15 April.
1905.
Werkpakken.
Zaterdag
No. 89.
43e Jaargang.
1905.
s
sïT
•tbode
ferkmeiïl
Binnenlandsche berichten.
mier Oeëtaleeril,
FEUILLETON.
DE DICEÏB&.
S3
UN G, g
n.
O
ë3
S3
joods-
^3
Ge
et-
tad vail fs,_ tot
enners gelieven
Tagen I
iiïAKEK. Ooos,
Heer en Dame met
vordt gevraagd voor
lage (gestoffeerd)
Ceuken en omtrek
Iven met prijs en
en letter B, Bureau
der tegenwoordige
mogelijk een nette
Moorstraat M 12,
F EN voor heele of
Breeslop B 135.
LIDISNST
n-Mlddelburg t.t.
(R e in i s e:) y.m.
irkésigen) 5.50. -
v.in. 7.B5, 9,30,
12.80, 1.15, 2.—,
5.50, 7.--, 7.5'J,
Mn. Z a f. 1 ra r k t
8.20. 8.40, 10.15,
1.20, 2.05, 2.50,
15,7.05, 7.55,8.45.
HAMlÊSfST.
(TO
ia.
- 6 20 7—
10 20 1040
12 SO !-♦ 1 25*
429 5~ 6 15
ïffl 6 10 8 30
9 50 10 10 10.80
Nm 12 10 12 45
3 40 s, 05 i 35
H 80.
tonkttf.. gil
VLISSISUSCHB C0ÏRAJIT.
Prijs per drie maanden 1.30, Franco pes' post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENTIËN: van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derselfde
advertentie wordt de prijs slechts tweern aal berekend. Groot© letters
en cliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telefoonnummer 10.
Abonnemcnts-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Deputaten-vergadering.
Gisteren werd te Utrecht de Depu
tateu-vergadering gehouden.
Prof. Bavinck hield de openingsrede)
getiteld„Christelijke en neutrale
staatkunde."
Onze Deputaten-vergadering aldus
begon spreker komt thans voor de
eerste maal zonder dr. Kuyper als haar
voorzitter samen. Als gij, manneu broe
ders, ofschoon de machtige attractie
ran zijn persoon en van zijn woord
ontbreekt, desniettemin in even grooten
getale als anders op dezen anti-revolu-
tionnairen landdag verschijnt, dan legt
ut talrijke opkomst er getuigenis van
af, dat niet slechts de persoonlijkheid
Tan den leider doch ook de hoogheid
Tan het ideaal dat wij nastreven, uw
tarten van warme geestdrift gloeien
doet. Het aftreden van dr. Kuyper i
voorzitter brengt aan het Centraal co
mité en aan de deputaten-vergadering
een groot verlies. De verandering, daar
door ingetreden, is principieel zóó ge
wichtig, dat haar gevolgen nog niet zijn
te overzien. Zij wordt echter op dit
oogenblik nog niet zoo diep gevoeld, wijl
do reden die onzen voorzitter tot aftre
den bewoog, van verblijdenden aard is.
Het stemt dan tot groote blijdschap,
als we zien dat onze mannen broeders
op een dag als deze uit alle oorden des
lands zijn saamgekomen om eikander
weer hou en trouw te beloven, want
de strijd zal fel zijn, ernstiger en hef
tiger nog dan in het jaar 1901 Het
is voor het liberalisme, in de veelheid
zijner schakeeringen, de vraag van het
erop of er onder, de quaestie van te
zijn of niet te zijn. Indien het winnen
mocht, dringt het misschien voor lange
jaren de christelijke secte terugin
dien het daarentegen veel verliest, valt
het waarschijnlijk voorgoed in verschil
lende groepen uiteen.
Uitvoerig gaf spreker hierna een
overzicht van het verloopen vierjarig
tijdvak. Hierna besprak prof. Bavinck
de houding der oppositiepartij en zeide
o.a,, dat van al wat het Kabinet zegt
en doet, van de Speet- en de Vaccine-
wet, van Post-en Zondagswet, van Snel-
ninrgeschut en Overijselsehe quaestie,
van bestuursdaden en benoemingen, van
interviews en uitstapjes, van alles en
van nog wat, een wapen wordt gesmeed
om dit ministerie in zijn leven te treffen,
en daarop is dan ook alles aangelegd,
hit Kabinet moet weg het is een on
gehoorde stoutigheid dat het regeeren
durft en dat het regeeren kan. in het
vrije Nederland behooren op de kussens
alleen de mannen te zitten die van on
verdacht liberalen huize zijn. Het is
deze antipathie tegen het christelijk
Kabinet en deze lust om zeiven weer
het roer van Staat in handen te hebben,
die de verdeelde liberalen opnieuw tot
oenheid hebben gebracht. Zij begrepen
dat zij, om bij de aanstaande Juni-
van RAOUL AUERNHEIMER.
10
3.)
Hij noemde dien, schijnbaar zonder
tadruk, maar met loerenden waarne-
tiersblik. Juisthij had haar niet
onderschat.
De dichter vroeg zij opgewonden.
De dichter lachte hij geblaseerd.
Dadelijk begon zij te praten over zijn
hoeken, die ze natuurlijk alle gelezen
had. Hij was daardoor niet verrast, nam
haar geestdrift toegevend en geduldig
°P- Toen zij pauzeerde, vroeg hij
Is u getrouwd P
Hij scheen gewioht aan die vraag te
hechten, en daar zij al heel netjes bezig
was, loog ze verder
Ja 1
Wat is uw man
- Boekhouder, zei ze bedroefd
stembus eenige kans van slagen te heb
ben, met terzijdestelling van de ge
schillen zich aaneen moesten sluiten en
een bloe moesten vormen, zooals de
partijen in Frankrijk deden toen zij
meenden dat de republiek in gevaar
was.
Spr. hesprak hierna de coalitie van
de Lib. Unie en den Vrijz.-dem. Bond.
Hij eindigde met te zeggen dat de
werkkracht die het ministerie getoond
heeft te bezitten, waarborgt dat het bij
verlenging van leven volbrengen zal
wat het belooft. Bewarende den schat
van ideëele goederen, dien het voor
geslacht ons heeft nagelaten, ziet het
vooruit in de toekomst en begrijpt het
de taak waartoe de ernst onzer tijden
roept. Het is geen ministerie van behoud
maar van vooruitganggeen partij
ministerie maar opkomend voor de be
langen van heel het volk, van al zijn
standen en rangen het is een cliristeljjk,
daarom een vaderlandsch, een Neder-
landseh, een nationaal Kabinet. Het
ongeloof is van buiten af geïmporteerd
en de neutraliteit is een uitheemsch
gewas, maar het geloof is de kracht
onzer vaderen geweest. Het was de oor
sprong van onze republiek, de wortel
van onze burgerdeugd, de waarborg van
onze eonstitutioneele vrijheden. Dat ge
looft legt ook ons den plicht op en ver
leent ons tevens den moed en de kracht
om bij de naderende stembus den strijd
aan te binden tegen allen die ons volks
leven nog verder doordringen willen
met den neutralen geest. Houdt daarom
moedig en fier uw christelijk vaandel
omhoog Laat wapperen de driekleur
DodOranjeNederland
Na de rede van prof. Bavinck kwam
ter tafel de zaak Staalman. De voor
zitter wilde weten wat hij precies aan
Staalman heeft, omdat hij eensdeels zich
als anti-revolutionair uitgeeft, en dan
weder zich presenteert als voorzitter
der christen-democratische propaganda-
clubs.
De heer Staalman verkreeg daarop
gelegenheid om zijn houding toe te
lichten.
De voorzitter is er niet over voldaan.
De heer Staalman wil een partij in de
partij vormenen dit kan niet worden
toegelaten. Spr. constateert, dat de chr.-
democraten eigenlijk met hun figuur
verlegen zijn. Spr. stelt daarna een motie
voor, waarin de vergadering er bij de
de christen-democraten op aandringt,
scherp te doen uitkomen wat zij eigenlijk
wensehen.
Hierna sprak nog de heer Heemskerk,
die meende, dat de heer Staalman beter
had gedaan zich ter bevoegder plaatse
over zijn grieven te beklagen dan met
het in beginsel vormen eener nieuwe
partij. Hierdoor maakte hij van de eene
fout (als het er een was) weder een
nieuwe.
De vergadering', tot welke de pers
geen toegang had, was zeer druk be
zocht de groote zaal van „Tivoli" was
geheel gevuld. Ook in het „Geb. v. K.
en W.", waar de heeren Talma en
Heemskerk spraken, was veel publiek.
Leest hij ook mijn boeken
Hij 1 klonk het minachtend.
De dichter zag haar nadenkend aan,
met een vorschenden blik. Toen vatte
bij haar hand.
Weet u, aan wie u mij herinnert.
Nu?
Aan een vrouw, die mij voor tien
jaar zeer, zeer lief was.
Wat zegt u 1 U herinnert zeker
elke vrouw aan een andere vroeg zij
lachend, en liet daarbij zeer mooie,
blinkende tanden zien.
De vraag beviel hem en de tanden
ook.
Ja knikte hij, melancholiek glim
lachend maar dat hindert niet. Men
heeft dubbel lief in het heden en in
de herinnering. En men is dubbel tee-
der
Na een poosje ging hij voort
Ja, voor tien jaar Ik was toen
arm en onbekend, maar veel gelukkiger.
Zij had uw haar, uw oogen
Dus ze was donker
Beslist brunette.
Een jong meisje
Ingekomen was een schrijven van den
„Bond van Ohi-.-dem. Prop. clubs", hou
dende het verzoek in enkele districten
chr.-dem. candidaten te candideeren.
Huldetelegrammen werden verzonden
aan H. M. de Koningin, aan minister
Kuyper en nr. A3, baron Mackay. De
motie waarin de heer Staalman werd uit-
genoodigd te zeggen wat hij precies wil,
werd met zitten en opstaan aangenomen.
Volgens een mededeeling van een der
bestuursleden zou de zaak-Staalman op
de vergadering verder niet behandeld
worden.
De vergadering heeft tot voorzitter
van het centraal comité gekozen prof.
Bavinek, die de benoeming aannam.
Na de pauze werd aan de voorstanders
van kiesrechtuitbreiding gelegenheid
gegeven om hun gedachten hierover uit
te spreken. Tot de woordvoerders be
hoorde de heer Staalman, die een uur
sprak. De vergadering besloot zich tegen
kiesrechtuitbreiding te verklaren.
De vergadering eindigde te halfvijf.
De naderende stembusstrijd.
Een paar maanden nog slechts schei
den ons van de Juni-stembus, en nog
zijn in vele districten slechts voorloopige
candidaten gesteld. De Liberale Unie
is er niet in geslaagd over de gansche
linie de eenheid der vrijzinnigen, van
oud-liberalen tot vrijz.-democraten toe,
tot stand te brengon. In Alkmaar hebben
nu de vooruitstrevend liberalen, onder
aanvoering der vrijz-dem., de hand dei-
verzoening uitgestoken zij zijn bereid
daar het aftredend (oud-liberale) lid jhr.
Van Foreest te steunen, mits in Gro
ningen en Deventer tegenover den
tredend vrijz.-dem. geen ander liberaal
candidaat wordt gesteld. Dat heeft het
„Vad." met vreugde begroet: dat over
leg „moet voor heel het land gelden".
Volgens het „Vad," toch staan „de
kansen op een overwinning dor linker
zijde zoo mooier zijn tal van districten
waar een clericaal door een liberaal
kan vervangen worden". Daarom wekt
het blad op tot concentratie van alle
krachten en het hoopt, dat de oud
liberalen er toe zullen meewerken dat
men naast, niet tegenover elkaar, voor
de vrijzinnige beginselen zal strijden.
Ook de „Zutph. Ct." wekt tot eendracht
op als de liberalen het willen winnen,
zegt ze, „moeten ze beginnen met hunne
onderlinge verschillen te laten rusten",
hunne „persoonlijke en fractie-stok
paardjes op stal zetten". Want zooals
het nu gaat „versterkt men de macht
van den vijand". Geven zij de begeerte
niet op om „eigen haantje te doen
koning kraaien", dan „kunnen de libe
ralen fluiten naar de overwinning, die
de aanvankelijke eendracht in uitzicht
stelde".
Zooals men weet hebben de christen
democraten een poging beproefd om
de kiesrecht-quaestie te doen behande
len, en de partij te winnen voor een
grondswetsherzioning om tot huismans
kiesrecht te komen. Daar wil de anti
rev. „Rotterdammer" niets van weten.
Al staat huismanskiesrecht op het pro-
Een vrouw 1
Mathilde werd plotseling nadenkend.
Zij had zich kunnen verheugen, dat ze
hem zoo goed beviel, maar zij kon zich
niet verhelen, dat hij haar nu reeds,
nog eer hij haar kende, op reis naar hun
eerste ontmoeting, bedroog, en wel
dubbelin het tegenwoordige en in de
herinnering.
Want 't was duidelijk, dat hij voor
tien jaar niet alleen op een blond meisje,
maar ook op een zwarte vrouw verliefd
weest was.
En zij bleef nadenkend, door smarte
lijke teleurstelling gekweld, terwijl hij
voortging, haar 't hof te maken, discreet
en op goeden toon, met weeke, warme,
gevaarlijke woorden, die zoo goed allo
kronkelwegen kenden, welke naar vrou
wenharten voeren, wijl ze die al dik
wijls gegaan warén.
Toen de trein het station binnenreed,
waar zij elkaar zouden vinden, hield hij
plotseling stil en keek uit 't raampje.
Zij bleef zitten en vroeg
Heeft u hier misschien een ont
moeting
gram van 1878, „sedert is de census
zoovele malen verlaagd, dat hetgeen er
over die census-verlaging in staat, zijn
waarde totaal heeft verloren".
Wel zal dus het artikel gewijzigd
j worden, waartoe opzettelijk een deputa-
j tenvergadering bijeen zal komen, maar
nu bij de stembus te komen met een
j program van actie als de christen-demo-
craten willen, acht de „Rotterdammer"
„zeer ongeraden."Ook van de „blanco"-
leus der Unie-liberalen en vrijz.-dem.
verwacht het a.-rev. blad weinig heil.
Van kiesrechtuitbreiding „willen de
roomschen niets weten, de a.-rev. achten
den tijd niet gunstig, de chr.-hist. heb
ben er geen hart voor, de oud-liberalen
griezelen er van, deliberalen roepen
„blanco", alleen de vrijz.-dem. en de
socialisten willen regelrecht af op alge
meen kiesrecht".
De „Stand." betuigt haar afkeer van
het blanco-artikel als leus volgenderwijs
In 1894 heeft men „Ook onder onze
medewerking, omgekeerd de quaestie
van het kiesrecht voorgesteld, en het
droeve resultaat is geweest, dat we op
het stuk van het kiesrecht een blauw
tje liepen, en dat de sociale hervormin
gen tien jaren werden uitgesteld. I)it
wrak blijve een baken in zee. De ezel
wijsheid, die zich liefst voor de tweede
maal aan denzolfden steen stoot, kan
in de politiek geen opgeld doen. Weer
dien weg opgaan, zou tot niet anders
leiden, dan tot een weer-optreden van
de liberalen, tot schade van het Chris
telijk onderwijs, tot een uitstel en af
stel van de sociale hervormingen, en
ten slotte, uit wanhoop, tot een mee
gaan van den grooten hoop met alge
meen stemrechtdat is, tot een voor
goed prijsgeven van heel onze anti-
revolutionnaire staatkunde.
Het a.-rev. orgaan wekt, zijn lezers
tot eensgezindheid op in een artikel „De
dreiging" getiteld de tegenpartijen toch
„treden tegen ons op" met een dreiging
„die een hoogst ernstig krakter draagt."
De schoolstrijd, door de liberaien her
nieuwd, is slechts middel „om weer
meester van het bewind te worden, en,
hebben ze dit eens heroverd, hun druk
zoo zwaar op ons te leggen, dat de
oude verdrukking terugkeert".
Journalistenkring en politiek.
Het „Centrum" dat dr. Kuypers uit
lating over de pers niet in bescherming
wil nemen, verwijt aan sommigen onzer
collega's dat zij, den minister vereen
zelvigend met den ex-eore-voorzitter van
den Journalistenkring, de politiek in
dien kring brachten.
Tegen deze voorstelling dient gepro
testeerd te worden, zegt „Land en Voik"
en het Ilaagsche blad voegt daaraan
het volgende toe
Minister Kuyper heeft, aan de groene
tafel plaats nemende, heel wat oude
plunje afgelegd,maar bleef daadwerkelijk
journalist. Een hoedanigheid, die hem
trouwens veel beter paste. Menig artikel,
menige driestar in de „Stand", sedert
Juni 1901 draagt onmiskenbaar zijn
signatuur.
Verrast zag hij om.
Hoe weet u dat
Een man als u
Zich van 't raampje afwendend,
vroeg hij
Vindt u dat onaangenaam
Volstrekt niet Maar als
men een vrouw wil behagen, weet u,
dan moet men haar in het geloof laten,
dat zij de eenige is voor 't oogenblik
althans
Hij nam glimlachend haar hand en
kuste die. Toen spiedde hij nog eens
op 't perronen daar geen blondine
te zien was, schoof hij 't gordijntje voor
't venster en zei
Ik stap niet uit. Wat kan mij dat
domme kind schelen 1
Vertel mij eens wat van dat domme
k-ind.
En terwijl de trein voortraasde, ver
telde hij van zijn correspondentie met
dat dametje in de provincie, over wie
hij zich vroolijk maakte, en het
domme kind luisterde vol aandacht en
werd zóo nadenkend, dat de tranen haar
in de oogen kwamen. Maar dit merkte
Van de pers sprekend op zoodanig
roerende wijze als dr. Kuyper deed,
bekladde hij 't vak waarin hij zoovele
jaren als primus inter pares werkzaal»
was, smaadde hij de vakgenooten die
hem het gestoelte dei' eer in hun midden
waardig keurden.
Hij maakte zich de hoogste onder
scheiding, die de kring had aan te
bieden, onwaardig.
En hij heeft dit gevoeld en erkend
door zelf het eere-voorzitterachap va»
den Journalistenkring neder te leggen.
Technischs Hocgeschccl.
Blijkens het onderzoek in de afdee-
lingen in de Tweede Kamer van het
wetsontwerp tot verhooging en wijziging
van hoofdstuk V der Staatsbegrooting
voor 1905, waren eenige leden van
oordeel, dat de indiening van dit wets
ontwerp getuigt van weinig deferentie
voor de Eerste Kamer der Staten Ge«
neraal, die de Ilooger Onderwijswet
nog niet eens in openbare behandeling
heeft genomen,
Van andere zijde vond die bewering
tegenspraak. Opgemerkt werd dat ook
nu weer de raming der omzetting van
de polytechnische school tot technische
hoogeschooi achterwege is gebleven.
Men hoopte dat de regeering die alsnog
geven zal.
Men keurde het af dat de regeering
weder bij suppletoire begrooting ver
hooging van bezoldiging van ambtena
ren vraagt. Men kwam er tegen op,
dat de regeering f 10,000 aanvraagt
zonder dat een specificatie wordt ge
geven. Men verzocht die alsnog te ont
vangen.
Gevraagd werd ook welke voortaan
de positie en do bezoldiging van do
leeraren aan de polytechnische school
zal zijn, die niet zullen worden benoemd
tot hoogleeraar aan de technische hooge
schooi en voor wie geen plaats meer
schijnt te zijn in de nieuwe organisatie.
Ook werd gevraagd hoe het voortaan
zal gaan met de vacantiegelden, dio te
Delft de hoogleeraren nog steeds ge
nieten als leden van de commissiën
door wie eind-examens der polytechni
sche school worden afgenomen.
Naar men meende is er alle aanlei
ding om den post op de begrootiDg,
waaruit die gelden worden gekweten,
vermindering te doen ondergaan. Tegen
een verhooging met f 2000 voor de
feestviering bij de voorgenomen plech
tige inwijding rees van verschillende
zijden bezwaar. Vele leden hadden er
te meer bezwaar tegen omdat hier van
een eigenlijke raming geen sprake is.
Andere leden achtten financieelen steun
van rijkswege bij zulk eene plechtigheid
alleszins gepast.
Piakzegels.
Het plakzegel van 5 cent, voor han
delspapier en qnitantiën, zal met ingang
van 1 Mei a.s. verkrijgbaar worden ge
stel aan alle post- en bijkantoren der
posterijen.
Tot heden zijn die zegels, behalve bij
hij niet.
Toen zij te Linz uitstapte, gaf ze na
tuurlijk haar woord, dat ze over een
week hem te Weenen bezoeken zon.
Doch er verliepen drie weken, zonder
dat zij iets van zich liet hooren. Waarop
de dichter het portret der blondine weer
opdolf en tot de ontdekking kwam, dat
het toch een allerliefst gezichtje was.
Daarna schreef hij haar een teederen
brief en vroeg om opheldering over
haar wegblijven.
Na eenige weken kwam haar ant
woord, waarin zij kort en vormelijk
verzocht, hare brieven en portret terug
te zendenzij was verloofd en zou
binnenkort trouwenmet een boekhouder
te Linz.
Daags daarna kwam een paketje, aan-
geteekend. Er stond op „Brieven
zonder waarde."
De dichter was „beleedigd."
INDE.
