Dinsdag
9 Augustus.
EJV,
«laargang.
rouw.
>ode
sn
ot fl. 3.50,
J1/, cent.
35 cent.
irs, die zich
schrifteiyk
VROOM-
voud H 27.
XI O. 1ÖD.
T9Ö2T
VLESMHNflE COIIRAWT.
Prijs per drie maanden 30. Franco per post 1,50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. M in abonneert wieh bij atte Boek-
handeiaren, Postdirecteuren of rechtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Maikt, I. 187.
ADVERTENTIËNvan 1 4 regels 0.40. Voor e-J) jn regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf vnn driemaa' plaatsing rVrzelfde
sdvertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groute letters
t D cliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt drigeips. uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Teleplioonnummer 10.
Abonnements-Advertentiën op zeer voordeel igr: voorwaarden.
fif middel i»
de oa-
Jravenhags.
voor Uwe
ad en wat
iliteiten van
lim eene
In ik mijn
id,
Amsterdam,
il (15 gram)
ling slechts
ijk middel.
'van DAM
lil
99
iinnenlandsGlie herioMsa,
Statistiek dar Vakverenigingen in
Nederland,
oor het Centraal Bureau voor de
Stètiatlek ta 'i Gravenhage ia besloten
om, in vervolg op de vroeger reeds ver-
iJLfloa publicaties batnffond® betzelfde
onderwerp, een overzicht te geven van
flfgjschieclsBis sn d® wsrkzaamhei i der
jer8SEigi2gea van werklieden in Ne-
d,
kt thans in te stellen onderzoek,
waarmede reeds een aanvang werd ge
maakt, zal loopen over hst tgdvak van
1895 tot hed»n> aangezien bet in 1896
«benen werk van de Csntrale Com-
Bio voor de Statistiek de reeuitaten
,attö van het in 1895 door dat lichaam
laae onderzoek naar de destijds bs-
lamle vakverenigingen,
'eneinde deze statistiek zoo volledig
te doen zjn, is door het Cen-
Buiesu ds medewerking gevraagd
de werklieden-vakvereenigingen
jilvo en van de algemeen® vakbonden,
I j, ijestuurabonden en as arbeida-sscrets-
ilaten, terwjl met behulp van Gameen-
tgbestusan on Kamera van Arbeid reeds
ito vry volledige opgave werd verkregen
mb de bestaands vsreecigingsn in tal
van gemeenten van ons land. Niettemin
j(n er in verschillende plaatsen onge
twijfeld nog vakverenigingen vsn werk
lieden gevestigd, waarvan hst bestaan
tyj genoemde Bureau nog niet bekend is
id tot welke derhalve nog geen rseht-
Btreekscli verzoek kon worden gericht
tot hot verstrekken van d® gswenachte
Inlichtingen. Op grond hiervan worden
allo
IBBR.
te Ylissingsn,
wwenhage,
2.
®ELBEN van
agtaitkaorfagffl a|je jn jutland bestaande vakvereeni-
In gratis te be- gtog9B
van werklieden, aan welker be
lturen nog geen ciicuiaira ia verband
■et dozen statigtischen arbeid werd ge-
zonclon, hiermede dringend uitgenoodigd,
van haar bestaan mededeeling te doen
«li de namen, deze worden niet gepu
bliceerd, an adressen van hare voorzitters
n secretarissen op te geven aart het
adresContraal Bureau voor de Statis
tiek to 's Gravsahage.
Zoodanige kennisgevingen kunnen als
fant in IJ van port, aan het genoemde
adres worden verzonden.
Aan alle vakverenigingen, welke door
'f volstrekken van inlichtingen tot de
umeuttelling van deze statistiek mee-
t\ Tl T? vjerkec, zal, op haar daarioe strekkend
y id é~3 vnzook na ëe verechyning van het w®rk
reekuur- 7-16 sromplaar wordsn toegezonden
notie Jut-
ven lettsr A,
Badhuisstraat
een flinke
QVSÏ
Vllasingschs Öt
|gMg
VMBIEKSl
6— 6 20 7-
- 10 20 10 40
12 35 l-° 125':
4, 20 5- 6 IS!
50 10 45.
vm 6 10 6 31
50 10 10 10 31
Mm 12 10 12 4j>
3 40 4 05 4 35
8— 8 80 10 1®
»wetmr-&eneraal Van Heutsz
Oud-Indischs soldaten.
heer Prall, redacteur v&a de
Deutsche Wochenzeiturig,* heeft het
voorrecht gehad van een onderhoud met
Generaal Van Heutsz over de toekomst
van Indischs uud-gadiandeu. Door eigen
ervaring op de hoogte van de tos-standen
in hst Indische leger (de heer Prell is
0-
llon Zondags
uit
bewerkt door M
4BISNSÏ
SJ9SSÏi3333 V'
Remise:) vJ®1
lagen) 5.50.
v.m. 7.55, 9.8®i
2.80, 2.—, S.3 i
|o. Van Ba*
1.45, 4.15, ö.60i
(naar R e m i'j
Z a i 1 m a r k
1.45, n.m. l-®i
>5, 9.35. - m
2.35, 2.05, 3.8®'!
Naar Bami'*
li)
Zonderling genoeg was de pleegzuster
MS tiet zoo met San vreemds ingeno-
ais de oude geneeghaar.
•Ik weet niet, wat mfl In hem mis-
fï'i' sprak zg oprecht, „ik mag geen
«recht aandoen, maar zfln smart kwam
gehaicheld voor.'
zflt een zottinne, t lachte de
'M« man goedsmoeds. „Zoudt ge het
st eens z|jn met zoo'n menscheckenner
1' ik ben. Ik zag u, Sabins, dat alleen
11128 tegenwoordigheid hem weerhouden
i om te schreien als een kind."
pleegzuster bleef echter aan haar
Hu meening vasthouden. „Ik west niet
01 Kat vandaan komt, maar de blik
grauwe oogen b»vl«l mg niet.
oud-oudsrofficler en heeft ia verdienste-
lj ke schetsen uit h®t soldatenleven van
die ervaring Wjk gegeven), wss bet hem
reeds lang een grief geweest, dat ge
vallen, waarin oud-gedienden uit Indië
hier t® lande door de regeering of door
groots maatschappijen in dienst worden
genomen, tot da uitzonderingen bljven
behooros, Dsze onthouding moet op den
duur nadselig werken op d« werving,
sn daaraan ia hot, naar bj meent, dan
ook te wijten, dat er tegenwoordig zoo
veel Europeanen voor lodië worden aan
gevraagd om in hat gebrek te voorzien.
De heer Prell heeft nu san plan ont
worpen, waarbij ieder soldaat na zes
jarigen dienst in de koloniën onder
zsksre voorwaarden rscht zou hijgen
op bepsaide Intrekkingen In staats- of
gemaantedlenst. O -er dit pian wensebte
hj d« meening van Gsnersal Vsn Heutsz
te vernemen. Hj vertelt uitvoerig, hoe
hjj door Z.Exc. op vriendelijke wijze in
het Oranjehotel ta Njmegan ward ont
vangen, in tegenwoordigheid van Mevr.
Van Hautsz en drie zonen.
De Genaraal nam inzage van hst ont
werp en beloofds met den legercomman
dant daarover te spreken. Z.Exe. erkende,
dat er in deze richting meer moest ga-
beursD, maar hj merkte op, aan de
Ministeries en aan Let Hof vale oud
gedienden met de Willemsorde te hebben
gezien.
De heer Prell msrkie op, dat bij deze
gevallen protectie een hoofdrol speelde.
Er stonden altijd veel andere gevallen
tegenover de ridders, die in armoedige
omstandigheden verkeerden. Za waren
met muziek en hoera's begroet, ze had
den eindeloos gesolliciteerd en toen was
de honger gekomen. Hst liep meestal
uit op het Heilsleger of op Bronbeek.
De Generaal zeide hiervan niet te we
ten. Wat hij voor zjn oude soldaten
vermocht, zou h{j thans gaarne doen.
Hij vrosg daarom den heer Prell ham
de adressen van zulke arme kerels te
geven, opdat hfj in de weinig® weken,
welke hj nog in Nsderland bleef, iets
voor hen zou kunnen doen. Dat komt
®r van zeide de Gsneraal dat de
werkgevers hier te lande in den Indischen
soldaat een drinkebroer en em onnut
wezon zien. Tosn richtte ds Generaal
zich plotselicg tot zijnen echtgenoote,
vragende«-Heb Je in den iaatsten tgd
in Aijsh dronken lui gezien?3
Mavrouw Van Heutsz ontkend® dit
beslist. Msn kan zich niet voorstellen,
ho® de toestanden veranderd zijn. Vroeger
zocht ie soldaat de jasevssflisch, omdat
hS niets andsrs had, Maar sedert de
Generaal de soldstensoeïeteit te Koets-
radja had laten bouwen (mn gebouw
dat 20,000 kostte en dat, wat ds
hesis inrichting betreft, onsiiddeügk volgt
op de vermaards ^Concordia» te Batavia),
vindt h j alles wat hg verlangtgoede
lectuur, spelen, kegelbanen, concerten en
goadkoops ververschiogen, die de jenever
van zelf b«8tr(jdsn.
De Generaal zag geen reden, waarom
®r lag Seis duivelachtigs in.'
Glimlachend schudds de oude man
het hoofd en nadat hij nog eeaigo voor
schriften omtrent den kranke had gege
ven, ging faj heen om d® asders zieken
ts bezoeken.
Arthur White was inlusschsn met den
beambte weer door ds stad geredsn on
i>!3 saakomst aan het hotel „®s Kroon
prins* nam da laatste afscheid, nogmsals
verschooning vragend® voor da moeite,
dis hij den heer White veroorzaakt had.
„O, dat is niemendal," luidde het ant
woord. „ik zou zsifs groote offers willen
brengen, ais ik daarmede mijn vriend
kon rsddea, geloof dat gerust mijnheer."
Nogmaals beleefd groetend, was -de
beambte daarop vertrokken en ook mjn-
h;er White maakte zich gereed het ij
tuig te verlaten en in het hotel terug
te keeren. Plotseling was echter eene
ander® gsdachta bij hem opgekomen sn
h(j gat den koetsier last, hem naar het
huis van den handelsraad Ludwig Wald-
mann te rij dsn,
Gedurende den rit door het schoonste
gedeelte der stad, had Arthur White zich
behagei jk in de kussens gelegd en toen
het rQtulg voor hst paleisachtig huis
van den handsieraad stilhield, stapte h(j
de Iadisehe soldaat niet bruikbaar zou
z|jn. Tegenwoordig zeker eist meer,
omdat da menschen geleerd hebben zelf
te denken en op te tredenmachines
ksn men niet meer gebruiken.
Bij het sfscheif'nsmea herhaalde de
Generaal, zijn toezegging, ailes te zullen
doen om de oud-gedienden te helpen.
Ds heer Prell, onder dan indruk van
dit onderhoud, geeft ten slotte de ver-
zsksrisg, dat nu voor list Indischs lsgsr
asn nieuw tijdperk is aangebroken.
Voortaan za! msnigs jongsn, die niet bö
moeders pappot blfltt, ds gelegenheid
hebben om vooruit te komen in de wereld,
nadat hij in het Indische leger tot een
msn is opgegroeid.
Vrsaadeliagsnvsrkeor,
De „Nationale B.-nl voor Vreeml®-
lingenverkeer in Nodsiland" zal zjjns
algemeene vergadering houden op 27,
28 en 29 Augustus te Dordrecht.
De tfdeeling Dordrecht doet al het mo-
gritJks, om den afgevaardigden een
aangename ontvangst te bereiden. Het
programma der feestelijkheden is als
volgt geregeld 5
Zatsrdag 27 Augustus, des avonds
i fh deals ontvangst tsn stasihuize door
hst dsgeltjksch bsstuur der gemeente.
Vervolgens gondelvaart in de Voorstraats-
havon ®n op de rivier. Voor deze gon
delvaart z|jn door het hoofdbestuur een
zilveren en een bronzen medaille uitge
loofd.
Zondagmorgen, algemssne vergadering.
Daarna con boottocht op de rivieren,
naar de brug op het Holiandsche Diep
en de «lao van het Huis te Merwede.
Lunch aan boord. Bfl terugkomst diner,
gevolgd door een café concert in yKunst-
min«.
Maandags bszichtiging van verschil
lends bezienswaardigheden, er. tot slot
een door hst bestuur van Kunstmin
aangeboden concert.
Dekking van ket tekort.
Ia aansluiting aan een vroeger bericht,
meldende dat de rsgeering zich genoopt
ziet maatregelen te beramen ten einde
in hst tekort op ds gewone middelen te
voorzien, verneemt ,/Het Csntrum® nader,
dat zeer waarschijnlijk zal worden voor
gesteld een verhooging van dan accijns
op het gedistilleerd m het heffsn van
senige opcenten op ie bedröfs- en ver-
mogenaMastinpn.
Woningwet.
AsDgezisn 'i: gebleken is, dat da bij art.
1 der bovengenoemds wet bedoeld® voor
schriften binnen den geaisldsm termijn
(van twee jaren) niet kunnen gereed zjjn
in verreweg da maeste gemeenten, is
voor dsn in art. 8 dar wet gesteldgn
termijn en dientengevolge ook voor dan
ia art. 51 genoemden termijn, verlenging
met san koudsn, hoogmoadigen glimlach
uit,
„Meid uwen heer, dat ik hem wsnsch
te sprekan," voegde hg den dienaar des
huizes toe, sn op diens vraag, wion hg
moest aanmelden, luidde het trotscha
antwoord„Ik hvet Arthur White. Ik
geloof wel, dat uw heer voor mg tehuis
zal zijn."
Benige cogenbiikksn later stonden de
twea broeders tegenover elkander en
zagen elkaar onderzoekend aan, als twee
kampvechtars ia het strgdpsrk, die el
kanders krachten willen meten,
HOOFDSTUK V.
Meer in het midden der stad, in de
straat, waarin de tramweg haar spoor
heeft liggen, stond een hoog gebouw van
vier verdiepingen. Het onderscheidde zich
door niets bg zond. er a van de overigs
huizen in die straat en was van goed
koops baksteenen opgetrokken die achter
gele en witte zandsteenen verborgen
waren. Zelfs ontbraken de kleine balkons
niet en twee vergulde leeuwenkoppen
versierden da inrgpoort van den voortuin,
zoodat het huis een goedenindruk maakte.
Het was een van die „kazernes-'' voor
den fatsoenigken stand, door speculee-
mat sén jaar voorgesteld bg een wgzi-
gi&gaontwsrp.
Aan het Zuid Afrikaansch Museum te
Dordrecht zgn af„>:s'aan de verschillende
ridderorden, aan President Kruger ge
schonken, en de vier sjerpen, welke bg
de aanvaarding vars zgn ambt, na elke
verklfz'ng, het hoef'. Her republiek wer
den overhandigd.
"Wiimsingms,, 8 A.ug.
Vlissi&gen in 1903.
(Uit het Gemeenteverslag.)
Gezondheidsdienst.
(Vervolf.)
Ziekten genoemd in ds wet van 4
Dscembsr 1872. Tot wering van be-
smettaigke ziekte achtte de commissie
het in de serste plaats noodig zco sposdlg
moge'jjk t® weten, wanneer a®n geval
van besmettaigke ziskte voorkomt.
Zg vetzocht daarom aan Burg. en
Weth. haar kennis te geven van elk
geval besmetteigke ziekte, dat ter secre
tarie werd aangegeven. Toen Se twee
gevallen van pokken zich voordeden zgn
door de gemesnts-autorifeüsn in overleg
met den voorzitter der gezondheids com
missie zoodacige maatregelen genomen,
dat ds ziskto tot dit twsatal gevallau
kon worden beperkt.
Drinkwaterleiding. Gedurende dit jaar
is van 10 pareselen het watsr onder
zocht en afgekeurd.
In den regel is het advies der com
missie door belanghebbenden opgevolgd.
Slschts voor ééa, n.m. den verhuurder
van perceel B 24 is de hulp van Burg.
en Weth. moeten worden ingeroepen,
met hst gunstig gevolg, dan duinwater
asn da bewoners verstrakt w«rd.
Livens- §n genotmiddelengebruiks
artikelen. In de vergadering van 3 April
is niet hst oog op d® vale gevalïon van
diphtheritis, door den voorzitter voor
gesteld aan den doctoren te verzoeken
de commissi® ts willen opgeven, door
wien in hst bewuste perceel de melk
wordt goleverd.
In de vergadering van 5 October is
door hst lid der commissie dr. J. P.
Vermaas, tsr onderzoeking aangeboden
een gaêaiaiUsarde braadpan, dezs was
door den eigenaar voor het eerst gebruikt
met hst gevolg, dat het geheeie huis
gezin ernstig zitsk werd.
Uit hei onderzoek is gebleken, dat
het glazuur oplosbare iooil verbindingen
bevatte, zoodat ztj als sehaieigk voor
de gezondheid afgekeurd werd.
Om verdere verspreiding van dit ar
tikel te voorkomen, heeft de commissie
de leveranciers met don uitslag van
het ordarzoek In karmis gesteld en dsn
verkoop verboden.
Deze pan was afkomstig vsn een
Duitsche fabrikant, dis hasr geleverd
rende bouwmeesters voorzien met een
voorgavel als sen paleis, om als lokmid
del ts dienen. Ais men ds gang inkwam,
bemerkte men dadelijk, dat hst een dub
bel huis was, links ®n rechts voerden
trappen naar de bovenverdiepingen en
da talrgke naambordjes bg d® schel
knoppen bewezen, dat hier In dit huis
verscheidene temiliën haar vsrbigf hiel
den.
Ging men de trap aan de rechterzgde
op en volgde men haar tot de derde
verdieping, dan las men daar op een
eenvoudig naamkaartje, bg een schelknop:
„Msvrouw de douairière von Löwenberg*
en een kaarije onmiddeligk daaronder,
vermeldde, dat hier ook woonde „Richard,
graaf von Löwenberg, luitenant der in
fanterie."
Trad men do woning binnen, dan
kreeg men dadeigk een aanganamen in
druk de planken van den vloer waren
helder blank geschuurd, ds witte verf
op de deuren was zindeigk en de deur
knoppen glinsterden als goud, In de gang
stond alles op zgn plaats, sn sloeg men
onwillekeurig dour de openstaande deur
een blik in de keuken, dan bewees hit
blank geschuurde keukengerei, dat hier
een dsgeigke, verstandige vrouw het
had asn de Haarlemsche vereeniging
tot weikvetschafing te Haarlem en door
dszo weer aan haar agent te Middelburg.
Sa commissie achtte het wenscheigk
de gezondheida-commiasie te Middelburg
vsn hare bevindingen in deze op de
hoogte te brengen.
Brandweer.
In 1903 kwam uitgezonderd eenlge
schoorsteenbranden en een enkele binnen
brand geen enkele brand van eenlge
beteekecis voor.
Dan 25 en 27 Auguetus had eene
beproeving plaats der handbrandspuiten
en wel respeciieveigk op de Wgnbergiche
kade voor de spuiten C en D en op den
Nieuwendgk voor de spuiten A en B.
De toestand der spulten met toebe-
hooren was over het algemeen genomen
goed. Bg de inspectie bleek dat enkele
slangen lek waren op verschillends
piss,sen en dus verbetering eischten,
welke thans zgn aangebracht. De spuiten
gaven alle goed water.
Op 2 September had eene beproeving
plaats met de stoombrandspuit op de
Dokkade, waarbg hat Raadhuis werd
bespoten, bg welke beproeving een flinke
straal water tot aan de hoogste punten
pi. m. 23 Meter kon gebracht worden.
De spuit zelf was geplaatst aan ds4
Hcutkade hoek Onderstraat. Zulk een
resultaat kon o.i. zser bevredigend ge
noemd worden.
Da brandkr&nen afzonderigk werkten
beter dan bg vorige beproevingen.
Enkele brandkranen bleken moeiigk te
openen, waarop alstoeh is gewezen in
welke thans de gewenachte verbeteringen
zgn aangebracht.
Het onderhoud der bluschmiddelen
alsmede het luchten der bergplaatsen
werd ook dit jaar door den daarmede
balasten persoon naar behooren verricht.
Ia den loop van 1903 verliet de beer
C. H. Holgen, gemeente bouwmeester
het bestuur door zgn vertrek naar elders
en ward vervangen door z{ja opvolg'!
den heer W. A. de Jong.
Eervol ontslag werd verleend aan den
heer G. Gniflaums als 1ste onderbraud-
spuitmeester wegens vertrek naar Zuid-
Afrika. Bouoemd werden als 1ste onder-
brandgpuitmeegter de heer P. G. ds
Wolff, thans 2de onderbrandspuitmeester
en in diana plaats de heer G. P. F»g,
tot dusver inzettor. Tot 21e machinist
aan de stoombrandspuit J. Kort.
Van het recht bg artikel 422 der
verordening aan de dienstplichtigen toe
gekend om zich van den dienst bg de
brandweer te kunnen afkoopen, werd
door 3 personen gebruik gemaakt, zoodat
3 plaatsvervangers voor hen weiden in
dienst gesteld.
In ds maand Augustus geschiedde
«en oproeping van vrg willigere, bedoeld
by ds 2e alinea van art. 405 der ver
ordening, waarvoor zich 1 persoon aan
meldde die ia dienst Is gesteld.
De isschrgving had overeenkomstig
het bepaalde bg art. 407 der verordening
b «stuur in handen had.
Dat was inderdaad zoo; de gravin
weduwe stond in den kleinen kring ha-
rer bekendsn aangeschreven als eene
vrouw, die de kunst verstond met geringe
hulpmiddelen zich een b'ehageigke omge
ving ts scheppen en haar huishouding
voorbeeldig bestuurde. Wie de oude dame
mst haar vriendeigken glimlach zag,
moest onwillekeurig gunstig over hasr
denken.
Uit hare blauwe oogen sprak welwil
lendheid en goedheid van harthet was
jammer, dat die lieve oogen meermalen
waren verduisterd geworden door tranen
misschien in den nacht gestort, tor-
w01 zg gedurende den dag het hoofd iter
opgericht hield, om zorgeloos en geluk
kig ts schynen.
Het was reeds laat in den morgen en
de zon scheen helder en vriendeigk ln
de huiaeigke woonkamer. Anders was
omstreeks dit nur de koffietafel roede
opgeruimd, nu stond echter alles nog
onaangeroerd.
i Wordt vtreolgtJ).
