m
zoon van den houtvester.
iartr,
Zaterdag
8 April,
■Lippens
No. 83.
43e Jaargang.
1905.
Binnenlandsche berichten.
FEUILLETON.
'161,
UCft
EEflST.
ran
«TUKJES
EN, PEE-
p r ij z e n.
velend,
MD EE*
3woon ge-
eds verach
r.
RG,
n uur tot
ilamykade
.TEE-
iehou-
'ng. Le-
espijkerde
aast weg-
eggen van
wordt niet
r a t i s.
3.75.
uis
KERK.
HST
)urg t.r.
ae:) v.m.
5.50.-■
.55, 9.80,
15, 2.—,
7.50,
imari t
iO, 10.15,
05, 2.50,
.55, 8.45.
i 20 7- -
20 1040
-•125*
- 6 15
10 6 80
10 10 30
10 12 45
05 4 35
0.
3*1
VLISSMKüSCHE COITRANT
Prijs per drie maanden f 1.30. Ïïaneo per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERT ENTIËN: van 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters
en cliché's naar plaatsruimte.
Yerschynt dagelyks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Van goederhand wordt medegedeeld
jat er dusver nog geen reden is om
verandering te brengen in bet aanvan
kelijk plan om de leden der Eerste Ka
mer eerst na Pasehen bijeen te roepen
tot behandeling der Hooger-Onderwijs-
wet en andere alsdan aanhangige wets
ontwerpen.
Be Pciesolia ohristelijk- historischen en
de kerks lijke coalitie.
„De Banier," orgaan van den Bond
van kiesvereenigingen op christelijk-
historischen grondslag in Friesland, zegt,
jat het antwoord van de antirev. partij
op de motie der Friesche christelijk-
historischen van 6 Februari jl. eindelijk
inkwam en moeilijk anders dan hoogst
onbevredigend kan heeten. Het blad
schrijft daarover het volgende
Wij vraagden in onze motie Ruim
ook ons beginsel een plaats in. Als wij
samenwerken moet er ook met ons ge-
nd worden.
Wij vraagden dat, door de ervaring
m de bijna verloopen periode geleerd
en omdat juist onze Fr. Bond in het
geval verkeert, dat hij vooraf waarborg
daarvoor moet vragen.
De christ.-hist. partij en de roomschen
behoeven dit niet te doen.
Het aantal van hun vertegenwoordi-
is groot genoeg om, zoo noodig,
in de Kamer zelf tot rekenen met hunne
elens te dwingen, in welke gunstige
positie onze bond niet verkeert en ook
in een nieuwe Kamer nog wel niet zal
komen.
Vandaar onze vraag naar waarborg
voor hetgeen, in geval van coalitie, naar
regels der eenvoudigste billijkeid
mocht geëischt.
Het antwoord der a.-r. partij nu houdt
verklaring in, dat men elkanders
program van beginselen wil eerbiedigen,
wat men natuurlijk doen kan, zonder
er in de practijk mee te rekenen en
dat iedere partij zelfstandig hare candi-
q zal stellen, zooals dit ook reeds
ia 1901 geschiedde.
Maar verder verwijst het naar art. 3
en 4 van het antirev. program en meent
bat daaruit genoegzaam blijkt, dat de
antirev. partij de chr. beginselen op
politiek terrein wil toepassen, zoodat er
i sprake van zijn kan, als zou zij
bet neutraliteits-standpnnt innemen.
Het spreekt vanzelt, dat dit antwoord
niet dienen kan als basis van samen
werking. Deden wij het, wij zouden
moeten toestemmen, dat ons beginsel
Bewerkt door AMO.
74.)
In gezelschap van Serafine had Ger
trude de reis naar het Zuiden aanvaard,
ïoodra de dokter dit had veroorloofd.
Trouw en zelfopofferend was zij op haar
1 gebleven, ook nadat Serafine op
aandringen van Dorn, naar Segefeld was
iggekeerd om met hem in het hu-
I welijk te treden en een gelukkig leven
la de houtvesterswoning te beginnen.
Gertrude en George moesten de ver
ruiling van hun hartewenseh tot betere
Wen uitstellen, daar Gertrude haar
auster niet kon verlaten. Melitta was
grillig, huiverig en lastig als een klein
kind geworden. Den eenen dag ver-
wenachte zij Melnik die haar alles had
ontnomen rijkdom, eer en aanzien. Zij
schold op hem, omdat hij zijn vrouw en
I kinderen tot uitgestootenen had gemaakt,
zich in het vaderland niet meer
Jonden vertoonen, ja tot bedelaars, die
afhingen van de genade van haar zuster,
'o weldra moede zou zijn hare weldaden
i haar te verspillen. Den anderen dag
I ^klaagde zij hem, verlangde naar hem
j ®n deed Gertrude de bitterste verwijten,
wt zij hem verraden en in het verderf
waardeloos was en dat wij zelf geen
recht van bestaan hadden.
Meegaande op dezen voet met de
andere partijen, zouden wij gewillig de
palfreniersplaats achter op het rijtuig
gaan innemen, nu ons de ons toekomende
plaats in het rijtuig niet werd inge
ruimd.
Het kan evenwel, naar wij meenen,
haast niet anders of dit antwoord moet
voortspruiten uit een misverstand om
trent beteekenis en bedoeling van de 6
Februari aangenomen motie, waarom
men onzerzijds wel genoodzaakt was
alsnog pogingen te doen dienaangaande
zekerheid te verkrijgen.
Er hangt toch te veel van hetgeen
gevolg van dit antwoord zou moeten
zijn af, om ook maar een oogenblik de
mogelijkheid van een misverstand te
dulden. Met verlangen en niet zonder
hoop zien wij den uitslag van dat pogen
binnen enkele dagen tegemoet, ons
daarin bij voorbaat verheugende, dat bij
dezen gang van zaken, wat ook de uit
slag zij, moeilijk kan ontkend, dat de
Friesche Bond het alleruiterste deed
om de samenwerking, zoo mogelijk, te
handhaven.
Een reden te meer voor het alsnog
trachten naar de zoo noodige klaarheid
lag daarin, dat ook de besprekingen
met de chr.-hist. partij nog niet een
eind-stadium bereikten wat evenwel
niet belet, dat aan dezen voorloopigen
toestand en het voortduren daarvan
ernstige bezwaren verbonden zijn.
"Want de tijd verloopt. Dringend
noodig wordt het, dat maatregelen voor
de aanstaande verkiezingen worden ge
nomen.
Zeker van deze overtuiging uitgaande,
ging men van antirevolutionaire zijde
reeds, zonder ons daarin te kennen, zijn
gang en stelde men candidaten b.v. in
de districten "Weststellingwerf en Fra-
neker.
In afwachting van den nu zeker
spoedig komenden eind-uitslag der be
sprekingen dient daarom ook onzerzijds
gehandeld.
Minstgenomen in de districten tot
heden door een candidaat der linkerzijde
vertegenwoordigd, stelle men, met den
meesten spoed, voorloopig candidaten,
en dit niet alleen in Friesland, maar
ook in Holland.
Welke de koers dan zij, die straks
moet gevolgd, men is dan toch zooveel
mogelijk gereed.
Alle man op zijn post en zoo noodig
.klaar om te wenden."
Telephaonnuminer 10.
dammer" over het „Handelingen"-ver-
bod in Assen, waardoor de „sprookjes,
verzinsels, vertellingen, verhalen, die
alle ten doel hebben om aan ons mi
nisterie een hak te zetten, weer met
één zijn vermeerderd".
Het blad zegt, meenehde, dat het
„op komst" zijn van „do Standaard"
in de onderofficiers-cantine onjuist is
het is echter, aldus zegt „Land en
Yolk", wel degelijk een feit gebleken
„Zoo blijft er van het verhaal niets
anders over, dan dat ergens iff een
onderofficiers-cantine de „Handelingen"
zijn afgeschaft,
j Wel een gewichtig feit om het Ka
binet mee te bestoken
Doch we leven in een tijd, waarin
alles mogelijk is.
Tot de flauwste bestrijding van een
ministerie, die men zich kan uitdenken,
toe."
Het genoemde Haagsche liberale blad
schrijft naar aanleiding hiervan
Tegen een dergelijke voorstelling der
zaak dient met kracht geprotesteerd.
Ja, indien werkelijk „ergens" in een
cantine de „Handelingen" waren afge
schaft, bijv. omdat de bezoekers van
die cantine er geen belang meer in
stelden, dhn ware dit al een heel be
lachelijk wapen tegen het Kabinet.
Maar hier staan we voor een gansch
ander geval. Hier heeft men te doen
met een „verbod van hoogor hand" om
onderofficieren te doen lezen, wat er in
's lands vergaderzaal is gezegdeen
verbod naar aanleiding van de behan
deling van een onderwerp, dat de lezers
van „Handelingen" juist en in het bij
zonder interesseerde.
Dit nu blijven wij in hooge mate
bedenkelijk achten. En nu kan men
daarover anders denken dat kunnen
we eerbiedigen maar bet voor te stel
len, alsof de „Handelingen" hier een
voudig zijn „verdwenen", zonder te
erkennen, dat dit een gevolg was van
een „bevel van hooger hand", en zoo
doende den schijn te verwekken, als
had men hier louter te doen met het
opzeggen van een blad, dat de geabon
neerde niet meer wenscht te lezen
dat heeft toch heel veel van opzettelijke
misleiding.
Een wijze van voorlichting, die wij
van de „Rotterdammer" niet gewoon
zijn en die wij hopen, dat zij zich, ook
ter wille van een bevriende jregeering,
niet tot gewoonte zal maken
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Militairs censuur.
Onder het opschrift „Weer wat
nieuws" driestart de anti-rev. „Rotter-
gestort had. En voortdurend verwenschte
zij haar eigen leven, dat toch geen
vreugde meer kon bieden.
Te vergeefs trachtte Gertrude met
haar te redeneeren alle vermanen en
smeeken bleef vruchtelooszij was daar
even doof voor, als voor het vroolijk
gepraat en de liefkoozende woordjes van
haar kinderen. Haar grenzenloos egoïsme,
dat vroeger meer den schijn had van
goedige inschikkelijkheid, uitte zich nu
in voortdurend jammeren en klagen over
haar lot en in een ontevredenheid tegen
iedereen.
Te Nervi, een omgeving vol prachtig
natuurschoon, wilde zij niets zien van
den helderen, blauwen hemel, van de
spiegelende zee, van den prachtigen
plantengroei der zuidelijke landen. Ter
wijl buiten de zon heerlijk scheen, lag
zij den geheelen dag te bed en weigerde
te eten, verwaarloosde haar uiterlijk,
en alle belangstellende moeite beant
woordde zij met zwijgenden tegenstand.
Had zij eerst haar kamer en bed niet
willen verlaten, later kon zij dit niet
meer haar krachten namen snel af. Zij
stierf aan hartzwakte, verklaarde de
Duitsche dokter, dien Gertrude nog in
de laatste dagen raadpleegde.
In gezelschap der wees geworden
kinderen keerde Gertrude met Melitta's
lijk naar Hannover terug. Zij betrok nu
toch weder haar woning in de stad.
Haar droefenis was te groot om nu
reeds in het huwelijk te treden, en ook
de troost, George te zien, viel haar niet
1851 te Laren in Gelderland geboren,
studeerde te Utrecht en promoveerde
aldaar op proefschrift: „De gevangen
schap van den apostel Paulus." Zijn
eerste standplaats was Warnsveld ver
volgens stond hij te Lieerde, Rotterdam,
Ellekom en Dordrecht, en nu siuds
enkele jaren te Heemstede, de oude
pastorie van Beets. Wetenschappelijke
bijdragen van zijne band verschenen in
het mede door hem opgericht en gere
digeerd „Theologisch Tijdschrift," ter
wijl zijn stichtelijke werken „Het hoofd
stuk der Liefde," „Beter dan Robijnen"
en „Yoor donkere Dagen" enkele her
drukken beleefden. Bovendien was bij
redacteur van den „Zondagsbode". De
hoogleeraar die als kanselredenaar ver
maardheid geniet, behoort tot de ethisch-
irenische richting. Het is zeer waar
schijnlijk dat dr. Jonker de benoeming
zal aannemen.
Ned. pensioenpartij.
Het orgaan van den Bond van Staats-
pensioneering, deelt mede dat deze 1
Januari telde 170 afdeelingenmet 12,496
leden, benevens 217 algemeene leden.
Bovendien waren er 40 bonden en ver-
eenigingen hij aangesloten met een ge
zamenlijk ledental van pl. m. 17000,
zoodat in het geheel 30,000 personen in
ons land deel uitmaken van deze partij.
Vlissixigen, 7 April.
Sen nieuws hoogleeraar.
Tot kerkelijk hoogleeraar te Gronin
gen is benoemd dr. A. J. Th. Jonker
te Heemstede.
De nieuwe hoogleeraar werd 12 Sept.
dadelijk bij haar aankomst ten deel. Hij
bevond zich in Mecklenburg op een groot
landgoed, waar hij zich met ijver toe
legde op de landbouwkunde.
Op raad en volgens den wensch van
den heer Bauer, was een gedeelte van
Gertrude's groot vermogen belegd in
landerijen, alle zoodanig gelegen, dat de
Godeberg het middelpunt was geworden
van een landgoed met vruchtbare akkers,
hout en wildrijke bosachen en een schil
derachtig gelegen meer. Op dit landgoed
zouden George en Gertrude als meesters
heerschen.
Op een helderen, zachten September
dag werd het z vaar beproefde jonge
paar in de kleine kerk te Malente door
den band des huwelijks vereenigd een
kleine schaar van innig bewogenbrui
loftsgasten woonde deze plechtigheid bij
en schaarde zich later om het bruilofts
maal, dat Dorn en Serafine den jong
gehuwden en hunne gas' m in de hout
vesterswoning hadden aangeboden. De
tafel was rijk versierd m<it bloemen van
juffrouw Eltester, en da ,n'^an namen al
haar kinderen plaats o .^onstance, de
tweelingzuster van Ser: i,ruji-w'as over
gekomen om bij het h,. .rijk van haar
geliefden broeder tegenwoordig te zijn.
De heer Bauer zat naast Gertrude, links
naast hem zat Dorn, terwijl juffrouw
Eltester naast haar zoon had plaats ge
nomen. Ook waren daar Melitta's beide
dochtertjes, die gelukkig nog slechts in
den droom aan vader en moeder dachten
en thans int de fraai getooide bruid haar
Natuurkundig Gezelschap.
OorlogvoerenBijna ieder leest
dagelijks meer of minder over oorlog,
ware en valsche berichten illustraties
staan wekelijks vol met afgrijselijke
„beelden uit den oorlog."
Beter kon men die noemenbeelden,
gelijkende op die, welke in den oorlog
voorkomen, want waarschijnlijk worden
de meeste „beelden" op verschillende
drukkerijen reeds gefabriceerd, voordat
de feiten plaats hebben. Men kan toch
niet aannemen, dat iedere Rus of Ja
panner met een camera in zijn zak
loopt en vóór het eventueel doorstoken
worden aan zijn tegenpartij vraagt
„Och, vriend, willen we daar even een
„kiekje" van laten maken
Omdat we dan dagelijks over oorlog
voeren allerlei dingen lezen, waarvan
leeken weinig of geen begrip hebben,
nam het bestuur van het Natuurkundig
Gezelschap gaarne het aanbod van den
heer de Reede, kapitein der infanterie,
aan, om een voordracht te houden over
„de moderne wijze van oorlogvoeren-."
De uitvinding van het buskruit
moeder zagen.
De kinderen zouden als lid van het
Dieuwe huishouden worden beschouwd
Gertrude en George hadden elkaar be
loofd dat zij voor die twee beklagens
waardige wezentjes zouden zorgen, alsof
het hun eigen kinderen waren. Zij hiel
den die belofte ook, toen in het fraai
verbouwde eu vergroote heerenhuis op
den Godeberg kinderen opgroeiden, die
nog meer recht op hunne liefde en zorg
hadden. Immers, Gertrude had het uit
sluitend recht op deze ouderlooze meisjes
voor een aanzienlijke som geld gekocht.
Melnik was veroordeeld tot verschei
dene jaren tuchthuisstraf. Nadat die tijd
verstreken was, liet Gertrude hem een
groote som aanbieden, onder voorwaar
de dat hij bij notariëele akte afstand
zou doen van alle rechten op zijne
kinderen en Duitschland zou verlaten,
zonder een poging te doen om hen weer
te zien.
Melnik nam dadelijk dit voorstel aan.
en zoodra de poort van het tuchthuis
voor hem geopend was, verliet hij zoo
spoedig mogelijk Europa. Hij was na
melijk niet zeker, of zijn schuldeischers
nog geen aanspraak zouden kunnen
maken op een gedeelte van het vermo
gen, dat hij pas in handen had gekregen.
Wel had de oude woekeraar Kretsch-
rnann zelfmoord gepleegd, uit wanhoop
over de honderdduizenden, die hij aan
Melnik had verloren, maar zijn zoon
zette de zaak geheel op denzelfden voet
voort. Deze laatste dacht er echter niet
bracht na verloop van jaren een ge-
heele ommekeer in de wijze van oor
logvoeren. Het buskruit deed als ex-
plosiestof dienst in metalen vuurmonden,
die steenen kogels eenige honderden
meters konden wegslingeren.
Geleidelijk ging men er toe over die
vuurmonden, die aanvankelijk vaak
kunststukjes van gietwerk waren, te
verbeteren, richtmiddelen aan te bren
gen, en het kaliber of de middellijn
van het inwendige van den vuurmond
zoodanig te verminderen dat een vuur
wapen verkregen werd, geschikt om
door éen man te worden medegevoerd.
Deze eersie vuurwapenen hebben met
tegenwoordige repeteergeweren be
langrijke punten van verschil, n.l. in
juistheid van schieten, dracht, wijze
van inbrengen der lading en projectiel,
en ontstekingswijze. Kon voor ongeveer
400 jaren een geoefend schutter een
tiental schoten per dag afgeven, met
de tegenwoordig in gebruik zijnde ge
weren, wordt dit aantal ongeveer 15
per minuut.
Hadden aanvankelijk alle geweren
een afzonderlijken kogel, een buskruit-
lading en een ontstekingsmiddel, tegen
woordig vindt men meestal deze 3 zaken
tot één vereenigd „de eenheidspatroon."
Dat het metaalgieten in de 14de eeuw
reeds met succes werd uitgeoefend, blijkt
te Gent, waar op de Vrijdagmarkt nog
te zien is, een kanon, „Dolle Griet"
genaamd, hebbende een kaliber van 64
c.M. en een gewicht van 16400 K.G.
Het stuk dateert van 1382.
Alvorens over te gaan tot de behan
deling van projectielen, voortdrijvende
stoffen enz., werden enkele lichtbeelden
vertoond, voorstellende een veldvuur-
mond op affuit met voorwagen, een
achterlaadkanon en een gladde mortier,
teneinde de verschillende onderdeelen
aan te wijzen en te noemen.
De samenstelling van het buiskruit
werd nu besproken verschillende soor
ten waren aanwezig, die vooral afwijken
in korrelgrootte. De soort van vuurmond,
waarvoor het kruit gebruikt wordt, be
paalt voornamelijk die korrelgrootte. Bij
de ontbranding van het kruit ontstaat
een verbazende druk van binnen naar
buiten, waartegen de vuurmond moet
versterkt worden. Krupp paste ringen
en mantelringconstruetie toe ten einde
op economische wijze een tegendruk te
voorschijn te roepen. Dit stelsel werd
evenwel reeds min of meer toegepast
onder Gustaaf Adolf van Zweden, wiens
leêren kanonnen bekend zijn. Kanonnen
worden ook wel omwikkeld met staal
draad„staaldraadkanonnen." Een na
deel van het zwarte buskruit is de
groote rookvorming. Daarom heeft men
aan, Melnik lastig te vallen, en zonder
bemoeilijkt te worden kwam bij in
Amerika aan. Daar verdween hij in den
grooten menschenstroommen heeft
nooit weer iets van hem vernomen.
Mijnheer Bauer had een kleine be
zitting gekocht, niet ver van den Gode
berg gelegen. Hij vertoefde daar gedu
rende de zomermaanden, en maakte dan
wel eens lachend de opmerking, dat de
oude juffrouw Eltester een twistappel
was geworden tusschen hare kinderen.
Ieder wilde haar gaarne bij zich hebben,
zoodat zij soms schertsend dreigde, dat
zij naar Hamburg zou gaan, waar Con
stance sedert eenigen tijd met een koop
man getrouwd was.
„O, daar maakt ge ons niet bang
mee", antwoordde George dan lachend.
„Ge kunt toch ons bosch en uw bloemen
niet ontberen."
„En die zijn het mooist op Segefeld,"
riep Dorn dan. „Al heb jelui op den
Godeberg grooter tuin en broeikasten,
alles tiert en bloeit toch nergens zoo
mooi als in de houtvesterswoning."
„Of zij hier is, of daar, dat staat
gelijk", oordeelde Gertrude dan om den
strijd te beslechten „wij hebben moeder
nog, wij hebben haar liefde, die in da
nood is beproefd geworden."
EINDE
