ICHT.
gevraagd
mt.
IERSE.
Maart.
zoon van den houtvester.
.OMA.
B.
JltlUcf.
of te Eoop
enstbode
No. 70.
43e Jaargang.
1905.
Bimieiilandsche Berichten.
FEUILLETON.
ite clientèle
ollectie
AMD1E8ST
sselsche
ter bet gerecht, hoe
echt. Deze waarheid
soepen en
Idelaars. Omdat h°e't
Parijs.
flesschen, der Zui-
tSJE, te Mid-
g a r a n i i e van
ling kan melk wbr-
prijs. In alle op-
iij de bewerking en
dichtingen geeft de
loog te Middelburg,
eplaatst worden een
SHR, niet beneden
lotel Albion,"
thuis met Sous-
R, staande aan de
bevragenbij J.
Markt C 75b.
ist. een Burger
huurprijs circa
Brieven onder let-
ler Courant
JIS voor een klein
ïin. Franco aanbie-
gewacht onder letter
ÏRETSEN.
elling voor dadelijk
lej. YAN PUFFE-
en-Middelburg r.t.
N (Eemii 8:) v.nn
Mkfegsa) 5.50.
t: v.m. 7.55, S.SO,
i. 12.80, 1,15. 2.—i
-,5.50, 7,—7.50,
19(D. Z s i i rö ar k
15 6.20. 8.40.10.15,
1.20. 2 05, 2 50,
'.55,7.05, 7.55,8.15.
vm 6— 6 20 7—
iSO 10— 10 20 1040
i2~ 12 30 1-* 125'
3 55 4 20 5- 6 15
10.
sluis: vm 6 10 6 30
15 9 50 10 10 10 30
'0. Hm 12 19 12 45
10 3 40 4 05 4 85
i& 3 tf.
b "h-iUs Sv-aïsjv. 4«
tend,
MSCBE COURANT.
Prijs per drie maaadea f 1.30* Fi'anoo per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. YAN DE YELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADYERTENTIËNvan 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters
en cliché's naar plaatsruimte.
Versckjjnt dagelyks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telephoomiummer 10.
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
jr Zij die zich met het vol-
i scnd kwartaal (1 April) op ons
1,15,1 nhonneeren, ontvangen de
dien datnni verschijnende
GRATIS.
D0 verdeeldheid dar vrijzinnigen
De „N. Amh. Ot." vraagt, waarheen
j verdeeldheid, die thana met de stem
bus in het verschiet bij de vrijzinnige
groepen bestaat, moet leiden, en of men
rich in ernst de illusie maakt met deze
«derling verdeelde macht tegen de vast
aaneengesloten gelederen van den tegen-
Btander op te trekken en een overwin
ning fcc behalen.
Het ergste en ergerlijkste is, dat onze
vrijzinnige leiders de geestkracht hunner
ïolgelingen verlammen, het vertrouwen
in de gemeenschappelijke zaak onder
mijnen.
De heeren twisten over 's keizers
baardover de vraag, wat geschieden
ral op het einde van het vierjarig tijd
perk van het vrijzinnige ministerie
doch de vraag hoe komen we daaraan
wat moet geschieden om de vrijzinnige
beginselen bij de stembus te doen zege
vieren, wordt niet beantwoord.
Toch is bet deze vraag, welke de
vrijzinnige kiezers allermeest bezig-
houdt. Of l'reubDrucker het zullen
winnen met het blanco-artikel plus al
gemeen kiesrecht, dan wel Borgesius-
Liberale Unie met blanco-artikel zonder
meer, of Tijdemanvan Houten zonder
blanco-artikel, dat alles interesseert de
kiezers eerst in de tweede plaats, vooral
nu ze weten dat de heeren nog eenige
jaren dan tijd hebben, het daarover eens
te worden. Maar wat hun wèl belang
inboezemt is de vraag hoe ontkomen
wij aan de heerschappij der kerkelijke
coalitie En het gezond verstand dier
kiezers, nog niet aangetast door de
iplijtziekte, welke in de hoogere politieke
kringen woedt, zegt hun, dat die vraag
onbeantwoord zal blijven als men voort
gaat op den ingeslagen weg dat er aan
ie kerkelijke overheersching geen einde
tal komen, als men begint met eerst
elkander te bestrijden.
De heeren, die de politieke leiding
in banden hebben, en instede van tot
op te wekken, verdeeldheid
spelen niet alleen in de kaart
van de tegenpartij maar dansen tevens
naar haar pijpen. Waar is uw program
too werd in de Kamer gevraagd door
minister Kuyper. Het antwoord had
moeten luidenEen einde te maken
aan uw bewind, dat wij een gevaar
achten voor onze binnenlandsche rust
en voor onze verhouding met het buiten
land; onze openbare volksschool te be
schermen tegen uwe pogingen om haar
te doen „afbrokkelen" de voornaamste
Bewerkt door AMO.
61.)
Daarbij was het beklagenswaardige
■neisje zoo onverstandig, dat zij haar
eenzame wandelingen bleef doenzij
whde hem niet uit den weg gaan, doch
toonen, dat hij haar voortaan ge-
taal vreemd was. Wat zij daarbij zelf
taeft geleden, is door eenige der ge
tuigen voldoende te verstaan gegeven.
0°k hij wilde daarover liefst niet uit-
maar hij moest er toch op
i, dat haar gedrag op den beklaagde
een noodlottigen invloed had uit
end. Hij uitte de vreeselijkste be
dreigingen en toen de gelegenheid zich
aanbood, ging hij over tot de afschuwe-
'Ske daad. Het was zijn hand, die de
!°hoone, beminnelijke jonkvrouw in het
®aer deed storten.
Tot hier had de rede van den officier
'mi justitie meer bp eene verdediging
bron van volkswelvaart, het vrije ruil
verkeer te handhaven.
Daarover zouden allen het eens zijn
geweest, daarvoor zouden alle vrijzin- j
nigen den stembusstrijd hebben willen
voeren. j
De premier kende evenwel zijn tegen- j
standers met goed gevolg had hij voor-
heen de baeil der splijtziekte onder hen 1
geplanthet zou hem ook thans weder
gelukken, door toepassing van het „Ver
deel en heersch de onmacht der linker
zijde te bestendigen.
En de uitkomst bewijst dat hij goed
gezion heeft. De heeren vechten over
de verdeeling van den buit.welken
de rechterzijde zal opstrijken.
Quo vadis zoo vragen duizenden
vrijzinnigen in het land waarheen wilt
ge ons voerenter overwinning Staakt
dan uw gekrakeel en sluit de gelederen.
Naar een politiek Moekden Dan zijt
ge verraders van de goede zaak.
De openbare school.
Ds. J. G. Klomp te Wassenaar deelt
in de a.-rev. „Rotterdammer" mede,
dat een groot-grondbezitter in zijne ge
meente een zijner arbeiders feitelijk
heeft gedwongen zijn kinderen van
de bijzondere school af te nemen en naar
de openbare school te zenden. Zoolang
nl. het aantal kinderen op de openbare
school niet boven de 40 klom, wilde
de Raad niet hesluiten, als daartoe dooi
de wet nog niet gedwongen, naast het
schoolhoofd een tweeden onderwijzer
aan te stellen. De bewuste arbeider nu
had drie schoolgaande kinderen en aan
den arbeider werd door den grondbezit
ter hakhout verkocht onder voorwaarde,
dat hij zijne kinderen van de bijzondere
school zou afnemen en zenden naar de
openbare. Hoewel de man gewetensbe
zwaren gevoelde en ds. Klomp schrifte
lijk den grondbezitter hiervan mededee-
ling deed en poogde hem op zijn besluit
te laten terugkomen, hield do grond
bezitter den arbeider aan zijne belofte
de kinderen gingen naar de openbare
school en een onderwijzer werd aan die
school benoemd.
„Wanneer de toedracht dezer zaak
juist is voorgesteld", merkt het „Vad."
op, dan „verdient inderdaad het optre
den van den grondbezitter scherpe af
keuring. Met dergelijke middelen mag
het openbaar onderwijs niet bevorderd
worden".
De „Stand." vraagt naar het bewijs
voor de bewering, keer op keer her
haald, dat zij „de openbare school be
lasterd" heeft. Daartoe moeten de tegen
standers dan maar een complete lijst
opmaken „van wat onzerzijds, niet door
een enkele, maar door hen die recht
hadden in den naam der Belijders te
ipreken, tegen de openbare school is
ingebracht. Stuk voor stuk, punt voor
punt, elke aanklacht afzonderlijk. Dan
kunnen we verder spreken, en zien of
we overdreven, dan wel of we stipt
dan op een beschuldiging geleken. Het
was of een advocaat sprak, die wan
hoopte aan de vrijspraak van zijn cliënt
en nu het medelijden opwekte om al
thans verzachtende omstandigheden voor
hem te verkrijgen. Thans echter ging
de officier van justitie tot den aanval
over. Ofschoon de daad zelve strafwaar
dig was, lag daarin niet de zwaarste
schuld van den beklaagde immers de
daad was het gevolg van een waanzin
nige hartstochtZijn schuld lag meer
in de manier, waarop hij zijn misdaad
zocht te verbergen en op een ander te
schuiven, met name in het leugenweef
sel, dat hij met behulp van zijn moeder
had ontworpen en, in de beschuldigin
gen, die hij op bedekte wijze, en zijn
moeder vandaag zelfs zeer duidelijk had
uitgebracht, tegen zeer achtbare perso
nen. Hij behield zich voor, daaromtrent
later eene aanklacht in te dienen, maar
op dit oogenblik wenschte hij- alleen de
gronden na te gaan, waarop de bewe
ring rustte, dat Gertrude von Kauffel
nog zou leven en gevlucht zou zijn, met
medeweten en hulp van den beklaagde.
Hij besprak één voor één de opgaven
van George en zijn moeder en weerlegde
die met zooveel scherpe ironie, dat ieder
haar waarheid hebben gesprokenen
eerst zóó zal uit te maken zijn, of we
gelasterd hebben.
„Daartegenover zullen wij dan een
lijst opmaken van wat tegen de Chris
telijke school is betuigd. Aantoonen, in
welk licht men onze school heeft gesteld.
En alzoo nagaan, of hierbij de aankla
ger aan de schuld van gelasterd te heb
ben, ontkomt.
„Maar geen algemeene phrasen. Daar
hebben we niets aan."
De Friesche Chr.-Historischen be-
reiden een krachtige actie voor tot zelf-
standig optreden bij do verkiezingen.
Het voornemen schijnt te zijn in alle
Friesche districten eigen candidaten te
stellen, en er wordt onderhandeld om
in Holland en Gelderland enz., overal j
waar de Bond connecties heeft, hetzelfde j
te doen. Reeds worden verschillende
namen -van a.s. candidaten genoemd.
koninklijk bezoek aan Botterdam-
Een bezoek door H. M. de Koningin
en Z. K. H. den Prins aan Rotterdam
te brengen is bepaald op Dinsdag
28 Maart a.s. Het vertrek naar de
Maasstad is vastgesteld op 11 uur 47
stadstijd. Aankomst te Rotterdam 12
uur 13 (D. P.) Het dejeuner zal de
Koninklijke familie gebruiken ten huize
van den burgemeester, den heer 's Jacob.
Daarna zal een bezoek worden gebracht
aan de tapijtfabriek Werklust" (direc
teur de heer Stevens.) Vervolgens zal
per Columbus" een tocht gemaakt
worden langs de havenwerken en zal
een bezoek worden gebracht aan het
1.8. „Potsdam" van de Hoiland-Amerika-
lijn. Om 5 uur 56 wordt het (\oninklijk
echtpaar in Den Haag terugverwacht.
Credietwaardigheid.
Aan de ministers van binnenlandsche
zaken, financiën en justitie is een adres
gezonden door den directeur van het
handelsinformatiebureau „Mutua Confi
dential Wijs Muller Co., te Amster
dam, in welk adres wordt opgemerkt,
dat het handelsverkeer zich meer en
meer op den grondslag van wederzijdsch
crediet beweegt, zoodat ook veel meer
dan in vroegere tijden voor den koop
man onmisbaar is een zoo juist mogelijke
kennis van de gegoedheid en de betrouw-
heid zijner relaties. Adressant verzoekt
aan de drie ministers het daarheen te
willen leiden, dat
lo. de in de bevolkings- en woning-
registers vergaarde gegevens geheel ten
dienste van het publiek, althans van de
erkende informatiebureau's zullen staan
2o. dat door de ambtenaren van het
O. M. aan de erkende informatiebureau's
gelegenheid wordt gegeven a. van
alle wegens bedrogsdelicten uitgespro-
kene vonnissenb. van alle ingestelde
instructies deswege kennis te nemen
3o. dat door de ambtenaren der politie
meende dat de beklaagde nu zelfs moest
overtuigd zijn van het onhoudbare zijner
verzinsels en op de eerste aansporing
van den president een berouwvolle be
kentenis zou afleggen. Op George's ge
fronst voorhoofd en samengeperste
lippen was zulk een besluit echter nog
niet te lezen. „Het lijk van zijn slacht
offer wordt gevonden", vervolgde de
aanklager, „maar zelfs in 't bijzijn van
dat lijk blijft de beklaagde zijn praatjes
volhouden.
Ja, de vreeselijke verminking daarvan
grijpt hij aan om te ontkennen, dat het
Gertrude von Kauffel's lijk is, terwijl
dit toch door haar familie dadelijk her
kend wordt en dan ook in den familie
grafkelder wordt bijgezet. Hij blijft bij
zijn verzinsels volharden, niettegen
staande hij weet, dat hij door zijn mis
daad ook de zuster van zijn slachtoffer
den doodsteek heeft gegeven. Tegen
dezen verstokten zondaar eisch ik schul
digverklaring aan moord, en ik verwacht
met vertrouwen, dat de heeren gezwo
renen die eenstemmig zullen uitspreken.'
Met het gevoel van een overwinnaar
ging de officier van justitie zitten. Hij
mocht tevreden zijn over de uitwerking
zijner rede de overwinning scheen zoo
aan de erkende informatiebureau's in
lichtingen over feiten aangaande inbre
kers worden verstrekt4o. dat, voor
zooveel met wijziging der bestaande be
palingen, de raadpleging van bevol
kings-, woniugs-, hypotheek-, faillisse-
ments- en huwelijkscontractenregisters,
alsmede die van den burgerlijken stand
voor de erkende informatiebureau's zon
der kosten geschieden kunnen en de i
hierdoor ontstaande vermindering van
inkomsten desnoods door de rijksschat- 1
kist vergoed worde 5o. dat do inrichting 1
der bedoelde registers zooveel mogelijk
in de richting van een onderling ver- j
band gewijzigd worde en aangevuld
met een handelsregister6o. dat in
overweging worde genomen, of onder
de noodige waarborgen aan erkende
informatiebureau's kan worden toege
staan, eenig gebruik te maken van de
door de diensten der rijksbelastingen ver
kregen inlichtingen over den vermogens
toestand van kooplieden7o. dat de
reeds bestaande openbaarheid van de
gegevens der gemeentelijke inkomsten
belasting voor de erkende informatie
bureau's zoo gemakkelijk mogelijk ge
maakt worde.
geheel Nederland en meer bestemd zou
zijn om in het buitenland verspreid te
worden.
Verschillende andere wenken werden
nog gegeven, waarna het bestuur toe
zegde op de a.s. algomeene vergadering
een uitgewerkt plan van uitgave aam
te bieden, waarbij, met de geuite wen-
schen rekening zou worden gehouden.
Desgelijks werd tegen de a.s. alge
meene vergadering een afgerond plan
toegezegd aangaande het drukken en
verspreiden van een gemeenschappelijke
reclame-plaat, waarbij de afdeeling
Valkenburg o.a. wees op den financieelen
steun die in België door de gemeenten
die door de reclame worden gebaat,
aan het Vreemdelingenverkeer ver
leend wordt.
Nationals Bond van vreemdelingen
verkeer.
Dezer dagen werd onder presidium
van den heer P. de Graaff, uit Gro
ningen, in het hotel „De la Station"
te Utrecht, de tweede jaarlijksche ver
gadering gehouden van secretarissen
van Vereenigingen tot Bevordering van
Vreemdelingenverkeer, aangesloten bij
den Nationalen Bond voor Vreemde
lingenverkeer in Nederland.
Deze vergaderingen dienen deels ter
voorbereiding van de algemeene vergade
ringen, die des zomers worden gehouden,
deels om het hoofdbestuur in staat te
stellen steeds voeling te houden met
de besturen der afdeelingen en zich van
de wenschen en behoeften der aange
sloten vereenigingen te overtuigen.
Vertegenwoordigd waren 36 afdeelin
gen. De bond telt thans totaal 56 af
deelingen met ruim 14,000 leden.
Van de bestuurstafel werden mede-
deelingen gedaan betreffende de uitgave
van een algemeen reclame-middel voor
alle afdeelingen, bestaande in een uni
form uitgevoerd handig gidsje, met
fraaie illustraties en weinig tekst, uit
te geven in dier voege, dat het ééne
deeltje bijv. Friesland, een ander deeltje
Groningen, weer een ander de Zaan
streek, enz. enz. behandelt. Fiets- en
wandelkaartjes, plattegrond e. d. kunnen
door de betrokken afdeelingen er aan
toe worden gevoegd. Een proefdruk
van den omslag was ter kennismaking
aanwezig.
Uit de vergadering werd vooral op
de wensohelijkheid gewezen om naast
deze gidsjes ook een dergelijk uit te
geven, dat door enkele goede afbeel
dingen een karakteristiek geeft van
goed als zekermedelijdend keek hij
naar dr. Pfeiffer, die eenige woorden
fluisterde met den beklaagde, eenige
papieren schikte en zich gereed maakte
om zijn verdedigingsrede te beginnen.
Op dit oogenblik naderde een deur
waarder en reikte hem een brief over,
waarbij hij nog een mondelinge bood
schap voegde. Pfeiffer's blik vloog over
de weinige regelen, die de brief bevatte.
Hij werd zeer ontroerdhij kon zich
nauwelijks beheerschen, toen hij op den
president toetrad en dezen den brief
toereikte. Zoodra deze den brief had
gelezen, werd hij eveneens zeer ontroerd,
en zijn stem klonk onvast, toen hij het
gerechtshof verzocht met hem in de
raadkamer te gaan, om te beraadslagen
over een plotseling opgekomen veran
dering in deze zaak.
Onder het publiek werd nu druk
gefluisterd, niemand wist, wat er ge
beurd was, en toch vermoedde ieder, dat
het iets bijzonders moest zijniets,
dat aan den loop van het proces een
geheel onvoorziene wending kon geven
Men was daarom tamelijk teleurgesteld,
toen de president bekend maakte dat
zich nog een getuige had aangemeld,
die met toestemming vau den officier
Men schrijft aan de „Tel."
De minister van ooriog heeft bevo
len, dat het voorbereidend militair
onderricht en het schietonderricht bui
ten het leger zoodra mogeljjk moet
worden overgebracht naar het kader
van de landweer.
De minister wil trachten daardoor
den geest in het leger zelf te verbe
teren, in de eerste plaats onder de of
ficieren van het wapen der infanterie,
Bij de regeling der tractementen voor
brieven- en telegrambestellers worden
vroegere diensten als postbode, noch
tijdelijke diensten in rekening gebracht.
Op dezen regel was echter eene uitzon
dering toegelaten voor hen wier benoe
ming tot besteller een gevolg is of is
geweest van de verandering van het
hulpkantoor aan welks dienst zjj als
postbode zijn of waren verbonden, in
een postkantoor.
Thans is deze bepaling bij Kon. besluit
uitgebreid voor hen, die in het belang
van den dienst tot besteller zijn of
worden benoemd.
Vlissingen, 33 Maart.
Maandagavond te 8 uur zal voor de
anti rev. propagandaolub in eene open
bare vergadering in het Vereeniginga-
gebouw alhier optreden ds. J. van den
Berg van Ter Neuzen met het onder
werp„Valsche leuzen". Er zal gele
genheid tot debat zijn.
Zaterdag 1 April treedt in de zaal
van den heer Stofkoper op de heer A,
8. Talma, lid van de Tweede Kamer.
De hopperzandzuiger „Dredger", ge
bouwd aan de Kon. Maatsch. „de Schel
de" is hedenmorgen onder bevel van
kapitein Visser van hier vertrokken ter
aanvaarding van de reis naar Shanghai.
Het is te hopen dat het vaartuig be
houden deze Chineesche haven mag
bereiken.
van justitie en van den verdediger nog
zou worden in verhoor genomen.
Deze getuige, of liever deze getuigen,
werden nu binnengeleid. Twee jonge
vrouwen, in grijs en zwart gekleed,
traden door een deur, achter de zitplaats
der rechters, de zaal binnen en namen
plaats voor de balie. De eene sloeg den
sluier terug en nu klonk van de bank
der beschuldigden, van de plaats der
getuigen en ook uit het publiek gelijk
tijdig den kreet
„GertrudeGertrude von Kauffel 1"
Maar hoe verschillend was de klank
der stemmen. Van den een was het de
dankbare jubelkreet van den man, die
op het laatste oogenblik uit den drei
gendsten nood wordt verlost. Van den
andere de razende wanhoopskreet van
den man, die zijn spel verloren ziet.
Beide werden echter overstemd door de
uitroepen van verbazing, van vreugde of
van twijfel, die uit het publiek kwamen.
Herhaaldelijk moest de president tot
stilte aannamen met bedreiging, dat hij
de zaal zou laten ontruimen, voordat het -
gedruisch genoegzaam bedaard was om
de gerechtelijke behandeling te kunnen
voortzetten.
(Wordt, mvsfatik