No. 4. Vrijdag 6 Januari. E-PORT 9 04 Speel;*»!. nsnieTan „warteMirko." 1905. Imeid. H4VE1DIENST. FEUILLETON. Binnenlandsche berichten. 43e Jaargang. vrije Telephoonnummer 10. ^meisje. lIDISWST tri 1905. biiTtcnstecapsufe binnenste VLISSINfiSCHE ('01' R A AT Wethouders van sollicitanten op voor n OUDERWIJZE]) ófdakte aan school fl xarwedde varieerende |00, naar gelang van ren. Stukken in te huari 1905 aan den Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50. Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever F. VAN DE YELDE Jr., Kleine Markt, I. 187- ADYERTENTIËNvan 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote letters en eliché's naar plaatsruimte. per fleseh. 60 cent per fleseh. per fleseh Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. Abonnements-Advertentiön op zeer voordeelige voorwaarden. II. ;raat. Het vertrek der Baltische oorlogs vloot naar het verre Oosten had bijna moeilijkheden met Engeland opgeleverd reiend, N. ZANDEE. Het waren trouwens de eerste niet. Ra de verklaring van Rusland, welke zaken het als oorlogscontrabande beschouwen zou, ging men ijverig jacht maken op zoogenaamde verdachte koopvaarders, waarvan uit den aard der zaak de Brit ten het meest last hadden. Maar Rus- Vio Kilo f0.25, 1S verkrijgbaar bij der tegenwoordige, taagd een Tweede uw VAN RAALTE. ld een flinke Dag- gevraagd, bij Mej. tkerij Vrouwestraat. 7.per Maand- bij Mejuffr, VAN Ig. Loodsensocieteit. zuiver en volkomen Kilo f 1 j per lan(J maakte het te erg. Oorlogschepen van de vrijwillige vloot gingen als koop vaarders vermomd door de voor oorlog schepen gesloten Dardanellen, wierpen don het masker af en gingen in Roode Zee aan de jacht deelnemen. Toen volgde het opbrengen van een Ehgelsch schip door de Russen omdat dit schip wapens en buskruit aan boord had, welke goederen echter bleken niet voor Japan bestemd te zijn. Op de piotesten der Engelsche regeering was Rusland genoodzaakt zich te matigen. [Daarbij bleven de aangelegenheden inl Thibet een bron van botsingen vor men. De Engelsche expeditie in dat land, ter bescherming van een diploma tiek vertegenwoordiger, had ten doel Thibet te bewegen tot nakoming van vroeger gesloten handelsovereenkomsten met Britsch Indië. Toen een na afloop der expeditie met Thibet gesloten trac- taat niet geheel in overeenstemming bleek met die vroegere overeenkomsten en aan Engeland zekere rechten gaf, waarvan wel een handig gebruik zal worden gemaakt, daar Engeland sinds bezig is om zijn macht in Centraal- Azië uit te breiden, wekte dit natuur lijk den naijver van Rusland, dat op zijn beurt protesteerde, op groud dat de suzereiuiteit over Thibet aan China toekomt. «Ten slotte kwam het schieten op on schuldige Engelsche visschersvaartuigen bij Doggersbank, door schepen van het uitstoomende Russische Oostzee-oskader, eene zaak die nog niet is opgehelderd maar gelukkig den vrede in Europa niet zal verstoren, daar deze min of meer geheimzinnige gebeurtenis door eene onpartijdige commissie wordt on derzocht terwijl partijen zich verbon den hebben om zich bij de uitspraak dezer commissie neer te leggen. ■Wij mogen er niet aan twijfelen of koning Eduard van Engeland, die zich Bitteraard veel meer persoonlijk met de |TNERS van 16, 20, uik kokende ERW- Walch. BRUINE kanbevelend, IANDEE. raat. |n-MiddoIburg t.t. (Hemiss:) v.m. Irkfcgsïj5.50. -■ v.m. '7.55, 9.80, 12.80, 1.15, 2.—, ~,5.50, 7.™7.50, G(n. Zolliaarkt 5, 6.20.8.40, 10.15, 1.20, 2.05, 2.50, >5, 7.05, 7.55, 8.45, vm 6— 6 20 7— i 10— lö 20 1040 12 30 1-* 125* 55 4 20 5- 6 15 pis: vm 6 10 6 30 9 50 10 10 10 30 Nm 12 J0 12 45 10 3 40 4 05 4 35 35 8— 8 30. vallan Zondag» trlt' SGHEBGB. ®r q, a) b) a) nm. 3 28e) 3 50 25 nm. 1 55f) 0b)nm. 3 23c) a het vertrek va 7 50 8 30 Neuzen tsn alnuten wachten, reskesu, Bonaslea gemsJrt, 1 55 van Neuaja '.(bene schets uit het leven in Bosnië.) f') „Boga-mi. Ik geef niet meer dan elf dukaten voor het paard, het is geen vijf waard," en Achmed, de paarden koopcr, rolt zich eene sigarette op met eene heftigheid, die zeer in strijd is met de kalme waardigheid der Oosterlingen. De oude Bosnische boer, tot wien deze woorden gericht zijn, schudtbedaehtzaam het hoofd, zoodat de lange, ongevlochten haarstrengen, die van onder den fez (muts) als het eenige natuurlijke sieraad van den overigens-kaal geschoren schedel op den gespierden nek neerhangen, heen en weer geslingerd worden. Daarop steekt hij de handen omhoog, buigt het hoofd - eeuigszins voorover, spreidt zijne vingors uit en begint in deze houding opnieuw «Het gaat niet waarde heer. Elf du- Wen wil elk mijner buren mij voor het staatsaangelegenheden bemoeit dan wij len zijne hoogbejaarde moeder, een op recht vriend des vredes is. Dat is reeds herhaaldelijk gebleken. Vooral ook met Erankrijk zijn de betrekkingen zeer verbeterd. Reeds sinds lang bestonden met dit land allerlei quaesties van den meest verschillenden aard, vooral ook grensregelingen betreffende of wel den zoogenaamden invloedsfeer in zekere streken. Zij betroffen Marokko, Egypte, New-Eoundland, Madagaskar, Siain, de Nieuwe Hebriden, Gambia, Nigeria enz. Al die quaesties zijn nu bij tractaat tot aller genoegen opgelost, waarhij de hoogst bekwame Eransche minister van buitenlandsehe zaken, de heer Delcassé, weder belangrijke diensten aan de zaak des vredes bewees. Over het algemeen was voortdurend ook de Eransche buitenlandsehe poli tiek zoo vredelievend mogelijk. Trou wens, geen land heeft grooter belang dan Erankrijk bij het behoud des vredes want de sinds 1871 bestaande republiek is nog altijd niet rotsvast gevestigd, al weten de andere partijen, in hoofdzaak de nationalisten, vermoedelijk zelf niet recht wat zij willen. Ernstige kroon pretendenten zijn er niettoch werd af en toe steeds voor het koningschap of voor het imperialisme gekuipt en zeker is het dat een oorlog de militaire elementen weder meer op den voorgrond zou brengen. Het leger en de geestelijkheid zijn stellig voor een aanzienlijk deel anti republikeinsch. Dit moge voor de veilig heid van den Staat niet gewenscht zijn, pogingen om hierin verandering te bren gen mogen toch nooit anders dan een loyaal karakter dragen, hetgeen niet altoos het geval was een feit dat den vorigen minister van oorlog, den be kenden generaal André, tot aftreden dwong. Onder diens bestuur werden ernstige pogingen gedaan om eindelijk het volle licht te doen schijnen over de Dreyfus zaak, welke vermoedelijk eerlang tot een bevredigend einde zullen leiden. Overigens kenmerkte de binnenland- sehe staatkunde van het Eransche rijk zich doorloopend door een nog al hard handig optreden tegen het onderwijs, door de leden van geestelijke orden gegeven. De daaruit voortvloeiende moeilijkheden vermeex-derden nog, toen ten slotte ook geschillen ontstonden met het hoofd der katholieke kerk. Het is hekend dat de rechten en plichten van Paus en regeeriug, in paard geven, en het is twee dagreizen van Andros Kuca naar Prjedor." „Dat is waar 1" roepen verscheiden omstanders uit, die, onder het rooken van eene pijp, reeds derdehalf uur ge tuigen zijn geweest van de belangwek kende onderhandelingen. Wij willen onze waarde lezers niet langer lastig vallen met het loven en bieden der beide kooplieden, waarbij alle Heiligen, God, de baard zoowel als het graf der vaderen als om strijd aange roepen worden, maar de personen liever iets meer van naderbij beschouwen. De paardenkooper Achmed uit Travnik in geen geval een Mahomedaan van den Bosnischen stam zijn scherpe aatstrekken, maar yooi'al zijn opge smukte, ineen gedrongen gestalte bewijzen duidelijk dat hij van Aziatische, wellicht Anatolische afkomst is. Hij draagt een witten tulband, een blauwen kaftan (overrok), die door een sjerp van dezelfde kleur en een wapen- gordel om het middel wordt vastgehou den, een wijd uitstaanden witten broek en een teeken van vooruitgang gescheurde rijglaarzen, hoewel hij toch als een welgesteld man bekend staat. De maa met wiea bij onderhandelt zaken die kerk betreffende, geregeld zijn hij eene bijzondere overeenkomst, Concox'daat genaamd. Aan die overeen komst zal vermoedelijk een einde komen, door volledige scheiding van Kerk en Staat, natuurlijk ook de andere kerk genootschappen omvattende. De kerk genootschappen zullen dan voojtaan voor zichzelf moeten zorgenmaar wellicht zal er een tijdperk van overgang wor den vastgesteld om de scheiding zoo veel mogelijk zonder schokken te doen plaats hebben. Arbeidswet. Het 104 bladzijden beslaande Voor- loopig Verslag der Tweede Kamer is verschenen over de Arbeidswet. Met de vrij algemeene ingenomenheid waarmede, zij het ook niet van alle zijden in gelijke mate, het wetsontwerp werd begroet,verklaarden sommige leden niet te kunnen instemmen. Noch de in houd, welke in de meeste opzichten bij hun wenschen ten achter blijft, noch de techniek konden hen bevredigen. Dezelfde leden zochten in dit ontwerp tevergeefs naar specifiek christelijke beginselen, waartegen werd opgemerkt, dat geheel het ontwerp, ook blijkens de memorie van toelichting, op cliris- telijken grondslag rust. De leden die dit aanvoerden achtten het wetsvoorstel eeu verdienstelijk werk van groote beteeke- nis. Zij brachten de regeering daarvoor warme hulde en soinixxigen rekenden het den minister van binnenlandsche zaken als een groote verdienste toe, dat hij zich tot het thans bereikbare heeft weten te beperken. Een derde groep achtte dezen lof te hoog gestemd, maar verklaarde zich bereid tot de totstand koming van dit ontwerp te willen mede werken. Verscheidenen bevi'eemdde heteenigs- zins, dat de regeei'ing nog geen her ziening van de wet op de Kamers van Arbeid heeft ter hand genomen. Ver scheidene anderen verklaarden uitdruk kelijk, dat zij tegen deze wet bezwaar zouden moeten maken, indien daarbij een begin werd gemaakt met publiek rechtelijke oi'ganisaties, zooals die in do memorie van toelichting zijn ontwik keld een zeer bedenkelijke neiging om terug te keeren tot Het gildewezeu, in verband waarmede van verschillende zijden de vvensch wei'd vernomen, het leerlingwezen uit het ontwerp te lichten, hetgeen andere leden zouden betreuren. Een dex'de gi'oep wilde een middenweg zien ingeslagen. Bij verscheidene leden had het teleur stelling gebaard, dat de bedrijven van landbouw, tuinbouw, boschbouw eu vee houderij geheel buiten de wet zijn ge sloten. is daarentegen een echt, onvervalscht type van een Bosnischen boer. Hij is gokleed in een grof linnen hemd, dat verre van helder is, terwijl de lederen gordel en de fez natuurlijk niet ontbreken. Zijn verweerd, bruin gelaat, zijn donkore, schitterende oogen, zijn verwarde knevelbaard en voorai zijne sterk gespierde gestalte zijn een duidelijk bewijs, dat hij niet tot de vreedzame boeren kan gerekend worden. Dc omstanders, waarvan sommigen in stads anderen in boerenkleeding, zou den eene waardige plaats vinden in het atelier van een schilder. Wel voeren in hunne kleeding de „schi'eeuwende kleu ren" den boventoon, maar toch ziet men naast den witten vrouwenrok der Alba- neezen de verschoten uniform van een politiedienaax-, naast linnen hemd en kaftan de Montenegi'ijiische beiac (witte rok)daarbij dragen alle aanwezigen tulband en fez, sommigen zelfs beide tegelijk. „Gij krijgt het zadel nog op den koop toe, zoo moedigt Andro den paar denkooper aan, terwijl hij door een for- sohen ruk aan den halster het paard uit den zoeten droom wekt, waaraan het zich met gebogen kop had overgegeven, Ook de uitsluiting van hotel-, koffie huis- en restaurantbedienden werd van verschillende zijden betreurd evenals die van het schippers- eu visschersbedrijf en het personeel werkzaam bij spoor- en tramwegen. De vraag werd gedaan, in hoever kantoor en handelspersoneel door de wet zal worden gebaat, en in hoever de handelsreizigers onder de bepalingen der wet zullen vallen. Met betrekking tot den huisarbeid waren de gevoelens verdeeld. Algemeen werd erkend, dat toeneming van den huisarbeid is te vreezen en enkele leden wenschten dan ook een algeheel verbod, hetgeen anderen onmogelijk achtten, maar die betreurden, dat geen ingrij pende regeling wordt voorgesteld, Gewezen werd op de wenschelijkheid van het tot stand komen van interna tionale overeenkomsten betreffende de huisindustrie. Een niet onbelangrijke groep keurde het in menig opzicht beperken van de huisindustrie af. Er waren leden die er zich volstrekt niet mede konden vereenigen, dat men de klein-industrie aan dezelfde bepalin gen wil binden, welke voor de groot industrie doelmatig zijn. Aangedrongen werd op de mogelijk heid van onvoorwaardelijk verbod van den arbeid met lood verbindende stoffen ook voor mannen, waartegen andere leden opmerkten, dat het gevaar voor mannen niet zoo groot is als voor vrouwen en jeugdige personen. Betreurd werd, dat de verschuiving van de bestaande leeftijdsgrens van 12 op 13 jaar uit het voor-ontwerp in het ontwerp niet is overgenomen, ter wijl andereu daartegen juist bezwaar zouden hebben gehad. Enkelen waren togen de h. i. te wijde strekking van het algemeen verbod van kinderarbeid, omdat dan ook een voor de oudei's verrichte boodschap onder de wet zou vallen. In de bepaling, dat een vader die zijn kind boodschappen voor zich laat verrichten niet als vader maar als „hoofd" of „bestuurder" van het'„be drijf" zal worden gesti-aft, werd een poging gezien om in naam de vader lijke macht te eerbiedigen, doch langs een omweg daaraan toch te raken. Het stelde teleur, dat veenarbeid voor jongens, meisjes en vrouwen niet on voorwaardelijk is verboden. Ook de ar beid als machinist of stoker, meende men moest aan meisjes geheel verboden zijn, evenals werkzaamheden tot het uitoefenen van kunstverrichtingen aan jongens en meisjes. De beperkende bepalingen omtrent den arbeid aan „voor de eerbaarheid aanstootelijke voorwerpen" werden be schouwd als een nieuwe uiting van het puritauistisch streven van deze regeei'ing, waartegenover werd gesteld, dat soortgelijke bepalingen ook in buitenlandsehe wetgevingen in afwachting van de dingen die komen zouden. Nadenkend strijkt Achmed langs zijn baard, werpt nog een onderzoekenden blik op het paard en roept ten laatste uit„Nu, omdat gij het zijt zal ik twaalf dukaten geven Wellicht zou bet loven en bieden van den paardekooper nog langer geduurd hebben als niet de rechter van het district de hoek der straat had omge slagen. Hij had aangenomen dezen voor 15 of 16 dukaten een paai'd te bezor gen. Vol eerbied voor den beambte neemt hij de cigarette uit den mond en raakt buigende voorhoofd^" mond en hart aan, welke beweging të kennen geeft, dat men den begroete verstand, spraak en liefde aanbiedt. „Goeden dag, mijnheer roepen de overigen den beambte toe, en deze ver volgt zijn weg zeer ten nadeele van zijne eigene beurs. ,Kom mee iu het koffiehuis, Andro, dan zal ik u daar het geld uitbetalen." ,Neen, mijnheer," antwoordde deze, terwijl hij op geheimzinnige wijze lacht, eerst naar den geldwisselaar." „Wel, nu nog mooier, Wlaeh (spot naam van een Griekach christen) gij ge- Van het verbod van moederarbeid hij de steenfabrieken vreesden sommigen toeneming van den abortus provocatus, terwijl anderen het verbod zells uitge breid wensohten tot anderen zwaren arbeid. De termijn (tot den zesjarigen leeftijd van het jongste kind) werd te lang geacht. Men wenschte schadevergoeding aan zwangere vrouwen en jonge moeders voor de derving van verdienste ge durende de periode van 8 weken, waarin haar de arbeid is verboden. Verkeerde tegenstelling „De Ned." acht de tegenstelling door „De Stand." gegeven aan de politieke partijen als vóór of tegen den Christus, niet juist. Ware de staatkundige tegen stelling zóó absoluut, vervolgt het Chr.- hist. orgaan, dan zouden, onder welke omstandigheden ook, de groepen der tegenwoordige rechterzijde nimmer en onder geen beding zioh mogen losma ken van wat nu genoemd wordt „de coalitie". „De Ned," echter acht zich geens zins gerechtigd alle groepen der linker zijde onder de tegenstanders van den Christus te rekenen, evenmin als het allen, die de rechterzijde steunen, houdt voor belijders van den Christus. Het blad houdt zulke tegenstellingen voor hoogst gevaarlijk, omdat zij on willekeurig het volk leiden tot ver keerde gevolgti-ekkingen. „Dit alleen schijnt ons geoorloofd te beweren, dat de linkerzijde niet erkent, niet inziet het onverbreekbaar verband tussohen het staatkundig leven en de belijdenis van den Christus. Men kan den Christus belijden en toch op dit punt een andere, zij 'tdau ook een ayerechtsche meening zijn toegedaan-" Het blad besluit„Het stellen door vele liberalen van de sociaal-democra ten boven een Christen die het verband tusschen Christendom en Staatkunde wil erkend zien, schijnt ons in de hoogste mate bedenkelijk, ja 't zij met den noodigen eerbied gezegd dom en kortzichtig. Deswegens evenwel hen die dat doen te rekenen tot de tegen standers van Christus, achten wij even eenzijdig en onbillijk, als dat R.-Katho- lieken, omdat wij niet het Pauselijk gezag erkennen, ons houden voor in beginsel revolutionair en verwerpers van alle De minister van binnenlandsche zaken heeft een schrijven gericht aan de Ged. Staten der px'ovinciën, waarbij hun wordt verzocht, de aandacht van de gemeen teraden, die nog geen voorschriften, als zijn bedoeld in art. 1 der woningwet, hebben vastgesteld, er op te vestigen, dat door de Tweede Kamer reeds is goedgekeurd het wetsontwerp tot wij ziging van de artt. 8 en 51 van de woningwet, waarbij de termijnen, in die artikelen gesteld, met een jaar wor- looft toch niet dat Achmed, de koopman, u zal bedriegen Maar toch volgt Achmed den boer zonder verder een woord te zeggen, naar den geldwisselaar. Deze ziet zijne klanten reeds van verre aankomen, haalt zijn weegschaaltje te voorschijn, veegt met een doek zijn oude hoornen bril af en wacht zijne bezoekers op. De toeschouwers zijn de beide koop lieden gevolgd en geven nu allerlei aan- en opmerkingen ten beste, terwijl de geldwisselaar de muntstukken één voor één weegt en Achmed en Andro hierop scherp toezien. „O, wat een prachtig goudstuk is dat!" zoo hoort men uit aller mond. Een breed geschouderde jouge man van 22 tot 26 jaar ongeveer, met een scher pen adelaarsneus, vooruitstekende kin en brutale grijze oogen, die naar zijn uiterlijk te oordeelen een Bosnisch- Dalmatisch gx-ensbewoner is, zegt geen woord, maar houdt zijne oogen onafge broken op het geld gevestigd, terwijl hij werktuigelijk zijn tabakspijp stopt. [Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1905 | | pagina 1