eden
O HEL,
Het Qtaene bis."
kel-Cacao
Woensdag
29 Maart.
zoon van den houtvester.
No. 74.
43e Jaargang.
1905e
Binnenlandschö berichten.
FEUILLETON.
tiker zijn wil, de Echte
sg m
de ontvangst
m
tsu
sa
•jienaresae.
U 5T< OllUtJl UB BRUU.WI1W soviuuill,:
appelen» omdat Java-Bij8t i
ft. wegens baarlratteneewoon
IndereJava-soorten. Verkrijgbaar
Rn van &L KG. a f 1.5© en 5 KG.
is in kartons beschikbaar gesteld
waar niet of moeilijk verkrijgbaar
et adres voor engros:
3 JS, Zaandam.
izaar Peter te midden der
'hénix.
r maakt bekend, dat het
Vereeniging van af ZA-
AART is VERPLAATST
i Nieuwstraat naar het
oenewoudwijk
het Bureau der
jhe Courant" be-
ichmet de plaat-
Ad verten tien
bladen.
F. van de Velde Jr.,
rkt.
81® te ontvangentesamcn-
vela prcefnemingen in den
onder den naam des uitvinders
is, vervaardigd op de beste
iet wereldbercBmde étabblisse-
Stollwerck te Keulen,
Dr. lEiehadry'
lissen.
-Cacao Js met melk gekookt
ne gezonde drank voor dage-
(een theelepel» van 't
a kop Chocolade) Als genees-
k bij geval van diarrhea slechts
gebruiken.
ij de voornaamste H. H. Apo-
S». g«. prmfbunje»
1180, A 0,80, t. 0.85
femwoordiger voor Nederland
us Mattenklodt,
dam, Kalversttaat 103
UCHTIN.Gr
unastiek
en Massage
|iis8traat, No. 39,
en Manna els behandelisj
ggegraatsvarkrommingen 61
jfwijkingon-
ndeling voor Eheumatisoli8
ngen, Spiarvorlamming onz-
behandeling op
Plantaardige
br bijvoeging van Alkohol
LrkenclenKoortsweren"'
4.m van smaak en opwek en
Eek aan te bevelen voor zieken
en herstellenden.
t ili Literflesch f 2.50.
(entschap "der „Lama 0"ioa"
W?f„™l £«erd:ani-
viissuieseiE courant.
Prijs per drie maanden j 1,30. ï-ranco pa' post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERTENTIËN: van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts taemaal berekend. Groote letters
en cliclié's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telepbdoiioummer 10.
Ahormein ents-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
jpfy Zij die zich met het vol
gend kwartaal (1 April) op one
blad abonueeren, ontvangen de
tot dien datum verschijnende
„oiumers GRATIS.
De groote strijd.
Het „Utr. Dbl." bespreekt de poli
tieke adviezen van de Liberale Unie
en den vrijzinnig-democratischen bond.
Het blad legt in het bijzonder den na
druk op den strijd, die als een nood
wendig gevolg dezer zoo zeer afwijkende
verklaringen te wachten staat.
Dezen strijd nu vreezen wij niet, zoo
zegt het oud-liberale orgaan, integendeel
hij is ons ons welkom. Wij zeggen het
den heeren Marchant en Van Embden
niet volkomen instemming na. Wij
wenschen niet een uitsluitend anti-
clericale leus.
„Wie niet verder ziet dan de stem
bus van 1905 moge, al is het goed
recht van een negatieve leus nog niet
aangetoond, daarvan iets verwachten
wie in de vrijzinnige beginselen een
kracht ziet voor de toekomst,
zijn overtuiging is anders.
Met de vrijzinnig-democraten zijn wij
het volkomen eens, dat er meer op het
spel staat dan de stembus van 1905
dat er op spel staat de richting, waarin
de toekomst van het Nederlandsche volk
zich ook na die stembus zal ontwikkelen.
In onze hoop en onze overtuiging
omtrent die toekomst staan wij lijnrecht
tegen elkander over. De vrijzinnig-de
mocraten hopen op de zegepraal der
democratie. Door algemeen stemrecht
eu door alle geoorloofde middelen die
voor het doel dienstig mochten zijn,
wenschen zij die zegepraal te verwezen
lijken.
Wij, vrije liberalen, daarentegen zien
in een zoogenaamd democratische ont
wikkeling, in een heerschappij der groote
massa, in een toenadering tot de sociaal-
democratie een gevaar voor onze volks
kracht en onze cultuur, een gevaar
waarvoor wij ons land zonden wenschen
te behoeden.
Evenzeer als tusschen de groepen der
rechter- en die der linkerzijde een strijd
wordt uitgevochten om de heerschappij
tusschen de moderne levensbeschouwing
eude calvinistische-katholieke richting,
evenzoo is ook de toekomst gemoeid
ia den strijd tusschen de democratie
eu do vrjziunige idealen.
Dien strjd te ontwjken wij kunnen
het niet, en het past ons met. Voor
eüze overtuiging omtrent de beste hur-
aiouische ontwikkeling voor ons land
fehooren ook wj in het krjt to treden.
Verbittering jegens de vrjzinnig-
femoeraten bezielt ons daarom niet.
Zij hebben hun eerljke overtuiging
Bewerkt door AMO.
65.)
»Hoe gaarne ik George en zijn inoe-
Str mijn gelukkige aankomst had willen
gelden, toch liet ik dit na, uit vrees,
ik daardoor mjn spoor zou verraden,
vader den naam Gerhardine von Keren
taiu ik mijn intrek in een klein hotel
je Liverpoolik ging slechts uit om
allernoodzakeljkste voor de reis te
«wpen en een plaats te bespreken op
«Etruria" van de White-Starlijn, die
115en Juli zou vertrekken. Wj had-
gerekend, dat George dien dag te
-verpooi zóu aankomen.
was een vochtige, nevelachtige-
?ot8«n, toen ik met mijn weinige
aSage van het hotel naar de haven
lt8L Ik had den geheelen nacht niet
Wapen, en was zeer koortsig geweest,
."a ik in de koele scherpe lucht
"au, yeer mij eene huivering door de
zoo goed als wj en zjn bereid voor
hun beginsel op te komen.
Waarom, zoo vraagt het „U. D."
verder, hebben in 1901 tal van gema
tigde mannen op minister Kuyper ge
stemd en hem een onverwachte zege
praal bezorgd Omdat zj een beleid
wantrouwden, dat, onder den naam van
liberaal, allengs tot radicalisme afgleed
en tegen de soeiaal-democatie geen
waarborg meer bood en geen dam meer
opwierp. Waarom gaan ook nu weer
stemmen uit de middenstof op, die aan
sluiting aan minister Kuyper bepleiten
Omdat bj hen de vrees is opgewekt,
dat aan de zuigkracht van den radica
len maalstroom door de liberalen niet
genoeg weerstand zal worden geboden.
Die mannen herwinnen w j aanstonds,
zoodra duidel jk bljkt, dat genoeg kracht
in ons woont om ons tegen de radicale
democratie schrap te zetten. Bljkt, dat
wj aan het radicalisme de tanden wil
len en kunnen laten zien, de gematig
den in den lande, die zoo min van
extreme democratie als van dogmatisme
gediend zjn, zj zuilen zich gaarne
scharen onder het vaandel van een Yan
Houten, oen van der Ylugt, en een
Tydeman.
Wetsontwerp lager-enderwijs.
Onder voorzitterschap van den heer
dr. A. Borgman, van Enschede, had
Zondag te Utrecht een goed bezochte
gecombineerde vergadering plaats van
het Genootschap van leeraren van Ne
derlandsche gymnasiën en van de ver
eeniging van leeraren aan inrichtingen
van middelbaar onderwjs, ter bespre
king van de aanhangige wetsvoorstellen
ten aanzien van het lager onderwjs.
De heeren G. Boekstein en H. W. J.
A. Schook lichtten de wetsvoorstellen
toe. Na eenige discussie werd hierna
in stemming gebracht en met enkele
redactiewjzigingen met algemeeue stem
men aangenomen, eene door het bestuur
der gecombineerde vergadering voorge
stelde motie.
In deze motie wordt uitgedrukt dat,
indien de aanhangige wetsnovelle op
het lager onderwjs wordt aangenomen,
het aantal scholen met een, twee of
drie leerkrachten zal vermeerderen, dat
daardoor het peil van het lager, zoowel
als van het gymnasiaal en middelbaar
onderwjs aanmerkeljk zal dalen en
dus groote schade zal worden toegebracht
aan het onderwjs van ons volk in zjn
geheel. Oin welke redenen de vergade
ring hoopt, dat de volksvortegeuvvoor
diging het betrokken wetsontwerp niet
zal aannemen.
De vrijzinnige concentratie.
De „N. Ct." merkt op, dat het op
treden der 75 liberalen met hun mani
fest van 18 Februari eenige wrjving
heeft teweeggebracht tusschen de Libe
rale Unie en den vrjz.-dem. bond.
Deze laatste, zoo schrjft het blad,
leden, en ik gevoelde mj zeer ellendig
maar ik sloeg er geen acht op. Binnen
weinige minuten zou ik mjn bescher
mer bj mj hebben zeker wachtte hj
reeds op mj en dan zou alles goed
wezen. Ik had de haven bereiktscherp
zag ik rond, in de hoop George te
ontdekken. Hj was er nieter niet door
ontmoedigd 1 „Hj wacht mj op het
schip dacht ik en nam plaats in een
der bootjes, die gereed lagen om de
reizigers aan boord van de „Etruria"
te brengen. Zoo liet ik mj naar de
stoomboot roeien, vast geloovende, dat
h j me zou zien komen en m j tegemoet
zou snellen. Wj legden aan, met klop
pend hart vloog ik de scheepstrap op
George was er niet
Ik zocht overal waar passagiers waren,
ik keek in de kajuiten, de scheepshut-
tenoveral vreemde gezichten, die mj
nieuwsgierig en verwonderd aanstaarden
of onverschillig afgewend werden. Ik
vond George niet, en nu werd ik aan
gegrepen door een onbeschrjfeljken
angst.
Toch schepte ik weer moed, ik was
vroeg gekomen eerst over een uur zou
de stoomboot vertrekken. George kon
dus nog komen. Op het dek stond ik
acht het goede politiek ook tegenover
de aftredende „oud "-liberale Kamerleden
waar dat maar eenigszins kan, candi-
daten te stellen en verwacht dan voor
hen den steun der Unie op grond van
't gemeenschappeljk program, dat door
de vrje liberalen niet onderteekend is.
De Unie echter gevoelt zeer wel dat
het haar al ware het alleen maar
wegens het gemis van homogeniteit
onder haar leden onmogeljk is deze
aftredenden te bc-str jden en heeft boven
dien een aantal goede argumenten om
zich in deze niet door den bond de
wet te laten stellen.
Intusschen is het naar het oordeel
van het blad onmiskenbaar, dat de
vrjzinnig-democraten willen zj zich
in volle gestrengheid houden aan het
gesloten compromis, de logica aan hun
zjde hebben. Maar, zegt zj, daarom
heeft men nog niet het recht te spre
ken van een „verraad", indien de Unie
liberalen niet de caudidatuur van een
vrjzinuig-democraat tegenover die van
een vrjen liberaal zouden steunen.
De fout ligt in den aard van het
compromis, niet bj den eenen of den
anderen der bondgenooten. De animus
oompro mittendi is van weerszjden niet
dezelfde geweester heeft aan de wils
overeenstemming bj het sluiten van
het contract iets gehaperd, of met an
dere woordenmen is het wel eens
geweest over de letter der overeenkomst,
maar niet over den geest.
B g den bond een rigoureuse, radi
cale bedoeling. Een blanco artikel 80,
dat wil zeggengrondwetsherziening
tor verkrjging van algemeen stemrecht
(zie de rode oir. Van Raalte bj de
algemeeue beschouwingen). Samenwer
king bj de stembus, dat wil zeggen
nergens een Unie-candidatuur tegenover
een vrjzmnig-democratische noch om
gekeerd, en met het oog daarop een
verdeeling, voor zooveel mogeljk, van
de kiesdistricten over het land bj ge
meenschappeljk overleg voorts overal
steun van elkanders candidaten door
Unie en Bond over en weer.
Bj de Unie daarentegen een nevel
achtige, ongewisse, opportunistische be
doeling. Een blanco artikel 80, dat wil
zeggenoverlating' aan den wetgever
om het kiesrecht te regelen zooals hj
wil een maatregel, waarmede alle
partjen (ook die van de rechterzjde
zich immers moesten kunnen vereenigen,
uitgezonderd slechts zj die de grond
trekken dor kiesrechtregeling op theo
retische gronden in dc constitutie zelve
vastgesteld wenschten te zien Een
blanco artikel 80 après ga le déluge.
En wat samenwerking by de stembus
betrofeen overeenkomst, welke meer
dan één uitlegging gedoogdewaarvan
men de gevolgen en consequenties latei-
wel in vrede en vriendschap zou bepa
len een contract, dat met het voor
naamste punt van het compromis deze
geljkenis vertoonde, dat het eveneens
in menig opzicht in blanco was een
uit te kjken naar de roeibooten, die
naar de „Etruria" kwamen. De een na
den andere legde aan bj de scheepstrap,
de passagiers klommen aan boord, en de
booten keerden naar de haven terug.
Voortdurend kwamen er passagiers aan
boord sommigen hadden hun hut reeds
in gebruik genomen het werd al voller
en voller op het dek en het alleen
staande meisje, dat zoo angstig stond
uit te kjken, werd het voorwerp van
aller aandacht.
„Daar komt de laatste sloep hoorde
ik een stem naast m j zeggen. De laatste
sloep, mjn laatste hoop En daar
zag ik ook een gestalte die rechtop in
de sloep stond en met den zakdoek
wuifde 1 lk geloofde George te zien
Haastig verliet ik mjn plaats en snelde
de nieuw aangekomenen tegemoet. Welk
een wreede teleurstelling voor m j
Vreemde gezichten keken mj aan, hj
was er niet bj, hij was niet gekomen
Nu begon het ratelen der kettingen
men maakte het schip klaar om in zee
te steken. Nog een korten tjd en ik
zon op den Oceaan wezen, alleen, ver
laten, zonder George en zonder dat ik
wist, waar hj was, zonder hem eenig
bericht te kunnen geven.
verbintenis, welke een gemeenschappeljk
sous-entendu veronderstelde, dat ge-
Ijk thans hoe langer hoe duidelyker
uitkomt van de zjde der vrjzin
nig-democraten inderdaad heeft ont
broken.
Het blad zegt verder, dat de „Arnli
Ct." een poging heeft gewaagd om „do
oorzaak der verzwakking van den strjd
tegen den gemeenschappeljken tegen
stander" te leggen „bj hen, die zich
afgescheiden houden en van 't brengen
van 't geringste offer zelfs niets willen
weten", m. a. w. bj de liberalen van
het manifest. Tegen deze woorden komt
de „N. Ct." op: dit kunnen, zegtzy,
de liberalen van het manifest zich niet
laten aanleunen. Tusschen de drie groe
pen in de Kamer is overleg gepleegd,
en overeenstemming had kunnen worden
verkregen op een gezamenljk verkie
zingsprogram, mits men de kiesrecht
paragraaf had ter zjde gelaten. Vanwege
de groep Tydeman was dit allerminst
een onredel jke eisch. Het was een on-
mogeljke eisch, dat zj zich op het stuk
yan het kiesrecht eenvoudig zou over
leveren aan de vrjzinnig-democraten.
En nu kan het zjn, dat het program
of het beginsel van de heeren Drucker
c. s. niet anders toeliet, maar het geeft
hun aanhangers in geen geval het recht,
aan de groep Tydeman toe te voegen
g j hebt aan dien eisch niet voldaan en
zjt dus „de oorzaak der verwarring."
Het hoofdbestuur der posterjen en
telegrafie neemt thans reeds voorberei
dende maatregelen tot regeling en be
spoediging van het verkeer bj het be
kend worden der verkiezing van leden
der Tweede Kamer in Juni a. s.
De diensturen der kantoren zullen
o. a. op den dag der stemming des
avonds worden uitgebreid, zóó, dat dan
alle telegraaf- en telefoonkantoren ge
opend zjn.
De „N. R. Ct." meldt, dat generaal-
majoor A. J. Prins 1 Juni a. s. den
dienst met pensioen zal verlaten.
Generaal Prins werd 9 Nov. 1900
in dezen rang benoemd, na in 1897 tot
kolonel te zjn bevorderd. Hj was
commandant der 2e divisie infanterie
en zjn naam werd den laatsten tjd
nog al eens genoemd in verband met het
gebeurde met jhr. Vivian Brantsen te
Arnhem (liet zingen van socialistische
liederen op marsch) en de Assensche
luitenautsqnaestie.
Ook moet de verhouding tot den
inspecteur van het wapen, luit.-generaal
Snyders, niet steeds „couleur de rose"
geweest zjn naar wj meenen te
weten, zegt het „Vad."
Bj liet wapen der infanterie gaan
de miliciens der lichting 1904, van de
le ploeg van het bij vend gedeelte, op
30 of 31 dezer met onbepaald verlof
naar hunne haardsteden zj die voor
Was het wanhoop of koortswaanzin,
die m j aangreep Ik weet het niet.
Met achterlating van mjn bagage, met
gevaar van in zee te vallen of mjn
hoofd tegen een plank te verbrj zelen,
zonder op het waarschuwend geroep der
bemanning te letten, sprong ik van den
stoomer in de sloep, die juist werd af-
gestooten.„Neemt mj mee terug naar den
wal; ik kan de reis niet meemaken!"
riep ik den verschrikten mannen in de
sloep toe en werd in de armen van een
hunner opgevangen.
Doch ik was in handen der vervol
gers, die Melnik had uitgezonden om
m j te vangen. Hoe ik m j ook te weer
stelde, z j bonden m j handen en voeten,
bonden een doek voor mjn mond om
m j het schreeuwen te beletten en sleep
ten mj naar een schip, dat mj naar
een woest eiland bracht. Daar klonken
z j m j vast aan een rots en George werd
aan een andere rots tegenover m j vast
geklonken.
Wj konden niet bj elkaar komen en
elkaar niet helpende een moest zien,
hoe de ander versmaohtte, en hoe de
vogels kwamen en hun klauwen in ons
vleesoh sloegengriezelige wormen
kropen over ons lichaam rond! O, net
eigen rekening reizen of wier woon
plaats binnen 30 K.M. van de garni
zoensplaats is gelegen, mogen daags t. v.
vertrekken. De miliciens der 2de ploeg
keeren 30 Maart van tjdeljk verlof
terug en bij ven tot 29 Juli d. a. v.
Rijkspostspaarbank.
Geduaende de maand Februari werd
ingelegd een bedrag van f5.004.215,691/,
en terugbetaald f 4.227.270.651/2, w. o.
f 37.785.24y2 wegens aankoop van in-
schrgvingen in een Grootboek, obiiga-
tiën of certificaten van inschr j ving, zoo
dat f 776.945.04 meer werd ingelegd dan
terugbetaald. Aan het eind der maand
Februari bedroeg het tegoed ten
name van de verschillende inleggers
f 122.616.559.40Vi,.
Tot ultimo Februari is voor een be
drag van f 1,790,614.22 aan inschrij
vingen in een Grootboek der nationale
schuld, obligatiën ten laste van den
Staat of certificaten van inschrj ving,
ten behoeve van 2254 inleggers aan
gekocht.
Een hoogiwra&r in het luid-Afrik;,ansoh
richt.
Hier te lande is bericht ontvangen,
dat de heer Melius De Villiers, gewe
zen hoofdrechter van. den voormaligeil
Oranje-Vrjstaat, de uitnoodiging tot
hem gericht om het professoraat in het
Zuid-Afrikaansch recht aan de Leidsche
Universiteit te komen bekleeden, heeft
aangenomen.
De „N. Ct." herinnert, dat de heer
Melius De Villiers echter niet de eenige
gewezen Vrjstater was, die voor het
hoogleeraarsambt werd aangezocht. Nie
mand minder dan president Steyn is
over het aannemen van zulk een benoe
ming gepolsteerst door een bekend
vriend van den Vrjstaat hier te lande
terwjl later ook door de Leidsche facul
teit op zjn benoeming is aangedrongen.
Steyn weigerde hetgeen te verwach
ten was om gezondheidsredenen,
maar bovenal omdat hj meende dat
zjn plaats behoorde te zjn te midden
van zjn zwaar beproefd volk.
Nog een ander bekwaam Vrjstater
is voor het ambt genoemd, nl. oud-
rechter Herzog, die zich tjdons den
oorlog aks vechtgeneraal zoozeer onder
scheidde eu thans te Bloemfontein als
advocaat is gevestigd. Herzog is Neder-
landsch mr. in de rechten, maar hj is
nog jong en mist de breede ervaring
van den heer de Villiers, terwjl hem ook
het prestige van het hooge ambt, vroeger
door dezen bekleed, ontbreekt.
VXissingan38 Maart.
Debalans der Koninklyke Maat
schappij „de Schelde" alhier over 1904
ligt ter visie. Een dividend van 8
wordt den aandeelhouders voorgesteld.
was verschrikkeljkDe wanhoop gaf
mj eigenljk reuzenkracht, ik verbrak
mjn boeien, doch stortte in een diepen
afgrond en bleef bewusteloos liggon..."
„Ge zult wel begrepen hebben, dat ik
u drooinen uit mjn jlkoortsea verteld
heb", vervolgde zj na eenige oogeu-
blikken rust. „Toen ik tot bewustzj-n
kwam, lag ik te bed in een vreemde
kamer. Een oude vrouw, met een witte
muts op 't hoofd, boog zich over mj
heen en zei, dat ik rustig moest bij ven
liggen. Deze vermaning was niet noodig,
want ik was nog zoo zwak. Ik was niet
in staat te denken op dat oogenblik
had ik niet kunnen zeggen, wie ik was.
Ik sliep ook dadeljk weer in en weet
niet precies hoe lang ik in dienbewus-
teloozen toestand heb gelegen. Toen ik
allengs weer tot bewustzjn kwam en
vroeg, waar ik mj bevond en hoe ik
daar gekomen was, verboden dokter en
verpleegster m j daarnaar te vragen. Ze
zeiden, dat ik zeer ziek was geweest en
dat er goed voor mj gezorgd werd."
Wordt veroolqth,
