tb o de
D1 IS S
22 April.
Binnenlandsche berichten,
ÏOÜG SPEL.
e
Zaterdag
No. 95.
43e Jaargang.
1905.
dsje,
m Mimi.
FEUILLETON.
nste tot de
t a 1 e e r d.
lis om
'rottingen.
n verkocht Wotd
.Fabrikant, Gro!
igert het <jan
t friss ah s
sr met eenvou-
rieven letter A,
Nieuwendijk II
jaar, P. G.
u van dit blad.
Liddelburgv.v.
e m is e;) v.ta.
,gsa) 5.50, -•
.03. 7.55, 0.30,
.30, 1.15, 2.—,
5.50, 7 50,
Zilimartt
,20. 3.10, 10.15,
20, 2.05, 2 50,
.05, 7.55, 8 15.
6 20 7—
10 20 10 4'!
30 - 1 25*
4 20 5- 6 15
vm 6 10 6 30
50 loio ir,
ia IS 10 li
8 4-0 4 oh 4 35
g i
vA
VLISSIWSflIE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Ïïanco pel' post j 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERTENTIËNvan 14 regels 0.4:0. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en cliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telepli jonnummer 10.
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
De Kamerverkiezingen,
pe minister van binnenlandsche zaken
Orerwegende, dat op Dinsdag 6 Juni
jk. de periodieke verkiezing van leden
Tweede Kamer der Staten-Ge-
jeraal plaats heeft
Gelet op art. 131, tweede en derde
g art. 133, eerste lid, en art. 134,
jade lid, der Kieswet
Heeft goedgevonden te bepalen dat
Ijl, de kiesdistricten, waarin het rijk
verdeeld, voor deze periodieke ver-
iezing de stemming, zoo noodig zal
hebben op Vrijdag 16 Juni e.k.
herstemming, zoo noodig, op
28 Juni d. a. v.
Msatsshappij van Nijverheid.
Ie punten van beschrijving voor de
e jaarlijksche algemeene vergadering
Ju Maatschappij van Nijverheid, die
jaar op 23 en 24 Juni te Arnhem
jordt gehouden, zijn in de April-afle-
Lring van het maandblad der maat-
ehappij afgedrukt.
Behalve de gewone huishoudelijke
egenheden, zullen in behandeling
rorden genomen voorstellen betreffende
herziening der hinderwet, het ont-
p arbeidswet 1904, verbetering der
iractische vakopleiding, invoering van
letiibanken van koophandel en tentoon-
iellingsplannen.
daarvan, het voorstel van het
bfdbestuur tot het houden van een
internationale tentoonstelling van am-
ïchtswerktuigen te Amsterdam in 1906,
ongetwijfeld het belangrijkste punt
|u de agenda, daar het een algeheele
trlering van den indrustrieelen midden
in! ten gevolge kan hebben. Het
betreft een plan van een commis-
it uit het departement 's Gravenhage
in ter gelegener tijd te 's Gravenhage
nationale nij verheidstentoonstelling
houden.
Hst vaccinewatje.
Mr. 8. de Vries Cz. heeft dezer
in de Tweede Kamer gevraagd
18 het na toch stond met het vac-
newetje P Toen heeft jhr. Lohman,
president der commissie van voor-
ïding, verklaard dat de commissie
it voorloopig verslag „reeds in Juni
n het vorig jaar aan de regeering
d gezonden en dat er nog geen ant-
lord was gekomen." Daaruit leidde
„Hbl." af, dat het dus „de regee-
8{j zelve is die hier schuldig staat
engelenmakerij". Voor minister
nyper, die „het land verbaast door
snelheid, waarmee hij memories van
itwoord weet af te vuren" moet het
nuderspel" zijn de memorie van ant-
Wd op te stellen op „een onnoozel
etje als het vaccine-ontwerpje". Daar-
kwamen de dragers met een
aar om 't lijk weg te voeren. De
«üt leidde de noodige maatregelen,
"«ischen verliet de commissaris de
'Pé om den naam en het adres van
'wee hoofdgetuigen Schwerdtner
dun conducteur aau te teekenen.
"och toen men het bebloede lijk uit
'coupé in het daglicht bracht, werd
"Werdtner door 't gezicht ervan zoo
grepen, dat de krachten hem be-
En geen wonderDe gebeurte-
J van dien morgen waren zoo
tolkend geweest, dat ook krachtiger
u dan de zijne ten zeerste ontsteld
geweest zijn.
bracht hem in een kamer, bij
Politie in gebruik, op het station,
diende de dokter hem een opwek-
"d Biiddel toe en liet hem een half
F Uitrusten. Daarop reed Schwertdner
om vraagt het blad of de minister
misschien bang is „dat deze aardappel
nog iets te heet is voor vele coalitie
lippen Ook de „N. R, Ct." ver
haast zich over dat talmenal ziet zij
er zelve „niet reikhalzend" naar uit.
menschen die „deze regeering zeer na
heeten te staan, de naaste en liefste huis-
genooten des geloofs", stellen er prijs
op dat het ontwerp met spoed behan
deld wordt. Vroeger heette de vacóine-
dwang „onduldbaar", zoo iets „dat
herinnerde aan de dagen van don Juan
de Vargas". Het moest voor minister
Kuyper „een eereschuld" zijn dien ge
weldigen gewetensdruk op te heffen.
„De Nederlander" wijst er op, dat ook
meerdere roomsch-katholieken tot dus
ver vast geloof hebben in de noodzake
lijkheid der verplichte vaccine.
Het is derhalve zoo goed als zeker,
dat, indien de minister thans het
ontwerp voor openbare behandeling ge
reed gemaakt had, „er geene wet zou
zijn gekomen."
Depntaten-vergaderiu g
"Wij lezenin „de Christen-Democraat":
De afloop der Deputaten-vergadering
heeft meer nog dan wij hadden durven
vermoeden, ons bevestigd in de over
tuiging, dat de anti-revolutionaire partij
hoe langer hoe meer dreigt weg te
zinken in het moeras van het conser
vatisme. Van de democratie van dr.
Kuyper, zoo sprak voor eenigen tijd de
christelijk conservatieve mr. Verkoute
ren, hebben wij weinig gevaar meer te
duchten. Hij en de zijnen zijn veel
meer gematigd geworden, en zijn col
lega Van Koetsveld vulde dit getuige
nis aan door de gulle verklaring, dat
hij zich daarover evenzeer verheugde
als Staalman er zich over beklaagde.
Welnu, het christelijk conservatisme
heeft kunnen génieten op dezen partijdag
der antirevolutionaire kleine luyden.
Het bescheiden verzoek der Christen
democraten in haar midden, om slechts
aan het einde der vier jaren een Grond
wetsherziening voor te bereiden, tot
opneming van het beginsel van Gezins
hoofdenkiesrecht, het is afgewezen.
Het is afgewezen verklaard onder
wat grappenmakerij van den heer Talma.
Zöó een voorstel te zien vermoorden,
waarvan door den voorzitter der Depu
taten-vergadering werd gezegd, dat het
inhield een hoog ernstige zaak, zie, dat
maakte op ons een pijnlijken, een smar-
telijken indruk. Talma,de democraat van
weleer, die, door zijn sterk gepronon
ceerde democratische allures, een plaats
wist te veroveren in het eeregestoelte
der naar rechts hunkerende christelijke
arbeiders, hij heeft thans, in overeen
stemming met zijn vierjarige politieke
gedragslijn, do christelijke democratie
een slag in het aangezicht gegeven.
Misbruik makend van de coalitie
vreugde dezer uitgezochte deputaten,
waaronder slechts sporadisch eenige ar-
met een ondergeschikt politiebeambte
naar het commissariaat van politie, waar
de commissaris alreeds zijn bevindingen
gemeld had.
Toen Schwerdtner daar aan kwam,
waren de verhooren reeds in vollen
gang. Yele personen in uniform en in
burgerkleeding kwamen en gingen.
Yoor de schrijftafel van een hooger
beambte stond de conducteur, de tweede
hoofdgetuige Schwerdtner hoorde juist
den naam van den vermoorden passa
gier noemen Otto von Döbel. Eenige
beambten hadden het lijk van den ban
kier en handelsraad herkend.
Schwerdtner's binnentreden vestigde
aller opmerkzaamheid op hem. De com
missaris liep onmiddellijk naar den
raadsheer van politie en fluisterde hem
iets toe.
„Ah!" zei deze. „Mijnheer, wees zoo
goed dadelijk hier te komen. Ik heb
reeds verlangend naar u uitgezien. Ik
hoop van u gewichtige mededeelingen
te hooren."
Schwerdtner kwam bij de schrijftafel
van den raadsheer en de secretaris naast
hem doopte in gespannnen verwachting
zijn pen in den inktkoker.
„Uw naam? Uw beroepUw woon»
beiders waren te ontdekken, heeft deze
predikant zich niet ontzien, zijn kracht
te zoeken in wat niets zeggende aar
digheden, terwijl repliek was buitenge
sloten. "Welnu, de heer Talma heeft
gemeend de coalitie een dienst te be
wijzen, wij verzekeren hem hij heeft de
antirevolutionaire partij en haar schoone
beginselen beleedigd. Tegen dien smaad
het christelijk democratisch beginsel
aangedaan, zullen wij getuigen van nu
af krachtiger dan ooit te voren. En
in dien strijd voor de eere der chris
telijke democratie zullen wij niet alléén
staan en verlaten, dat mochten we nu
reeds ondervinden.
De „Standaard" moge door een on
waar verslag het christenvolk pogen te
misleiden, het zal haar niet gelukken
overal.
Reeds gaan stemmen op in de anti-
rev. pers om te getuigen van den droe
ven afloop van dezen Deputatendag, die
eindigde en eindigen moest in een smar
telijk gevoel van onvoldaanheid bij alle
christenen die hem mee maakten."
Ter uitvoering van art. 20 der be
trekkelijke wet moet dit jaar weder
een wetenschappelijke balans (de derde)
worden opgemaakt van het pensioen
fonds voor weduwen en weezen van
burgerlijke ambtenaren.
Ten einde aan dit wettelijk voorschrift
te kunnen voldoen is het een vereischte,
dat de directie van het fonds bekend
zij met den socialen toestand van de
in dienst zijnde, gepensionneerde en op
wachtgeld gestelde burgerlijke ambte
naren. Yoor zooveel de in dienst zijnde
ambtenaren betreft, worden de verlangde
gegevens betreffende dien toestand langs
den hierarchischen weg verkregen, door
tusschenkomst van de departementen
van algemeen bestuur voor de gepen
sioneerde en op wachtgeld gestelde amb
tenaren kan die weg echter niet wor
den gevolgd.
Reeds meermalen zoo deelt de
directeur van het fonds deD burge
meesters mede is getracht eenige ge
gevens betreffende den socialen toestand
van die gewezen landsdienaren te ver
krijgen, doch beide malen is een groot
gedeelte der ter invulling toegezonden
formulieren niet terug ontvangen.
Vermits thans voor het opmaken der
derde wetenschappelijke balans do door
het bestuur van het fonds noodig ge
oordeelde gegevens niet gemist kunnen
worden, heeft het bestuur gemeend een
ber>ep te moeten doen op de welwil-
plaats waren de eerste vragen.
Schwerdtner beantwoordde die zonder
haperen.
Waart ge bekend met den vermoorde?"
„Neen."
„Vertel mij den loop der gebeurte
nissen, voor zoover gij die kent en
vergeet niets. Welken indruk kreegt ge
bij het instappen in de coupé Zoudt
ge den vermoedelijken moordenaar her
kennen
Schwerdtner antwoordde langzaam
maar duidelijk ontkennend,
„Dat is jammer De anderen die hem
gezien hebben, zeggen juist hetzelfde.
Die mau wist zich goed verborgen te
houden. Zelfs de kleur van zijn haar
is niet met zekerheid vast te stellen.
Hebt ge nog iets kunnen opvangen van
het gesprek, dat hij met Von Döbel
voerde
„Ik bemerkte alleen, dat het over
onbelangrijke onderwerpen liep, althans
over niets, dat iemand zou kunnen boos
maken, en zij spraken elkaar toe
met jij en jou."
„Ah, dat is niet zonder gewicht Zijt
ge daar zeker van, mijnheer Schwerdt
ner
Ook de conducteur bevestigde dit. Bij
lendheid van de burgemeesters, wien
nu door den directeur is verzocht de
verlangde gegevens te verstrekken, door
fhvulling der hun toegezonden 'formu
lieren.
Minister Kuyper te Brussel.
Minister Kuyper is Woensdagavond
te Brussel aangekomen. Hij verklaarde
zeer vermoeid te zijn tengevolge van
de jongste Kamer-discussies en naar
België te zijn gekomen om daar eenige
rust te nemen. Hij deelde mede dat
deze reis evenmin als die van het vorig
jaar eenig politiek doel heeft.
„Slechts een nadeel in schijn
De „Stand." leidt het wetsontwerp op
de verzekei'ing tegen invaliditeit en
ouderdom bij haar lezers in met eenige
opmerkingen van vergelijking bij het
ontwerp-Lely.
Wij zullen hier het blad niet volgen.
Het wetsontwerp heeft aanspraak op
uitvoeriger behandeling.
Slechts éen kantteekening.
Het ontwerp van het vorig Kabinet
kende ouderdomspensioen toe op 65jari-
gen en het ontwerp-Kuyper eerst op
70jarigen leeftijd.
„Doch zegt het ministerieele blad
dit is slechts een nadeel in schijn.
Zij toch, die, ai zijn ze slechts 60 jaar
ond, voor hun eigen onderhoud niet
meer verdienen kunnen, ontvangen rente
als invalieden".
Dit is een misleidende voorstelling
van zaken. Want de „Stand." weet
natuurlijk zeer wel, dat in een invalidi-
teits- en ouderdomsverzekering de ouder
dom deze beteekenis heeft, dat hij geldt
als presumtie van invaliditeit. Het wets-
ontwerp-Lely nu nam invaliditeit, niet
meer kunnen zorgen voor eigen onder
houd, aan op 65jarigen leeftijd en kende
op dien jaardag recht toe op pensioen.
Het ontwerp-Kuyper doet dit eerst vijf
jaar later. Dit is niet maar „een nadeel
in schijn",doch een zeer wezenlijk nadeel.
Vad.")
de aangeduide onderzoekingen aanbe
veling zou verdienen.
Besloten werd, in aansluiting met het
onderzoek door den minister in te stel
len, een missive te richten tot den
minister, waarin o. m. gevraagd zal
worden, of er door de regeering ook
overeenkomsten te verkrijgen zouden
zijn met reeds bestaande gemeentelijke
laboratoria, waardoor deze ten behoeve
van den handel, kosteloos onderzoekin
gen zouden verrichten.
In de Woensdag te Utrecht gehou
den vergadering van het bestuur van
den Ned. Bond van vereenigingen van
den handeldrij venden en den indu-
strieelen middenstand werd medegedeeld
dat het ledental thans is gestegen tot
20.000
Als resultaat der gehouden enquête
betreffende de schuldvorderingen van
neringdoenden op Indische ambtenaren,
werd besloten een request aau de re
geering te richten, met het verzoek om
hierin die veranderingen te brengen,
welke noodig zijn om aan dezen erger
lijken toestand een einde te maken.
Van den minister van binnenland
sche zaken was een missive inge
komen als antwoord op een verzoek
schrift betreffende het kosteloos onder
zoek van koopwaren. Daarna werd be
richt, dat onder bereidverklaring nader
te onderzoeken in hoeverre de labora
toria van het staatstoezicht op de volks
gezondheid en pharmaceutisch labora
torium te Leiden voor het beoogde doel
beschikbaar kunnen worden gesteld
aan den minister van waterstaat is
verzocht de vraag in overweging te
nemen, of niet oprichting van een af
zonderlijk laboratorium, ressorteerende
onder zijn departement ten dienste van
het instappen, één station vóór Berg-
hausen, had hij dit toevallig gehoord.
Dit gebeurde te Steinfurt. Zij waren
met kaartjes eerste klasse aan den trein
gekomen, Döbel vloekte, toen hij de
eenige coupé eerste klasse opende en
daarin reeds een officier en een dame
zag zitten. „Kom, laat ons maar in de
tweede klasse gaan, als je 't goed vindt",
zeide hij tot zijn reisgenoot. Deze had
slechts geknikt en was vervolgens met
Döbel in een coupé tweede klasse ge
gaan. Het was ook Höbel alleen die den
conducteur een flinke fooi gaf om „on
gestoord te blijven, daar zij gewichtige
zaken hadden te bespreken."
„Merkwaardig, merkwaardig", mom
pelde de raadsheer, het hoofd schuddende.
„De moordenaar liet zijn slachtoffer de
noodige maatregelen nemen om met
hem alleen te zijn en hij heeft u aan
gesproken, mijnheer Schwerdtner
Ja, zeker, hij was ontstemd, toen hij
een eenvoudig vreemdeling zag instap
pen dat kon misschien zijn plannen
verhinderen. Daarom vraagde hij naar
het doel van uw reis 1"
Vervolgens moest Schwerdtner verder
verhalen.
„Wat? Bood hij u een sigaar aan?
Om in het steeds grooter wordende
incompleet aan tamboers te voorzien, is
thans door den minister van oorlog be
paald, dat de miliciens, die tot tamboer
worden opgeleid, niet alle signalen be
hoeven te leeren. Zij zullen nu alleen
geoefend worden in de meest voorko
mende signalen en marschen op de trom,
terwijl hun ook onderricht in hoorn-
blazen zal worden gegeven.
Naar wij vernemen, is de leeftijd,
waarop onbevaren jongelieden bij de
zeemacht als licht-matroos worden aan
genomen, met ingang van 1 Mei a. s.
met 1 jaar verhoogd, zoodat vanaf dien
datum ook zij worden aangenomen, die
den leeftijd van 18 jaren reeds hebben
bereikt.
Centraal Bureau voor de Statistiek,
Verschenen is no. LI der nieuwe volg
reeks van de door het Centraal Bureau
voor de Statistiek uitgegeven „Bijdragen
tot de statistiek van Nederland", en
wel de „Statistiek der Gemeentelijke en
Provinciale Financiën in 1902", welke
zich, wat de wijze van bewerking en
den inhoud der tabellen betreft, in
hoofdzaak bij den vorigen jaargang dezer
publicatie aansluit.
In de inleiding wordt medegedeeld
dat in dezen jaargang alle provinciale
overzichten en tabellen met die voor
het rijk eenvormig konden worden in
gericht pogingen echter door den di
recteur van het Bureau aangewend om
met medewerking der centrale commis
sie voor de Statistiek, meerdere inner
lijke eenvormigheid der cijfers nopens
de gemeente-financiën te bereiken, heb
ben nog niet tot het gewenschte resul
taat geleid. Uit de aan de inleiding toe
gevoegde samenvattende overzichten
blijkt, onder meer, dat het totaal der
gemeentelijke schulden bij het begin
van 1902 beliep f284,742,413; der
provinciale schulden f 15,150,245. Gedu
rende 1902 werd aangegaan door de ge
meenten een totaal schuld ad f 18,121,858;
de provinciën een totaal schuld ad
f 1,410,290. Gedurende 1902 werd be
taald door de gemeenten aan rente
f9,710,059; de provinciën aan rente
f 572,930. Gedurende 1902 werd afge
lost door de gemeenten f 9,962,397
de provinciën f534,491, terwijl sinds
1902 het totaal der gemeente-schulden
beliep f292,913,266; der provinciale
schulden f 16,026,044.
Dan zal de dokter wel gelijk hebben."
De raadsheer greep in een bakje, dat
verschillende voorwerpen bevatte en
bedekt was met den gevonden zakdoek
van den moordenaarhij nam uit dit
bakje een kort eindje sigaar.
„Bij een nader, zorgvuldig onderzoek
werd dit eindje sigaar nog onder de
bank van de coupé gevonden. Nu ge
loof ik ook, evenals de dokter, dat de
sigaren waren toebereid met een slaap
middel, waardoor de moordenaar zijn
slachtoffer in een Btaat van verdooving
heeft gebracht. De gerechtelijke schei
kundige zal ons daaromtrent zekerheid
verschaffen. In ieder geval heeft de man
u ook zuik een sigaar toegedachthij
heeft de chloroform slechts gebruikt,
toen ge voor een sigaar bedanktet, om
u in zulk een diepen sluimer te bren
gen, als hij noodig had voor zijn doel.
Hier is de zakdoek, dien hij u over het
hoofd wierp. De kerel heeft met groote
koelbloedigheid en veel overleg gehan
deld. Hij heeft zelfs niet verzuimd de
letters uit den zakdoek te verwijderen,
om elke nasporing te verijdelen. Ziet
ge wel Een hoek is er afgescheurd,
waarschijnlijk met de tamlen."
Wordt veraoiyd.)
