Emaille
Donderdag
30 Juni.
igereedschap
«fabric#,
nro&ts
No. 152.
42e Jaargang.
1904.
Van waak tot waak.
FEUILLETON.
Strijd i Qreriimg.
Bmnenlandsche berichten.
te Kampen.
ft ft
mde cont'ö'.e tan het
n HARMENS te Am-
racht en gezondheid
i de voedende kwall-
pyzen, en niet van de
lie gy eet. Quaker
I voedsel, niets van
en vuil. De gesloten
en het versch en
senige voordeel van
t is—kwantiteit.
RAB.flISU8I
a «a ïJBaaissaa v.?
EN (Semis e:) v.m.
werkdagen) 5.50.
c tv.m. 7.55, 9.30,
m. 12.80, 2.--, 3.30,
10.20. Van Bad-
5, 2.45, 4.15, 6.50,
JRG (naar E e m i a e
Naar Z s i 1 m a r b t
li.45, n.m. 1.20,
7.55, 9.35. - Naar
12 35, 2.05, 3.35,
Naar Remise:
5.
8 KAYMBIENST.
vm 6— 6 2U 7—
80 10— 10 20 1040
12— 12 35 1-" 125°
3 55 4 2J 5- 6 15
20.
isluia: vm 6 10 6 SO
15 9 50 10 10 10 30
50. Nm 12 10 12 45
3 10 3 40 4 05 4 85
25 8— 8 30.
in vallen Zondags nit.
a-SG!UU18.
LING,
1901,
t van 1 Maart tot
b) nm. 8 28 en 8 10 f)
3 50 en 6 40
nm. 1 55a) en 4 45
)b) nm. 3 23 en 0 101)
minuten na het vertrek
m. 8 10
8 50
freakend, BorsseUn en
dingen naar Bordelen
ar Breakene, Borueltn
let
VIISSINÜSCHE COURANT.
Prijs per drie maanden 3 30. Franco per post 1,50.
Afzonderlijke nummers 5 cent. M :n abonneert uicli bij alle Boek
handelaren, .Postdirecteuren of re ibtstreeks bij den Uitgever
F. VAN DE VELDE Jr., Kleine Maikt, I. 187.
ADVERTENTIËNvan 14 rejjefe ƒ0.40. Voor eft sa regel
meer 10 cent. -■ Bij directe opgaaf van driemaa' plaatsing fterzelfda
:<d verten tie wordt de prijs slechts tweemaal berekent! Grot k-r letters
(n cliché's naar plaatsruimte.
Verscli(jnt dagelijks, uitgezonderd op» Zon- en feestdagen.
Telephoonnummer 10.
Ahonnt ments-Advertentiën op» zeer wordeelijc voorwaarden.
Natuurlijk weer sen nieuwe Russische
nederlaag, die onzen lezers reeds be
ken* is!
Maar, zooals er veie menschen bedro
gen willen zijn, schijnen ook vele krijgs
lieden verslagen te willen worden. Wij
weten heeiemaai niet, welke bedoeling
de Russen hadden met hun naehteltjken
uitval uit de haven van Port-Arthur,
maar zij kenden toch wel op hun vin
gers nareken, dat het een waagstuk
waswant zij wisten het bij ervaring.
Ongetwijfeld zal dit nu de laatste
onderneming van dien aard zijn geweest.
De Russen hadden zes slagschepen in
Port-Arthur, waarvan erachter slechts vier
in orde waren. En daar van deze vier
nu ééa is vernield en één zwaar be
schadigd, valt met het restje niet veel
meer uit te richten.
Dat de tegenslagen ter zee diepen in
druk maken in het Russische rijk kun
nen wij ons zeer goed voorstellen maar
het ia toch niet onverschillig, te weten
wat daarvan de oorzaak is en dan komen
wQ tot een voor de Russen droevig
resultaat. Zjj treuren over hun vloot,
omdat zjj goed begrijpen, dat in deze
van onherstelbare verliezen sprake is
maar zij maken de verkeerde gevolg-
irekkirg, dat, aangezien het gros van
het leger nog moet opkomen, de tegen
slagen te land zich zullen herstellen.
Die zelfverblinding ia inderdaad treurig.
Treurig noemen wy de bewering van
een Russisch blad, dat de Russen nog
maar tien percent van hun macht in 't
veld hebben en de Japanners reeds vjjf-
en-dertig percent.; Alsof het met het
gehalte der beide legers niet juist an
dersom was gesteld I Die meerderheid
in getalsterkte zal den Rus niets baten.
Slechts zeer langzaam wast het getal,
om ondertusschen weer door allerlei ge
beurtenissen te veiminderen. Geneiaal
Koexopatkin mag droomen van den tijd
dat hij een half millioen soldaten onder
zyn bevelen zal hebben, de Japanners
zullen er hem den tijd wel niet vooi
laten.
Voor het tegenwoordigs is het de
groote vraag van den aag of de Russische
generaal zal beproeven, zoo ja of hij er
in zal slagen, de op handen zjjnde ver-
eeniging van twee groote Japanschs
legercorpsen te verhinderen. Dat hij het
beproeven zal, of misschien reads bazig is
het te beproeven, mag als waargchyniyk
13.)
„Ja mama, m{jn jongen, heeft daar,
zooals je nu al bsgijjpsn kunt en later
nog beter begrijpen zult, veel, heal veel
onder geleden. Eu weet ja wat nu het
beste is Dat je er maar Dist verder
over spreekt met je ma, want dat be
droeft haar natuurlek. En zorg jij nu
maar, mijn jongen, dat jij een goede
zoon altijd blijft, van wie je ma eer en
genoegen beleeft. Zul je dat, Anton
„Ja, domiré Iantwoordde Anton met
tranen in de oogen en op ernstvollen
toon, „dat beloof ik u. Ma zal geen ver
driet van mij hebben.*
„Goed zoo, mijn jongen I* Gitroffan
door den kloeken vastberaden toon,
waarop Anton deze woorden uitsprak,
dxukte de dominé z(jn jongen vriend de
hand en verwijderde zich langzaam.
Eu Anton ijlde naar zijn mama, die
worden aangenomen maar wel opmer-
kelp is het, dat men van Russische
zijde reeds den troostgrond gereed heeft
voor eene even waarschijnlijke misluk
king. Immers, in dat geval heeft men
de aandacht een poosje van Poit-Arthur
afgeleid, kan het beleg eerst na den
regentijd krachtig worden doorgezet en,
als het zoover is, heeft Koeropatkin zijn
half millioen.
Welk een oorlog toch Van den eenen
kant een zuiver wiskunstige berekening
van den anderen een hazard-spel in
optima forma.
Gister was het de dag, waarop, indien
de lang gewenschte onderhandelaar niet
uit Lhaasa zou gekomen zijn in het
Engelsche kamp, met machtiging dsr
regeering zou worden opgerukt naar de
heilige stad, die de Britten wel niet als
heilig zuilen eeren, maar die toch wel
licht voor Oriëntalisten schatten bevat,
voor welke zjj, indien zjj ze kenden, een
heiligen eerbied zouden gevoelen.
Het heet dat de Russische regeering
van de stappen en bedoelingen der Brit
ten op de hoogte wordt gehouden, een
pleister naar de betsekenis waarvan men
niet behoeft te raden.
Het heet ook, dat sprake zou zijn van
een toegeven van de zijde der inland-
sche regeering en dat een hooggeplaatst
geestelijke of lama, eene opdracht zal
of heeft ontvangen om met den Engel
achen generaal te onderha adelen,
Zeer waarschijnlijk klinkt intusschen
het bericht, dat de expeditie op het
koude en onherbergzame hoogland ver
langend naar meer versterking uitziet
waut behalve de moeielijkheden, die de
natuur in den weg legt, laten de Thibe-
tanen zich volstrekt niet onbetuigd.
Hoogstwaarschijnlijk begrijpen die lieden
heelemaal niet waarom men ze toch
niet met vrede kan laten.
e
De geschiedenis, zegt een bekende
spreuk, herbaalt zich zelve. Met evenveel
recht kan men zeggen dat de geschie
denis van het Turksche wanbestuur in
Armenië zich zeer dikwijls herhaalt. Nu
de gruwelen bedreven zijn komen er,
als van ouda, gunstiger berichten. Bat
is nog al natuurlijk.
De Turksche regeering sou het plan
gehad hebben om de gevluchte Arme
nische christenen uit de door de Kurden
geteisterde provincie Biblis, eene andere
streek als woonplaats aan te wijzen en
daarvan teruggekomen z(Jn op vertoog
der Engelsche regeering. Nu is eene
nog steeds diep verslagen in ds kamer
ter neer zatgreep hare hand, kuste
haar de tranen van ds b-seko wangen
w.:g en zeide „Niet meer schreien ma I
Ik heb domiré beloofd, dat ik mijn best
zal doen. Toe ma, kijk me nu weer eens
vriendelijk aan
Geroerd tot in het diepat harer ziel
door die ongekunstelde taal van hot
minnende kinderhart, sloeg de moeder
hare armen om haar zoon, drukte hem
aan haar bonzend hart, en kuste hem
op de blozende wangen en zag hem door
hare tranen, zooals hy verzocht had,
vriendelijk aan, „Baste jongen 1" snikte
zij. „Mijn lieve beste jongen 1»
Des avonds kwamen, volgens belofte,
da predikant en zijn echtgenoote te zamen
mevrouw Mladom bezoeken. De geteis
terde vrouw was nu gelukkig wat kal
mer gestemd, terwijl Anton reeds den
gerusten slaap der gezondheid en der
onschuld sliep.
„U betoont mjj zooveel hartelijkheid
en vriendschap," zal de weduwe tot hare
belde brzoikers, „dat ik mij beschaamd
gevoel, dat ik voor u altijd alles zoo
verzwegen heb. Maar och, u zal het wel
begrijpen. Ik heb weleens gedacht, dat
ik het behoorde te doen, en toch stelde
som besUmd om de aimzalige hutten
der gevluchten in het bergland weer op
te bouwen, waarvan een groot deel on
getwijfeld zal terecht komen is zakken
waar het niet behoort,
Natuurlijk heeft de regeering van den
Sultan zich ook tot de mogendheden
gewend, met eene verklaring van het
gebeurde, waarin alle schuld geworpen
wordt op de Armenische bevolking. Des
ondanks ZQigt zjj, of zegt althans ie
zorgen voor de gevluchten, die van
voedsel woxden voorzien en stelt zij geld
beschikbaar om het bedreven kwaad
zooveel mogelijk te herstellen, totdat het
branden en plunderen opnieuw begint.
Hos gaarne zouden wjj Id deze nog
eens willen hooien de uiting eener edele
verontwaardiging als die van een Glad
stone
ft o
43
In den deftigen Franschen Senaat is
thans het onverkwikkelijks debat be
gonnen over het bekende wetsontwerp
tot onderdrukking van het onderwijs
door geestelijke orden. Reeds dadelijk
werden pogingen gedaan om uitstel van
behandeling te verkrijgen, maar die
mislukten en de stemming daarover
wordt duidelijk dat de wet zal worden
aangenomen. Uit de gehouden discussie
bleek dat zich mee. dan twintig duizend
geestelijke broeders en zustexs met het
lager onderwijs bezighielden en dat hunne
scholen bezocht woxden door kinderen
van vierhonderd duizend families. Niet
ten onif.cb.te werd daatin hst bewijs
gezien dat de congregaties groote diensten
aan het lager onderwijs hebben bewezen
maar daar staat natuurlijk tegenover dat
hierin tevens het bewijs gelegen is, dat
de Staat in z ij n roeping tot bevorde
ring van het algemeen belang door ge
waarborgd goed onderwijs, veel is te kort
geschoten.
Wat al vroeger In de Kamer is gezegd)
werd natuurlijk in den Senaat herhaald
maar op meer gematigde wjjzs. Afge
scheiden van de quaeslie zelve, scheen
ons niet onmenschkundig tos de opmer
king van minister- president; Combes, dat
zij die als gewone burgers en huisvaders
in de werkelijke maatschappij laven en
zich bewegen, uiteraard beter onder wjj-
zeis zullen zijn, dan zjj die zich buiten
de samenleving plaatsen. Zulke argu
menten, die voor alle plaatsen en onder
alle omstandigheden gelden, zeggen heel
wat meer dan groote woorden, dia niets
bewijzen en slechts verbitteren.
't Is tijd dat er een einde aan de zaak
komt, vooral nu die ongelukkige Kart
ik het gedurig opnieuw uit.
„Och, we begrijpen dat allee zoo goed,
lieve vriendin!" zei mjvrouw Verlinden,
.de arme de hand drukkende. „We weten
wal, dat het geen wantrouwen was. Wjj
hebben zoo innig mat u te doen. Maar
u moet u niet te diep laten ter neer
slaan. Het oog omhoog, het hart naar
boven! nietwaar, beste man?"
„Gewis" antwoordde de heer Verlin
den. „Oog en hart omhoog, Er is zooveel
in bjjna ieder menschenlevea wat myste
rie is en blijft. Maar ondanks zooveel
raadselachtigs, dat ons omringtondanks
zoo groote smart, als ons menigmaal
treft, bespeuren wö toch ook wel Gods
vaderhand, en vernemen w{J wel zjjn
zacht en vriendelijk woord. Een kruis
met rozen is 't menachenlot, zegt onze
de Génestet. En wie ondervindt dat niet
Niet enkel rozsa 1 G9sn kruis alleen
da liefde voegt ze getrouw bjjeen. Mij a
zwaar beproefde vriendin, merk op de
bloema, die bljft ook voor u aan het
kruis. De bloem® lacht u, o lach haar
toe! Ea vloek het krutse nooit, levens
moe."
„Ja, ik hoop mij a kruis te dragen,
gelijk het een Christians betaamt, do
miné 1" zei de weduwe met zachte,
hulzersgeschiedenis er bj gekomen ia.
Heel duldeljk ach (jat die historie ons
niet toe en ze zal het misschien wel
nimmer wordeD maar 't is wel zon
derling dat in Frankrijk aan elke groote
beweging zich het eene cf andere om-
koopingsschandaai vastknooptkenmer
kend, maar niet zeer vereerend voor de
Fiaasche natie.
Eerstemmingen Prov. Staten.
Be uitslag der herstemmingen voor de
Prov. Staten, gisteren in Zuid- en Noord-
Holland gehouden, is niet ongunstig ge
weest voor de liberalen. Ia eerstgenoemde
provincie wonnen zj in de residentie
drie zetels. Daar werden de vjf liberalen
gekozen met 9669 tot 9338 stemmeD,
terwijl de kerkelijke candiiaten van 7719
tot 7242 stemmen verkregen. Ia Dord
recht werden de liberalen herkozen met
ruim 300 stemmen meerderheid. Daar
entegen is het in Rotterdam al een zeer
heets strijd geweestdaar werden da
liberalen in de districten I en IV her
kozen met slechts een 100 stemmen
verschil op hun kerkelijke tegenstanders.
In Lviden was de strijd nog veel heviger.
De aftredende liberaal werd herkozen
met 2346 stemmen, terwijl zQn katho
lieke tegenstander er 2339 behaalde.
Ia Noord-Holland werden in de drie
Amsterdamscha districten de vrijzinnigen
gekozen. In II dat als een kerkelijk
district gold dr. da Visser vertegen
woordigt hit in da Kamar werd de
liberaal gekozen met 1110 stemmen,
terwijl de chr. hist, candidaat er 1005
verkreeg in III werd de soc.-democraat
P. L, Tak gekozen. Ia Zaandam werden
de liberalen met zeer groote meerderheid
herkozen en in Etrkhnizen werd de aftr.
anti-revolutionair herkozen.
■Wijziging Hooger Ondarwijawst
Be minister van binneniandsche zaken
heeft in een uitvoerige memorie geantwoord
op het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer over hst wetsontwerp tot wij
ziging en aanvulllDg der wet tot regeling
van het hooger onderwijs.
Allereerst bespreekt de minister de
opportuniteit van het wetsontwerp, en
zsgt h j dat het onzeker is of ds „Ia-
eenschakslingscommissle" zich met oen
algeheel® herziening der wet van darge-
Ijjke alomvattende strekking zal bezig
houden, terwijl in elk geval de Riigeering
met eigen overtuiging is ta rade gegaan.
Wat strskkiDg en inhoud betreffan,
da minister maakt een andere onder
scheiding dan in het Voorloopig Verslag
voorkwam en wijst orop, dat alleen het
ontslaan van de gebondenheid der bij
zondere ULiversiteitan aan da examina
der openbare universiteiten bedenking
drosve stem. „Ik begrijp u domiré, die
bloems ia mijn Anton, mfln jongen. Hij
zei mij atraka nog„o, ma, ziet u mj)
toch wser eens vriendelijk aan. En ik
heb hem toen toegelachen, en dat ver
licht zoo mijn hart."
„Goed zoo mevrouw I* zsi de predikant.
„Ea zoo zal uw Anton steeds, als het
kruis zwaar drukt, uw troost zijn, uw
gtsun en uw vreugde."
„Dat hoop ik 7an ganschar harte,
dominé 1zei de weduwe, terwijl een
zucht van verlichting haar ontsnapte.
Een poos later, terwijl het zeer stil
was in het vertrek, vervolgde zjj
„TA verschoaaing van mijn ongeluk-
ktgsn man kan ik toch het een an ander
by brengen. H|j was van naiure niet
Lwaad, waarlijk niet. H(J had zelfs iet»
goeiigs over zich, „Ja, laat ik het u
zeggen, hij waa eigenlijk te goed. Hy
kon niemand iets weigeren. Hij kon gaen
ellende zien, gelijk hij meermalen be
tuigde, en dat meende hij van harte.
Maar het gevolg hiervan was, dat h(j
menigmaal erg werd bedrogen en dat
net ons zelve voor het noodigste dikwijl»
aan geld ontbrak. Ea als ik mjj daarovar
beklaagde, liep hg zuchtende weg. H|j
wa« altijd even zacht en goed voor m(j.
ontmoette, dcch dan ook een bedenking
van zoo overwegenden aard, dat „zeer
vele leden daartegen onoverkomelijke
bezwaren hadden."
Is hier zegt de minister onder
„zeer vele leden" naar parlementair ge
bruik de meerderheid re verstaan, en
moet „onoverkomelijk" in letterlijken zin
worden opgevat, dan zal nadere gedach-
tenwisaeling ter bevordering van gemeen
overleg geen doel tri ff in, en kan het
antwoord der Regeering alleen ter recht
vaardiging van de ingediende voordracht
strekken.
Het „afkeurenswaardig" oordeel, dat
in het Voorloopig Verslag werd uitge
sproken over het toevoegen aan de hoofd
strekking van dit ontwerp, van een
voorstel om voortaan onder het hooger
onderwijs ook het technische op te ne
men, gertt den minister de volgende
woorden ia de pea s
„Dit had de schaduwzijde, dat wie
oordeelde zich tegen de reëel-making van
de vrijheid van het bijzonder hooger
onderwijs te moeten stellen, thans ook
verweren moest, wat hy op zichzelf zou
willen steunen. Zelfs schemerde het ver
moeden door, ah had de Rigeering haar
voorstel inzake de school te Delft mis
bruikt, om aan haar voorstel inzake het
bijzonder onderwas een kans te meer op
slagen te geven. Een en ander hangt
rechtstreeks samen met de constitutio
neel® stellrng der Eerste Kamer, die haar
de bevoegdheid onthoudt om over de
onderscheidene deelen van een zelfde
ontwerp anders dan bij stemming over
het geheels ontwerp oordeel te vellen.
Erkend wordt in het Voorloopig Verslag,
dat ook vroeger de Eerste Kamer meer
malen voor deze impasse ward geplaatst,
maar tegelijk herinnerd dat zij herhaal
delijk hiertegen protesteerde, en dat In
geen geval in een geprotesteerd antecedent
vrijspraak kan liggen. Het laatste is
juist, maar kan op zichzelf nooit bewjjs
leveren voor de grondstelling, dat hier
op ongeoorloofde wijze üetongeiykaoortige
zou z(jn saamgevoegd. Om dit in te zien,
behoeft men zich slechts de vraag te
stellen, hoe de positie der Kamer zou
geweest zijn, indien de regeering deze
hare voorstellen had uitgesteld tot een
geheel nieuw ontwerp voor de ngeling
van h9t hooger onderwijs ware gereed
gekomen. In zulk een ontwerp zou, gelijk
vanzelf spreekt, behalve nog veel meer,
evenals in dit ontwerp èn de vrijmaking
van het bijzonder onderwijs èa de op
neming van hst technisch onderwijs, een
plaats hebben gevonden. Tegenover zulk
een ontwerp zou de Eerste Kamer zich
alzoo in nog meer gedwongen positie
geplaatst hebben gezienen ware dan
hetzelfde afgekeurd, wat nu afgekeurd
wordt, zoo zou dit er feitelijk op neer
komen,"dat geen volledige wet tot regeling
van het hooger onderwijs ooit mocht
worden ingediend. Voelt ieder hiervan
het onhoudbare ;hoa kan men dan zeggen,
dat men niat hat mindere tegelijk mocht
voorstellen, waar tegen indiening tegelijk
ai zeide hg er mij niets van, ik
bespeurde toch wel, dat hij al dieper in
geldelijke ongelegenheden geraakte. Om
zich ts redden begon hij grof te spelen.
Vriendelijke menschen waarschuwden
my. Hmg ontsteld bad, smeekte ik hem,
om ons toch niet totaal te ruïaeersn.
Glimlachend verzekerde by my, dat hjj
„en veine" was, en warkeiyk liet hy
een ryk voorziene portefeuille zien. Daar
door weinig gerustgesteld, bad ik hem
nogmaals, het nu daarby te laten. Iaat
my maar begaan, zei hy, over weinige
dagen zyn wy ryk. Ik weet een zeker
middel om altyd te winnen, een fijn
uitgedachte berekening. Weinige dagen
later waren wy doodarm. Ea nog een
paar dagen later, kwam het uit,
dat mijn man ik kan het niet
zeggen, u weet het. Maar, och, hy was
zoo kwaad niet, als de menschen zelden.
Ik ban er van overtuigd, dat hy hat
geld, zoodra hy hef teruggewonnen had,
zou hebben teruggegeven aan de kas. E
hy meende zeker te zyn te zullen win
nen. Nsea, neen, slecht was hy niet,
ongelukkig, diep ongelukkig. Hy hield
zooveel van my en van ons kind."
(Wordt vervolgd.)
