EHI 20 Juli. SMl Woensdag andsri :f%l I'SE.v] «sje, Binnenlandsche berichten, FEUILLETON. te singeJ >E. 1 0,35 r - 010 0 45 - 0.45 - 0.70 elSCd, MESsth ATLAS® N, enz., GymnaalJ n L'.Bsohoil a Onder^' ien geM Jacobattii 180s TT"TTw« uaaigaugi to"1*. vlisshvkiscee covrant. Prijs per drie maanden J 1 30. Franeo per post 150. Afzonderlijke nummers 5 cent. M in abonneert zich bij a de Boek handelaren, Postdirecteuren of re ihtstreeks bij den Uitgever F. VAN DE VELDE Jr.. Kleine Ma:kt, I. 187. Verscliflnt dagelijks, uitgezonderd op Zon- en feestdagen. ADYERTÏ5NTIËN van 14 regek ƒ0.40. Voor elisn regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaaplaatsing (ferzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Groote lettere en cliehé's naar plaatsruimte. Teleplioonnummer 10. Abonn* ments-Advertentiiin op zeer voordeeltje voorwaarden. 1— 6 20 10 20 11 35 1-' 1 10 5- 6 10 45. m 6 10 8 10 10 1» 12 10 12 40 4 05 - 8 30 10 Zondags mise:) i in) 5.50, 7.55, 9 0, 2.— Van Bi 4.15, 6, Gatbinding Eerste Earner. Met bevestiging van vroeger vermelde 'geruchten, kan thans worden medeg;- eeeld, dat de Regeering aan H. M. de Koningin heelt voorgesteld de Eerste Kamer der Staten Generaal te ontbinden. Vereenigt H. M. zich hiermede, dan zou ie sluiting van het zittingjaar, die hier- j aan vooral moet gaan, nog deze maand 1 plaats hebben; zouden de verkhz ngen voor de nieuwe Kamer worden uitge schreven tegen de tweede helle van Augustus en de nieuwe Kamer op 't grondwettelijk tfldstlp in Sept. worden geopend. generaal Van Heutes. W0 kunnen berichten, dat H. M. de Koningin op het diner van Zondag ter eere van den luit.-geaeraal van Hsutsz ie volgende toespraak gehouden heeft -„Generaal. „Waar gö na zoovele roem rijke wapenfeiten bedreven te hebben, met verlof In het vaderland terugkeerde acht ik mfl gelukkig u op Nederlandschen bodem welkom te heeten. Htt vaderland is u veel dank verschuldigd voor dt wijze waarop gö sfln belangen in Aljih geilend heet, het waardeert in u den bevelhebber, die het gewest Atjeh on- ietworpen heeft, het Nederlandsch gezag handhaafde en bevestigde zoowel door het zwaard als door staatkundig beleid er beschaving en welvaart brengende. Nadat m0n geliefde moeder u, tijdens haar regentschap, de moeilijke taak van gouverneur van Atjeh op de schouders logde, volgde Ik steeds met belangstelling uw arbeid en streven. Ontvangt thans mfln dank voor de eervolle wijze waarop gij uw opdracht volvoerd hebt. Ik breng u hulde voor de hooge en nauwgezette opvatting van uw plicht, welke gij al deze jaren ten toon spreiddst. Ik gedenk met dankbaarheid den moed en ie voortvarendheid van het Indische leger en de marine. Ik breng hulde aan uw dappere krijgsmakkers, die onder uw beleidvolle aanvoering streden en zoovelsn die voor het vaderland het offer van hun leven moesten brengen, aan de ambtena ren van het civiel bestuur, die u bijston den in uw moeitevoUe taak, aan allen die u behulpzaam waren Atjeh te maken tot een kostbaar kleinood van onze ko lonièu. Maar ik wil de daden laten getuigen, _J afin welsprekender dan mijn woorden. Ik wil hier alleen nog aan toevoegen, dat generaal Van Hautz tot ln het late nageslacht voor ieder soldaat zal zjjn bet bezielend voorbeeld van moed, beleid en trouw. Ik stel dezen heildronk in op den luit.-generaal Van Heutsz en mijn dapper Indische leger." Generaal van Heutsz heeft deze toe spraak van H. M. ie Koningin aan 't Maart tol s, Borsseim naar Bortf diner op 't L jo volgenderwyze beant woord „Majesteit. Met groote beschroomd heid, maar toch ook met groote blij moedigheid is het dat ik gebruik maak van de vereerende vergunning mfj door Uwe Majesteit verleend om hier aan Uwen Koninklijken disch uiting te geven aan de gevoelens die ten opzicht» van Uwe Majesteit in het hart gegrift z0u van ons allen dis de eer hadden in Atjeh onder de door ons zoo vereerde Oranjevaan te dienen. MajesteitW0 allen hebben getracht op Noord-Sumatra onzen plicht te doen, w0 hebben ge tracht 't Nederlandsch gezag daar te vestigen en hoog te houden, w0 allen hebben getracht in naam van Uwe Maje steit onze Koningin in dat land orde en rust, vrede, bescbaving m welvaart te brengen. En als w0 daarin gsslaagd zijn voor zooverre dat in de laatste jaren mogel0k was, dan is dat vooral te dan ken geweest aan de omstandigheid dat w0 dienden onder !t door ons allen zoo geêsrda O :anje-vaandel met betkonlnk 10ke wapen en de groote waardeering die m0ne dapperen en getrouwen daar onafgebroken ondervonden eerst van Hare Majesteit de Koningin-Moeder en daarna van üwo Majesteit zelve. Eu deze groote waardeering bleek telkens en telkens, zoo in openbare toe spraken, waar zich daartoe gelegenheid bood, zoo in de Koninkl0ke onderschei dingen die de borst sieren van zoovelen van den hoogste tot den laagste, zoo ook in de hoogste onderscheidingen welke Uwe Majesteit mij, hunnen aanvoerder en bestuurder, waardig keurde. Majesteit I Ik kan geen woorden vin den om naar eisch uitdrukking te geven aan hetgeen m0ns dapperen en getrouwen van Atjeh wenschen dat ik hier thans zeggen zal, en daarom verzoek ik eer biedig vergunning om nit naam van hen allen, van de officieren van Uw leger in Indië, van de zeemacht die met m0 samenwerkte, en van de ambtenaren die onder m0 dienen, alsmede voor m0zelf Gods zegen af te smeeksn voor de ge zondheid, den voorspoed en 't geluk van Uwe Majesteit en Haar Koninkl0k Huls." Geneeskundige wetten. Door de regeering is voorgesteld art. 5 der wet tot uitoefening der genees kunst aan te vullen met een bepaling, welke den geneesheer uitdrukkelijk be voegd verklaart ingevolge machtiging door den overledene of ingeval van minderjarigheid, voogd0 of curateele door diens vader, voogd of curator verleend, of ook op schriftel0k verzoek van rechthebbenden op een polis van levensverzekering en onder waarborgen van geheimhouding jaan maaishappgen van levensverzekering, opgave te doen van de doodsoorzaak. Voorts wordt voorgesteld het formu lier van den ambtseed in dier voege te w0zigen, dat niet slechts ingeval de wet tot hst geven van mededeeling verplicht, doch ook dan wanneer z0 daartoe bevoegd verklaart, de volstrekts gsheimhouding worde opgeheven. B0 een ander wetsontwerp wordt W0ziglng voorgesteld van de apothekers- wet enz., zoodanig, dat z0 die zich voor het piactisch apothekers; samen aanmel den in het bezit moeten z0n van het getuigschiitt van apothekersbediende, terw01 de eisch van tweejarige werk zaamheid in de apotheek wordt terug gebracht tot één jaar. De titel van apo thekersbediende wordt voorts veranderd in apothekersassistent. Vrijzinnig en verdeeld. Onder dit opschrift bevat dt „Maas bode* ®en artikeltje, waarin z0 op groote verdeeldheid links w0st ten asnzisn van cardiaale punten, weike verdeeldheid weer eens helder aan het licht trad in esn rede, door mr. 3. Van Houten on langs te Appingedam gehouden. De .Maasbode* zegt Ais rechtgeaard liberaal gaf mr. Van Houten natuurlijk hetnoodigeaf op het kabinet-Kuyparmaar het karakteristieke van z0n rede is wel, dat b0 met fcljaa even felle scherpte de gedragen gispte van het vorigs (liberale) kabinet en van de groep-Borgesius. Van de Leerplicht wet b.v,, die indert0d door alle liberale organen werd geroemd als een product van de hrogste staatmaasw0sheid, zeide deze oud-minister van binnenl. zaken in z0n speech, dat ze „bureaucatisch" en niet-menschkundlg* werd ontworpen. Esne zeer besliste veroordeeling, gewis, tegenover een gehoor, dat prat gaat op vr0heidszin en humaniteit. Uiteraard kon de heer Van Houten ook de financieels z0de van 's lands staatkundige verhouding niet voorbij gaan. Bit er geldnood is, erkende h0 maar h0 wist een kostelijk middelmen moest maar dadel0k de millioenen voor b0zonder ondetw0s en arbeiderspen- sioneericg schrappen. Nu zullen we niets zeggen over het eerste deel van dit adviesvan een anti-clerlcaal, die indertijd den lesraar Bolland tot Leidsch professor aanstelde, valt hesl moeilijk anders te verwachten. Maar de arbeiders willen we hier wel eens zeer uitdrukkel0k w0zen op het feit, dat de man, die indertijd voor den democraat b0 uitstek gold, die zelfs „de roods Van Houten" genoemd werd, er niet het minste bezwaar in vindt, den werklieden de hun b0 Koniakiyk woord toegezegde ouderdomsverzekering te ont houden. Z0 zien hieruit opnieuw, wat het volk te verwachten heeft van esne part0, waarvan mannen als Van Houten deel uitmaken. Wat kan, vraagt het blad verder, die part0 den werkman brengen En het antwoordt Niet veel. Ze zal haren t0d in onder ling gekibbel aiyten. In plaats van ouden dags-pensioen zal de arbeider, voor zoo ver b0 het nog niet heeft, hoogstens krijgen een stembiljet. Tenminste Want zelfs hierover ?0n de heeren het niet eens. De spreker te Appingedam ten minste zeide ronduit, dat b0 nog liever Kuyperaan 't bewind zou zien bl0ven dan Borgesius eraan te zien ko men (b0 noemde dit„de wetgevende macht voor korten tijd bederven door een ciericale regeering aan het roer te hebben'), liever dan het algemeen stemrecht te zien invoeren. Ziedaar dan de „vereenigde linker- z0de* de eenen willen algemeen stem recht en arbeiders pensioenen, anderen willen dat juist niet. Waar op zulke hoofdpunten van den toekomenden str0d dt zoo noodzakel0ke eenheid van inzicht in eene combinatie ontbreekt, hoe U daar iets van te ver- wachten Eene overwinning der Hnktrz0de in 1905 zou eene ongeordende massa aan het roer brengen, die, evenals het bloc van Combes, niets zou doen dan chris tenj-gen, en evenmin als dat een en kelen degel0ken socialen maatregel zou tot stand brsngen. 30.) „Hoe ik zoo veranderd ben, bedoelt b 1 Dat kan ik u met weinig woorden tnadedeslen. Ik ben het met m0 zelve we»r eens geworden. Ik heb voor de toekomst een besluit genomen. Ik weet cu wat ik doen moet om het verledene 'enigszins te verzoenen. Ik hoop dat u mijn plan goed zal keuren." „Laat het eens hooren, kind 1" „Dat meisje in de gevangenis, n weet wel wie ik bedoel, oom, staat m0 altijd zoo levendig voor den geest. En die gedachte aan haar heeft m0 een denk- beeld aan de band gedaan. U kent zeker Wel de geschiedenis van die Engelscbe menschllevende dame, Elisaheth Fry „Ja, dat was «ene voort«fM0ks vrouw." «Eene heiligs oom I Met groote belang Welling had ik reeds vroeger hare levens geschiedenis gelezen en herlezen. Ik gevoelde m0 tot die liefder0ke persoon- 10kheid aangetrokken. Z0 was eene Christin. Zij leefde geheel voor dé ver lorenen en verschopten der maatschappy Hoe zegenden haar de rampzaligen in degevangenlasen, die z0 verzachting, hulp en troost bracht, die z0 uit het al0k trachtte op te heffen, om haar te leeren zichzelve weer te achten." Z0 zweeg een oogenblik. De oude man verbrak dat zw0gen niet, maar staarde met welgevallen op den blos, die hare wangen kleurde. „Oom vervolgde z0 toen half flut* terend, „ik zou die heilige heel in de verte willen trachten te volgen. Ik zou ook zoo graag iets willen z0n, iets willen doen voor die ongelukkigen in de gevan genisaen. Zou u dat goed kunnen vinden, beste oom?" „Zou ik iets dat goed is niet goed vindon, beste meid? Maar hebt g0 er wel eens over nagedacht, hoe ge dat aanleggen moet?' „Heel eenvoudig zou ik willen begin nen met dat meisje, waarvan n dat bericht in de courant gelezen hebt, ln de gevangenis op te zoeken, als daar mogel0kheid op is, Ja, haar moet ik Leering en opbeuring. Qider dezen titel geefc de bekende hoofdattikelenschr0ver in de „Prov. Gron. Crt." een beschouwing, waarin b0 doet uitkomen, „dat de herstemmingen heb ben aangetoond, dat de liberalen, zoodra z0 dezelfde krachtsinspanning ontvouwen als de verbonden kerkel0ke part0en, die in organisatie van haar klezersleger en in het aanvoeren daarvan hun alt0d de baas z0n geweest, nog zich kunnen meten met de partyen, die op dit oogen blik in het regeeringskasteel tronen." Uit den afljop der herstemmingen is leering en waarschuwing te putten voor den grooten beslissenden strijd in den volgenden zomer. En opbeuring vooral „Ja, opbeuring vooral. Hierover laten de herstemmingen geen tw0fel vcortbe staan, dat da liberalen, als z0 esnig z0n zelfs door een bondgenootschap van anti- revolutionnatren, katholieken enchriste 10k-historlsche te zarnen niet noodwendig behoeven te worden verslagen dat het liberalisme nog even goed als weleer ouden en jongen vermag aan te trekken en te ontvonken, ©aarom moet met alle kracht naar het in het leven roepan van deze eenigheid worden gestreefd in de maanden, die komende zijn, Be t0d gaat snel. Eerder dan men denkt staat de stem- bus weer voor de deurgaat hst weer om de vraag of de politiek van dit kabinet be stendigd en nog meer in specifiek kerke lijke richting gestuw! moet wordsn. Op di® vraag kan dat is b0 deze her stemmingen overtuigend gebleken met een duidel0k en afdoend neen wor den geantwoord, als het t0dig gelukken mag de verstrooide liberale elementen tot één krachtig geheel te hereenigen en dit voegen w0 er b0 aan de kiezers die van de vermenging van godsdienst zien en spreken, haar het eerst van al len," „Maar, Winanda!" bracht haar oom nadenkend in het midden, „zou dat nu wel goed voor je z0n Zou dat uw ze nuwgestel niet weer in d® war kunnen brengen «En ik ben juist beter geworden, oom, door de gedachte, dat ik misschien iets voor dat arme schepsel zal kunnen doen." B't Z0 zoo, kind Maar dat gaat zoo gemakkel0k niet, toegang tot een gevan gene te verkrijgen. Evenwei ik zal zien en m0n best doen." XII. Winanda bevindt zich voor 't eerst van haar leven in eene gevangenisdie sombere plaats der vergelding. Z0 hui verde onwillekeurig, toen z0 de sloten der zware deuren knarsend hoorde om draaien, die deuren zag opengaan sn terstond weer achter haar gesloten wor den, terwijl z0 door den kommandant der gevangenis zeiven naar de cel van het boerenmeisje uit H. werd begeleid. Llesbeth Karelse heette het ongelukkige meisje wie het bezoek van Winanda goldt. Het had heel wat moeite gekost, om de vergunning voor dat bezoek te virkr0gen, waarnaar Winanda zoozeer verlangd had en waartegen z0, nu het zoover was, toch ook niet weinig opzag, Z0 had vooraf all mogeiyke inlich tingen omtrent het meisje zich verschaft, Llesbeth, zoo bleek daaruit, was alt0d een goed, oppassend meisje geweest. Z0 was een eenige dochter en de oogappel harer ouders. Str.ds geruimen t0d reeds had z0 een vrQsr gehad, die ook als een flinke oppassende jongen te boek stond was evenwel in het dorp een ander meisje, die aan Llesbeth haar vr0er mis gunde, daar z0 zelve het oog op hem ge vestigd had.Allerlei kunstenaren wendde Keetje dus aan, om Kobus tot zich te trekken. Met de maagdeiyke kieschheid en schroomvalligheid nam z0 het zoo nauw niet. En ten laatste gelukte haar het opzet maar ai te goed. Llesbeth werd van dien dag aan, door Kobus verwaar loosd en als z0 naar de reden vroeg, hield Kobus zich onnoozel. Het arme kind gevoelde zich diep ongelukkig, daar z0 van den jongen man werkeiyk veel hield en trachtte nu zelve de oorzaak z0ner koelheid op te sporen. Het toeval hielp haar tot haar ongeluk. Op zekeren morgen, toen zQ in den tuin bezig was, zag z0 Kobus in hst Veld en staatkunde genoeg hebben en met -vreeze z0n vervuld voor de gevolgen van deze vermenging, zoo des premiers poli tieke levensdraad wordt verlengd, de over tuiging kan worden b0gebracht, dat nu, gel0k vroeger, de liberale part0 dis is van hervorming en vooruitgang. Zcksr b0 deze statenverkiezing was het vol doende een negatieve leus aan te heffen te verklaren dan men niet wilde de hooger-onderw0aplannen dezer regesring; niet wilde haar tariefwet. Maar straks zal men der natie moeten zeggen wat min wél wilwat van de liberale partij mag worden gehoopt sn verwacht als het haar gelukt en de kans daarop behoeft, wat d<tegenpart0 ook ultbszuine, gansche!0k niet als verkeken te worden beschouwd, andermaal rsgeerlngipartQ ts worden. Maar la ar op eenigheid sn aaneen» sluiting geeneilei hoop als bet op het formulêeren van positieve ltUzsn aan kom' f Men weet, dat w0 altQd hst tegendeel hebban volgehouden dat v?y steeds hebben beweerd dat er oneindig veel hervormingswerk is te doen w0 denken behalve aan de aociale maatre gelen waarover onder alit partjjen sens stell'ge meening zich beeft gevormd, met name ook aan de verbetering van den rechtstoestand der vrouw waarvan de urgentie ln alle dealen der liberale party wordt onderschreven en dat allen willen zien aangegrepen op dezslfde wijs.* Bat hst kiesrecht een onoverkomelijk struikelblok zou z0n, ontkent de schrijver. En h0 eindigt „Op de vóórmannen, op de „kopstuk ken" in de rQen der liberalen rust de plicht sen plicht die na de jongste Statenverkiezingen voor hen, die het ge loof in de kracht der liberale beginselen onverzwakt hebben behouden, onafwQs- baar is geworden de hereenlging van de verstrooide elementen der liberale party te maken tot onderwerp hunner gestadige zorg, waarsckyniyk als het is dat niet behoeft ts wordsn gswanboopt aan het gelukken van ernstige pogingen daartoe en gegevsn de geenszins ultgs- sloten mogeiykheid, dat hst liberalisms in 1905 andermaal zal wordsn gsrospsn zyn program tot uitvoering ts brengsn als vertrouwen in het volk en medege voel voor de minder bedeelden den Inhoud ervan besturen." Staatscommissie voor den Middenstand. Zaterdag werd aan het departement van waterstaat de Staatscommiasle voor den Middenstand geïnstalleerd door de ministers van binnenlandse!» zaken en waterstaat, met esn toespraak van den minister van binnenlandsche zaken. Zyn Excellentie gaf te kennen, dat het mlddsnstandsvraagstuk in toenemends mate de aandacht der regeering trok. Te lang toch had men het sociale vraag stuk beperkt tot het arbeidersvraagstuk. Hoe machtig dit ook is, toch mag dit aankomen. Zy wilde reeds, naar de dichte haag toegaande, die den tuin omsloot, hem goedenmorgen toeroepen, maar hield zich plotseling in, toen zy eene andere vrouweiyke stem hem aldus hoorde be groeten. Het was de stem van Keetje. Zy herkende dit terstond. Zij verborg zich achter de haag, met de schoffel dis zy by haar werk ge bruikte nog in de hand. En wat hoorde zy nu Het paar, dat geen vermoeden had beluisterd ts wordsn, bleek zeer vertrouweiyk te zyn en Keetje zei ten laatste hard op Zeg het haar nu maar heel gauw, dat het tusschen jou en haar uit Is, sn dat wy gauw zullsn trouwen Toen was zy hardop beginnen te lachen, en Kobus bad met haar meegelachen. Nu was Llesbeth zich zelve gssn messter meer gebleven. Bliksemsnel was zy opgerezen, door de haag gedrongen en had de verleidster met de schoffel een diepe, gevaarffike wonde aan het hoofd toegebracht. Voor deze daad zat zy thans in de gevangenis. (Wordt imrnlgd),

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1904 | | pagina 1