Dinsdag
7 Maart.
feuilleton.
mh van den houtvester.
No. 55.
43e Jaargang.
1905.
Binnenlandsche berichten.
VLISSINRSm COURANT
Prijs per drie maanden 1.30» franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187-
ADVERTENTIËN: van 1—4 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts fotrcemaal berekend. Groote letters
en cliché's naar plaatsruimte.
Verscliflnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
T e 1 e p li) o n is u m 111 e r 10.
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Een interview met mr. Heemskerk.
Een der redacteuren van „Het
Centrum" beeft een onderhoud gehad
met den heer mr. Th. Heemskerk,
president der anti-revolutionnaireKamer-
club, waarin verschillende actueele
politieke quaesties zijn behandeld. Hier
aan ontleenen w j het volgende
Op de vraag of de heer Heemskerk
de samenwerking tusschen anti-revolu-
tionnairen en katholieken gewenscht
achtte antwoordde deze
„Gewenscht en noodzakelijk. Daarop
kan niet genoeg de nadruk worden
gelegd. De katholieken zullen, naar ik
vertrouw, de anti-revolutionnairen niet
bestrijden, waar dezen reeds zitting
hebben, terwijl ik alle reden heb aan
te nemen, dat dan ook onze kiezers te
Beverwijk, Hontenisse en Haarlemmer
meer de aftredende katholieken met
ijver zullen-steunen."
„Zal uw partj nog een program van
actie opmaken voor den naderenden
strijd" P
„Ik geioof niet dat er thans veel
behoefte aan zulk een program besta
In hoofdzaak wordt gewerkt in den
van het reeds eenmaal vastgestc
program van actie. Maar natuurlijk
heeft hierover de deputaten-vergadering
te heslissen."
Gevraagd naar de geruchten over het
aftreden van een of meer ministers
heer Heemskerk dat hem
daarvan niets bekend was. In het al-
m noemde hij die geruchten om
trent reconstructie van liet kabinet
;telijk. „Berst na de verkiezing
kan immers worden uitgemaakt welke
minister zal of wil heengaan, en wie
blijven
Over het onderzoek en de eventueele
plannen betrekkei jk de financieele ver
houding tusschen rijk en gemeente kon
wethouder-afgevaardigde nog geen
bepaalde inededeelingen doen. Hij zeide
daaromtrent
„Ik hoop dat van de werkzaamheden
r staatscommissie, met het onderzoek
naar deze materie belast, spoedig iets
bijken. Bljkbaar heeft zij in
arbeid vertraging ondervonden
door de ongesteldheid van haren voor
zitter, mr. Godin de Beaufort. Het
wat ik thans zeggen kan is,
zij voorloopig hare bezigheden ver
richt door het bureau en door de sub-
commissiën."
Betreffende de werking der drankwet
fitte mr. Heemskerk de meening dat
moeilijkheden bj de toe-
minder te wijten zijn aan de
wet zelf dan wel aan de omstandigheid
at men vroeger verkeerd handelde.
«Demoeiljkheden zijn vooral ontstaan
doordat vele vergunninghouders, vóór
deze drankwet was ingevoerd,
'op hebben geanticipeerd. Zij zijn
Bewerkt door AMO.
Op den dag, dat George Eltester
deTrl §ezworenen te Butin veroor-
J, I9> kunt ge bier de papieren en
ptden m ontvangst nemen."
dit" U ree<ta gezegd, waarom ik
.e vermijden, Melitta mag niet
do t ?r k°men i de aandoeningen bij
erechtzitting in Eutin moeten haar
•"«paard blijven."
„Daar is wel wat op te vinden zij
ti een onbeperkte volmacht geven."
ook i U'miJ niet Bevallenik heb
oiriot- rer-.erJlnS te houden met andere
omstandigheden."
Wiee*1 k0' ergste geval houd ik het
dat o Jan k0' ,ermogen in handen tot
ik f teruggekeerd zijtde renten zal
tedig toezenden", zei de consul
Melnik wierp het hoofd in den nek
im hun vergunningen handel gaan
dr j ven, hebben die verkocht, terwijl er
daarenboven verscheidene vergunning
houders waren, die onder de vorige
drankwet hun vergunning quasi hadden
voeren door een zetbaas, welke persoon
voor eigen rekening de zaak dreef. Die
onzuivere handelingen hebben tot moei
lijkheden aanleiding gegeven, maar het
gaat niet aan zulks op rekening van
de drankwet te schuiven."
Een Staats-premioleening.
De „N. Bin. en Kap." komt met een
hoofdartikel waarin het de volgende
voorstellen onder de aandacht brengt
van den minister van financiën met het
doel om de staatskas te stijven
1. Vermeerdering der Staatsinkomsten
zonder belastingverhooging. 2. Verge
makkelijking van het plaatsen van lee
ningen door kleine gemeenten. 3. Af
schaffing der Staatsloterij zonder bevor
dering van ander gedobbel. 4. Verschaf
fing van kleine coupures voor kleine
beleggers.
Het blad zegt verder Velen achten
afschaffing der Staatsloterj wenscbeljk
nog meer lieden zouden voor haar af
schaffing zjn, indien zij er slechts van
verzekerd waren dat het vrij onschuldige
„briefjes-spelen" niet zal worden ver
vangen door ernstiger gedobbel en
vermoedeljk zou ieder rechtgeaard bur
ger haar absolute afschaffing geheel
steunen, indien de loterj zou kunnen
worden vervangen door iets dat, terwijl
het een achterdeurtje voor Bortuna open
laat, tot sparen aanmoedigt, en in plaats
het geld voor het „briefje" verloren te
doen zjn, het bespaart ten bate der
spelers. Dit laatste verdient vooral de
aandacht, omdat de Staatsloterj elk jaar
3 maal 21,000 loten a f 70 uitgeeft, zoo-
dat dus voor ongeveer 4l/s mill, per jaar
wordt „gespeeld". Ons voorstel doet
tevens als het ware vanzelf een middel
aan de hand om de collecteurs der
Staatsloterj compenseerend werk te ge
ven, dat voor hen voordeelig zou kunnen
zjn, en tevens voor de gemeente-premie-
leeningen onder beheer van den Staat
der Nederlanden propaganda zou maken.
Dat tegeljk met opheffing der Staats
loterj onderdrukking van al het open
en verkapt lotengescharrel zou moeten
komen, spreekt vanzelf.
De redactie van de „N. B. en K."
zou gaarne zien dat alle kleine gemeen
ten die geld noodig hebben, zich tot
den Staat moesten wenden. De Staat
neme haar leeningen, hetzj tegen een
varieerenden rentevoet doch niet minder
dan 3'/a pCt. En hj geve daartegen,
d. w. z. op onderpand der gemeente-
leeningen, premieloten uit
Aangenomen, dat het totaal der kleine
gemeenteleeningen c.a. f 250.000.000
bedraagt en dat zelfs groote gemeenten
haar voordeel zouden vinden bj leenin
gen aangegaan door tusschenkomst van
het Rjk, dan mag als vrj zeker worden
beschouwd dat de gemeente premielee-
en antwoordde plotseling uit de hoogte
„Ik ben u zeer verplicht, mjnheer
Maar bj de vele zorgen, die ge n ge
troost voor het algemeen welzjn, mogen
wj u dien last niet opleggen."
„Ik zou het beheer toch nog twee
jaar gevoerd hebben, wanneer de arme
Gertrude in leven was gebleven. Yoor
mj zou het dus weinig onderscheid
naakt hebben, doch zooals ge
wilt. Zoodra.Eltèster veroordeeld is, kunt
ge over de erfenis beschikken."
„Zoo moet deze zaak dus hangen
bijven", sprak Melnik, en opstaande
stak hj den consul de hand toe, om
afscheid te nemen. „Vaarwel, mjnheer
Ik zal toch met mjn gezin de reis
aanvaarden. Goed bezien is het eigenlijk
onverschillig, want het geld is ingoede
handen."
„Beter dan bj u", mompelde Bauer,
toen hj zjn gast tot aan de deur uit
geleide had gedaan. „Met al die fraaie
woorden misleidt de edele heer Von
Melnik mj niet. Hj heeft het geld
noodig, en nu ik dit bemerk zal ik het
buiten zjn bereik houden, zoolang ik
maar een voorwendsel kan vinden. Wat
die man mjn vriend Kauffel gekost
heeft, dat heeft buiten hen zeker niemand
ning van den Staat der Nederlanden
na verloop van tjd een groot en actief
fonds zou worden, dat ook buiten onze
grenzen, in landen waar premieleeningen
mogen circuleeren, een goede markt zou
hebben.
Het blad zegt ten slotte De Staat
zou zeker soortgeljke toten op een 21/,,
pet. basis op of boven pari kunnen
plaatsen, want de 27a pet. loten van
Brussel en Antwerpen noteeren boven
pari, en dat zjn slechts stadsleeningen.
Hj zou bj elke verdere uitgifte zeker
concurreerende bankiersgroepen vinden,
en in den regel vermoedeljk een aar
dig agio kunnen bedingen. Dit agio zou
voor den Staat zuivere winst zjn, en
als revenu kunnen worden beschouwd,
of voor reserve of extra premiën worden
gebruikt.
j Nemen wj aan, dat de Staat na ver
loop van eenigen tjd f200,000,000
gemeente leeningen opneemt waarop hj
gemiddeld 3s/j, pet. ontvangt, dan zou
hj aan rente van de gemeenten 7ys
millioen per jaar ontvangen. Veronder-
stellen wj verder dat de loten 2 x/a pet.
'sjaars vaste rente dragen, dan zouden
voor het Rjk 21/1 millioen per jaar
resteeren en indien de Staat f 1,000,000
neito wil „verdienen" dan zon nog steeds
I1/, mill, voor premiën resteeren. In
j verhouding is dit weliswaar geen groot
bedrag, maar het laat toch zeer aardige
jaarljkscheprjzen toe.Bjv.1 f 100,000
2 kf 50,000, 4 k f 25,000,10 a f 10,000,
20 f5000, 100 a f 1000, 200 a f500,
1000 a f100, 2000 a f50, 4000 a f25
en 50,000 a f 10. De Staat zou ook zjn
hypothetisch millioen kunnen renoneee-
ren en de prjzen grooter maken, daar
entegen echter 20 of 25 pet. belasting
van de hooge prjzen kunnen heffen.
De premieloten zouden kunnen worden
uitgegeven in seriën van 10 loten a
f 100, en elk lot zoude desnoods nog
splitsbaar kunnen zjn in onderdeelen,
alle natnurljk voorzien van coupons.
De tegenwoordige collecteurs der Staats
loterj zouden bevoegdheid kunnen krj-
gen de loten tegen provisie te sljten,
desnoods op afbetaling onder eigen aan-
sprakeljkbeid. De kleine coupures zon
den velen welkom zjn, en in een groote
volksbehoefte voorzien.
Schoolvoeding en -kleeding.
Het aantal voorstanders hiervan neemt
met den dag toe. De tegenstand is in
kerkeljke kringen het langst volgehou
den. Doch al meer en meer gaat men
ook daar inzien, dat, waar de armen
zorg in de eerste jaren niet afdoende
geregeld zal worden, het in elk geval
de plicht van de gemeenschap is te
zorgen, dat voor het opgroeiend ge
slacht, dat toch volstrekt geen schuld
draagt aan de armoede der ouders,
eenigszins behoorljke levensvoorwaar
den worden geschapen.
De Haagsche gemeenteraad, dien
niemand zai verdenken, te vroeg met
sociale nieuwigheden weg te loopen,
ooit vernomen en ik vrees, dat Melnik
het zelf niet goed weet. Na den dood
van zjn schoonvader heeft Melnik twee
millioen opgestreken, na den dood van
die goede mevrouw Von Kauffel weer
twee millioen, en daar schjnt niet veel
meer van overgebleven te zjn. Hoe lang
zal het vermogen strekken, dat hem in
den schoot is geworpen door het ongeluk
van de lieve Gertrude Arme Melitta,
ik vrees, dat je nog bittere ervaringen
zult opdoen Waarom heeft Kauffel
niets vastgezet voor haar en de kinde
ren, waar zjn schoonzoon niet kon
aankomen. Hj was zoo'n voorzichtige,
knappe man Hoe kon bj zoo dom zjn
Met de hand onder het hoofd zat hj
daar, en staarde peinzend naar den vloer.
ELBDE HOOEDSTUK.
Met opgeheven hoofd, doch met som
beren blik en diep gerimpeld voorhoofd,
schreed mjnheer Von Melnik voort in
de fraaie kastanjelaan, die van de villa's
op den Scheepmakersdam naar de stad
voert. Men zag niet veel menschen op
de anders nogal druk bezochte Prome
nade, want het weder lokte niet uit tot
een wandeling. De hemel was bedekt
met gcanwe wolken, die op de aarde
heeft met 31 tegen 9 stemmen besloten
tot gemeentel jke kindervoeding en
-kleeding.
De anti-rev. „Rotterdammer", het
orgaan waarin mr. Babius echt princi-
pieele oppositie voert tegen de pension-
neering voor bjzondere onderwjzers
en de regeling van het arbeidscontract,
al zjn die voorgesteld door een hem
anders geestverwant ministerie, uit nu
de volgende klacht, onder het opschrift
„Op het verkeerde pad."
Wat gevreesd werd is in Den Haag
geschied.
De Haagsche correspondent van de
„Tjd" was er al bang voor, dat de
Haagsche gemeenteraad dit betreurens
waardig besluit zou nemen.
Hj achtte terecht, dat met de recht-
streeksche verstrekking van kleeding
en voedsel, buiten de ouders om, de
Staat of de gemeente officieel de plaats
ging innemen van den vader en de
moeder.
Doch mistroostig eindigde hj zjn
correspondentie over dit punt„Maar
hoe slecht in beginsel en hoe onprac-
tisoh de officieele kindervoeding en
-kleeding zjn, zj zitten in de lucht, en
voor wat in de lucht zit, zjn wj hier
erg gevoelig. Zelfs zjn alle onze geest
verwanten en bondgenooten tegen den
invloed ervan niet bestand, vooral tegen
de opening van een stembus, wanneer
de onrechtvaardige mammon, die maar
uit de gemeentekas is te halen, gaarne
wordt benut, om vrienden te maken.
Thans schrjft ook de „Residentie
bode", dat zj deze beslissing betreurt.
Officieele kinderkleeding, rechtstreeks
aan de kinderen, onder welken vorm,
zal voor ons uit den booze bijven",
schrjft dit blad. Men ziet uit dit alles,
dat niet tevergeefs in onze dagen ge
waarschuwd wordt tegen staats-socialis-
me. Deze „heillooze weg" is de minst
aannemeljke van alle, zegt de „Resi
dentiebode". Toch sjpelen allengs de
verkeerde beginselen door, en vinden
steeds meer toepassing in de praetjb.
En het is ook nu in Den Haag gezien,
wie er mee transigeert, is reeds ver
loren. Als deze soort van ongemotiveer
de staatsbemoeizucht eerst maar den
vinger heeft, neemt zj straks de heele
hand.
Het „Volk" valt er over, dat mr.
Treub in de „Vragen des Tjds" onge
rust is aangaande het succes der sociaal
democraten bj de verkiezingen, waar-
schjnljk zegt het „Volk" omdat
hj in zjn blanco-standpunt nu het
hoogste woord der wjsheid ziet. 't Kan
een vergissing van hem zjn de kiezers
houden over het algemeen niet van
gemodder. Althans er komen er telkens
meer, die niet weten willen van een
politiek, die noch vleesch, noch visch
is, en die in plaats van beginselen,
excuses voor haar slapheid op den
voorgrond moet stellen. Overal waar
een vrjzinnig-democraat in het publiek
komt, moet bj beginnen met voor zjn
schenen te willen neerzinken. De lucht
was drukkend, hoornen en planten lieten
zelfs de bladeren haDgen. Enkele wind
vlagen brachten geen verkoeling, maar
joegen wolken stof omhoog. Alles ver
langde naar den regen, die elk oogenblik
kon beginnen te vallen.
De weinige menschen, die op de
Promenade voortgingen, hadden werk
genoeg om hun kleeren en hoeden vast
te houden in den aan wakkerenden wind
en sloegen dus weinig acht op de voor-
fa jgangers.
Mjnheer Von Melnik kreeg meerma
len een stofwolk in het gelaat, die hem
het zien belette, doch hj vergat niet
temin geen oogenblik de beleefdheid en
groette de bekenden, die hj ontmoette.
Eindeljk werd hem dit zeker te veel
moeite, want b j de poort gekomen riep
hj een huurkoetsier aan, noemde de
straat, waar hj heen wilde, stapte in
en trok het portier met een harden ruk
dicht.
Nauweljks zat hj in het rjtuig, of
de hoogmoedige uitdrukking verdween
van zjn gelaat, dat nu angst en onge
rustheid verried. „Verduiveld!" moni-
polde hj tandenknarsend. In hevige
gemoedsbeweging praatte h j ouverstaan»
houding een pleidooi te geven. Want
ze staan in staat van besehuldiging
voor de democratie.
't Zjn de blinden en de lammen, die
elkaar helpen. Borgesius kan niet loo
pen en op den rug van Drucker zitten.
En Drucker ziet door de oogen van
Borgesius. De strjdkracht van zoo een
koppel is uit den aard niet groot.
Daarom zetten zj maar een grooten
mond op. Maar het is toch wel duideljk,
dat de strjd tegen Kuyper een steviger
gestel verwekt (vereischt dan dat
van twee invalieden.
Van Hentz-fonds,
De Koningin-Moeder heeft aan den
luitenant-generaal W. G. F. Snjders,
voorzitter van het eere-comité voor een
nationale hulde aan generaal Van
Heut3Z en het Nederlandsch-Indisohe
leger, doen toekomen een bedrag van
f250 als bjdrage ten behoeve van en
als bljk van belangstelling in het Van
Heutsz-fonds.
Bond voor Staatspensionnaering.
Op den beschrjvingsbriefvan de vjfde
jaarvergadering van den Bond voor
Staatspensionneering komt als eerste
punt voor een voorstel van de afdeeling
Behagen, gesteund door andere afdee-
lingen, hetwelk beoogt te laten verval
len den imperatieven eisoh van den
bond een geljk pensioen aan mannen
en vrouwen op zekeren leeftjd. Wel
zal dit, aldus wordt in de toelichting
van het voorstel gezegd, het einddoel
bij ven, doch aan bonds vrienden, die
allereerst willen zorgen, dat „oud en
arm" niet meer mogeljk zal kunnen
zjn, moet de gelegenheid worden ge
opend te strjden voor een stelsel, dat
tot het einddoel kan leiden en tevens
reeds dadel jk een einde maakt aan alle
ouderdomsellende, in dier voege, dat
aan die mannen en vrouwen, op een
nader te bepalen leeftjd, geljke rech
ten worden toegekend op een minimum
inkomen, door middel van een staats
pensioen. M. a. w. men moet niet bij
ven staan op den eisch, dat een geljk
staatspensioen aan iedereen op zekeren
leeftjd zal worden verleend, maar men
jvere er voor, dat van staatswege zoo
noodig iemands inkomen indien de be
trokken persoon een bepaalden leeftjd
bereikt heeft, zal gebracht worden op
een minimum.
Behalve voorsteilen in zake het hou
den der jaarvergadering, over financieele
zaken, het orgaan, de uitgave van een
jaarboekje, komen nog aan de orde
voorstellen om in de zuideljke provin
ciën een propagandist te benoemen j
om een prjsvraag uit te schrjven voor
een propagandistisch tooneelstuk, een
gedicht of een schets om, te beginnen
in 1906 of eerder, in elke provincie
op minstens één plaats een meeting te
beleggen, terwjl ook verschillende voor-
bare woorden in zichzelven, maar het
gelukte hem niet tot kalmte te komen,
want zjn gelaat was ontzettend bleek,
toen hj het rjtuig verliet om te voet
verder te gaan.
Hj liep een paar zeer drukke straten
door en bleef in de Georgestraat voor
een winkelraam staan, alsof da uitge
stalde waren zjn geheele aandacht bezig
hielden.
De winkel was slechts klein en trok
weinig de aandacht tusschen de groote
modemagazjnen in de omgeving, doch
voor den kenner en liefhebber had die
eene groote aantrekkingskracht, want dat
winkeltje bevatte antieke en zeldzame
voorwerpen van allerlei soort.
Melnik trad den winkel binnen. Hj
was wel meer hier geweest en had
menig zeldzaam stuk aangekocht. Tot
een der aanwezige jongelieden richtte
hj het woord en verzocht een schild
padden doos met het miniatuur-portret
eener dame, die voor het venster lag,
te mogen zien.
„Ge zjt een fijn kenner, mjnheer
Von Melnik," zei de jonkman. „Ge kiest
onmiddelljk ons mooiste stuk uit.
W^'di vervo^jdu