y,
)'S
42e Jaargang.
Dinsdag
.2 Augustus.
Binnenlandsche berlcta.
FEUILLETON.
I
1904.
ode
onder
ie.
de,
Ld.
)de.
ode
.v.sms,
3.50.
»nt.
cent.
rijzen.
JM). I OU.
vnssinescHE (•mant.
Prijs per drie maanden 1 30. Franco per post 1.50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. M in abonneert nieli bij a de Boek
handelaren, Postdirecteuren of reihtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Maikt, I. 187.
ADVERTENTIËN: van 14 regels ƒ0.40. Voor eken regel
meer 10 cent. Bij directe opgaaf vim driemaa' plaatsing fferzeliHe
idvertentie wordt de prijs slechts twea naai berekent. (Jroufe letters
in cliché's naar plaatsruimte.
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen.
Telepliooiniuminer 10.
Abonndrients-Advertentiün op zeer wordeelige voorwaarden.
|n, wat
ii straat
|k mo <t
mjjoe
de Ab
Sedeit
durend,
Mjjn
10», zoo
dokter
flicon
Dro-
direct
rsn den
nezen.
siroop
bekomt,
ft, deze
ran een
eneraal-
ooit.
1el voor
in bard-
ink- en
tus, Magazijn
an flinke
ezsr Courant.
15 Augustus
Het arbeidscontract.
Hst weekblad /Patrimonium" bevat
iet eerste van een reeks artikelen over
et wetsontwerp op het arbeidscontract.
Het Voorloop!? Verslag der Tweede
ismer naar aanleidiDg van het wetsont-
rirp tot regeling van het arbeidscontract
legint met de opmerking van enkele
idea, die de uttipraak van dan minister,
:at sidert jaren van vele z(jden krachtig
Is aangedrongen op wettelijke regeling
arbeidsovereenkomst, te algemeen
ichtsD. Hun was van zoodanigen kraeh-
Igan drang, altbans van de zjjde der
erklledsn, niets bekend.
Zonder dat hst er bjj staat, blitjkt uit
ut verband met hetgeen verder volgt,
iat hier de socialistische afgevaardigden
'.in bet woord geweest zjjn, om op de
lekende wize, namens de arbeiders, te
leclareeren, wat in de kringen van den
beid gewenscht wordt.
Haar bJjj vernieuwing blikt ook hier
dat deze beeren allerminst beschouwd
urmen worden als de tolken van de
belders in Nederland. Hunne onbekend-
nld met den drang naar de wettelijke
I,geiing van de arbeidsovereenkomst ge
tuigt reeds hoe weinig zi op de hoogte
tin met hetgeen er leeft onder ie groote
der Nederlandsche arbeiders, die
van hunne opgelegde theorieën niet wil
Yïitin.
Immers is in «Patrimonium'ds zaak
van bet arbeidscontract gedurende lange
jaren besproken en werd het in 1894
«da opgenomen in het sociaal program
isder de aangelegenheden waardoor de
erbsid kan meewerken tot verbetering
vsn de maatschappelijke verhoudingen,
bi vernieuwing in 1900 vroeg
atrimonium' in haar verkiezingspro-
grsm weer bescherming van den arbeider
door wetteijks regeling van het arbeids
contract.
So indiening van het wetsontwerp
rerd dan ook in het Cbr. Wsrklieden-
iirbond met ingenomenheid begroet.
Eu waarom?
De Cbristeiyke arbeiders zien daarin
nu bewis van hst ernstig streven dezer
gearing om door het invoeren van
hervormingen mede te werken
tot verbetering van de arbeidstoestanden
ln ons vaderland. Dat geeft hun hope
op vervulling van lang gekoesterde
finichen. Ea zonder nu critiek te wiilen
ughouden, waar zQ meen en, dat die
kin «trekken tot verbetering van regee-
igsvoorstellen, zjjn ze vast besloten de
«nwoordige regeericg in hare plannen
tl steunen, wijl ze gevoelen, dat de
eilagen weg tot wegneming van veler-
lil maatschappelijk onrecht door ds
ddige bewindsmannen goed gekozen ia.
Natuurljjk zal niet in eenmaal bereikt
Sroen worden, wat als ideaal dor toe
tast gedacht is. Daarvoor is do achter
en »a met de
z. a. m.
Augustus of 1
IGERRETSEN,
Vr(J bswerktjdoor M. J.fK.
raagd «en nette
isuweadök 74'
it, F 90.
te artikel»
OrKtaopBerwa.
Zelfs de hotelhouder, die zich anders
'1 voornaam aanstelde, kwam er bij
schudde vergenoegd het hootd. ,Zs
Uien Amerikanen te ztj Q en verdui-
'HM sprak h(J tot den oberkellner.
bet zal hun hier aan niets ont-
"nze zullen zich wel op hun ge-
Sevoelen.' En zich over de koffers
lend, die de knechts gereed stonden
boven te brengen, vroeg bjj«Hoe
o zé toch eigenlijk?'
oberkellner stelde voor, om da»
bet register naar boven te bren-
Maar daarvan wilde de hotelhouder
hooren. „Dat maakt een mal figuur,"
by „en op iedere koffer staat
Waar daar worden wQ niet wijzer
eland op hst gebied der scc. wetgeving
ta groot. De langdurigs heerschappij van
het „laat maar waaien stelsel" heeft
tengevolge gehad, dat zooveel is scheef
gegroeid, dat eens enkele operatie het
maatschappelijk organisme niet plotseling
kerngezond kan maken. Zelfs zullen
vergissingen b{j de eerste pogingen om
tot betere rechtsverhoudingen te komen,
nlst uitblijven.
Daar hebban we or.s zelfs op voor te
bereiden. Hoe helder inzicht onze be
windsmannen ook mogen hebben in het
geen voor onzen t(jd gedaan moet worden,
de gegevens ter beoordeeling van alle
deelen van het ingewikkeld maatschap
pelijk leven zijn veelszins nog zoo onvol
ledig, dat telkens openbaar zal worden,
hoe velerlei aan de aandacht der wet
gevende macht is ontgaan. Het is nog
niet zoo lange jaren geleder, dat een
bekend staatsman klaagde over volslagen
onbekendheid onzer regeeringsmannen
met het terrein van den arbeid. Door
verwaarloozlng van de maatschappelijks
vragen bleef het terrein van dm arbeid
voor hen oen gesloten boek en nu door
den drang der omstandigheden de over
heidsbemoeiing met de sociale aange
legenheden niet meer ts keeren is, doet
de schade hiervan zich duidelijk gevoelen.
Verkiezingsstatistiek.
Het zjjn leerzame cijfera, die het Cen
traal Bureau voor de Statistiek heeft open
baar gemaakt betreffende de jongste
periodieke verkiezingen voor de Provin
ciale Seat sa,
Gemiddeld hebben in h9t geheele ryk
70.69 percent der kiezers aan het ver-
kiezingswerk deelgenomen, by de eerste
stemming. BQ de beoordeeling van lit
cijfer dient men wèl in aanmerking te
nemen, dat in vele districten geen of
nauwelijks stryd is gevoerd, wat natuurlijk
van invloed is op de opkomst der kiezers.
Msar toch is «en gemiddeld cijfer van
70.69 pGt. onbevredigend. Dat het beter
kan, blijkt hieruit, dat by de herstemmin
gen het gemiddelde cijfer tot 73 34
klomen het biykt vooral ook uit de
cyfers van Overijael, waar reeds by de
eerste stemming 81.75 percent der kiezers
opkwamen, een getal, dat by de herstem
mingen zelfs tot 91 75 ste«g.
Zóó als in de Overyselsche districten,
behoord» het overal te zyn, overal waar
strijd is. En het kan zoo overal zyn.
Voor de liberalen inzonderheid is van
beteekenis het verschil tusschen ds ge
middelde cyfers by de eerste stemming
en by ds herstemmuigoD, ln verband
met de voor hen gunstige uitkomst der
herstemmingen. Er valt toch uit te leeren,
dat eene grootere opkomst der kiezers
niet in hun nadeel is. Eens aansporing
om al dadeiyk ky de eerste stemming
alle krachtan in te spannen.
Leerzaam ook zyn de cyfers der van
onwaarde verklaarde stemmen. By de
eerste stemming moesten niet minder
dat 1.15 percent der kiezers, die den
door,"
Tegen vjjf ure schelden de vreemde
lingen en bestelden een fijn diner apart.
De oude heer vooral schasn eea fijne
lekkerbek te zyn. Hij waa byzonder
kieskeurig in het uitzoeken dar spgzan
en bedacht zich Wel tweemaal, voor hij
het met zichzelven sans was over den
wyn, dien bij zou bestellen. Wel richtte
hij daarvoor een paar woorden tot den
jongeren heer, maar deze zside hem,
dat hy zyn eigen keuze maar moest
volgen.
„Ge weet, ik maak het my niet druk
om wyn,' sprak hy en keerde zich weer
naar het venster.
Toen de hsersn op hun kamer gedi
neerd hadden, bracht da oberkellner het
register boven. „Gael maar hier 1sprak
de oudste heer en schreef daarop een
regel in het geopende boek.
Onmiddellijk na het diner gingen de
beide hesren uit. Da disastvaardig® ho
telhouder kwam toeschieten et vroeg, of
de heaien een knecht wilden hebben om
hen den weg te wyzen, maar de oudste
gaf door een wenk te kennen, dat zy
geen wegwyzer noodig hadden. „Wjj
gaan niet v»r weg," zei hij, «hst is
maar om d« naaste straten te doorkrui-
tocht naar het stembureau maakten, hun
stembilj-it naar de prullsmand verwezen
zien, en by de herstemmirgen bedroeg
dit cyfer nog 0,81 percent. Hst moest
niet wezen, dat aldus kosteiyke stemmen
verloren gaan dat een zoo groot getal
kiezers, die hun goeden wil toonen, door
onwetendheid hun gang waardeloos zien
gemaakt.Zulks dingen kunnen voorkomen
worden door de kiezers beter nog dan tot
dusver geschiedt, voor te lichten. Hat
biykt dat sr niet weinig kiezers z(jn,
voor wie de techniek van het stemmen,
hoe eenvoudig dan ook voor anderen,
een ingewikkeld en moeiiyk te begrypen
probleem is. Welnu, dan moeten de zor
gen om het hun duideiyk te maken,
hen te lesren stemmen, verdubbeld
worden.
In het algemeen leert ons de verkie
zingestatistiek, dat er aan hst werk van
voorbereiding nog vee! te verbeteren valt.
Laten zy die geroepen zyn tot dit voorbe-
reldingawerk mede te werken, deze les
ter harte nemen 1 (,N. R, Ct.)'
Het Pensioenfonds.
Het bestuur van de „Peneioenvereeni-
ging van burgeriyke ryksambtenaren"
heeft zich opnieuw met een adres tot
de Tweede Kamer gewend, thans om te
antwoorden op hetgeen de regesriog heeft
gezegd in de Memorie van Antwoord
betreffende de aanhangige pensioenwetten.
Adressanten wyzen erop, dat de kapi
talen van het pensioenfonds voor wedu
wen en wsEzm van burgeriyke ambte
naren uitsluitend door burgeriyke ryks-
smbfcenarsn zijn bijeengebracht. Wel is
waar heeft een voordeellg gebleken be
legging invloed uitgeoefend op da ver
meerdering van de kapitaal waarde, maar
tevergeefs zoeken adressanten naar den
rech'sgrond voor het aanwenden van dat
meerdere ten behoeve van derden, wie
dit dan ook mogen zijn, want ook de
gevolgen eener nadsslige belegging zou
den voor rekening van het pensioenfonds
zyn gekomen.
De „PenaioenvereenigiBg" meent, dat
na de afrekening met den Staat een
surplus in het fonds most worden bisteid
tan voordeele van da weduwen en weezen
der ambtenaren niet voor san deel, maar
voor het gehse! althats indien men
wil handelen In den goast van den
wetgever van 1890, die destyds reeds
het bereikbare weduwen- en weezenpen-
sioen zou hebben verzekerd, indien een
al ta groot gebleken voorzichtigheid
daarvan niet had teruggehouden.
Hst recht van d?n wetgever van 1905
om een andere opvatting ta hsbben en
aan het fonds een anders bestemming te
geven, is door de „Pensioenvereeniging"
niet ontkend, maar ongeschokt is rog
haar vertrouwen, dat een gewijzigde
opvatting niet zal leiden tot een on-
biliykheld.
Door den minister van marine is eene
commissie benoemd om t? onderzoeken,
sen."
Reeds wild® bjj met zijn jongeren
reismakker heengaan, taan hy zich ba-
dacht en den hotelhouder zsials „Het
is toch mogeiyk, dat wy langer wsgbiy
ven, wil dus voor ons een flja souper
laten gereed zetten, tegen omstreeks tien
uur van avond."
De hotelhouder maakte een diepe bui
ging en wreef zich vergenoegd de handen,
iarwyi de hesren zich verwyderden.
Nauweiykü waren zy uit het gezicht
geraakt, of ds hotelhouder boog zich over
het register, dat da oberkellner hem
voorlegde,
„Mr. White en reisgezel uit Chicago,"
las hfj en keek daarby teleurgesteld den
oberkellner aan.
„Nu zjn we nog even var, als te
voren; een mynheer White en zyn reis
gezel, masr wia is heer en wie is de
reisgezel
„Nu, wat kan het ons eigeniyk ook
schelen," besloot de hotelhouder, „als ze
maar goed betalen.'
Te elf ure ongeveer kwam ds oude
heer alleen terug. Ia de vestibule kwam
de dienstvaardige obarkellnsr hem te
gemoet. „Is uw uw die andere
heer niet medegekomen vroeg hy
in hoeverre het denkbeeld uitvoerbaar
zal bifiken, om d-i b»ste intelligente
jongens van de matrozen-opleiding te
p'astssn by de onlelding van adspirant-
machioisten, ten emde hen voor machi
nist by de marles ts doen opleiden.
"VMgm£z,g$i3, 1 JLvg.
Vlissingen in 1903.
(Uit het Gemeenteverslag.)
(Vervol?,)
Medischs politie.
De geneeskundige dienst in dat ge
sticht en by het algemeen armbestuur
werd waargenomen door twee gemeente-
geneeahesrsn, dr. C. A. Doy/is en J.
Beyers, die daarvoor eene jaarwedde
genoten van f 600 ieder.
De gemeente-vroedvrouw, tevens la-
vementzetster, genoot eene jaarwedde be
rekend tagan f 5 v.oor elk® door haar
gedane verlossing.
De kosten dar geneesmiddelen en het
aantal gereed gemaakte recepten kaa
voor de verpleegden niet afzonderiyk
worden opgegeven.
Ia ds geneeskundige behandeling der
armsn van de onderscheidene kerkeiyke
instellingen van weldadigheid, wordt
van wege die armbesturen voorzien,
terwyi zy, die daarvan geeae hulp
kunnen erlangen, aan da zorg van het
algemeen armbestuur zyn overgelaten.
Tot het verrichten van koepokinenting
betoonden alle geneeskundigen in de ge
meente zich steeds bereid, inzonderheid
bestaat eiken Donderdag vau 12 1
's namiddags gelegenheid tot kosteioozs
inenting en horinenting van de inge
zetenen, die zich daartoe aanmelden by
den 2sn geneesheer ln het gasthuis.
Volgens de opgavan van de genees
kundigen zyn in 1903, 536 vaocinatiën
verricht.
De 2 e gemeente-geneesheer is met het
toezicht op de prostitutie belast.
Publieke huizen zyn in de gemeente
niet aanwezig.
Met de keuring der levensmiddelen
waren betest1 keurmeester voor het
slachtvee en geslacht vleesch, spek enz.
2 keurmeesters voor de visch.
Di tot scheikundig onderzoek aanga
boden voorwerpen worden tegenwoordig
zoo noodig, onderzocht door een der al
hier gevestigde deskundigen.
Gemeente politie.
Voor de openbare veiligheid is door
de politie naar behoorsn gswaskt.
De algemeens verordening van politie
werd goed gehandhaafd sn ondervond
in de uitoefening geen moeiiykheden.
Buitengewone maatregelen van politie
werden niet vereisent.
Oproeping der inwoners voor persoon-
lyke diensten had alleen plaats, inge-
twöfelsndg, niet wetend», hoe hy den
heer zou aanspreken.
„Myn reisgezel bedoslt ge?' viel de
hser hem in ds rede. „Ja dat is een
gesehiedsnia met den jonkman. Wfl kwa
men in het gedrang an zyn op die ma
nier van elkander geraakt. Maar Ik denk,
dat hy wel spoedig zal komen. Hy is
geen kind meer en hij weet ons hotel
w«l te vinden."
Dit zeggende, liep hy de breede trap
op, terwyi de oberkellner hem vooraf
ging met twee kroonluchters vol bran
dende kaarsan, om by te lichten, of
schoon er overal gaslicht brandde.
In hst salon gekomen, vond de oude
heer daar reeds de tafel met het souper
ln kristal en zilver klaar staan. De keil
nar dacht reeds met bezorgdheid aan da
hesriyke visch die stond koud te wor
den.
„Laat het souper nog maar een tydjs
wegnemen," sprak de heer misnoegd.
„Ik denk, dat Ik niet zal eten, voor die
John Muddler, myn vertrouwde bediende
en eigenlijk ook myn vriend, hier is
tsraggekeerd."
„Waar ia hy vau uafgMaa* vroeg
de oberkellner beleefd.
„Dat weel lk niet recht," gaf White
volg» verordening, van de dienstplichtig»
mannelijke ingezetenen voor den dienst
by de brandweer en by de waterkeeiingen.
Nationale Militie en
Schutter y.
Het aandeel der gsmtents in de lichting
der Nationale Militie bedroeg 53. Het
aantal ingeschrevenen in de gemeente,
waarnaar het aantal is berekend was 155,
hiervan warden ingeiyfd by de landmilitie
47 en by de zeemilitie 6 man.
De werkelijke sterkte dor schutterij
in de gemeente bidroeg 290 man, waar
van at tiet 129 en reserve 162.
De actieve sterkte der schuttery by de
wet gevorderd bedraagt 215 man, waarvan
actief 109 en reserve 116 dus te zaaien
225 man.
De algemeens toes And der schutterij
is zser bevredigend te noemen.
De schutters zyn gewapen' met het
geweer klein kaliber.
Kerkeiyke zaken.
Uitgaven voor den openbaren eers-
dienst zyn ntet gedaansubsidlfia voor
bouw ot herstel van kerken en pattoryen,
of toelagen aan predikanten of pastoors
zjjn niet verleend.
Voor zoover ons bekend, zyn geena
makingen of schenkingen, voor gods
dienstigs doeleinden, krachtens machti
ging aanvaard.
Onderwys, Kunsten en
W steniehappen.
De gemeente telt zes openbare in vyt
bijzondere scholen. 1. Openbars scholen.
School A mat een hoofd ea 8 onder-
wyzers, sn 4 onderwijzeressen werd op
ultimo December bezocht door 297
mauceiyke en 255 vrouweiyke leerlingen,
waarvan 256 manneiyke en 209 vrouwe
iyke leerlingen kosteloos onderwys ge
noten.
School B met een hoofd en 8 onder-
wijzers en 4 onderwyzsreszsn, werd be
zocht door 289 manneiyke en 269
vrouweiyke teerlingen, waarvan 240
manneiyke en 232 vrouweiyk» leer
lingen kosteloos.
School G met een hoofd id 4 onder
wijzers en 3 onderwyzeressen op gezegd
tijdstip kwamen daar tar school 211
manneiyke leerlingen, waarvan 10 koste
loos onderwys genoten.
School D met een hoofd en 8 onder-
wyzsressen op gezegd tydstip werd die
school bezocht door 253 vrouweiyke
leerlingen, waarvan 8 kosteloos.
School E met een hoofd en 8 onder-
wyzers en 8 onderwyzeressin van deze
school maakten gebruik op gezegd tyd
stip 261 manneiyke en 160 vrouweiyke
leerlingen, allen betalend».
School F met een hoofd, 7 onderwy-
zers en 3 onderwijzeressen, werd be
zocht door 222 manneiyke, 179 vrouwe
iyke teerlingen, waarvan 185 mannoiyke
en 136 vrouweiyke leerlingen kosteloos.
Voor hst oadsrwys ln de gymnastiek
ten antwoord. „Het was een groot plein,
vierhoekig of road dat kon ik door
de duisternis niet goed zien er moet
een schouwburg zyn en de voorstelling
was juist afgeloopen wy kwamen in
het gediang en raakten van elkander.
Ik heb mosten vragen om terecht te
komen, laat hy dat ook maar dosn."
Hy liep een paar maal in de kamer
heen en weer en wendde zich toen weer
tot den oberkellner, die nog steeds
gewacht had. „Ja, zooals ik gezegd heb,
zal ik op hem wachten. Steek daar op
de schrijftafel ds lichten aan en bréng
my dan myn handkoffsr uit de zykamer.'
De bediende gehoorzaamde en bracht het
kfcffirtje, dat van alle benoodigdhedan
voorzien en evenals het overige toonde,
dat de bezitter buitengewoon ryk wa*.
Mynheer White nam voor de schrijf
tafel plaats en greep toen achteloos in
zyn vestzak, vermoedelijk om den sleutel
van het koffertje voor den dag te baten.
Doch daar betrok plotseling zyn gelaat,
by voelde van den oenen zak ln den
andere, terwyi hy tusschen de tanden
zat te brommen en te vloeken.
(Wordt verwlpd}.
