Zaterdag
OPGEOFFERD.
42e Jaargang.
1904.
mimi
cisjc
ezen.
IS October.
Binnenlandsche berichten.
I
No. 244.
JSC li IJ
FEUILLETON.
ll
êr de Zee
de vorige
ibracht ert
van den
van de
op weder-
de golven,
vloot werd
ine schade,
est is, wij
euren van
'aders, die
:en in den
udste nog
nog geen
denkbeeld
gezinnen
en als hij
heid kust,
want de
;st. Straks
ze en ho
rn en als
verte de
de boel er
pt in écn
ndzee het
n en zijn
le Zuider
vrouwen
van don
schreien
de woe-
ifgetobde
eindelijk
vaarwel
1 element
geloovon
keken ze
in. Arme,
luwen en
r, zonder
>p.
aast God
zerGij
i aan de
t wij van
oren zoo
i te ver-
kleinste,
welkom
:oo drin-
d te le-
|n hunne
oo hard,
worden.
3ke Vis-
Inningm.
St.-Gen.
VLISSINtiNCIE mm
Prijs per drie maanden 1.30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Men abonneert zich bij alle Boek
handelaren Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Markt, I. 187.
ADVERTENTIËNvan 14 regels ƒ0.40. Voor eiken regel
meer 10 eent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde
advertentie wordt de prijs slechts twee maal berekend. Groote letters
en cliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Teleploonuummer 10.
Abonncinents-Advertentiën op zeer voordeelige voorwaarden.
TweedJ Kamer
Twee afdeelingen van de Tweede
Kamer zijn reeds gereed met het onder-
I zoek der Staatsbegrooting, dat deze
reek in de andere sectiën afloopt.
A.s. Dinsdag begint in alle afdeelin-
en het onderzoek van de Tariefwet.
Ifs dit geëindigd, dan verwacht men
I jog oene oproeping der Kamer in open-
'e vergadering ter behandeling van
alsdan in staat van wijzen zijnde
I Overijselsche wetje en van nog enkele
[andere ontwerpen.
Da Drankwet.
Do heer Van Houten putte zijn arg-
waan omtrent den oorsprong van het
Drankwetsontwerp uit een verkeerde
bron, schrijft het Kameroverzicht van
het „ITbl." Hij meende daarom de hand
van den heer Borgesius in dit ontwerp
te zien, omdat het past in de z. i. ver
keerde richting van Staatsbeleid, die
wij in de laatste jaren hebben ingesla
gen eene richting, die met de vrijheid
I van het individu zoo weinig rekening
houdt. De heer Van Houten stelt dus
blijkbaar Ongevallenwet, Woningwet,
enz. op één lijn met de Drankwet, acht
ze van één verderfeljken huize. De
j stemming over de Drankwet (in de
Tweede Kamer) toont evenwel het on
juiste van die ouderstelling aan. De
vurigste voorstanders van de meest
krasse staatsbemoeiing hebben toen im-
mers tegengestemd. Sommigen, gelijk
de heer Borgesius en de sociaal-demo
eraten, zeker omdat ze de wet onprac-
tiseh vonden. Maar zeer velen ook,
omdat ze wars waren van een Staats
bemoeiing, die zich uitte in Staatsmo-
raliseering.
Dat zedeineesteren van boven af, dat
zal het volk nu eens in volle Christe
lijke strengheid gaan voelen.
De oorspronkelijke bewering van de
regeering, dat dit ontwerp niet ging
tegen het drankgebruik, maar tegen het
drankmisbruik was, gelijk wij vroeger
hebben betoogd, reeds in strijd met
menige bepaling van het ontwerp. Ze
is nu echter ook als bloote verklaring
nagenoeg geheel losgelaten. In de Me
morie van Antwoord aan de Eerste
Kamer gaat de regeering uit van de
I stelling, dat de vermindering van drank
gebruik van 9 op 8 liter per hoofd zoo
onbevredigend is. Daar komt de aap
dus uit de mouw. Wel degelijk gaat
het tegen het drankgebruik, wel dege
lijk gaat de Staat ons volk voorschrij
ven, wat het drinken mag zelfs met
mate en wat niet.
En of dat gezedemeester nu allerlei
last en zelfs ellende zal veroorzaken,
't komt er niet op aan het volk moet
hij de wet verbeterd worden. Wie men
lief heeft, die kastijdt men.
Uit het Duitsch van L. v. Stiir.
Hoogleeraar-Kan! erlid
De verkiezing van prof. mr. M. W.
F. Treub tot lid van de Tweede Kamer
doet de vraag rijzen of de gekozene
zijn ambt als hoogleeraar aan de Ge
meentelijke Universiteit kan blijven
waarnemen. Gelijk men weet, ontvangen
professoren aan de Rijks-Universiteiten,
die het lidmaatschap van een der beide
Kamers aanvaarden, een verlof-trakte
ment (de helft der jaarwedde). De
Gemeentelijke Verordening te Amster
dam bepaalt daaromtrent niets. Alleen
zegt art. 16 „De gewone hoogleeraar
bekleedt geen ambten of bedieningen
zonder toestemming van den Gemeen
teraad. Curatoren gehoord".
In een onderhoud, dat wij met prof.
Treub hadden, schrijft het „N. v. d. D.,"
deelde hij ons dan ook mede, dat hij
voornemens was deze toestemming aan
den Gemeenteraad te vragen.
Tevens vernamen wij, dat de heer
Treub, als de toestemming gegeven zal
zijn, liet directeurschap van het „Oen-
traal-Bureau voor Sociale Adviezen" en
het lidmaatschap van verschillende com
missies, zooals dat van het Scheidsge
recht, zal nederleggen.
Praatzucht
De heer Schaper antwoordt in „Het
Volk" op het artikel van „De Ned.",
waarin zijn berekening omtrent de kolom
men der Handelingen door sprekers van
verschillende richting ingenomen, be
twist wordt.
Het blad insinueert zelfs, zoo schrijft
hij, dat ik, terwille van direct succes,
maar wat gepraat heb. Natuurlijk zou
ik al zeer onnoozel moeten zijn om
opzettelijk verkeerde cijfers te noemen,
begrijpende, dat iedereen die kan na
rekenen en de kerkelijken het stellig
zouden doen
Ik handhaaf dan ook voorshands mijn
opgaven en wijs er alvast op, dat „De
Ned." misverstaan heeft mijn opgaven
over liet begrootingsdebat over 1904.
Het meent dat ik er voor de replieken
nog eens 111 en 96 kolom bjrekende,
terwijl ik in het geheel bedoelde.
Een ander misverstand kan schuilen
bij de berekening over het Hooger-
Onderw js-debat in het bijtellen van de
redevoering van dr. de Visser. Zoodra
mogelijk kom ik op de cijfers terug.
Intusschen wijs ik er alvast op, dat
de mededeelingen van de „Ned." over
de kolommen, door de socialisten inge
nomen, niets zeggen. Ik heb vooropge
steld, dat de socialisten veel sproken
omdat ze veel te zeggen hebben. Ze
worden bovendien vaak van alle zijden
aangevallen. De kwestie was echter, of
de wetgevende taak der regeering wordt
belemmerd door de oppositie, en hoe nu
ook de verhouding bij de linkerzijde
onderling moge zijn, als de rechterzijde
bij een aantal gelegenheden nog langer
spreekt, heeft zij het recht tot verwijt
verloren.
10
Ben scherpe wind huilt langs het
Noordzeestrand en jaagt de witgekopte
golven hoog tegen het duin op. Het
water dringt met een kracht vooruit
alsof het 't geheele land wil overstroo-
Men, maar altijd vloeit het toch weder
terug, om een volgend oogenblik zijn
spel te herhalen.
Langs het strand strekt het dorp H.
rich ver uit. Elk huisje staat op zich
zelfvele staan zelfs 50 schreden van
alkander verwijderd, en deze tusschen-
ruimten zijn meestal zoo goed mogelijk
tot tuintjes aangelegd, waarin nochtans
armzalige planten en struiken nauwe
lijks voedsel genoeg vinden om in het
kvou te blijven.
Evenveel moeite kost het den dorps
bewoners in hun levensonderhoud te
Voorzienhet zijn allen vissohers, die
dikwijls uren ver in zee varen, om daar
hnnne netten nit te werpen. Wanneer
de zon zich vriendelijk in den gladden
zeespiegel weerkaatst, is hot een aardig
bedrijfdoch wanneer onverwachts,
wanneer de visschers ver van de kust
verwijderd zijn, een storm komt opzet
ten en een dikke nevel over het water
zweeft, dan begrijpt men hoe zwaar het
dezen lieden valt hun dageljksch brood
te verdienen.
De zee staat hoog en de meeste booten
zijn hoog op het land gehaald. Slechts
twee mannen zijn nog ijverig bezig hun
eigendom in veiligheid te brengen. Beide
zijn jong, groot en krachtig gebouwd,
met door de zon verbrande gezichten en
handen, die geen werk ontzien. Einde
lijk liggen ook hunne booten stevig be
vestigd aan land.
„Lars," zoo zegt de een, terwijl hij
zijn kort buis dichtknoopt, „dat zal van
nacht wat gevener komt een hevige
wind opzetten."
De andere knikt. „Gelukkig is geen
van de onzen meer buiten."
Intusschen hebben zij den terugweg
aanvaard en gaan zwijgend naast elkan
der voort. In de eenige straat van het
dorp is het stil geworden. Het is ei-
Ten slotte merk ik nog op, dat de
„Ned." geen enkel détail van mijn op
gaven, b.v. de lengte der redevoeringen
van bepaald aangeduide sprekers en het
aantal sprekers, betwist. Dat doet de
zaak van de „Ned." al wantrouwen.
Rijksnormaallessen.
Het door de rogeering ingediende
wetsontwerp op het Lager Onderwijs
beoogt o.m. uitbreiding van kweekschool
opleiding voor onderwijzers. Het ligt
voor de hand, dat daardoor de Rijks
normaallessen langzamerhand zullen
verdwijnen. Ruim 1000 hoofden van
scholen en onderwijzers aan die inrich
tingen hebben zich per adres tot H. M.
de Koningin gewend met verzoek op
't stuk van Staatspensionneoring op ge
lijken voet behandeld te worden als
gemeentelijke onderwijzers en die van
particuliere inrichtingen. Van uit deze
provincie is het onderstaande adres,
voorzien van 81 handteekeningen ver
zonden
„geven met versckuldigden eerbied te
kennen ondergeteekenden, onderwijzers
en onderwijzeressen aan Rijksnormaal
lessen en daaraan verbonden voorberei
dende klassen in Zeeland,
dat een belangrijk deel hunner werk
zaam is te plattelande, die in hun hoofd
betrekking meestal de minimum-jaar
wedde genieten,
dat de meesten hunner, hoewel tijde
lijk benoemd, aan de R. N. L. aange
steld worden in een voor die inrichtingen
gunstige periode, zoodat ondersteld kon
worden, dat de benoeming zoo goed als
voor het leven was, dat velen daardoor
de gelegenheid hebben laten voorbijgaan
om naar andere betrekkingen te dingen
met kooger vast salaris,
dat het goed vervuilen van de be
trekking aan de R. N. L. zooveel tijd
eischt, dat actenstudie gestaakt moest
worden. Aan het verwerven van acten
land- en tuinbouw, waardoor menig
onderwijzer te plattelande zijn positie
blijvend en belangrijk verbeterde, kon
niet gedacht worden,
dat naar hun bescheiden meening het
Rijk verplichtingen heeft jegens ambte
naren, die het jarenlang gediend hebben,
geheel te goeder trouw verzuimd hebben
te streven naar lotsverbetering in andere
richting,
dat door de uitlegging, welke aan de
wet tot regeling van de pensioenen dei-
burgerlijke ambtenaren, gewijzigd bij
de wet van 6 Juni 1900 S. 103, gegeven
is, de onderwijzers aan de R. N. L. en
de daaraan verbonden voorbereidende
klassen uitgesloten zijn van de daarin
voorkomende gunstige bepalingen voor
hen, die tijdelijke diensten aan het Rijk
hebben bewezen.
Redenen, waarom adressanten het
eerbiedig verzoek richten tot Uwe Ma
jesteit, dat hun verleend worde een
vaste aanstelling, recht gevende op pen-
volslagen donker slechts hier en daar
dringt een flauwe lichtstraal door de
vensters.
Daar naderden de beide jongelieden
een huisje, waarop zij, zonder een woord
te spreken, toetreden en door een dei-
vensters naar binnen gluren.
Een- oude man met grijze haren en
baard zit daar in een leunstoelhet
hoofd is hem in don slaap op de borst
gezonken. Aan de overzijde der tafel
zit een jong meisje te naaienhaar
frisch, opgeruimd gelaat met zijne roode
lippen en blozende wangen vormt eene
groote tegenstelling met den grijsaard.
Kati Mason is niet alleen het mooiste,
maar ook het vlijtigste meisje uit het
geheele dorp, en menigo jonge man
gevoelt zich tot haar aangetrokken. Zij
is van vroeg tot laat ijverig bezig en
voorziet door 't werk haver handen in
het dagelijksch brood voor haar vader
en zichzelf
De beide jongelieden aan het venster
blijven nog een oogenblik staan, waarna
j zij hun weg vervolgen tot aan de wo
ning van Lars, waar deze na een „goeden
nacht Christophop zijn huisje toe
treedt. Hj heeft nog gehoord dat de
J andere zijn groet beantwoordde en blijft
Naar wordt gemeld, zullen de amb
tenaren der „Maatschappj tot Exploita
tie van Staatsspoorwegen" met 1 Febr.
1905 in het genot worden gesteld van
de traktementsverhooging van f 200 per
jaar, die reeds vroeger was toegezegd,
waardoor de premiën geheel komen te
vervallen. Wel waren deze reeds 1 Mei
1.1. ingetrokken, doch werden bij wjze
van gratificatie toegekend. De arbeiders
en beambten der S.S. werken, zooals
reeds vroeger gemeld, onder de nieuwe
loonregeling.
Omtrent de overbrenging van het
stoffel jk overschot van den oud-president
Paul Kruger naar Zuid-Afrika die,
zooals wij reeds gemeld hebben, van
Rotterdam uit met de „Batavier VI"
zal geschieden schrjft men uit Den
Haag aan de Brusselsche „Petit Bleu",
dat de Engelsche regeering wel geneigd
was het Ijk van haar ouden vjand met
een harer oorlogsschepen naar Afrika
te doen vervoeren en in elk geval het
bj de begrafenis te Pretoria de militaire
eer te doen bewjzen. Zj beschouwde
dit als een daad van verzoeningsgezind
heid tegenover de Boeren maar wilde,
uit vrees voor een weigering, geen offi
cieel aanbod doen. Daarom heeft zj in
het geheim onderzoek gedaan naar de
meening der Boeren te dien opzichte.
Deze was dat de begrafenis een uitslui
tend Boersch karakter dragen moest.
Men wil dat het graf van den oud
president in zekeren zin nationaal eigen
dom der Boeren bijven zal en daarom
zal de begrafenis ook plaats hebben te
Pretoria, op 16 December, Dingaansdag,
het nationale feest, wanneer de Boeren
elk jaar hun groote overwinning op den
Zoeloekoning Dingaan vieren.
Kecïitszaken.
De rechtbank te Middelburg heeft
heden veroordeeld wegens
mishandeling: P. B., 21 jaar,
timmermansknecht te Nieuw- en Sint
Joosland tot 3 maanden gevangenisstraf
J. V., 48 jaar, commissionair te Hein-
kenszand tot 14 dagen gevangenisstraf
A. R. Jz., 20 jaar, landboawersknecht
te Borsele tot 1 maand gevangenisstraf
E. L. v. H., 21 jaar, voermanskneebt
te Ter Neuzen tot I maand gevangenis
straf P. D., 29 jaar, arbeider te West-
dorpe tot f 5 boete of 5 dagen hechtenis
d i e f s t a 1 A. T., 16 jaar, fabrieks
arbeider te Middelburg tot 1 maand
gevangenisstrafP. J. B., 15 jaar, vis-
scher te Clinge tot 1 maand gevange
nisstraf
beschadiging: C. D., 18 jaar,
boerenknecht te Gapinge tot f 5 boeto
subs. 5 dagen hechtenis
w e d e r s p a n n i g h e i d J. S., 23
jaar, koopman te 's Heer Arendskerko
tot 14 dagen gevangenisstraf
beleedigingvan een amb
tenaar: A. M. d. P., 53 jaar, vis-
nu bj het hek, dat zjn lapje grond
omsluit, stilstaan en luisteren. Christoph
is niet verder gegaan, maar is terugge
keerd waarom Lart vermoedt de
reden hiervan. Ook hj keert op den
afgeiegden weg terug. De wind blaast
hem in het gezicht, doch hj slaat er
geen acht op. Daar hoort lij Christoph's
schreden. Zien kan h j hem nietwant
het is volslagen donker geworden.
Daar is weer het huisje waarin Kati
Mason woont. Lars ziet Christoph voor
het venster staan, daar het schjnsel dei-
lamp van binnen op hem valt. Hj hoort
hom aan het venster kloppen en ziet
hem met de hand naar de deur wjzen,
waarop deze van binnen geopend wordt.
„Zjt gj daar Christoph? Wat wilt
gj zoo laat nog vraagt Kiiti, terwjl
zj de deur, die door den hevigen wind
zou dichtslaan, in de hand houdt.
„Ik kwam hier voorbj en daar ik u
zag zitten, wilde ik u nog even „goeden
nacht" zeggen."
„Ge zjt toch een goede jongen," ant
woordt zj en steekt hem de hand toe.
De losgelaten deur slaat nu door een
hevige windvlaag met kracht dicht,
waarop Christoph, na haar weder geopend
te hebben, het meisje naar binnen duwt,
schei' te Kruiningen tot f10 boete of
10 dagen hechtenisJ. B., 25 jaar,
koopman en koemelker te Kruiningen
tot f 10 boete of 10 dagen hechtenis.
Door de rechtbank te Middelburg
werd heden behandeld de zaak tegen II.
v. G., 29 jaar, arbeider te 's Heerenhoek
die in het jachtveld slaags is geweest
met enkele jachtopzieners, waarbj één
der laatsten deerljk is mishandeld en
hem een rib werd gebroken. De officier
vorderde tegen liem één jaar gevange
nisstraf, met last tot zjn onmiddelljke
gevangenneming. De rechtbank ver
leende de gevangenneming, waarna be
klaagde onmiddelljk naar het huis van
bewaring is overgebracht.
Nog stond terecht A. d. B., 19 jaar,
arbeider te Sehoondjke, die onder
Oostburg, op de rails van de tram-
maatsch. Breskens—Maldeghem een
voorwerp had gelegd, waardoor gevaar
voor déraillement bestond. Tegen dezen
beklaagde werd 3 maanden gevangenis
straf gevorderd. De uitspraak in beide
zaken werd bepaald op 21 dezer.
Voor het gerechtshof te 's Gra-
venhage stond gisteren in hooger be
roep terecht J. J. M., 25 jaar, ontslagen
ladingmeester bj de maatschappj „Zoe-
land"te Vlissingen,die door de rechtbank
te Middelburg veroordeeld was tot 18
dagen gevangenisstraf onder aftrek der
preventieve hechtenis, omdat h j in den
nacht van 27 op 28 Juni jl. op het
stations-emplacement alhier uit een mand
met visch, door hem opengebroken, een
hoeveelheid visch had weggenomen. Van
dit vonnis was hot O. M. in hooger
beroep gekomen.
Bekl. die 11 jaren ladingmeester was
bj de Maatschappj en nooit straf heeft
ondergaan, verklaarde, evenals in eerste
instantie, onder invloed van sterken
drank te zjn geweest en onverschillig
te zjn geweest omdat het engagement
met zjn meisje af was.
Bekl. zal door tusschenkomst van zjn
vroegeren patroon vermoedeljk werk
krjgen bj den directeur van de nieuwe
stoomtram van Vlissingen naar Dom
burg.
Adv.-gen. mr. Reitsma was van oor
deel, dat tegen de opvatting der recht
bank dat het feit, door bekl. gepleegd,
wegens diens abnormalen toestand
eenigszins verschoonbaar zou zjn, dooi
den officier van justitie drie afdoende
argumenten zijn aangevoerd lo. bekl.
heeft van huis een mandje gehaald of
meegebracht om de visch erin te doen
2o. het mandje, inhoudende de visch,
dat door bekl. werd opengesneden, was
stevig vastgebonden3o. terwjl bokl.
op den grond lag hj is op den grond
gaan liggen toen hj iemand hoorde
naderen, heeft bekl. zich stilgehouden
totdat de onbezoldigde veldwachter K.
zich had verwijderd en heeft toen ge
tracht te ontvluchten handelingen, die
niet te verwachten zijn van iemand die
niet weet wat hj doet.
waar hj haar volgt en de deur achter
zich sluit.
Het wordt Lars benauwd te moede
ondanks denguren stormwind. Ilj sluipt
dicht aan de deur, doch kan geen woord
verstaan van hetgeen daar binnen ge
sproken wordt. Met een hart, dat ver
teert van jverzucht, bijft hj daar wach
ten hoe lang, dat weet hj zelf niet
het ijkt hem wel eene eeuwigheid toe.
Eindeljk gaat de deur open en
Christoph versehjnt op den drempel.
„Slaap zacht, mjn liefste kind,"
fluistert hj.
„Vaarwel, beste Christoph
De deur valt in het slot en Christoph,
die zjn liefde beantwoordt ziet, neemt
met een gelukkig hart den terugweg
aan. Ook de andere begeeft zich op weg
doch liet duurt lang eer wij hem zijn
huisje zien binnentreden.
Lars, t Christoph en Kiiti waren te
samen opgegroeid. Als kinderen hadden
z j met elkander gespeeld door geen
anderen dan Lars en Christoph wilde
Kati gedragen of in de slede gevaren
worden.
Wordt vervolgd.)