jno.
42e Jaargang.
1904.
Woensdag
2 Movember.
Binnenlandsche berichten.
FEUILLETON.
VLISSINIiSCBE COURANT.
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DB VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENTIËNvan 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letter»
en cliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telephdonnummer 10.
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
Tweede Kamer
De Tweede Kamerzitting op 8 No'
vember is uitsluitend belegd voor de
mededeeling van een besluit der centrale
sectie om in de afdeelitigen te onder
zoeken, onder meer het ontwerp betref
fende de oprichting van een technicum,
de wijziging der lager onderwijswet,
wetswijzigingen betreffende de uitoefe
ning der geneeskunst en de toelating
tot arts en de regeling van het mili
tair onderwijs bij de landmacht.
(hnoeg van liet noodwetje.
De heeren van de rechterzijde hebben
blijkbaar al volop genoeg van het Over-
ijselsche noodwetje.
Eerst kwam „De Ned." met een be
toog, dat de regeering wel niet ver
plicht was om de Overijselsche Staten
op een anderen dan op den in het ont-
bindingsbesluit vastgestelden datum bij
een te roepenmaar goed gedaan had
die stoute Staten niet weer bijeen te
roepen maar bevoegd er toe was zij
toch weldoor dit te ontkennen ging
de regeering te ver. Daaruit volgde dan
volgens „De Ned.", dat de Staten nu
ook in hunne gewone vergadering be
voegd, dus ook verplicht zijn, alsnog de
leden voor de Eerste Kamer te kiezen.
En aan „De Tijd" werd heel even op
gemerkt dat het niet te begrijpen was
op welken grond zij bezwaar zag in
een keuze door de Overijselsche Staten
leden voordat het wetje was aangeno
men.
De regeering zelve had vooraf in de
memorie van toelichting op de mogelijk
heid gewezen, dat de Overijselsche
Staten in hunne Novembervergadering
eigener autoriteit tot de benoeming der
Eerste Kamerleden zouden overgaan,
wat wel iets van een „gentle hint" had.
Wel zegt zij, in hare memorie van
antwoord, waarin zij erkent, niet be
twist te hebben, dat de Overijselsche
Staten in hunne najaarsvergadering tot
het kiezen van Eerste Kamerleden kun
nen overgaan, dat zij evenmin verklaard
heeft, dat dit rechtens zou zijn. Maar
op een andere plaats in die memorie
leest men„Dat in een geval als het
onderhavige redres zou zijn uitgesloten,
is dezerzijds niet beweerd. Veeleer is in
de memorie van toelichting gewezen op
de mogelijkheid, dat de Staten van
Overijsel in de gewone vergadering van
November tot het doen van keuzen
zouden overgaan, over welke keuzen de
Eerste Kamer alsdan souverein zou te
beslissen hebben." De „gentle hint" dus
nog ietwat aangedikt
En nu komt men ook uit den room-
schen hoek de Staten van Overijsel den
raad geven om toch vooral in hun
Novembervergadering aan de kwestie
bewerkt door AMO.
12.)
Zijn trekken waren door en door
aristocratisch. Men zou ze schoon ge
noemd hebben, als ze niet doortrokken
vraren van een mengeling van hoogmoed
on lusteloosheid. Zijn blond hoofdhaar
zette zich voort in een paar kleino
bakkebaarden en daarbij had hij fraaie
lange knevels. Zijn kleeding verried den
landheer. Rijlaarzen, een donkere, nauw
sluitende jas, grijze handschoenen en
eon rijzweep spraken daarvoor.
„Het papier vervalt morgen," zei
Nathan Ehrentraut langzaam, met een
scherpen blik op zijn bezoeker. „Dat is
in orde. Het wordt u morgen aangebo
den, heer graaf, en ik twijfel niet dat
de noodige contanten voorhanden zijn."
„En als dat niet zoo was?" vroeg de
aangesprokene haastig. „Als ik niet in
staat was het vod in te lossen
Nathan antwoordde slechts met een
een eind te maken. Dr. Nolens is het,
die in de „Venl. Ct." in dien zin ad
viseert. Hij vindt het noodig er bij te
voegen, dat, als de zaak op die wijze
opgelost wordt, uit de memorie van
toelichting mag afgeleid worden, dat de
regeering dan tot intrekking van haar
noodwetje zou overgaan. Alsof haar iets
anders te doen zou overblijven.
Als nu de Staten van Overijsel maar
doen wat dr. Nolens zoo graag wil dan
ontgaat de Kamer het mogelijke ver
wijt van byzantinisme, zoo zegt hij.
Of de regeering dan tevens dit verwijt
zou ontgaan, vinden wij in het, arti
keltje van dr. Nolens niet vermeld,
merkt de „N. R. Ct." op.
Verkiezingen Prov. Staten.
In het district Zwolle is gisteren tot
lid der Prov. Staten van Overijsel ge
kozen de heer P. de Herder (vrijz.-
democraat, tevens gesteund door de
liberalen). De heer G\ A. Bosch, can-
didaat der kerkelijke partijen verkreeg
966 stemmen en de candidaat der soc.-
democraten 133.
Hierdoor zijn de Staten van Overijsel
weer volledig en bestaan zij uit 24 leden
der linker- én 23 der rechterzijde.
In het district Oude Pekela werd tot
lid der Prov. Staten van Groningen bij
enkele candidaatstelling gekozen de heer
P. J. de Hoop (lib.)
Het hoofdbestuur der Vereenigiug
van Christelijke onderwijzers en onder
wijzeressen in Nederland en de over-
zeesche bezittingen heeft aan de Tweede
Kamer een adres gericht, waarin het
leedwezen betuigt, dat onder de wets
ontwerpen, die laatstelijk naar de af-
deeüngeu der Tweede Kamer verzonden
zijn, niet voorkwam het voorstel tot
„herziening van eenige artikelen der
wet tot regeling van het lager onder
wijs." Doch met blijdschap nota heeft
genomen van het voornemen van den
voorzitter om binnenkort genoemd ont
werp in de afdeelingen te doen onder
zoeken. Het bestuur verzoekt nogmaals
het daarheen te willen leiden, dat de
wet in werking treedt op 1 Januari 1906.
Langer uitstel zou naar de meening
van het bestuur tot schade van het
onderwijs wezen, „daar de onzalige
schoolstrijd dan nog weer een geruimen
tijd de behartiging der belangen van
het lager onderwijs zou in den weg
Psnsiosnfonds voor wadawan on woszon
van burgorlijka ambtenaren.
Ingediend is een wetsontwerp tot
regeling van de onvangsten en uitgaven
van genoemd fonds over het jaar 1905.
Overeenkomstig den regel bij het
beheer van 's-Rjks bijzondere fondsen
gevolgd, wordt voorgesteld het saldo,
waarmede de rekening van ontvangsten
en uitgaven over 1904 zal worden af-
veelzeggend schouderophalen. Er kwam
een verleidelijke gedachte bij hem op.
Was toch eindelijk de dag gekomen,
waarnaar hij langen tijd gewenscht had.
Sedert een jaar speelde hij met dezen
hoogmoedigen aristocraat als de kat met
de muis. Hoe ootmoedig was hij geweest
Met welk een geduld en onderwerping
had hij duizenden uit zijn geldkist voor
den dag gehaald en ze met een lachend
gelaat aan den verkwister ter hand
Wat de jonge, trotsche heer verlangde
had hij gekregen, ja soms was hem meer
opgedrongen dan hij vroeg. Ehrentraut
scheen een onuitputtelijke mijn, die
vrijwillig zijn goud afstond. En het was
zoo gemakkelijk een handteekening te
zetten onder een niets beduidenden
wissel. Een, twee, drie ging het en do
rollen goud werden opgestreken. Yoort
ging het dan, om het uit te strooien
met volle handen, hetgeen zoo gemak
kelijk met éen pennestreek verkregen
was. De eerste vervaldag brak aan.
Ehrentraut prolongeerde met vriendelijk
gezicht en schoot daarenboven opnieuw
geld voor.
Weinige maanden later werd het spel
herhaald en zelfs de derde maal liet
gesloten, aan de ontvangsten voor 1905
toe te voegen.
Dit saldo zal vermoedelijk een som
bedragen van f 600.000,
Het kapitaal van het fonds bestond
op 1 Juli 1904 uit de volgende in
schrijvingen2y, pet. f 32.976.400, 3
pet. f 16.145.300, alsmede verschillende
effecten en geldswaardige papieren, tot
een bedrag van ongeveer f 3.770.000.
De renten van die inschrijvingen en
effecten en van de geldswaardige pa
pieren, welke nog in den loop van 1904
en 1905 zullen worden aangekocht,
worden geraamd op f 1.520.000.
De bijdragen en contributiën, welke
ingevolge de artt. 10 en 17 der wet
van 9 Mei 1890 worden geheven, heb
ben over 1903 ruim f 770.000 bedragen
en kunnen door nieuwe aanstellingen
en verhoogingen van jaarwedden over
1905 geraamd worden op f 850.000.
De vermoedelijke inkomsten zullen
bedragen a. batig saldo der rekening
over 1904 f 600.000 b. bijdragen en
contributiën voor weduwen en weezen-
pensioenen f 850.000 o. renten van
kapitalen f 1.520.000d. vergoeding
door den pensioenraad voor burgerlijke
ambtenaren en door het weduwenfonds
voor de geëmployeerden tot het algem.
bestuur behoorende, voor het gebruik
enz. der lokalen, f 5800 e. all. van
leeningen met verschillende gemeenten
gesloten f 14.700. Samen f 2.990.500.
Yerminderd met den 2u rente-termijn
der 2V3 pet. Nat. Schuld, welke in 1905
niet mag worden belegd, ad f411.705,
zullen de vermoedelijke inkomsten
f 2.578.795 bedragen.
Ds kiezers onder onze vissohers.
Over het bezwaar van ónze visschers
op Noord- en Zuiderzee, dat zij vaak
niet kunnen deelnemen aan de stemming,
schrijft de „Standaard"
De visschers wilden liefst, dat alle
stemdagen op een Zaterdag werden ge
zet, daar ze dan voor den Zondag thuis
komen maar we betwijfelen zeer, of
het ooit tot deze verandering zal komen.
Anderen willen de visschers gemach
tigd zien, om in hun plaats door een
ander te laten stemmen, liefst zóó dat
de vrouw voor haar man kon stemmen,
als zijn gemachtigde, en altoos zóó,
dat niemand voor meer dan één kiezer
zaakwaarnemend kan optreden.
Weer anderen willen voor de visschers
een afzonderlijk stembureel oprichten
met dien verstande, dat ze vóór hun
vertrek hun stembiljet ingevuld en
verzegeld konden deponeeren, om eerst
op den dag der stemming in aanmer
king' te worden gebracht, s
Of er misschien nog andere denk
beelden opkwamen, durven we niet
zeggen maar van elk der drie boven
vermelde maatregelen gevoelt men ter
stond, aan hoeveel bedenking ze onder
hevig zouden zijn. Ons dunkt het in
de tweede plaats genoemde nog het
Ehrentraut zijn schuldenaar niet in den
steek. Die goede Ehrentraut. Dat model
voor alle geldschieters
Inderdaad deze man scheen een hart
te hebben en de eischen te begrijpen,
die een graaf Hardenberg aan het leven
moest stellen.
De uitdrager en woekeraar, de heler
en dievenhelper speelde echter met ze
kerheid en slimme berekening zijne
kaarten uit. Nu had hij de troeven in
de handen en alzoo gewonnen spel. Graaf
Maximiliaan von Hardenberg, de zoon
van den bekenden staatsman en millio-
nair leefde met zijn familie in onmin.
Zijn zeldzame spilzucht had reeds
zijn geheele moederlijke erfenis ver
slonden. Zijn vader kon het niet langer
aanzien. Zijn vermaningen hadden niet
geholpen om zjne bedreigingen was
gelachen. Dageljks kwamen er rekenin
gen en reckterljke invorderingen, die
den jongen graaf betroffen. Meermalen
waren zij in zulke oneerbiedige termen
vervat, dat de graaf daardoor zijn naam
geminacht, zjn aanzien in gevaar bracht,
ziehzelve ten hoogste gecompromitteerd
zag. Alle proefnemingen met Maximi-
liaan bleken vruchteloos. Yan zjn bui-
tenlandsohe reis kwam h j evenmin
van de drie, en misschien het
eenvoudigst te verwezenljken.
Yan 1 Januari 1905 af wenscht de
Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen de officieren der landmacht
in actieven dienst, wanneer zj niet in
uniform gekleed zjn, alleen dan volgens
de prjzen van het militair tarief te
vervoeren, indien zj voorzien zjn van
een marscli- of reisorder of van een
legitimatiebewjs, dus niet meer op ver
toon van een verlofpas.
President Kruger.
Het stoffeljk overschot van wjlen
president Kruger werd gisterenmorgen
van 's Gravenhage naar Rotterdam over
gebracht. Te Rotterdam stonden overal
langs den weg vele belangstellenden
geschaard en eerst om half vier be
reikte de stoet de Willemskade, alwaar
de „Batavier VI" gemeerd lag.
Aan boord van de „Batavier VI"
hadden zich vereenigd dr. Lejds, het
bestuur der afd. Rotterdam van het
Ned. verbond en van het Dortsche
persbureau en van het Ned.-Z.-Afr.
verbond en de heer Boeschoten, terwjl
dr. Muller, die wegens ongesteldheid
zelf niet kon komen, vertegenwoordigd
was door mr. A. E. baron Mackay,
voorheen eerste secretaris van het con
sulaat-generaal van den Oranje-Vrj-
staat. Toen de kist door 12 matrozen
gedragen op de katafalk- was geplaatst,
werd door jhr. De Ranitz namens H.
M. de Koningin-Moeder een zilveren
palm op de kist gelegd, ook dr. Lejds
legde een krans op de baar, terwjl ver
der o.m. nog een krans was gezonden
door Prinses Maria van Napels en een
van het personeel der Zuid-Afr. Spoor
weg-Maatschappj. De heer Eloff, schoon
zoon van Kruger, bedankte namens de
familie voor de laatste eer door het
Nederlandscke volk aan den Staats
president bewezen, inzonderheid aan
beide Vorstinnen.
Nadat de plechtigheid was afgeloo-
pen werd de boot voor vertrek gereed
gemaakt en stoomde deze ongeveer 5
uur naar zee.
Vlis&ingen, 1 Nov.
Heden herdenkt de heer A. Prince,
directeur-leeraar aan de Burger-avond
school alhier, den dag op welken kj
35 jaren geleden zjne betrekking als
leeraar aan die inrichting aanvaardde.
De heer Prince is reeds van af 1
Februari 1841 bj het onderwjs te
dozer stede werkzaam en heeft alzoo
gedurende een tjdvab van 63 jaren
zjn beste krachten aan de opleiding
van ode jeugd besteed. Mocht hj met
het oog op zjn hoogen leeftjd eerlang
zjn taak aan jongere krachten wenschen
veranderd terug als van den veldtocht
in Frankrjk. Integendeel het werd
voortdurend erger met zjn buitenspo
righeden, die in de stad steeds het on
derwerp der gesprekken waren. De oude
graaf wilde het nog voor de laatste maal
met hem beproeven. Hj kocht voor hem
een groot, schoon landgoed, dat onge
veer vier uren van de stad verwjderd
was. Hj maakte het geheel vrj en
onbelast. Toen gaf hj zjn zoon te ken
nen, dat dit gedurende zjn leven de
laatste maal was, dat hj hem hielp. Se
dert dien tjd leefde Maximiliaan op het
land. Hoe hj daar huishield, zieu wj
aan zjn verkeer met Ehrentraut en aan
den wissel, die veertig duizend thaler
groot is. Ja, Nathan Ehrentraut verstaat
de kunst wel, om een kleinigheid te
laten aangroeien tot een cjfer met eenige
nullen er achter.
„Drakenstein", dat was het parool van
den woekeraar, het doel waarnaar hj
sedert een jaar streefde. En was de
belegering ten einde nog een uitval,
en de eigenaar van het riddergoed zou
zich moeten overgeven. Nathan Ehren
traut zou zjn intocht op Drakenstein
houden. Betalen kan de graaf niet, dat
weet de uitdrager^ van zjn vader
toevertrouwd te zien, dan hopen wj
dat een welverdiende rusttjd den werk-
zamen en jverigen onderwjzer moge
ten deel vallen.
Aan bijken van belangstelling ont
brak het heden den algemeen geachten
jubilaris niet.
Zaterdagavond had in de zaal Stof-
koper de aangekondigde liefdadigheids
uitvoering plaats ten voordeele van de
nagelaten betrekkingen der verongelukte
Hollandsche visschers. Den korten tjd
van voorbereiding in aanmerking ge
nomen is de uitvoering goed geslaagd.De
zaal was bjna geheel gevuld. De zang-
vereeniging „Door oefening en uitspan
ning", bracht, onder leiding van haren
directeur, den 0. J. Timmermans, een
3tal nummers op verdiensteljke wjze
ten* gehoore, terwjl zj als toegift nog
een komische aria ten besto gaf, die
veel bjval vond.
De verschillende dramatische en ko
mische voordrachten hadden eveneens
een welverdiend succes. Yooral het lied
„Yergeet mj niet", dat door den ver
vaardiger werd voorgedragen, en daar
na gedrukt in de zaal werd verkocht,
en waarvan de opbrengst mede ten
bate van het doei komt. De scherm-
nummers getuigden van een flink kun
nen hanteeren der verschillende wape
nen, De „Prins Hendrikkapel" zorgde
voor afwisseling door het geven van
opgewekte muziek.
Een woord van lof mag zeker niet
onthouden worden aan de heeren, die
door het geven van solo's, duo's en
trio's op piston, viool en piano, veel
tot het welslagen van den avond heb
ben bjgedragen.
De commissie, die dezen avond heeft
georganiseerd kan met voldoening op
hare pogingen terug zien, zj toch wordt
in staat gesteld een bedrag van f 116,50
af te dragen.
Gedurende de maand October werden
aan het centraal telefoonbureau alhier
5627 aansluitingen tot stand gebracht.
Hedenmorgen is de dagmailboot
„Engeland" van hier vertrokken naar
Rotterdam om te dokken.
Aan het postkantoor Ylissingen
en de daaronder ressorteerende hulp
kantoren werd gedurende de maand Octo
ber 1904 in de Rjkspostspaarbank inge
legd f6198,52 en terugbetaald f5894.02.
Het laatste door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer 6759.
Ljst van de aan het postkanoor te
Ylissingen en de daaronder behoorende
hulpkantoren gedurende de tweede helft
der maand October ter post bezorgde
brieven en briefkaarten, welke wegens
onbekendheid van de geadresseerden
niet zjn kunnen worden uitgereikt.
J. M. Beceneal, Amsterdam Margot
kan hj geen hulp meer krjgen, dat
weet hj ook. Bj gevolg moest het rid
dergoed verkocht worden, en dat een
ander het niet in handen kreeg, daar
voor zou hj wel zorgen. Drakenstein
was een prachtige bezitting met velden
en bosschen, een meer en wjnbergen en
een schoone villa op een rotsplateau,
Ehrentraut was door zjn commissionair
dat was Hoen zoo goed ingelicht.
Hj wist, dat hj een fijnen zet deed,
als hj het goed bemachtigde. En voor
wie wilde hj het tot eiken prjs in
handen krjgen Voor zjne kinderen.
Esther zou met haar echtgenoot na
het huweljk op het land gaan wonen
Golinski zou aan zjn vroeger leven en
streven ontrukt worden. Hj zou een
bezitting hebben, die hem door rjke en
voorname mannen zou benjd worden.
Dat zjn de gedachten, die Ehrentraut
bliksemsnel door het hoofd gaan. Door
zjn stilzwjgen werd zjn schuldenaar
nog onrustiger.
Wordt vervolgd,
