrij zinnig-democraten. Een anti-Kuyperi- aansch bloc is in wording, dat op de meeste plaatsen reeds bij de eerste stemming en voor het overige bij de herstemmingen zijn krachten zal meten tegen een Kuyperiaansch bloe. De sociaal en vrijzinnig-democraten houden in vele districten en de vrije liberalen in Groningen en 's Gravenhage bij eerste stemming een wapenschouwing ter be slissing der vraag, welke groep er aan spraak op heeft haar eandidaat in her stemming te krijgen, maar als dit be slist is treedt overal het bloc in werking. Kuyper heeft dermate de belangen der voorstanders van een van kerkelijke dogmatiek doortrokken onderwijs, hoo- ger en lager, bevorderd en dezen nog zooveel meer voorgespiegeld, dat zij ten slotte voor zijn behoud alles in het werk zullen stellen, al zijn ook zij door de plagerijen der drankwet en de hand having van de odieuse vervolgingen der leerplichtwet ontstemd. En Kuyper heeft het bijna in elke zaak, waarbij zijn de partement de leiding had, als staatsman en administrateur zoo bont gemaakt, dat de voorbereiders dier drankwet, de auteurs der leerplichtwet, de wegberei ders van Kuypers schoolwet- en tarief politiek in bet ministerie Pierson weder door de oppositie gesteund worden, alsof zij nooit iets hadden misdreven. Trou wens hebben zij wat de twee laatste onderwerpen betreft door verdubbelden ijver bij de bestrijding van Kuypers voorstellen hun misslagen zooveel mo gelijk goed gemaakt. De fout van het anti-Kuyperiaansch bloc ontspruit uit de overijling, waar mede de Unie-liberalen getracht hebben door toezegging van een blanco-artikel 80 de vrijzinnig-democraten daarin te betrekken. Aanvankelijk had, als kern, het bloc moeten zijn gevormd tusschen Unie-liberalen en vrije liberalen. Dezen zijn naar hun beginselen partijgenooten. In 1901 hebben de vrijzinnig-democraten zich formeel van hen afgescheiden, om dat zij met het „liberaal allegaartje" Deze overwegingen verloren echter al hare waarde, hij vond ze zelf lafhartig, toen hij zich het berouwvol smeekende gelaat en dat goudgele haar voor den geest haalde. Neen, wat er ook van komen mocht, of men hem geloofde of hem als een gek beschouwde, of men hem als leuge naar verachtte of hem als een onwel kome rustverstoorder steenigde hij mocht geen oogenblik aarzelen, om dien helschen schurk het masker van fat soenlijkheid af te rukken, hij mocht het niet dulden, dat die schurk Elvira slechts een enkele minuut als zijn vrouw in zijn woning huisvestte. Schwerdtner wendde zijn schreden naar het salon, vaat besloten onmiddellijk, over zijn vreeselijke ontdekking te spre ken, hetzij met baron Von Ellerich, met luitenant Guido, met Elvira of... met Snoward zelf. Bij het zien van al die gasten, die slechts aan hun vermaak dachten, voelde Schwerdtner zijn keel dichtgesnoerd. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1905 | | pagina 1